İlk Yardım Öğretmeni Nedir? Ne İş Yapar?
Konu | Açıklama | Önemi |
---|---|---|
İlk Yardım Öğretmeni | Kaza ve yaşamsal tehlikeye yol açan durumlarda yapılması gereken ilk yardım uygulamalarını öğrencilere öğreten öğretmendir. | Doğru ve zamanında yapılan ilk yardım ile hayat kurtarmaktadır. |
İlk Yardım Öğretmenliği Eğitimi | Bu alanda öğretmen olmak özel yetkinlikler ve sağlık alanından bir lisans derecesi gerektirir. | Sağlık bakımı ve yaşam kurtarıcı tekniklerin doğru bir şekilde öğretilebilmesi için gereklidir. |
İlk Yardım Eğitmeni | Bir ilkyardım öğretmeni, belirli kurumlarda 'eğitmen' statüsünde eğitim verebilir. | Belli kurumlarda gereken eğitim programlarını sağlayabilirler. |
İlk Yardım Eğitimi İstihdam Alanları | İlk Yardım Eğitmenleri, Halk Eğitim Merkezleri, sürücü kursları, güvenlik kursları vb. kurumlarda eğitim verirler. | Farklı alanlarda ilk yardım bilincini ve becerilerini yayarak, toplum sağlığına olumlu katkıda bulunurlar. |
İlk Yardım Dersi | İlk Yardım dersi, ilköğretim ve ortaöğretim programlarında zorunlu bir ders olarak yer almakta. | Öğrencilere ilk yardım bilgisini ve becerisini kazandırarak, acil durumlarda doğru müdahaleyi yapabilmelerini sağlar. |
İlk Yardım Eğitmenleri İçin Nitelikler | İlk Yardım eğitmenlerinin, etkin iletişim becerilerine ve düzgün bir diksiyona sahip olmaları gerekmektedir. | Etkili bir eğitim verilmesini ve öğrencilere doğru bilginin aktarılmasını sağlar. |
İlk Yardım Eğitmenlerinin Görevleri | İlk yardım eğitmenleri, ilk yardım eğitim merkezlerinde sorumlu müdür olarak görev yapabilirler ve seminerler, konferanslar verebilirler. | Eğitimli ve deneyimli insanların sağlık bilincini yaymalarını ve toplum sağlığını iyileştirmelerini sağlar. |
İlk Yardım Eğitimi İçerikleri | Genel İlk Yardım Bilgisi, Olay Yeri Güvenliği, Kazazedenin Değerlendirilmesi, Temel Yaşam Desteği gibi konular ilk yardım eğitimi içerisinde yer alır. | Bu konular, hayatı tehdit eden durumlarla başa çıkmak ve gerektiğinde hayat kurtarmak için gerekli bilgi ve becerileri öğrencilere aktarmaktadır. |
Sağlık Çalışanları ve İlk Yardım | Sağlık alanında çalışanlara, görev tanımlarında, ilk yardım uygulama yetkisi verilmiştir. | Sağlık profesyonellerinin, acil durumlarda hızlı ve etkili müdahale kapasitesini güçlendirir. |
İlk Yardım Öğretmenliği ve Toplum | İlk yardım öğretmenliği, eğitim ve hayat kurtarma görevleri ile toplumda saygınlık kazanmış bir meslektir. | Toplum, hayat kurtaran bu önemli rolü değerlendirerek, ilkyardım bilinci ve becerisini yaymayı hedeflemektedir. |
Ülkemizde ve dünyada kaza ve doğal afetlere bağlı ölümlerin oranı oldukça yüksek. Bu noktadan yola çıkarak DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) “21.Yüzyılda Herkes İçin Sağlık” politikasının hedeflerini açıklarken ilk yardıma yer verdi. Hedefler arasında 9.maddede: “Kazalara bağlı yaralanmaların azaltılması” yer alıyor. Ülkemizde de Milli Eğitim Bakanlığımız “Görevimiz İlk Yardım” sloganı ile proje başlattı. Proje kapsamında öncelikle idareci, öğretmen ve okul çalışanlarına ilk yardım eğitimi verilecek. Sonrasında öğrenci ve velilere eğitim verilmesi planlanıyor. Öte yandan ilköğretim ve ortaöğretim müfredatında da zorunlu ilk yardım dersi bulunmakta. 9.sınıflarda Sağlık Bilgisi ve Trafik Kültürü; 4.sınıflarda Trafik Güvenliği derslerinin içeriğinde ilk yardım uygulamaları yer alıyor.
Yerinde ve zamanında doğru uygulanan ilk yardım hayat kurtarmak noktasında elzemdir. Aynı zamanda kazazedenin iyileşme süresini kısaltır. Yediden yetmişe herkesin kendi düzeyine uygun seviyede ilk yardım tekniklerini uygulama becerisine sahip olması önemli. Hastalıklar ve kazalar gelirken bizden izin almıyor. Bilinçli ve hazırlıklı olmamız gerek.
Öğretmenliğin tüm alanları toplumsal saygınlığa sahip. İlk yardım öğretmenlerinin görevi ise hem eğitim hem de hayat kurtarıcı olması yönüyle çok kıymetli. Yazımın devamında bu saygın meslek alanını ve ilkyardım öğretmenlerini tanıtmaya çalışacağım.
İlk Yardım Öğretmeni Nedir?
Kaza ya da yaşamsal tehlikeye yol açan bir durumda sağlık ekipleri gelinceye kadar yapılan uygulamalara ilk yardım denildiğini neredeyse hepimiz biliriz. Olay yerinde ve eldeki imkânlarla yapılan ilk yardım uygulamaları hayat kurtarır. Bu alanda öğretmen ve eğitmen olmak ise farklı yetkinlikler gerektirir. "Öğretmen" ya da "eğitmen" diyorum çünkü farklı kurumlarda, farklı amaçlı eğitimlerde, eğitimcinin statüsü de değişebiliyor. Nasıl mı? Açıklamaya çalışayım. Şöyle ki: Eğitimciler, sürücü kursunda sürücü adaylarına “eğitmen” statüsünde eğitim veriyorlar. İlkokul ve ortaöğretimdeki öğrencilere ise “ilkyardım öğretmeni” statüsünde ders veriliyor. MTAL Sağlık Hizmetleri alanında ilkyardım öğretmeni statüsü söz konusu. İlköğretimde dersi veren sınıf öğretmenleri. Ortaöğretimde biyoloji ya da beden eğitimi öğretmenleri. MTAL’de ise meslek dersleri öğretmenleri.
Öğretmen olabilmek için gerekli şartları az çok tahmin ediyorsunuzdur. Bu nedenle “İlk yardım öğretmeni nasıl olunur?” başlığında “İlk yardım eğitimcisi nasıl olunur?” sorusunu cevaplamaya çalışacağım. Öncesinde ilk yardım eğitmeni olmak için sağlık alanından lisans mezuniyetine sahip olmak gerektiğini belirtmek isterim. Dilerseniz bu alanları listeleyelim:
Tıp Doktoru
Diş Doktoru
Eczacı
Diş Teknikeri
Hemşire
Ebe
Paramedik
Tıbbi Radyoloji Teknikeri
Acil Tıp Teknikeri
Ameliyathane Teknikeri
Diş Protez Teknikeri
Diyaliz Teknikeri
Yaşlı Bakım Teknikeri
Listelediğim alanlar dışında sağlık alanında eğitim veren üniversitelerin farklı birçok bölümlerinden mezun olanların da eğitimci olma hakkı vardır. Liste çok uzun olacağı için hepsine yer veremiyorum. Burada temel nokta “anatomi ve fizyoloji” eğitimi almış olmaktır. Zaten sağlık alanında görev yapan sağlık çalışanlarına, görev tanımlarında ilk yardım uygulama yetkisi verilmiştir.
İlk Yardım Öğretmeni Ne İş Yapar?
İlköğretim ve ortaöğretimde görevli öğretmenler müfredat kapsamında ilk yardım dersi verir. Eğitim içeriği devlet ya da özel okul statüsüne göre değişmez. İlk yardım eğitmenleri için farklı iş sahaları söz konusudur. Bu istihdam alanlarını aşağıda listeliyorum:
Halk Eğitim Merkezleri
Sürücü Kursları
Güvenlik Kursları
SRC Eğitim Merkezleri
Cankurtaran Eğitim Merkezleri
Deniz Adamı Yetiştirme Merkezleri
İlk yardım eğitmenleri, ilk yardım eğitim merkezlerinde sorumlu müdür olarak görev yapabilirler. İlkyardım konusunda seminer ve konferans verebilirler.
İlkyardım öğretmeni/ eğitmeni olarak görev yapmak üst düzey bilgi, donanım ve beceri gerektirir. Öğretmenler/eğitmenler, eğitim verecekleri kişilerin farklı öğrenme sitillerine hitap edebilmek durumundadırlar. Nihai amacı hayat kurtarmak olan eğitimde eksiklik ya da hata yapma lüksü yoktur. İnteraktif eğitimlerde: Role-play, vaka çalışması, demonstrasyon vb. teknikler kullanılır. Simülasyon maketleri vasıtasıyla uygulamalı eğitim verilir. Maket uygulamalarında İnsancıl yaklaşım göz ardı edilmez. Geri bildirimlerle öğrenciler motive edilir. Bu nedenledir ki ilkyardım eğitmenlerinin, etkin iletişim becerilerine ve düzgün bir diksiyona sahip olması gerekir. Yeri gelmişken eğitim içeriği konusunda da sizi bilgilendirmek isterim. Aşağıda ilk yardım eğitim içeriğini listeliyorum:
Genel İlk Yardım Bilgisi
Olay Yeri Güvenliği
Kazazedenin Değerlendirilmesi
Temel Yaşam Desteği
Yaralanmalarda İlk Yardım
Yanık, Donma ve Sıcak Çarpmasında İlk Yardım
Yaralanmalarda İlk Yardım
Kanamalarda İlk Yardım
Zehirlenmelerde İlk Yardım
Bilinç Kayıplarında İlk Yardım
Boğulmalarda İlk Yardım
Böcek Sokmaları Ve Hayvan Isırmalarında İlk Yardım
Kırık Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım
Yabancı cisim kaçmasında ilk yardım (Göz, Kulak, Burun)
İlk Yardım Hasta ve Yaralı Taşıma Teknikler
İlk Yardım Öğretmeni Maaşları
Devlet okullarında görev yapan ilk yardım öğretmenleri derece ve kademelerine esas olan miktarda maaş alırlar. AGİ, nöbet hizmeti ve ek ders ücretlerine göre maaşlar farklılık gösterebilir. İlk yardım eğitmenlerinin aldıkları ücretler kuruma ve yaptıkları işe göre değişir.
İlk yardım ve sürücü kurslarında mesul müdür olarak görev yapan ilk yardım eğitmenlerinin iş kanunu gereğince aylık maaş alır. Mesul müdür olmak için sertifikanın üzerinden 1 yıl geçmesi şartı arandığını da dipnot olarak vereyim. Mesul müdür maaşları ortalama 4000-4500 TL arasındadır.
İlkyardım eğitimi veren eğitmenler ise ders saatine göre ücret alırlar. Bu ücretler değişkendir. İl sağlık müdürlükleri eğitimlerde tavan fiyatları belirler ancak ilk yardım eğitmenliği için fiyat tarifesi yoktur. Bunun sonucunda eğitmenler farklı miktarlarla sözleşme yaparlar. Sınavlarda gözetmenlik görevi için sınav başı ücretlendirme yapılır. Fikir oluşturması açısından Milli Eğitim Bakanlığı'nın açıkladığı 2021 yılı gündüz ek ders ücretlerini paylaşmak isterim.(Özel kurumların ücret teklifi bu oranlara yakın olmaktadır.)
Kadrolu/ Ücretli Öğretmen: 19,31 TL
Sözleşmeli Öğretmen: 16,58 TL
Gece ek ders ücretleri bir miktar daha yüksektir. Sözleşmeli öğretmen ek ders ücretinin daha az olması dikkatinizi çekti ise: Farkın %14 SGK kesintisinden kaynaklandığını belirtmek isterim. Halk Eğitim Merkezleri bünyesinde ders veren ilk yardım eğitmenleri de ders saatine göre ücretlendirilirler.
İlk Yardım Öğretmeni Nasıl Olunur?
MTAL sağlık alanında görev yapan ilk yardım öğretmenleri sağlık alanından en az lisans düzeyinde mezundur. İlave olarak formasyon belgeleri vardır. İlköğretim 4.sınıfların dersine sınıf öğretmenleri girer. 9.sınıf derslerine ise Fen Bilgisi, Biyoloji ya da Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenleri girebilmektedir.
Sürücü kursu gibi kurumlarda ilk yardım eğitmeni olmak için: “İlk Yardım Eğitici Eğitimi Sertifikası” gerekir. Eğitim Sağlık Bakanlığından ruhsat alan ilk yardım eğitim merkezlerinde uygulanır. Sertifika eğitimleri 5-7 kişilik sınıflarda verilir. 40 saat süren programı başarıyla bitirenlere İl sağlık Müdürlüğü tarafından onaylanmış “ilk yardım eğitmeni” sertifikası verilir. Tabi uygulanan zorlu sınavlardan geçerli notu almak şartıyla. Sonrasında 5 yıl içinde 15 temel ilk yardım eğitimi verildiği takdirde sertifika süresi 5 yıl daha uzatılır. Tabi bunun için Sağlık Bakanlığı'na dilekçeyle başvurmak gerekir. Bu şartı karşılamayanlar için 20 saat güncelleme dersi alma zorunluluğu vardır.
Son yıllarda sağlık alanı dışından mezun olan kişilerin ilk yardım eğitmeni olabilmek için 2.üniversite olarak açık öğretimde tıbbi sekreterlik, veterinerlik ve laborantlık gibi bölümler okuduğuna şahit oluyoruz.