Sağlık Mensuplarının Görev ve Tanımları Nelerdir?
| Sağlık Mesleği | Görevleri | Sorumlulukları |
|---|---|---|
| Doktor/Uzman Doktor | Kişi ve toplumun sağlık sorunlarından, hastalıklardan ve yaralanmalardan korunmayı sağlar. Hastaları teşhis eder, tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarını gerçekleştirir. | Bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, hasta yönetimini sağlar. Hastanın durumunu takip ederek, komplikasyonları önlemek üzere gereken müdahaleyi yapar veya hastayı başka bir sağlık kurumuna yönlendirir. |
| Diş Hekimi/Uzman Diş Hekimi | Dişlerin, diş etlerinin ve ağız dokularının sağlığını korumaya yönelik tedbirler alır. Diş ve ağız sağlığı ile ilgili problemleri teşhis eder ve tedavisini uygular. | Komplikasyonları önler ve gerekli müdahaleleri gerçekleştirir. Hastanın durumunu takip eder ve gerekli durumlarda hastayı başka bir sağlık kurumuna yönlendirir. |
| Eczacı | İlaç hammaddelerinin araştırılması, ilaçların üretim ve tasarımı, kalite kontrol ve tanıtım konularında çalışmalar yapar. İlgili alanda bilimsel araştırmalar gerçekleştirir. | İlaçlarının ruhsatlandırılması, korunması, depolanması ve dağıtımını sağlar. İlaçların yan etkilerini takip eder ve hastaları ilaç kullanımı konusunda bilgilendirir. |
| Hemşire | Hastanın bakımını üstlenir, doktorun belirttiği tedavileri uygular. Hasta ve ailesine bilgi verir, eğitimini sağlar. | Hasta güvenliğini sağlar ve hastanın bakımını planlar. Hastanın psikolojik durumunu takip eder ve destek sağlar. |
| Psikolog | Bireylerin, grupların ve organizasyonların davranış ve süreçlerini anlayarak, bunları yönetmek, ölçmek ve geliştirmek için psikoloji bilimini kullanır. | Hasta ve ailesine psikolojik danışmanlık sağlar. Hasta ve ailesini psikolojik durumunu takip eder ve gerekli destek hizmetlerini sağlar. |
| Fizyoterapist | Bireylerin fiziksel işlevlerini ve mobilitesini arttırmaya yardımcı olmak için fiziksel terapi tekniklerini uygular. | Hastanın fiziksel sağlık durumunu takip eder ve değerlendirir. Hastanın terapi planını hazırlar ve uygular. |
| Diyetisyen | Bireyin beslenme alışkanlıklarını değerlendirir ve sağlıklı bir beslenme programı oluşturarak, kilo yönetimi, hastalıkların yönetimi ve genel sağlık durumunun iyileştirilmesine yardımcı olur. | Bireyin beslenme ve yaşam tarzını takip eder ve değerlendirir. Beslenme eğitimini destekler ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını teşvik eder. |
| Optometrist | Görsel sistemi değerlendirir ve düzeltir. Göz sağlığı konusunda bireylere danışmanlık hizmetleri sağlar. | Bireyin göz sağlığını takip eder ve değerlendirir. Gerekli düzeltmeleri önerir ve uygular. |
| Radyoloji Teknisyeni | Radyoloji cihazları ile hastanın vücuduna manyetik ve radyo dalgaları uygular ve hastanın vücut yapısını ve fonksiyonlarını görüntüler. | Hasta güvenliğini sağlar ve hastanın radyolojik görüntülemesini gerçekleştirir. Görüntülerin doğru bir şekilde çekilmesini ve kaydedilmesini sağlar. |
| Anestezi Teknikeri | Hastalara uyutucu ilaçlar verir ve uygular. Hastanın uyanmasını ve rahatlığını sağlar. | Hastanın genel durumunu değerlendirir ve takip eder. Hastanın anesteziye uygun olup olmadığını belirler. |
Görev ve tanımlarla ilgili 29007 sayılı Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik kapsamında yer alan meslekler ve iş alanları şöyledir;
Doktor ve Uzman Doktorun Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Diğer bir adı hekim olan, doktorun, kişilerin bedenen ruhen tam bir iyilik halinin olması için ortaya çıkmış olan hastalıkları ve bozuklukları pratisyen veya uzmalık eğitimi boyunca elde etmiş olduğu bilgileri kullanarak ortadan kaldıran, tıp eğitimi görmüş diploma sahibi biri olarak ifade edilebilir. Bu tanımdan yola çıkarak aşağıda doktor ve uzman doktorun görevlerine değinilmiştir.
Tıp ve uzmanlık eğitimi döneminde elde etmiş olduğu bilgi, tutum ve beceri kapsamında, tıbbi denilebilecek ilke ve yöntemleri uygulayabilecek kişinin ve toplumun sağlık sorunlarından, olan ve olabilecej hastalıklardan ve yaralanmalara varana dek her türlü koruyucu tedbiri alır. Bununla beraber tanı, tedavi ve rehabilitasyon uygulamaları gerçekleştirirken meydana gelebilecek olası bir komplikasyonun önlenmesi için mücadele ederek gerekmesi halinde hastayı bir başka hastaneye sevk işlemini yapar.
Tıp ve uzmanlık eğitimi boyunca elde etmiş olduğu bilgi ve becerilere ek olarak, mesleği kapsamında eğitim ve bilimsel çalışmalar yoluyla elde ettiği kazanımlar çerçevesinde mesleki çalışmalarını yerine getirirler.
Beraber çalışmış olduğu diğer sağlık meslektaşları nezdinde gerçekleştirilen tıbbi uygulama ve bakımı izler, planlar ve gerek görülmesi halinde denetler.
Adili bir vaka söz konusu olması halinde bununla ilgili mevzuatlar kapsamında tanımlanan iş ve işlemleri gerçekleştirir.
Hastayla ilgili gerekli gördüğü durumlar kapsamında, diğer doktor, uzman doktor veya birimlerden konültasyon talebinde bulunur. Konsültasyon istenen doktor veya uzman doktor bu isteği yerine getirir.
Hastanın eğer başka bir kuruma veya birime sevki gerekiyorsa, tıbben gerekli olunan şartlar yerine getirilerek, sevki gerçekleşeceği veya gerçekleştiği kuruma veya birime ulaşımı kapsamında gerekli tedbirleri yerine getirir.
Diş Hekimi ve Uzman Diş Hekiminin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Diş hekimliği ve uzmanlık hekimliği boyunca elde etmiş olduğu bilgiler, beceriler ve tutumlar kapsamında, tıbbi ilke ve yöntemleri yaparak kişinin ve toplumu ortaya çıkabileceği sağlık sorunlarını hastalıklardan ve yaralanmalardan öncelikli olarak koruyucu tedbirler alarak tanı tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarını yerine getirir. Meydana gelebilecek bir komplikasyon durumunda ise bunun önlenmesi için çaba gösterir. Bu komplikasyonlarda uygun müdahaleyi gerçekleştirir veya başka bir kuruma sevk işlemini gerçekleştirir.
Dişlerin, diş etlerinin ve bunlarla bağlantılı olan çene ve ağız dokularının sağlığını korumaya yönelik koruyucu önleyici çalışmalara katılır ve bu konuda eğitimler düzenleyebilir ve uygulayabilir.
Diş etlerin ve dişlerin bunlarla bağlantılı olan çene ve ağız dokularının düzensizlikle ve hastalıkların teşhis edilmesinde ve tedavisinin uygulanmasında uzman diş hekimin müdahalesinin gerektirdiği hallerde hastaları merkeze veya başka bir uzmana sevk eder.
Gerek duyulduğu hallerde uzman diş doktoru, doktor, uzman doktoru veya diğer diş doktorları tarafından konsültasyon talebinde bulunabilir. Konsültasyon talebinde bulunulan doktorun veya diş doktorunun bu talebe cevap vermesi gerekir.
Beraber çalıştığı diğer sağlık meslek mensupları tarafından organize edilen ve gerçekleştirilen tıbbi bakım ve uygulamaları izler, planlar ve denetler.
Eczacının Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
İlaç hammaddeleri ve ağırlıklı olarak ilaç ve ilaçların hazır duruma getirilmesi ilaçlar kapsamında araştırmalar yapmak, üretiminin ve tasarımının sağlanması, kalite kontrol ve tanıtımının gerçekleşmesi, kalite güvencesinin sağlanması gibi görevleri vardır. Bir başka görevi ise ilaç ve ilacın hazır duruma getirilme aşamalarının ruhsatlandırılması, korunması, depolanması ve dağıtıma çıkartılmasını sağlar.
Akıllı ilaç kullanımları kapsamında ilkelere uygun olarak hareket eder.
Serbest eczanelerde ve hastanelerde reçetesiz ve reçeteli ilaç ve müstahzarın (önceden hazırlanarak sağlık bakanlığı ruhsatı verilen ve eczanelerde satışa sunulan ilaçlar) yapılması hastaya verilmesi ve tedavi süreci boyunca hastanın izlenmesi, ilaçların satışının kayıt altına alınması, ortaya çıkabilecek herhangi bir yan etkinin olması halinde ise reçeteyi yazan sorumlu doktorla görüşür.
Bitkisel droglar, kozmetik ürünler bunların içinde yer aldığı homeopatik ve müstahzar ürünlerin tasarlanması, araştırılması konularında üretim ve sunumunda etkindir. Ayrıca bu ürünler hakkında danışmanlık hizmeti faaliyetini yerine getirir.
Hastayı, ilaçların uygulanması hususunda kullanılan tıbbi cihaz ve araçları olabilirse malzemeleri etkin ve güvenli bir şekilde kullanımını hususunda bilgilendirir.
Tıbbi ürünlerin kullanımının güvenli bir şekilde sağlanabilmesi adına advers etkilerinin sistematik olarak izlenmesi ve bu kapsamda ortaya çıkabilecek bilgilerin toplanması, usulüne uygun bir şekilde kayıt altına alınması, arşivlenmesi ve değerlendirilmesi gibi görevlerde bulunur. Buna ek olarak taraflar arasında irtibat kurulması, beşeri tıbbi ürünlerinin meydana getirebileceği zararların en aza düşürülmesi bu kapsamda ihtiyaç duyulabilecek tedbirlerin alınması, farmakovijilans faaliyetleri yürüterek bunların mevzauatlara yüklemiş oldukları görevleri yerine getirmeye çalışır.
Steril ilaçları aklitesini, majistral ilaçların ve radyofarmasötik ürünlerin etkinliğini ve güvenilirliğini güvence kapsamına yer verecek şekilde hazırlar.
Steril ürünleri, son ürünlerin sterilisini güvence altına alabilecek çalışmaları yürütür ve bunları sunar.
Üretilen ilaçların analiz laboratuvarlarını ve dağıtım kanallarını, klinik denilebilecek uygulama ve araştırma merkezlerinin kontrolünde ve denetiminde çalışır.
İlaçlar arasındaki etkileşimleri, meydana gelebilecek uyumsuzluklar ve kontrendikasyonları, doz ve uygun ilaç depolama konuları başta olmak üzere hastalara, gerekmesi halinde ise doktorlara danışmanlık hizmeti sağlar.
İlaçların kullanımı, imhası ve saklanması kapsamında ortaya çıkabilecek zararlardan kişilerin korunması adına toplumsal ve çevresel bilinç oluşturulmasını sağlarken bu sorunların çözümünde görev alması beklenir.
Ebelerin Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Ebelerin en başta cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında görev ve sorumlulukları bulunur. Bu görev ve sorumluluklar gebelik öncesi dönemden itibaren başlanarak gebe hazırlık eğitimi, doğuma hazırlık programı, anne- babalığa hazırlık eğitimleri kapsamında programların hazırlanması ve yürütülmesi şeklindedir.
Doğurganlık sınırları kapsamında kadınların üreme sağlığı çerçevesinde izlemlerde bulunmak.
Tam olarak gebelik tanısı koyar, ortaya çıkabilecek riskli durumları erken dönemde tespit ederek normal gebe izlemini ve ilgili muayeneleri gerçekleştirir. Gerek görülmesi halinde sevk işlemini gerçekleştirir.
Doğum süreciyle ilgilenir ve yönetir. Anne ve bebeğin travma sırasında sağlığını izler. Normal yolla gerçekleşebilecek doğumları doktorun olmadığı durumlarda acil makat doğumları gerçekleştirir. Lazım olması halinde epizyotomi uygulayabilir. Doğum süreci boyunca normalden sapmaları tespit eder. Acil durumlar kapsamın da tedbirlerini alır ve doktoru bilgilendirir, doktorun direktifleri kapsamında acil müdahale girişiminde bulunur.
Meydana gelen doğumun akabinde, yeni doğanın ilk bakım ve sağlığını ne durumda olduğu kontrollerini gerçekleştirir. Anneye emzirme eğitimi vererek bakım ve izlemini sağlar. Gerek duyması halinde sevk işlemini sağlar.
Bakanlıkça düzenlenen protokoller kapsamında acil abstetrik durumlarda ilaçları uygulayabilir.
Gebelik dönemi başta olmak üzeri doğum ve doğum sonrası dönemler dahil bebek ve anne sağlığını korumak ve geliştirmek adına gerekli her türlü eğitim ve danışmanlık hizmeti verebilir.
Aile planlaması hizmetlerinde yeni doğan ve kadına ait tarama çalışmaları programlarında görev alabilir ve çalışabilir.
Çocuk bakımı ve gelişimi kapsamında 0-6 yaş aralığında olan çocukları izlerken aşı programı kapsamında gebe ve yine 0-6 yaş aralığındaki çocukları aşıları olmak üzere bulaşıcı hastalıkların kontrol programları çerçevesinde görev alır.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.
