Sosyoloji Nedir? Sosyoloji Mezunu Ne İş Yapar?
| Konu | Tanım | Açıklama |
|---|---|---|
| Sosyoloji | İnsanların sosyal yaşamını ve etkileşimlerini inceleyen bilimdir. | Sosyoloji, toplum ve toplumu oluşturan insan gruplarının davranışlarını bilimsel olarak inceler. |
| Sosyolojinin Amacı | Toplumsal olayları belirleyip anlamak, sosyal problemleri çözmek. | Daha iyi yaşam koşulları için gerekli olan zemini hazırlar. |
| Sosyologlar | Sosyal etkileşimleri bilimsel olarak inceleyen ve anlamaya çalışan kişiler. | Özel kuruluşlarda, bankalarda, üniversitelerde, düşünce kuruluşlarında ve kamu hizmetinde çalışabilirler. |
| Sosyolojinin Çalışma Alanları | Sosyal psikoloji, örgütsel sosyoloji, toplum sosyolojisi vb. | Geniş bir çalışma alanı bulunmaktadır ve toplumun birçok farklı yönünü inceler. |
| Sosyoloji ve Kriminoloji | Her ikisi de toplum bilimleri altında yer almasına rağmen farklı gündem ve yöntemleri vardır. | Bir kriminolog suçluları incelerken, sosyolog tüm dünyadaki insanlar için genelleme yapar. |
| Sosyolojinin İnsan Üzerindeki Etkisi | İnsanların kendi deneyimleri veya kültürel geçmişleriyle sınırlı kalmak yerine, durumlara birçok farklı açıdan bakmasını sağlar. | Eleştirel düşünme becerilerini geliştirir. |
| Sosyoloji Eğitimi | Sosyoloji alanında eğitim alan bireylerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirir | Ayrıca toplumsal olguları ve bu olguların insan yaşamı üzerindeki etkilerini anlamak konusunda da bilgi ve beceri sağlar. |
| Sosyolojinin Geleceğe Yönelik Rolü | Gelecekteki kaygılarımız ile var olan yaşam koşullarının bilimsel gelişmeler ışığında iyileştirilmesi sosyolojinin temel konularından birisidir. | Sosyoloji alanındaki bilimsel araştırmalar, toplumun ve bireylerin gelecekte daha iyi yaşam koşullarına ulaşabilmesi için önemli bir role sahiptir. |
| Toplum Kavramı | Bir arada yaşayan ve belli bir kültür değerleri etrafında birleşen insan gruplarına verilen isim. | Toplum kavramı ilk defa 12.yy' da Fransızcada kullanılmıştır. |
| Sosyoloji ve Toplum | Sosyoloji, toplumun ve içindeki bireylerin analizini yapabilen bir bilim dalıdır. | Toplumların kültürel, ekonomik, politik ve sosyal yapısını ve bu yapıların zaman ve mekan içerisindeki değişim ve dönüşümünü inceler. |
Şu anda yaşadığımız ülkede değil de Japonya, Amerika ya da Küba, Angola, Mikronezya gibi ülkelerde doğup büyümüş olsaydınız şuanda bulunduğunuz kişiyle aynı insan olur muydunuz? İnançlarınız, kültürel değerleriniz ve alışkanlıklarınız değişir miydi? Ya da şu anda farklı cinsiyet, statü ve rolde olsaydık şimdiki hayatımızdan farklımı yaşardık?
Bu ve buna benzer soruların cevapları üzerinde kafa yorduğumuzda aslında kişisel olduğunu düşündüğümüz birçok şeyin toplumsal olaylar etrafında şekillendiğini anlarız. Sosyoloji, toplumların bu değişik yapılarda şekillendiğini ve oluşan farklılıklarla birlikte değişim ve dönüşümün kaçınılmaz olduğunu gösterir. Bu yönüyle insan hayatının vazgeçilmez bir parçasıdır.
Sosyoloji ve kriminolojinin bir ve aynı olduğuna dair yaygın bir yanlış kanı vardır, ancak sosyologlar ve kriminologların birbirinden çok farklı gündemleri ve yöntemleri vardır. Pratik bir suç profili uzmanı sosyolojik yöntemler kullanır, ancak kriminolog suçluları incelemez. Bir sosyolog, belirli davranışları açıklamaya yardımcı olmak için psikolojik veya biyolojik verileri kullanabilir; bununla birlikte, bir suçlu profilcisi, suçlunun zihnini davranışlarından ve motivasyonlarından anlamaya çalışır. Sosyolog, tüm dünyadaki tüm insanlar için geçerli olan genellemeler yapmak için (araştırma bulgularına dayanarak) suçla ilgili istatistikler ve diğer gerçekleri araştırırken, bir profil oluşturucu belirli durumlarda belirli kişiler tarafından işlenen belirli suçlara bakar.
Peki sosyoloji tam olarak nedir? İyi bilinen bir kaynağa göre: Sosyoloji, "insanların sosyal yaşamını ve etkileşimlerini inceleyen bilimdir." Başka bir deyişle, insanlar arasındaki sosyal ilişkilerin - nasıl oluştukları, neden oluştukları üzerine bir araştırmadır.
Sosyoloji Ne Demek?
Sosyoloji, toplum ve toplumu oluşturan insan gruplarının davranışlarını bilimsel olarak inceleyen bir disiplindir. İnsan hayatı içinde yaşanan her şey bir arada bulunan toplumsal öğelerin karşılıklı etkileşimi sonucunda ortaya çıkan ilişkilerden kaynaklanır. Bu etkileşim sürecinde oluşan durumların karmaşıklığı neden sonuç ilişkisine dayalı bir şekilde anlatılarak yaşamın gerçekliği ortaya konur.
Toplumu ilgilendiren sorulara herkesin kendine göre mutlaka bir cevabı vardır. Ancak önemli olan insanı ve ait olduğu toplumu şekillendirip gelecekteki yaşam kalitesini belirleyecek herkes için geçerli veya bilimsel cevaplar bulabilmektir. Sosyoloji toplumsal olayları belirlemek ve anlamak amacıyla ortaya çıkan sosyal problemleri çözer. Böylece daha iyi yaşam koşullarında yaşamamız için gerekli olan zemini hazırlar.
Sosyoloji, sosyal psikolojiden (başkalarının üzerimizdeki etkisinin incelenmesi) örgütsel sosyolojiye (endüstriyel/örgütsel psikolojiye benzer ancak özellikle çalışma ortamlarıyla ilgilenen), toplum sosyolojisine (diğerlerinin üzerimizdeki etkisinin incelenmesi) kadar birçok farklı çalışma alanını içeren çok geniş bir disiplindir.
Sosyologlar genellikle sosyal etkileşimlerle ilgili sorunlarla ilgilenen danışmanlık firmaları veya devlet kurumları gibi özel kuruluşlarda çalışırlar. Araştırmaları, bu endişeleri ele alan programlar ve stratejiler geliştirmek için kullanılır. Örnek olarak, bir bankanın dolandırıcıları ayıklayan bir başvuru süreci tasarlaması verilebilir. Veya bir üniversitede öğretmenlik yapmak, bir düşünce kuruluşu organizasyonunda araştırma yapmak veya belediye binası veya meclis gibi siyasi bir organdan belirli yasal değişiklikleri savunmak gibi kamu hizmeti işlerinde çalışabilirler.
Bazı sosyologlar çok dar alanlarda uzmanlaşırken, diğerleri tüm sosyologların ihtiyaç duyduğu bilgi genişliğine sahiptir. Uzmanlık alanları ne olursa olsun, tüm sosyologlar toplumsal sorunları ve bunları çözmek için kullanılan yöntemlerle ilgilenirler. Hayatlarımız birbirimizle olan etkileşimlerimiz tarafından şekillenir, bu yüzden onlarla etkili bir şekilde başa çıkmak ve dünyamızı umarız geliştirmek için bu ilişkileri anlamamız önemlidir.
sosyoloji alanı, her gün yeni fikirlere maruz kalacağınız büyüleyici bir alandır. sosyoloji eğitimi, insanların kendi deneyimleri veya kültürel geçmişleriyle sınırlı kalmak yerine, durumlara birçok farklı açıdan bakmasına yardımcı olan eleştirel düşünme becerilerini geliştirir.
Bugünün dünyasında geleceğe yönelik bir sürü kaygımız var. Ancak bunun yanında daha önce hayalini bile kuramadığımız bilimsel ve teknolojik gelişmelerin tam ortasındayız. Gelecekteki kaygılarımız ile var olan yaşam koşullarının bilimsel gelişmeler ışığında iyileştirilmesi sosyolojinin temel konularından birisidir.
Toplum kelimesi on ikinci yüzyılda ilk defa Fransızcada kullanılmıştır. İngilizler “society” kelimesini kullanırken Fransızlardan esinlenmişlerdir. Bu kelimeyi toplumsal olarak ifade edebilmek ve bireylerinin belli bir olaydan “toplumsal” olarak söz edebilmesi ancak 400 yıl sonra (16.yy) gerçekleşmiştir. 18. yüzyıl itibariyle yaşanan Fransız ve Sanayi devrimleri sonrası köklü değişimler ortaya çıktı. Toplumların kültürel ve iktisadi değerleri aniden bozuldu. Bu ani değişiklikler toplumsal dengenin sağlanması amacıyla çeşitli toplumsal işleyiş normlarının oluşmasına zemin hazırladı.
Entelektüel bilim adamları tarafından yaşanan düzensizliklere ve yaşam koşullarına ilişkin bilgiler sistematik olarak ele alındı. Bundan sonraki süreç Auguste Comte tarafından sosyoloji olarak adlandırıldı.Konu ve sorunun kapsamı açısından sosyoloji toplum bilimi kategorisindedir. Toplum biliminin konusu ise insandır. Ancak sosyolojiye sadece toplum bilimi dersek, onun tanımını yapmaktan ziyade ona bir isim vermiş oluruz. Diğer sosyal bilim dallarında da toplum bilimi farklı şekillerde incelendiği için bu tanım sosyoloji açısından yetersizdir.
Sosyoloji, hayatın içindeki gerçekliği bilimsel yöntemlerle açıklayan bir disiplindir. Günlük yaşam şartları ve toplumsal olayların içerisinde birebir olduğumuz için sosyolojik durumları bildiğimizi sanırız. Sosyoloji bildiğimizi sandığımız bu olguları tüm yönleriyle inceler. Aksine çok iyi bildiğimiz bir şeyin altında sosyolojik araştırmalar yatar.
Toplumu oluşturan bireyler ait oldukları topluluğu ve yaşamsal etkinliklerinin anlamını bildiklerini iddia ederler. Aslında gerçekte bu durum farklıdır. Genelde monoton hayatın akışına kapılıp elde edilen tecrübeler başkalarının benzer tecrübeleriyle kıyaslanmaz. Sosyoloji buna benzer durumlarda çıkarımları bilimsel olarak anlamlandırır ve geçerli bir bilgiye ulaşmayı sağlar.
Sosyoloji Bölümü Nedir?
Bu bölümün amacı, yerel ve global ölçekte toplumsal değişimleri anlayabilmek, eleştirel gözle olaylara bakabilmek için sosyolojik analiz yapabilme ve bu konuda öğrencilerin donanım kazanmasını sağlamaktır. Sosyolojinin temel kavramlarını ve araştırma yöntemlerini öğrenerek toplumsal sorunlara çözüm üretebilecek kapasite hedeflenir. Sosyolojik bakış açısıyla değerlendirme becerilerini geliştirerek geleceğin entelektüellerini yetiştirir.
Sosyoloji bölümünde teorik ve pratik dersler bir arada sunulmaktadır. Sosyoloji bölümü eşit ağırlık türüne göre öğrenci kabul eden bir bölümdür. Bölümün temel konuları incelendiğinde sosyal kurumların yanı sıra, komünikasyon ağları, göç sorunu, cinsiyet eşitsizliği, globalleşme, sosyal dışlanma, nüfus, etnik kimlik, siyasal ve kültürel ilişkileri kapsayan geniş bir ilgi alanı söz konusudur.
Kültürel ve tarihsel araştırmalar ile saha çalışmaları gibi tekniklerin yanında yeni istatistiksel teknikler de bölüm içerisinde yürütülen araştırmalara farklı bir boyut kazandıran yöntemsel çalışma alanları arasındadır. Bunun dışında birçok üniversitede ortak olarak verilen temel sosyoloji dersleri şunlardır:
Sosyoloji Tarihi
Sosyal Politika
Toplumsal Cinsiyet
İletişim ve Medya
Toplum ve Nüfus
Değişim Sosyolojisi
Etnik Yapı
Bilimsel Araştırma Teknikleri
Kentsel Sorunlar
Göç Sosyolojisi
Eğitim Sosyolojisi
Aile Sosyolojisi
Sosyal Psikoloji
Sosyal Antropoloji
İnsan ve Toplum
Kültür ve Toplum
İlgili Eğitim: Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri Eğitimi
Sosyoloji Mezunu Ne İş Yapar?
Sosyoloji bölümü sosyal hayatın her noktasını detaylara dayalı olarak anlatan bir bölüm olduğu için bu bölümden mezun bireyler açısından çeşitli ve geniş kapsamlı bir iş yelpazesine sahiptir. Bundan dolayı mezunlardan bazıları bu geniş kapsamlı sektörlerden birinde işe girip staj yapıp daha sonra sektöründe uzmanlaşma yolunu seçmektedir. Mezunların bir kısmı ise geniş iş alanı imkanı nedeniyle yüksek lisans yaparak belli bir konuda uzmanlaşmayı tercih etmektedir.
Sosyoloji bölümünden mezun olan bireyler, ne istediklerine tamamen kendileri karar verip o yönde tercih yapabilecek bir havuza sahiptirler. Hem özel hem de kamu sektöründe iş imkanları bulabilirler. Bu alandan mezun olan kişiler sosyolog ünvanı ile Arge şirketlerinde ya da alanlarıyla ilgili üniversitelerin akademik kadrolarında görev alabilirler. Ayrıca sivil toplum örgütleri ya da çeşitli danışmanlık şirketlerinde sosyolog olarak çalışmak mümkündür.
Bölüm mezunları pedagojik formasyon aldıkları takdirde felsefe grubu öğretmenliği ya da rehber öğretmen olarak dershaneler de çalışabilirler. Sosyolog adaylarına verilen aile danışmanlığı sertifikası ile aile danışmanlığı yapabilir ve bu alanda özel aile danışmanlığı bürosu açabilirler. Özel sektörde gazetecilik, satış ve pazarlama ve pazar araştırmaları, reklamcılık, halkla ilişkiler, eğitim, insan kaynakları, satış, turizm ve yönetim gibi birçok çalışma alanı vardır. Kamu sektöründe cezaevleri, çocuk esirgeme kurumu, belediyeler ve adliyelerde çalışabilirler. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, TRT ve kamu iktisadi kuruluşlarında görev alabilirler.
Sosyolojinin Önemi
Sosyoloji bize toplumsal olgular karşısında gerçek hayattan bilgi verir. Bu verileri kullanarak olaylara bütüncül bir gözle bakabilme ve hayatımıza yön verme imkanını tanır. Sosyal hayatta güçlü bağlar kurarak toplumsal farkındalığın artmasını teşvik eder. Sorunların üstesinden gelebilir gerçekçi çözümlere daha rahat odaklanabiliriz.
İçinde yaşadığımız toplumun işleyiş kurallarını anlamamızı sağlar. İnsan ilişkileri konusunda bize fikir verir. Olayları eleştirel, sorgulayıcı ve bilimsel bakış açısıyla değerlendirmemiz konusunda bizi yönlendirir. Sosyal ve kültürel farklılıklarımızın bilincinde olmayı ve empati kurmayı öğretir.
Finans Uzmanı olan Gürcan Puy 1984 yılında İstanbul'da doğdu. Lisans eğitimini Dumlupınar Üniversitesi İşletme bölümünde, Yüksek lisansını ise Marmara Üniversitesi MBA , Yönetim ve Organizasyon dalında tamamladı. Eğitimi sırasında Örgütsel Davranış ve Yönetim Kuramlarına ilişkin projeler ve anket çalışmaları yapmıştır.
