Son Yılların En Popüler Mesleği: Tıbbi Sekreterlik

Göksel Yılmaz ile Tıbbi Sekreterlik mesleği ve bu alanda çalışmak isteyenlerin neler yapması gerektiği üzerine konuşacağız. Göksel Yılmaz, İstanbul İşletme Enstitüsü’nde Tıbbi Sekreterlik ve Müşteri İlişkileri Yönetimi – CRM Eğitimi eğitmeni. Meslek üzerine konuşacağız. Tıbbi sekreterlik, son yılların en popüler mesleği haline geldi. Bu yüzden de meslek hayatına yeni başlayacaklar için yol gösterici olacak.

Göksel Yılmaz’ı Tanıyabilir Miyiz?

Marmara Üniversitesi Sağlık Yönetimi bölümünden 2012’de mezun oldum. Yine Marmara Üniversitesi yönetim ve çalışma psikolojisi alnında yüksek lisans yaptım. Sonrasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde Sağlık Yönetimi alanında doktoraya başladım. Şuan doktora yeterlilik aşamasındayım. 

Mezun olduktan sonra bir hastanede hem insan kaynakları sorumlusu hem de uluslararası hasta hizmetleri Gürcistan temsilcisi olarak çalıştım. Gürcüce de biliyorum. Gürcü Dili ve Edebiyatı alanında da yüksek lisans yapıyorum. 

Hastanedeki 2 yıllık süreçte 6 ay kadar tıbbi sekreter olarak çalıştım. Akademik olarak devam etmek istediğim için özel bir üniversitede tıbbi dokümantasyon ve sekreterlik alanında öğretim görevlisi olarak çalıştım. Yaklaşık 1 yıldır da eğitimler vermekteyim. Bütün yeteneklerimi bir alanda toplamaya çalışıyorum. 

Münevver Birol: maximum 3 cümle ile cevaplanmasını istediğim, hızlandırılmış eğitmeni yakından tanıyalım sorularım var. 5n1k sorularını size de yönetmek istiyorum. 

Neden Tıbbi Sekreterlik?

Eğitim hayatımdan sonra ilk iş tecrübe alanım tıbbi sekreterlik. Basamakları daha sağlım adımlarla ilerlemek istediğim için tıbbi sekreterlik. Çok severek yapmış olduğum bir işti. Çok sevdim ki öğretim görevlisi olarak çalıştım.

İlk Nasıl Bu Meslek İle Tanıştınız?

Tıbbi sekreterlik mesleğiyle iş başvurusunda bulunduğum kurumdaki genel müdür aracılığıyla tanıştım. İnsan kaynakları pozisyonunda yeterli görmüşlerdi ama kurumu tanımak adına tıbbi sekreterlikle başlamamı istedi. Beni de ona yönlendirdi. Buradan teşekkür ediyorum. 

İlk Ne Zaman Doktorların Yazısını Çözmeye Başladınız?

Çözülebilecek bir şey değil diye düşünüyorum. Kendi yazımın da çok farksız olduğunu söyleyemem. Sürekli yazmak durumunda oldukları bir şeyler var, hasta raporları, tedavi bilgileri gibi. Elle yazım söz konusu olduğunda böyle hatalar oluyor. Hiçbir zaman onların yazısını çözemedim. Onlar da benim yazımı çözememişlerdir. 

Yarın Sabah Uyandınız ve Farklı Bir Meslek İcra Ediyorsunuz. Nerede Çalışmak İsterdiniz?

Psikolog olmayı çok isterdim. Yakından tanıyan insanlar çok iyi bilir. Çok istemiştim ama sağlık yönetimi alanına da ilgim vardı. İsteyerek seçtiğim alandı. İlerleyen zamanlarda o hedefimi de gerçekleştirebilirim. 

Mesleğiniz Size Ne Kattı?

Öncelikle öğrencilerime teşekkür etmek istiyorum. Hastanede çalıştığım süreçler içerisinde iletişim alanında büyük katkıları oldu. Eğitim hayatı sürecinde öğrencilerin bana kattığı çok şey oldu. Sürekli bir insan iletişimi ve insan etkileşimi söz konusu. Tıbbi sekreterlik de yaptım. Sağlık yönetimi alanında da çalıştım. Hepsi hayatımızın vazgeçemeyeceğim sağlık alanıyla ilgili. Bu mesleği tercih ettiğim için de mutluyum. Hem hayatın içinde hem de akademik alanında kullanabileceğim bilgi katkı. İletişim yönünde de büyük katkıları oldu.

Kim İle Çalışmak İsterdiniz?

Daha önce yasamış büyük başarılar elde etmiş, sağlık ve tıp alanında, sağlık sosyolojisi alnında, etik yönden ya da sosyolojik değerlendirmek isterdim ama. En’lere takılan bir insan değilim. Ivan Illich var. Beni onunla tanıştıran Murat Dinçer Çekin ile çalışmayı isterim. 

Tıbbi Sekreterlik Nedir?

Tıbbi sekreteri normalde bildiğimiz liselerde de eğitimi verilmiş olan, 4 yıldır kapatılmış olan ön lisans düzeyinde anılan bir meslek bu mesleği sadece 2 yıllık Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik bölümünden mezun olanlar yapmıyor. Bir sekreter, çevresini, randevuları organize eder, hekim hasta arasında iletişimi sağlar. Bunların hepsini topladığımızda elinde verisi olan ve bu verileri belli yöntemlerle analiz ederek ilgili birime ileten, tıbbi bölümlerde yazışmaları yöneten, bilgiyi toplayıp belgeye dönüştüren sağlık meslek mensubudur diyebiliriz.

Lisans olarak düşündüğümüzde sağlık yönetimi sağlık yönetimi işletmeciliğiyle birlikte anılabiliyor.

Hangi Bölümleri Okumak Gerekiyor?

Normalde mühendislik bitirmiş olan birinin doktorluk yapmasını düşünmeyiz, burada da geçerli olmalı. Ancak bu alan sözel bir alan olduğu için, farklı alanlardan mezun olup çalışan birçok kişi var. Öğretmenler var, öğretmenlik mezun olup sertifikayı alıp işe giriş hedefi olanlar var. Hem mezunlar hem sertifika alıp çalışmak isteyenler çok fazla. Kim kendini geliştirişe işi o alacaktır. Normalde Tıbbi Dokümantasyon, Sağlık Yönetimi ve Sağlık Kurumları İşletmeciliği mezunları olabilir. 

Çalışma Alanları Sadece Hastaneler Mi?

Kamu ve özel ayrımı yapmak istiyorum. Sertifika açısından baktığımızda, çalışabileceği öncelikli alan özel sektör olacaktır. Özel sektör nereler; Özel muayenehane olabilir, eczaneler yardımcı personel veya veri giriş personeli olarak çalışabilirsiniz. Özel radyoloji merkezlerinde çalışabilirsiniz. Dal hastaneleri dediğimiz belli bir alanda uzmanlaşmış olan hastanelerde çalışabilirsiniz. Özel üniversite hastaneler, özel tıp merkezlerinde çalışabilirsiniz. Sağlık kurumlarına yazılım üreten firmalarda çalışabilirsiniz. Ve ecza depoları, özel laboratuvarlarda çalışabilirsiniz. Sertifika sahibi olarak da buralarda çalışabilirsiniz. 

Tıbbi Sekreterlik Alanında İş Bulmada Zorluk Yaşanıyor Mu?

Mezun sayısı çok, ama çalışma alanı az. Bu sebeplerden ötürü işe yerleştirme konusunda sorun yaşayabiliyor. Kamu noktasına da değinmek istiyorum. Kamu sektöründe çalışabilir miyiz? Özellikle kamu hastanelerinde dış kaynak kullanımı başlandı. Dış kaynak kullanımı aracılığıyla hastanenin temel amacı sağlık hizmetleri sunumu gerçekleştirmek.

Bunun dışındaki sunumlarda başka şirketlerle anlaşma ile sözleşmeli personel alınabiliyor. Bu özellikle şehir hastaneleri ön plana çıktı. Kamu özel ortaklığı ortaya çıktığı için sertifikaya sahip olanlar başvurup sözleşmeli olarak çalışabiliyorlar. Atama ifadesi biraz farklı.

Kamu hastanesine atanmanız için alandan mezun olmanız ve KPSS puanınız olması gerekiyor. Sözleşmesi personel alımında tıbbi sekreterlik sertifikası şartı varsa başvur yapılabilir. Bölümden mezun olanlar Sağlık Bakanlığı’nın ilanlarını ve resmi gazeteyi takip ederlerse iş ilanlarını kaçırmamış olurlar. 

Eğitimlerinizi İncelerken ve Bu Mesleği Araştırırken Tıbbi Terminoloji İfadesine Çok Sık Rastladım. Bu Terminoloji Neleri Barındırıyor?

Tıbbi terminoloji derya deniz. Tıbbi sekreterin bilmesi gereken ise spesifik bir alan. Enstitüde tıbbi terminoloji eğitimi de açılacak, haberini vereyim.Hekim ve hasta arasında iletişim sürecinde kullanılabilecek spesifik terminolojiyi barındırıyor. Hastaların hastalık özgeçmişleri alınırken, hasta ayrılırken hazırlanan rapor gibi.

Tıbbi sekreter, hekimle ve sağlık çalışanlarıyla çalışırken bazı kavramlara hakim olmalı. Temel anatomiden bahsetmiyoruz. Ancak ne kadar ayrıntı bilinirse o kadar iyi. Çünkü tıbbi sekreterler görev tanımlarındaki yazılanları yapmıyorlar. Mesela hekimin yazması gereken bir anamnez var, hastalık öyküsü. Hekimin yanında bir asistan varsa, ona yazdırabilir. Ancak tıbbi sekreter tamamıyla o terimlere hakim olmadığından yanlış bir harf bile farklı sonuçlara neden önemlidir. Sağlıkta raporlama da çok önemlidir. 

Hastane veya Aile Sağlığı Merkezlerinde Yapılan Stajda Çok Büyük Bir Fark Olur Mu?

Arada fark var tabii, aile hekimliği merkezlerinde çok fazla uzmanlık alanı yok. Hastane dediğimiz alan bambaşka bir alan, süreç var, faturalama var, hasta karılama var, barkod var, ameliyat süreci var. İş deneyimi açısından çok önemli. Varsa bir imkanınız hastaneyi tercih etmenizi tavsiye ederim .daha fazla deneyim sahibi olabilirsiniz. 

Sizin Birde Ayrıca Müşteri İlişkileri Eğitiminiz Var. Tıbbi Sekreterlik Bölümünde Çalışan Veya Çalışmak İsteyenler İçin Bu Eğitimi De Önerir Misiniz? Hangi Alanda Fayda Sağlayacaktır?

Öneririm. İki alanda eğitim veriyorum tıbbi sekreterlik diğeri de müşteri ilişkileri yönetimi. Akademik olarak ders verirken de tıbbi sekreterler üzerinden anlattığımda, karşılaşılan sorunlar, hasta gittikten sonra da yapılabilecek sorunlar, sorunlar nasıl çözülür, ne gibi faaliyetler yapılabilir?

Bir hizmetin sunumu açısından tıbbi sekreterler açısından önemli olacaktır. Pazarlamadan, kriz yönetiminden, şikayet yönetiminden bahsediyoruz. Farklı alanlardan kişilerde ziyadesiyle tercih edebiliyor.

Tıbbi Sekreterlik ve Hasta Kabul Alanında Çalışanların Yaptığı İş Aynı Mı?

Hasta kabul, tıbbi sekreterliğin alt dallarından biri. Tıbbi sekreterlik çok geniş bir kavram. Hasta kabul, ameliyathane, klinik, hasta yatış sekreterliği, arşiv sekreterliği gibi pek çok sekreterlik görev tanımı var. 

Hasta kabulde çalışanlar ve tıbbi sekreterler hastanenin yüzü oluyorlar. Hastaları karşılarken kullandığımız kalıplaşmış kelimelere dikkat etmemiz gerekiyor. özellikle pandemi sürecinde çok bahsettim. Hastaneye gittiğinizde kayıtlarınızı alan tıbbi sekreterdir, covid olduğunda işlenmesi tıbbi sekreterler tarafından yapılıyor. Ülkemizde her gün yayınlanan hasta sayısı gibi verilerin hepsinde tıbbi sekreterin bir parmak izi var. Herkes mesleği yaparken, ne kadar önemli olduğunu unutmamalı.

Münevver Birol: Pandemi sürecinde tıbbi sekreterlik çalışma alanında nasıl bir durum oldu. Doktorlar zor şartlarda çalıştılar hala da devam ediyor. Tıbbi sekterlerde bu süreçte etkilendi değil mi? 

Tıbbi Sekreterliğin Avantajları ve Dezavantajları Nedir?

Hastaneler sabah 9’da akşam 6’ta kapatılan yerler değil. 24 saat aktifler. Nasıl ki bir hizmetin, tedavinin gerçekleşmesi için hekim olması gerekiyorsa verinin işlenmesi için de tıbbi sekreterin olması gerekiyor. Sadece tedavi süreçlerine dahil olan değil, kayıt süreçlerine dahil olan sağlık meslek mensupları da aynı çabayı göstermişlerdir. Pandemi sürecinde sağlık çalışanları kendilerini feda ettiler. Şiddet haberleri bizi çok fazla üzdü. Hastayla bir arada olması gereken herkes bu zorlukları yaşadı. 

Avantaj ve dezavantaj konusunda şunu söylemek istiyorum. Kamu hastanesindekiler sizi tebessümle karşılamayabilir. Bir anda 50 kişiyle ilgilenmek durumunda kalıyor. Bir yandan kayıt alırken bir yandan soru cevaplamak zorunda kalıyor. Bu kişiden bir tebessüm beklentiniz olabilir, ancak yaptığı iş açısından düşündüğümüzde beklentiyi alamamamız bizi olumsuz düşündürmemeli. Ülkemizde hastanelerde bekleme süresi mevcut. Pandemi sürecinde uzun bekleme sıralarına maruz kaldım. Bunun başka bir çözümü yoktu. Değiştiremeyeceğimiz bir şey olduğunda bunu farklı bir şekilde çözmeye çalışmanın anlamı yok. 

Dezavantajları arttı ama avantajları büyük. Kendi içerisinde iletişim süreçleriniz ciddi anlamda gelişiyor. Çok farklı kişilerle bir araya geliyorsunuz. Bir dakikalık konuşma bile sizi farklı boyuta taşıyabiliyor. Bir yanlışınız çok farklı sonuçlara yol açıp, onu yönetmeniz gerekiyor. Kriz yönetimi öğreniyorsunuz. Sağlık kurumunda çalıştığınız da hayatımızdan çıkmayacak kurumda çalışmak bir güven veriyor. Hem kendi hem yakınınızın problemi olduğunda da aynı.

Bir telefonla ulaşabileceğiniz hekimin olması, bir şeyleri danışabileceğiniz bir yerde çalışmak çok önemli, özellikle sağlık hizmetinin önemini anladığımız günlerde. 

Tıbbi Sekreterlikte Çalışan Birinin İlerleme Süreci Nasıl?

Özel sektör açısından düşündüğümüzde tıbbi sekreter hasta kabul ayağından başlanır. Daha sonra poliklinikler, belli bir alanda acil sekreterliği, kat sekreterliği gibi, sonrasında da ekip liderliği olabilir. Poliklinik sorumlusu olunabilir. Eğitim seviyelerini de arttırarak devam etmeliler. Artık açık öğretimden eğitimini alabileceğiniz bölüm var. Eğitimlerle sertifikalarla kendinizi geliştirin bilgisayar sertifikanız ve terminoloji bilginizin olmanız gerekiyor. Excel çok iyi bilmeniz gerekiyor. Varsa imkanınız istatistik alanında da eğitimler almanız öneriyorum.

Başhekim sekreterliğine geldiğimizde en üst mertebe diyebilir de demeyebiliriz de. Kişinin hedefi başhekim sekreterliğiyse ulaşmak istediği o alabilir. Eğitimle desteklenmediği sürece ilerleme belli bir yerde tıkanabilir. Hasta hizmetleri direktörlüğüne müdürlüğüne kadar varan bir süreçten bahsedebiliriz. 

Tıbbi Sekreterlik Özellikle Kadınlara Yönelik Gibi Bir Algı Var. Çalışma Alanı Olarak Bir Cinsiyet Ayrımı Mevcut Mu?

Genel olarak sağlık kurumları kadın ağırlıklı çalışan kurumlardır. Hizmet sektörü olması, hekimlerle birlikte hemşirelerde kadın sayısının da fazla olmasından kaynaklanıyor. Tıbbi sekreterlik sadece kadınlar için bir meslek değildir. Erkekler için e çok uygun olan bir meslektir. Her mesleği herkes yapabilir ve özellikle o mesleği yapmak isteyebilir.

Hastane Hiyerarşisinde Ve Doktorlarında Uzmanlık Alanlarına Göre Farklı Renklerde Önlükler Giydiğini Görüyoruz. Tıbbi Sekreterlerinde Böyle Bir Renk Veya Kıyafet Konusunda Uyması Gereken Durumlar Var Mı?

Hekimlerdeki forma ayrımı uzmanlık alanları için operasyon yapan yada yapmayan hekim açısından getirildi. Hemşirelikte de aynı şekilde. Tıbbi sekreterliklerde net olarak bir ayrım yok. Ameliyatlarda, yoğun bakımlarda koyu yeşil lacivert tercih edilir. Ameliyathane sekreteri de forma giymek durumunda. Standart çalışına kurumun kıyafet standardına göre değişiyor. 

En Zor Tıbbi Sekreterlik Alanı Hangisi? Nöroloji? Onkoloji? Estetik Uzmanları?

Kolay ya da zor gibi bir ayrım yapmak doğru olmayabilir ancak yoğun bakım ve ameliyathane süreçleri biraz daha farklı durumlar söz konusu olduğu için, o psikolojik yükü kaldırmak, mahremiyet önemli, orada bulunmak, bazılarının bilincinin kapalı olması, onlarla ilgili kayıtlar almak biraz daha ağır olabiliyor. Benim açımdan yoğun bakım ve ameliyathane diyebilirim. Bu kişisel olur. Çok fazla kişiyle uğraşmak istemeyen de diyebilir ki ben yoğun bakımda çalışayım.

Hastane İçerisinde Farklı Bölümlere Geçiş Söz Konusu Mu?

Sağlık kurumlarında rotasyon çok fazla mevcut. Rotasyon olduğunda da birçok işi öğrenmiş oluyorsunuz. Hasta kabul ile başlayıp, kat sekreterliği, yoğun bakım, sekreterliğinde de bulundum. Rotasyonun olması bence güzel bir şey. Bütün birimleri görüp hangisinin size uygun olduğunu keşfetmeniz yönünde faydalı. O işe uygunluğunuz da önemli. Hastaneler kendilerinin hangi çalışana ihtiyacı varsa onu değerlendireceklerdir. 

Tıbbi Sekreterlik Mezunu İle Sertifika Sahibi Arasında Fark Var Mıdır?

Biri ön lisans mezunu diğeri ise sertifika sahibi olmuş olur. O alanda 2 yıl eğitim alan bir ile belli bir zaman aralığında eğitim almış kişinin eğitim düzeyi aynı olmayabilir. Burada eğitim yönünden kişisel gelişimden bahsetmek istiyorum. 2 yıllık ön lisans sahibi diploma sahibi olabilir ama yeterince terminoloji, klavye bilmeyebilir. Sertifika sahibi olan ise hepsini biliyor olabilir. İşe alında bir adım önde olabilir ön lisans mezunu, ama yetkinlik açısından görüşme yapıldığında sertifika sahibi tercih edilebilir. Sertifika dezavantaj değil, isterseniz bunu avantaja çevirebilirsiniz.

En büyük dileklerimden biri eğitime katılanlarla gerçek hayatta da karşılaşmış olmak. Umarım olur.