Nasıl Eğitmen Olunur?

Profesyonel eğitim uzmanı Selin Antalya ile eğitmen olabilmenin yöntemlerini ve eğitmenliğin gelişim trendlerini konuşacağız. İstanbul İşletme Enstitüsü’nde; İnsan Kaynakları Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme Uzmanlığı, Yetenek Yönetimi Eğitimi, Oryantasyon Hazırlama Eğitimi ve Eğitim Uzmanlığı eğitimlerini veriyor. Eğitim Uzmanlığı uzun dönem eğitim olacak.

Selin Antalya Kimdir?

10 yıldır profesyonel olarak eğitmenlik yapıyorum. 5-6 yıldır da koçluk yapıyorum. Kendimi 3’e ayırmış vaziyetteyim. Bir tarafı insan kaynakları danışmanlığı yapıyorum. İnsan kaynakları danışmanlığında da kurumu sıfırdan alıp ölçümleme yaparak, performans değerlendirme sistemlerini, işe alım sitemlerini, yani bütün insan kaynakları sitemlerini uyguluyorum ve her pozisyon için de bir kişi yetiştiriyorum.

Yönetim danışmanlığı yapıyorum. Yönetici yetiştirirken mentörlük ve koçluk yapıyorum. Koçluk kanlında da kişilerin bireylere yol arkadaşlığı yapıyorum. Genelde insanlar koçluk, eğitmenlik mentörlük karıştırıyorum. Koçluk yol arkadaşı demek. Asla psikolog, psikiyatr değiliz. Tedavi etmiyoruz, telkinde bulunmuyoruz. Sadece sağlıklı bireylere yol arkadaşlığı yapıyoruz. Zaman zaman yönsüz kalabiliyoruz. O kulu mu bu okulu mu okusam? Hayatımızda zaman zaman direksiyonu kaptırdığımız zamanda danışanlarıma o noktada yardımcı olmaya çalışıyorum.

Bana hep soruyorlar, bu kadar yetkinliğiniz var en çok hangisinden keyif alıyorsunuz? Eğitmenliği çok seviyorum. İnsanlara bir şeyleri ifade edebilmekten inanılmaz keyif alıyorum.

Sahnelerin kızıyım ben. Eğitim vermeyi çok seviyorum o yüzden. Kişisel eğitimlerinden tutun da insan kaynakları koçluk eğitimleri, insan kaynakları konusunda eğitimler veriyorum. Evliyim 2 çocuğum car biri 5 yaşında biri de 6 aylık. Bir müddet ayrı kaldım eğitimlerden. Enstitü’de akşam derslerinde çocukları uyutup devam ediyorum eğitimlere. 

Münevver Birol: eğitim uzmanlığı programınızda başlıklarınızı saymak istiyorum. eğitime katılanlar inanılmaz donanımlı şekilde ayrılacaklar. öncelikle başlama konunuz, ihtiyaçların tespiti: planlama, ölçümleme, eğitimci olmanın yöntemlerine kadar değiniyorsunuz. kavramlar, görev sorumlulukları kadar giriyorsunuz. en öne çıkanlardan bahsetmek istiyorum. öğrenme sitilleri, ihtiyaç analizi, eğitim yolculuğu. mentörlük programları koçluk programları ve liderlik programları. sahne kullanımı, beden dilinden eğitim kapanışı nasıl yapılıra kadar. 1 saatlik eğitimin ilk dakikasından son dakikasına kadar eğitimcinin tavır davranış sunumuna kadar değiniyorsunuz.

İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi Sertifikası

Eğitim uzmanlığı programını şöyle açıklıyorum. İşin bir mutfağı bir de sahne kısmı vardır. Eğitim uzmanı yeri geldiğinde hem mutfağında hem de Show kısmında olmalı. İşin mutfağında eğitim uzmanı neler yapabilir? Eğitim ihtiyacı analizinde neler olması gerekiyor?

Eğitim ihtiyaç analizi yapmazsak isterseniz en kaliteli eğitimciyi getirin, verimlilik oranları düşmüş oluyor. Mutfağı hazırlayıp, pişirme kısmın yapıyoruz ve sunum kısmında da yetişmeye devam ediyor öğrencilerimiz. Hem de koçluk eğitimlerinde neler öğreniliyor? Koçluk eğitmenliği nasıl yapılıyor? Bu konuları anlatıyoruz. Liderlikte nasıl lider olunması gerekir konusunda tüyolar veriyoruz.

Eğitmen her konuda bilgisi olması gerekiyor. Tabi uzmanlık alanları farklı. Ben insan kaynakları ve yöneticilik eğitimleri konusunda uzmanlık alanım. Yöneticilik eğitimi vermediğim zamanlarda bile liderlik konusunda eğitim almıştım. O yüzden eğitim uzmanlığı pozisyonuna gelen arkadaşın da eğitim verecek, eğitmen seçecek, konu başlığı belirleyecek. Bunu için mutlaka nu tarz başlıkları da alsın diye koyduk programa. Kapsamlı detaylı içeriği bol bir eğitim olacak. Eğitim uzmanlığını alan öğrencilerimiz şirketlerde bu pozisyonda çok rahatlıkla iş bulabilecekler.

Münevver Birol: Bugün sizin profesyonel alanınızla ilgili söyleşimizi yapacağız. Herkes eğitmen olmak istiyor. Tecrübeleri aktarmak istiyor.

Eğitmenim Diyebilmek İçin Hangi Normlara Sahip Olmak Gerekir? Eğitmen Kimdir?

Hiçbir zaman ben oldum dememek lazım. Hala kariyer yolculuğumda sürekli güncelliyorum kendimi. Eğitmenseniz kendinizi sürekli güncellemek durumundasınız. İletişim eğitimi mesela herkesin bildiği bir eğitim mesela, ben 10 yıllık eğitmenim hala iletişim eğitimi alıyorum. Herkesten öğrendiğim farklı bir şeyler var. Teknik, değişik bir cümle olabiliyor. Bunu eğitimlere nasıl yansıtabilirim derdindeyim. 

Eğitmen olmak istiyorsanız kendinizi sürekli güncel tutmanız gerekiyor. Kendinizi güncel tutmayı sevmiyorsanız, yeter dediğiniz taktirde bu mesleği sürdüremezsiniz. Ebu mesleğin en önemli mihenk taşı kendini güncelliyor olmak.

Ertesi gün farklı farkındalıklarla uyanıyoruz güne. Zaman kavramı artık kalmadı. Her şey çok hızlı ilerliyor. Rakiplerimize fark atmak istiyorsak, mutlaka kendimizi güncelliyor olmamız lazım. Gelenekselci olmamak lazım. Ben bu sunum formatında anlatır dediğimizde kaybederiz. Kuşak farkı var çok fazla. Eski stil eğitmenler artık kalmayacak. İnovasyona açık olması, zaman yönetimini iyi kullanması gerekiyor. Artık herkes dijital oldu. Online eğitim platformları artacak, buna hazır olması gerekiyor. 

İlgili eğitim: Zaman Yönetimi Eğitimi Ücretsiz

İlk önceleri ben kimseyi duymuyorum, kimse beni görmüyor böyle eğitim mi olurmuş derken, şimdi inanılmaz keyif alıyorum. Hem özel hayatıma vakit ayırıyorum hem İstanbul’dan Ankara’dan İzmir’den Azerbaycan’dan katılanlar var. Online eğitimlerin artık keyfini sunanlardanım. Teknolojiyi kullanabilmesi, günümüze adapte olması gerekiyor. 

En önemlisi içten olması gerekiyor. Kendimden biliyorum kibirli anlatıldığında hiç hoşlanmıyorum. Bir Google kadar yakınken bilgi, samimi olmak ön plana çıkıyor kimse mükemmel değildir. İçten, samimi olmak, dostane konuşmak ve yaklaşmak bir artıya geçiriyor.

Beden dilini de iyi kullanması gerekiyor. Sözcükler bir yere kadar, ses ton bir yere kadar. Asıl süreci beden dili yönetiyor. Daha çok beden dili daha çok göz teması. Bunlara daha çok dikkat ediyor. Ve enerjik olmayan hiçbir eğitmeni sevmiyoruz. Bunu için birkaç teknik var. Hiçbir şey düşünmeyin o sahne sizin ve sizi dinleyecek bir sürü insan var. Onlara umut olun. O yüzden enerjinizi yüksek tutun. Eğiticinin Eğitimini almaları gerekiyor. Bir kitap okuyup eğitim vermeye kalkmayın. 

Uzmanlık eğitimi hazırlıyorsam 2-3 ay hazırlıyorum o eğitimin sunumunu. Daha fazla ne anlatabilirim? Acaba şurası mı önemli? Bir eğitmen de bunu vermesi gerekiyor. Okuyup anlatmayı herkes anlıyor. İnsanlar artık çok donanımlı. Eğitmenliğin önemi kısmı, beden dili, çok okumak, araştırmak, motivasyon ve kendini güncel tutmak. Bol bol çalışarak da o eğitimi yansıtabilmek. İnsanlar daha çok deneyim istiyorum.

Münevver Birol: İnsan kaynakları yönetiminde eğitim ve geliştirme dersinizde öğrenme stilleri başlığı var. Bu gerçekten verimli bir eğitim verebilmek açısından bilinmesi gereken bir konu. 

Öğrenme Nasıl Gerçekleşiyor?

Öğrenme sitilleri diye söylüyorum. Herkes farklı öğreniyor. Öğrenme sitilleri bizim iletişim sitilimiz. Öncelikle hepimiz doğuştan bir tan özellik getiriyoruz zaten. Görsel, işitsel ya da dokunsal. Temsil sistemimiz. Görsel temsil dediğimizde görsel algıya önem veren, yazmayı seven, görünümüne dikkat eden, masa düzenine bakan kimseler.

İşitseller ise, görüntüsünü aklında tutamayan, not alıp öğretmeni dinleyebilen. Siz personellerinize uyarı gönderiyorsunuz, mail atıyorsunuz. İşitsel bir insan unu içtenleştiremiyor. Bunu içselleştirebilmesi için yeni toplantı yapıp anlatmanız gerekiyor. Görsel ise onlar toplantıda içselleştiremiyor, ona da kuralları yazılı göndermeniz gerekiyor. Dokunsallar ise daha çok deneyerek öğrenmeyi seviyorlar. Onlara da oyunlarla öğretebilirsiniz. Müze tarihi yer gezerek öğreniyorlar. 

Eğitimlerimde görseller için çok renkli sunumlar yapıyorum. Az bilgi renkli bilgiler, mutlaka o sunumu görmek isterler. Ellerinde dokümantasyon olacak. İşitsellere de eğitime başlamadan motivasyon müziği açıyorum ya da meditasyon müziği açıyorum. İşitsel öğrencilerime söz hakkı veriyorum. Diyorum ki arkadaşlar kamera kaydı ses kaydı her şey serbest. Bilgiyi saklayan bir eğitmen değilim.

O yüzden hep şunu söylüyorum. Düşünceniz değişirse dünyanız da değişir. Benim emeğimi çaldı yerine, oh ne güzel benden öğrenmiş, demek ki ben o kişide fak yaratmışım diyorum.

Dokunsalları da kazanmak için eğitime başlarken oyun oynatıyorum. Hem güne zinde başlamış oluyorlar. Buz kırıcılar gerçekleşmiş oluyor. Oyunlarla da çok güzel etkileşim sağlayabiliyoruz. 

Hangi Sıklıklarla Buz Kırıcı Dediğimiz Uygulamayı Yapıyorsunuz?

Eğitime başlamadan mutlaka oyun oynatıyorum. İlk önceki buz kırıcım o. Çük eğitmenlik zor bir insan. Ön yargılı birçok insanla karşılaşıyorsunuz. Kendime enerji kalkanı oluşturuyorum önce. Negatif durumda asla kendinizi bırakmıyorsunuz toparlayıp oyun oynatıyorsunuz. Çok oynattığım bir oyun bar. Herkese 3 doğru 1 yanlış özelliğini yazdırıyorum. İsim yazmıyor kimse. Bunların hepsini fanusa koyup karıştırıyoruz. Çekip başlıyorum okumaya, yalanı da söylüyorum. Kimmiş bu diyorum? Biliyorlar. Dolayısıyla o anda bir etkileşim oluyor zaten. Keyifli oluyor. herkes moda girmiş oluyor.

Uzun süreli bir eğitimse mola verdikten sonra mükemmeliyet çemberi oyunum var. Bu oyunda da gözlerini kapattırıyorum. Diyorum ki hazır hissettiğinizde kendinizi en mükemmel halinizde göreceksiniz. Kendinizi o çemberde hayal etmenizi istiyorum. O çemberde de deneyim yaşatıyorum insanlara. O ana dönmeleri için oyun oynuyoruz. 

Eğitim aralarında çok kişi koptuysa bunu hissetiysem soru soruyorum. Benim yerimde olsanız bu konuya nasıl bakardınız. Buradaki nüans o kişiyi bozmamak. Hemen tekrarlıyorum soruyu. İnanır mısınız bir daha o kişi dersten kopmuyor. 
Dersi dinlemiyorsunuz galiba diyorlar, dersi dinlemeyecekseniz çıkın dışarıya. O anda o kişi bozuluyor kızarıyor ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Firmayı da kişiyi de kaybedebilirsiniz.

Münevver Birol: Peki öğrenme stillerini keşfettikten sonra öncelikli olarak eğitim ihtiyaçlarını tespit edebilmek için hangi yöntemler bizi sağlıklı sonuca ulaştırır? 

Eğitim İhtiyacı Tespiti ve Hazırlanma Sürecinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Eğitim ihtiyacı analizi anketlerim var. Mutlaka anket uygulayın. 2 anket uygulayın. Biri personele biri de yöneticilere verilsin. Ne istiyorlar, ne arıyorlar ne bekliyorlar? Yöneticilere de yapıyorum. Personel pek çok eğitim istiyor. Pozisyonu olmayan eğitimler de isteyebiliyorum. İnsan kaynaklarında her pozisyona İngilizce istiyor mesela. Bazen nokta atışı eğitimler de isteniyor. 

Eğitim ihtiyaç analizinde anket yöntemi kullanırken seçenekli şeyler sorun hem de soru sorup cevabı isteyin. Çalışanların %90’ı yöneticilerin eğitim almasını istiyor. Biz personele eğitim aldırıyoruz ancak anlattığımız şeylerin çoğu şeflerde ara kademe yöneticilerimizde sıkıntı yaşıyor. Ara kademede sıkıntı yaşıyor yönetici ve yönetici. Hem personele hem personele eğitim aldırıyoruz. Ancak ara kademeyi atlıyoruz. 

İş analizlerine bakıyorum. Performans değerlendirmelerine bakıyorum. Eğitim ihtiyaçlarını tespit edebiliyorsunuz. En son da kişilerin kariyer planlamasına bakıyorum. Terfi ettireceksem o eğitimleri alması için eğitim ihtiyaç analizlerime bu şekilde ekliyorum. 

Refresh Eğitimler Dediğimiz Bilgi Güncelleme Eğitimleri Ne Sıklıkla Yapılmalı? 

Mesleki eğitimleri ve refreshleri her yıl yeniletiyorum. Yeni gelenler oluyor eskiler unutmuş oluyor. Kişisel gelişim eğitimlerinin de yılda bir kere farklı eğitimciler tarafından alınmasını öneriyorum. Bunun dışında da 6 ayda bir kişinin kendini ölçümlemesini istiyorum. 
Her dersin sonunda soruyorum bugün burada ne ile ayrılıyorsunuz? Eğitim bitince nu eğitimin sonunda neyle ayrılıyorsunuz diyorum.

Bir ay sora, 6 ayı sonra soracağım eğitimin nelerini uygulayabildiniz? 6 ayın sonunda eğitimin güncellenmesi gerektiğini görüyorum. 
Eğiticinin eğitimini verirken buz kırdıktan sonra eğitime başlamadan bir telkin kullanın. Mesajlarınızı ilk 10 dakikada verin. Kişinin algısı oluşuyor çünkü.

Dış Kaynaktan Gelen Eğitmen Buz Kırıcı Uyulamıyorsa İK Personelleri Motive Edebilir Mi?

Kesinlikle yapabilir. Bazen yanlış eğitmen seçebiliyoruz. Önce eğitmeni uyarmanız gerekiyor. Baktınız eğitmen hala devam ediyor o zaman mola veriyorsunuz. Hocam bizim bir oyunumuz var, deyip araya giriyorsunuz. Oyun oynatırsanız İK olarak o anda bütün frekansı değiştirebilirsiniz. Kesinlikle İK personeli motive edebilir.

Münevver Birol: İnsan kaynaklarının eğitim planlama da rolü büyük. Dış ve iç eğitim başlıkları İK tarafından belirleniyor. Biraz işletmelerin eğitime bakış açılarına da girmek istiyorum. 

İşletmeler Eğitime ve Eğitmen Seçimine Ne Derece Dikkat Ediyor?

Eğitim ihtiyaç analizi yaptıktan sonra sonuçları bir döküyorum. Sadeleştiriyorum. Bir bütçe durumu var. Eğitim ihtiyaç analizinden sonra eğitim bütçesi yapmanız gerekiyor. Bunun için de teklif almanız gerekiyor. Güvendiğim firmalara gönderiyorum. Bu teklif dosyasını da sadeleştirip yönetime sunuyorum.

Onay gelince de eğitim firmasına gönderiyorum, dokümasyon istiyorum. Firmayı hem eğitim tekniklerine, eğitmenlere ve eğitim içeriklerine göre belirliyorum. Her şey güzel gitti eğitmeni aldınız ve eğitim başladı. Fakat eğitmen istediğiniz gibi çıkmadı. O zaman bütçe alırken çok zorlandım. Eğitim teklifi alıyorum. Eğitmenlerin özgeçmişlerine bakıyorum. Eğitim verecek eğitmenlerden demo istiyorum. Problem yaşayınca akıllanıyorsunuz.

Demodan sonra sorular soruyorum. Eğitmeni de o şekilde tespit etmiş oluyorsunuz. Dış eğitim tehlikeli. Eğitmen çok donanımlı olabiliyor ama sizin kurum kimyanıza uygun olmuyor. O yüzden demo dersi, tanışma toplantısı isteyin. Orada bile anlaşılabiliyor. 

Münevver Birol: Katılımcı sorumuz var.

Ürün Tanıtımı Yapmam İçin Nasıl Bir Eğitimi Alabilirim?

İleri düzey satış eğitimi. İleri güzey satış eğitimini, NLP tekniklerini öneriyorum. Çok faydasını göreceksinizdir. 

İlgili eğitim: Nlp Eğitimi

İnsan Kaynaklarında 2021 Eğitim Gelişim Trendleri Neler Olacak?

Dijitalleşmeye gidiyoruz artık. E-learning sitemini satın alıyor. 2015’te oryantasyonu simülasyon üzerinden veriyordu. 2021 yılında çok gerisinde kalmışız. 205’te o simülasyonları kullananlar fark attılar. Öngörülü olmak gerekiyor. 
E-sistemleri kurun diyorum. Küçük ölçekli işletme olsanız bile her şeye hazırlıklı olmanız gerekiyor. Teknolojik olarak da alt yapıya sahip olmak çok önemli.

Online eğitim ve demo çekimler. Fark yaratmak istiyorsanız demo çekimler çok önemli. Kesinlikle demo çekip bunu pazarlayabilir. Teknolojik aletlerle nasıl kendini ifade edilebildiği daha iyi gösterir. Etkileşim yüz yüze iken çok daha kolay. 

Sosyal medya ne kadar desteklemesem de önemli. İnanların özel hayatlarında, kişisel hayatlarında çok sıkıntılar çok önemli. İnanılmaz derecede ağar gelişti. Sosyal medya, YouTube, canlı yayınlar, ücretsiz eğitimler, tanıtım eğitimleri, teknolojik altyapılar 2021’in olmazsa olmazı. Eğitimde de en çok konuşulan konular olacak.

İyi Bir Eğitim Verebilmek Dikkat Etmemiz Gereken Konular Neler?

Öncelikle kendimizi iyi bilmemiz gerekiyor. Kendimiz iyi bilmeliyiz ve karşı taraf bizden ne işitiyor bunu da bilmemiz gerekiyor. Firma sizden ne bekliyor? patron sizden ne bekliyor? Kurum kültürünüz ne? Bunları bildikten sonra kendinize diyorsunuz ki, ben kendimde şunları geliştirmeliyim çünkü firma kültürüm bu, beklentiler bunlar. Daha sonrasında iyi bir eğitmen olmak için kendinizi geliştirmeniz gerekiyor. Vereceğiniz eğitimle ilgili eğitim tezleri okumanızı, eğitim videolarınızı izlemenizi öneriyorum. Önek olayları incelemeniz, bunlarla igili firma ziyaretlerini yapmanızı öneriyorum.

İlk eğitmen yolculuğuma başladığımda gidiyorum firmalarla görüşüyordum örnek olay anlatmak için. Azim çok önemli. Örnek olay anlatmak için saatlerce yöneticilerin yanında dolaştım.

Güzel bir sunum hazırlamak istiyorsanız, etkili sunum teknikleri eğitimi alın. İşin püf noktası buz kırıcılar çok önemli, herkesi kazanmak istiyorsak temsil sistemlerini iyi kullanmak önemli.

İlgili eğitim: Sunum Teknikleri Eğitimi

Eğer eğitim konusunda yol almak istiyorlarsa eğitimlerimi takip etsinler. Özelden de enstitü kanalıyla sorular sorabilirler. Böyle bir enstitü bünyesinde bulunduğum için de çok mutluyum. 

Eğitmen Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır?

Eğitmenin; inovasyona açık olması, zaman yönetimini iyi kullanması gerekiyor. Artık herkes dijital oldu. Online eğitim platformları artacak, buna hazır olması gerekiyor. Beden dilini de iyi kullanması gerekiyor. En önemlisi içten olması gerekiyor. 

Öğrenme Sitilleri Nelerdir?

Görsel, işitsel ya da dokunsal. Eğitimlerimde görseller için çok renkli sunumlar yapıyorum. İşitsellere de eğitime başlamadan motivasyon müziği açıyorum ya da meditasyon müziği açıyorum. İşitsel öğrencilerime söz hakkı veriyorum. Dokunsalları da kazanmak için eğitime başlarken oyun oynatıyorum.

Eğitim İhtiyacı Tespitinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Eğitim ihtiyacı analizi anketlerim var. Mutlaka anket uygulayın. 2 anket uygulayın. Biri personele biri de yöneticilere verilsin. İş analizlerine bakıyorum. Performans değerlendirmelerine bakıyorum. En son da kişilerin kariyer planlamasına bakıyorum.