Bir konu hakkında yapılan çalışmaların sonuçlarını, anket sonuçlarını, verileri, fikirleri veya konuyla alakalı bilgilendirici içerikleri görsel ve işitsel olarak belirli topluluğa aktarmaya sunum denir. Bu konuşma sırasında teknolojiden de yararlanılır.

Sunum ve sunum teknikleri, bir metin dahilinde yapılan konuşmalardan ayrılır. Uygulamalardan yararlanıp hazırlanan bu slaytlar hedef kitle önünde sunulur ancak bu sunumların etkili olabilmesi için dikkat edilmesi gereken önemli detaylar bulunmaktadır.

Sunum nasıl yapılır sorusuna verilecek cevabın en önemli noktası şüphesiz hedef kitleyi tanımaktır. Yapacağınız sunumun kime hitap edeceği konuşmanızın tonunu, hitap biçiminizi, duruşunuzu hatta seçeceğiniz kıyafet ve aksesuarları doğrudan etkileyecektir. Bunun yanında etkili bir sunum için hedef kitleyle diyalog kurmanız gerektiğinden sunum yapacağınız kitlenin genel özelliklerini bilmenizde fayda var.

Yapacağınız sunumla ilgili alıştırma yapmak size konu hakimiyeti sağlayacağı gibi takılmadan ve daha az hata ile sunumu tamamlamanıza yardımcı olacağı gibi güçlü bir etki bırakmanıza da yardımcı olacaktır. Eğer yapacağınız sunum çok önemli ise alıştırmalarınızı sunumun yapılacağı mekanda yapmanızda yine size fayda sağlayacaktır.

Sunum özünde, var olan bir içeriği karşı tarafa aktarmaktır. Etkili sunum ise aktardığınız bilginin karşı tarafa doğru ve başarılı bir şekilde geçebilmesidir. Eğer etkili sunum yapamazsanız paylaştığınız içerik ne olursa olsun, karşı taraf anlayamadığı için boşa gitmiş olur. Bu sorunu yaşamamak için etkili sunum teknikleri için basit birkaç yöntem uygulayarak siz de başarılı olabilirsiniz.

Kimi zaman etkili bir sunum yapmak istediğimizde, vereceğimiz bilginin çok önemli olduğunu bu sebeple bizim nasıl göründüğümüzün bir önemi olmadığını düşünebiliriz. Oysa bu koca bir yanlıştır. İnsanlar sizi dış görünüşünüzle ağırlayıp verdiğiniz bilgilerle uğurlayacaktır. Korkmayın, sadece temiz ve özenli olmanız da yeterlidir. 

Anlattığınız konu her ne olursa olsun ek görsellere sahip olmak çok etkili bir yoldur. Bu broşür, katalog ya da slayt gösterisi olabilir. Anlatacağınız içeriğin bol görselli şekilde karşı tarafa aktarılması sizin eksiklerinizi kapatırken, karşı tarafın daha çok bilgi edinmesini sağlar. 

Mikrofon kullanıyor olmanız herkesin sizi duyduğu anlamına gelmeyebilir. Normalde sesiniz kısık dahi olsa biraz çabalayın. Sesinizi duyuramazsanız dinleyicilere anlattıklarınız maalesef ninni gibi gelecektir.

Sizin belki aylarca çabalayarak öğrendiğiniz bir bilginin tamamını dinleyicinin yirmi dakikada öğrenmesini beklemek hayal kırıklığı olacaktır. Bilgiyi süzerek, özet şekilde anlatmaya çalışın. Eğer size soru sorularak ek bilgi istenirse detaya girebilirsiniz. 

Öncelikle sakin olun ve derin bir nefes alın. Sunumu siz yönetiyorsunuz. İnsanların araya girmesine izin vermeyin. Araya girenler olursa katkılarınız için teşekkür ederim ama sunumun bütünlüğü için soru ve yorumlarınızı sunum bittiğinde iletebilir misiniz? şeklinde bir uyarı yapmak herkesin sessizce sizi dinlemesini sağlayacaktır.

Öncelikle sorulan her soruyu bilmek zorunda değilsiniz. Cevap vermeye sorulan soru için teşekkür ederek başlarsanız bu size düşünme süresi verecektir. Eğer cevabı hiç bilmiyorsanız dinleyicinin güzel bir noktaya değindiğini ve konu hakkında detaylı çalışmalar yaparak sonrasında cevap verebileceğinizi söyleyebilirsiniz. Son olarak, doğal olun ve kendinize güvenin. Sizi o sunumu yapmaya kadar getiren birikiminizin farkında olun. Siz bunu hak ettiniz. Şimdi bunu gösterme zamanı!

Öncelikle iyi haberi vererek başlayalım. Sunum öncesinde yaşadığınız heyecan ve stres tamamıyla normal. Aslında bu, vücudun sizi sürece hazırlayan doğal bir tepkisi ve bu duyguları az ya da çok herkes yaşar. Ayrıca sanılanın aksine, yaşadığınız stres dinleyiciye büyük oranda yansımaz. Bu nedenle, kaygınızın bir süre sonra geçeceğini kabullenmeli, bunun sunumunuza olumsuz etki etmesine izin vermemelisiniz.

Etkili sunum gerçekleştirmenin yolu ön hazırlıktan geçer. Öncelikle sunumun amacını net bir şekilde ortaya koymalısınız. Amacınız belirli bir konuda bilgi aktarmak mı, yoksa dinleyiciyi bir konuya ikna etmek mi? Sunumda kullanacağınız veri, bilgi ve örnekleri bu amaç doğrultusunda belirleyebilirsiniz. Sunumunuzun içeriğini etkileyebilecek bir diğer etken de dinleyici kitlesi hakkında genel bir bilgi sahibi olmanızdır. Örneğin; aktaracağınız konuyla ilgili dinleyicilerin bilgi seviyesine göre, sunumu ne kadar detaylandıracağınıza karar verebilirsiniz. Bir öğrenci grubuna sunum yapacaksanız daha samimi bir dil, üst düzey yönetici grubuna sunum yapacaksanız daha resmi bir dil kullanabilirsiniz. Bir sonraki aşama sunumun taslağının hazırlanmasıdır. 

Sunum hazırlıkları nasıl olmalı?

Etkili sunum sırasında aktaracağınız tüm konuları bir taslak haline getirmeniz, ana çatıyı oluşturmanızı ve bütünlüğü bozmadan sunumu detaylandırmanızı kolaylaştıracaktır. Sunum yapacağınız yeri öncesinde görmeniz, sunum hazırlığında sizin için faydalı olabilir. Kullanılacak donanım, salonun düzeni, aydınlatma vs. hakkında öncesinde bilgi edinerek, sunum günü olası kötü sürprizlerden kaçınabilirsiniz.

Anlatacağınız konuyla ilgili etkileyici bir video izletmek, ilgi çekici bir anekdot, fıkra anlatmak veya dinleyicilere bir soru yöneltmek klasik bir giriş yapmaktan çok daha etkili olacaktır. Ayrıca mizahın gücünü hatırlayın, dinleyicileri gülümsetmeyi ihmal etmeyin. Bu sizin de rahatlamanıza yardımcı olacaktır.

Sunumunuzu tamamladıktan sonra kapanış için kısa ve etkili bir özet yapın. En çok akılda kalmasını istediğiniz harekete geçiren noktalara vurgu yapın. Vermek istediğiniz mesaja uygun bir özlü söz veya bir video ile etkili bir kapanış yapabilirsiniz.
Sunum içeriğinizi oluşturduktan sonra sunum gününe kadar mümkün olduğunca pratik yapmaya çalışın. Bu durum yaptığınız her tekrar konuya daha hakim olmanızı sağlayacak ve sizi biraz daha rahatlatacaktır.

Google Slaytlar, Microsoft PowerPoint, Prezzi en çok tercih edilen programlardır. Bu programları kullanarak etkili sunumlar oluşturabilir aynı zamanda sunumunuzu diğer kullanıcılarla paylaşabilirsiniz. Google Slaytlar ücretsiz bir uygulama fakat Microsoft PowerPoint ve Prezzi ücret talep etmektedir.

Sunum nasıl yapılır sorusunun en temel cevaplarından birisi de basit sunum, basit metin ve slayttır. Slaytlarınıza çok fazla yazı yazmak ve çok fazla slayt sayfası yapmak sizi olumsuz etkileyecektir. Çünkü çok fazla metin ve slayt sayfası hedef kitlenizi yoracak ve sunumunuza olan ilgiyi azaltacaktır. Dolayısıyla sunumunuz yeterince etkili olmayacaktır. Sunumlarınıza birkaç cümle ve kaliteli görseller koyarak konuyu sizin anlatmanız daha etkili ve profesyonel duracaktır.

Etkili iletişimin temel kurallarından biri de beden dili kullanmaktır. Yapacağınız sunumlarda da etkili iletişim kurmanız gerektiğinden beden dilinizi kullanmanız önemlidir. Ancak sunum sırasında çok fazla el ve kol hareketi yapmak yada çok fazla hareket içinde olmak dikkat dağıtıcı olacağından dolayı bu noktada dikkatli olmanız gereklidir. Aradaki ince çizgiyi geçmemek için alıştırmalarınızı bir ayna karşısında yapmanız daha etkili olacaktır.

Sunum yapacağınız ortama göre kıyafet seçmeniz de yine etkili bir sunumun önemli noktalarından. Sunumunuzu yapacağınız yer ve sunumu yapacağınız hedef kitlenin özelliklerine göre kıyafetinizi seçebilirsiniz. Örneğin bir üniversitede sunum yapacaksınız ve hedef kitleniz üniversite öğrencileri. Bu durumda takım elbise giymenize veya çok resmi olmanız gerekmiyor. Fakat aynı sunuma protokol da katılacak olursa biraz daha resmi kıyafet giymeniz gerekebilir. Sadece yer ve kişilere göre değil aynı zaman da sunumda anlatacağınız konu da önemlidir. Bu durumda da kıyafet ve aksesuar seçiminize dikkat etmeniz gerekebilir.

Etkili bir sunum yapmak için hikayenizin olması çok önemli. Anlatacağınız konuyu hikayeleştirerek anlatmak hem size anlatım kolaylığı sunacaktır hem de dinleyiciyi sıkmadan konunun içine çekecektir. Tabii ki bunu her sunumda yapmanız mümkün değildir. Örneğin şirketinize ait yıllık bütçelerle alakalı bir sunumu hikayeleştiremezsiniz fakat bu tür sunumları giriş, gelişme ve sonuç yöntemi ile anlatmanız bile etkili olacaktır.

Sunum sırasında sürekli konuşmanız gerekli. Üstelik bu konuşmayı bir de topluluk önünde yapmalısınız. Doğal olarak çok heyecanlanabilir hatta zaman zaman ses tonunuza yansıyan durumlar da olabilir. Bu tür istenmeyen durumların önüne geçmek için doğru nefes almanız ve doğru bir duruşa sahip olmanız hayat kurtarıcı olacaktır. Sunuma başlamadan önce derin nefes alarak vücudu sakinleştirebilirsiniz ayrıca sunum sırasında kesik ve uzun aralıklı nefes almak size nefes darlığı yaşatacağından dolayı konuşmanız yarıda kalabilir. Duruş şekliniz de yine konuşmanıza etki edeceği gibi hedef kitlenin zihnindeki imajınıza etki edecektir. Dik durmanız durumunda nefes almanız daha kolay olacaktır.

Özellikle işverenler, profesyoneller, yöneticiler ya da satış ve pazarlama uzmanlığı ile birlikte ürün tanıtımı yapacak kişiler içinde yine bu sunum eğitimini almak ve üstelik sertifika sahibi olmak günümüzde oldukça kolaydır. Topluluk önünde en iyi şekilde konuşmak ve anlatılmak isteneni en doğru biçimde aktarmak adına yapılacak olan eğitim program hizmeti kapsamında öğrenciler veya sunum teknikleri geliştirmek isteyen kişiler de yine bu eğitimi alabilirler.

Etkileyici ve ilgi çekici sunumlar hazırlamak ve bunları topluluk önünde insanlara beni şekilde aktarmak adına hitap etmeyi daha kaliteli bir hale getirmek için de yine sunum teknikleri profesyonel bir şekilde sağlanmaktadır. Mesajın alıcıya en iyi şekilde ulaşması için ve insanlara özellikle etkilemek adına mutlaka sahnede rahat olmak ve bunu da insanlara hissettirmek büyük bir önem arz eder. Tabii sadece iş sektörü adına değil aynı zamanda sanat ve spor camiası gibi daha birçok farklı sektör adına profesyonel sunum teknik desteği almak günümüzde oldukça gereklidir.