Etkili İletişimde Karşılaşılan Engeller Nelerdir?
Engel Tipi | Örnek | Çözüm Önerileri |
---|---|---|
Fiziksel ve Teknik Engeller | Mesajın yanlış veya eksik iletilmesi, İletişim kanalının yanlış seçilmesi, Mikrofondaki arıza ve işitme sorunları | Mesajın anlaşılır ve açık olması, uygun iletişim kanalının seçilmesi, teknik aksaklık olmaması |
Psikolojik ve Sosyal Engeller | Ön yargılar, algılama düzeyindeki farklılıklar, sosyo-kültürel farklılıklar | Muhakeme yeteneğinin kullanılması, sürekli bilgi alışverişi ve iletişim, birlikte çalışma |
Örgütsel Engeller | Örgüt büyüklüğü ve fiziksel yapı, hiyerarşi, yönetim şekli, statü farklılıkları | Küçük ekipler oluşturma, liderlerin etkin rol alması, örgüt içi iletişime değer verme |
Dilin basit, yalın ve açıklayıcı olmaması | Konuşma veya yazı dilinde karmaşıklık, teknik jargon veya aşırı kısaltmalar | Dilin sade ve yalın kullanılması, teknik terimler yerine herkesin anlayabileceği kelimelerin kullanılması |
Ön yargı ve kişilerin yanlış anlayıp farklı yorumlaması | Kişiler arasındaki sosyal ve kültürel farkliliklardan kaynaklanan yanılgılar | Empati yapma, açık ve dürüst iletişim, farklı bakış açılarına saygı gösterme |
Kişilerin bilgi seviyesindeki uyumsuzluklar | Bireyler arasındaki bilgi ve deneyim farklılıkları | Bireylerin sahip olduğu bilgi birikiminin üzerinde açıklamalar yapılmama |
Kişilerin birbirlerine karşı olan tutum ve davranışları | Olumsuz veya saldırgan tutumlar, hakaret, küfür, aşağılama | Saygı, hoşgörü, adil ve objektif olma |
Statü farklılıkları | Bireyler arasındaki makam, rütbe veya unvan farklılıkları | Hiyerarşiye rağmen, herkesin görüşlerine açık olma, bilgi ve becerilere odaklanma |
Gürültü seviyesi | İletişim ortamındaki yüksek ses seviyesi | Gürültü seviyesini minimize etme, sessiz bir ortam sağlama |
Mesajın iletildiği kanalın etkileyememe | Doğru mesajın yanlış platformda iletilmesi | Alıcıyı etkileyecek biçimde iletişim kanalını seçme |
Duygu, düşünce ve bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması anlamına gelen iletişim doğumdan ölüme kadar hayatımızın en önemli parçasıdır.
İlk insanların içgüdüsel tepkilerle oluşturduğu iletişim sürekli gelişerek hayatımıza yön vermiştir.
İletişim fakültelerinde ilk öğretilen konuların başında etkili iletişim gelir. Çift taraflı bir sistem olan iletişim aslında konuşan ve dinleyen arasındaki alışveriştir.
Günlük yaşamda sabah uyandığımız andan gece uyuyana kadar evde, okulda, iş yerinde, mağazada ve kısacası aklınıza gelebilecek her yerde sürekli çevremizdeki insanlarla iletişim halinde oluruz.
İnsanlarla kurduğumuz iletişim ne kadar etkili olursa kendimizi karşı tarafa o kadar iyi ifade ederiz.
Önündeki Engeller
Etkili İletişim Nasıl Kurulur? Etkili iletişim süreci beş ögeden oluşur:
Gönderici, mesaj, iletişim aracı, alıcı (okuyucu/izleyici) ve mesajın alıcı tarafından algılanıp yorumlanması (geri bildirim) aşaması.
Bu aşamalardan herhangi birinin gerçekleşmediği durumda ise iletişim süreci tamamlanamaz.
İşte bu noktada karşımıza iletişimde karşılaşılan engeller ortaya çıkar. İnsanların birbirleriyle iletişimde bulunması karmaşık ve belirli bir süre gerektiren bir iştir.
İletişim sürecini anlamak ve onu etkili bir şekilde kullanmak için iletişimi engelleyen etkenlerin bilinmesi/bunların ortadan kaldırılması için yöntemler araştırılması gerekir.
Sağlıklı ve etkili iletişim kurarken karşımıza birçok engel çıkar.
Fiziksel ve Teknik Engeller
Mesajın yanlış veya eksik iletilmesi
İletişim kanalının yanlış seçilmesi
Mikrofondaki arıza ve işitme sorunları
Ön yargı ve kişilerin yanlış anlayıp farklı yorumlaması
Dilin basit, yalın ve açıklayıcı olmaması
Psikolojik ve Sosyal Engeller
İletişim sürecinde yer alan kişilerin sahip olduğu kişisel özelliklerden kaynaklanan bu engeller arasında ön yargılar, görüş ayrılıkları, algılama düzeyindeki farklılıklar, sosyo-kültürel farklılıklar, kişilerin bilgi seviyesindeki uyumsuzluklar ile kişilerin birbirlerine karşı olan tutum ve davranışları bulunmaktadır.
Örgütsel Engeller
Toplumda bir arada yaşamanın önemli bölümlerinden biri de örgütlerdir. Örgütlerin var olabilmesi ve sürekliliğini sağlayabilmesi için kendi aralarında sağlıklı ve etkili iletişim kurmaları gerekir. Ne var ki örgütler kendi iletişim engellerini kendileri oluşturur. Bu engeller ise örgüt büyüklüğü ve fiziksel yapı, hiyerarşi, yönetim şekli, statü farklılıkları gibi birçok unsurdan meydan gelir.
Engelleri Nasıl Aşabiliriz?
Yukarıda belirttiğim iletişim engellerinin aşılması için öncelikle engelin ne olduğunun ayrıntılı bir şekilde belirlenmesi şarttır.
Daha sonra ise bu engeli yok etmek için ihtiyaç duyulan yöntemlere başvurulur. Bu yöntemlerden bazıları şöyledir:
İletişimin sağlıklı olması için konuşmacılar çok iyi dinlenmeli.
Verilen mesaj kolay, anlaşılır ve açıklayıcı olmalı.
Verilen mesajın anlaşılıp anlaşılmadığını geri bildirimle kontrol etmek gerekir.
Mesajın iletildiği kanal dinleyiciyi/alıcıyı etkileyecek biçimde seçilmeli.
Kişiler arasındaki statü farklılıkları en aza indirilmeli.
Etkili iletişim sırasında gürültü seviyesi minimize edilmeli ve sessiz bir ortam sağlanmalı.
Kişinin sahip olduğu bilgi birikiminin üzerinde açıklamalar yapılmamalı.
Etkili iletişim için verilen mesaj sadece sözlü olmamalı, aynı zamanda yazı, resim, çizim veya çizim gibi görsel materyallerle desteklenmeli.
Mesaj verilirken teknik terimlerden ziyade herkesin anlayabileceği kelimeler kullanılarak dildeki farklılıklar ortadan kaldırılmalı.
Etkili iletişim kurulurken uygun ortam ve zamanın beklenmesi ya da oluşturulması bir gerekliliktir.
İletişim sürecinde bulunan bireyler birbirlerine karşılıklı güven duymalı.
Etkili iletişim sırasında bireylerin birbirini yeterince anlaması için uygun bir mesafe seçilmesi gerekir.
Etkili iletişim konusunda kendinizi geliştirmek için ücretsiz online eğitimler alabilirsiniz.
Konu ile ilgili alabileceğiniz İş Hayatında Etkili İletişim Eğitimi ve Telefonda Etkili İletişim Eğitimi size büyük fayda sağlar.
İlgili Eğitim: Telefonda Etkili İletişim Eğitimi
Yazar: Vasfiye Özcanbaz
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.