Mübaşir Nedir? Ne İş Yapar?
Mübaşirin Görevi | Mübaşirin Çalışma Saatleri ve Maaşı | Mübaşirin Nitelikleri ve Eğitimi |
---|---|---|
Mahkeme salonunun düzenini sağlar, duruşmalarda taraflara ve kişilere gerekli yönlendirmeleri yapar, duruşma evrakları ile dosyaları düzenler ve gerektiğinde tebligatları postalayan kişidir. | Hafta içi sabah 08:00 ile 17:00 arasında çalışır. İhtiyaç durumunda özellikle nöbetçi mahkemelerde mesai saatlerinin dışında da çalışabilir. Maaşı çalıştığı saatlere ve görevine göre değişkenlik gösterebilir, genellikle iyi düzeydedir. | Adalet Bakanlığına bağlı olarak görev yapar ve Genel İdare Hizmetleri sınıfında yer alır. 35 yaşını doldurmamış olmak, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, suç hükümlüsü olmamak gibi bazı temel şartlar aranır. İyi bir mübaşir, sorumluluk sahibi, disiplinli, öğrenmeye açık ve stres yönetimini iyi yapabilen bir birey olmalıdır. |
Duruşma süresince hakime yardım eder ve tarafları duruşma salonuna alır. | Mübaşirler, durumu gerektirdiği zaman hakimlerle birlikte mesai yapabilirler. | Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak ve kamu haklarından mahrum olmamak gibi özelliklere sahip olmalıdır. |
Eğer duruşma kapalı yapılacaksa, salondakileri dışarı çıkarır. | Hafta sonu çalışmaz ve genellikle mesaiden sonra ekstra çalışma yapmadıkça ek ücret alamaz. | Disiplinli ve düzenli olmalı, aynı zamanda başkalarını yönlendirebilme yeteneğine sahip olmalıdır. |
Dava sonunda, tarafların belgelerini hakime iletir ve kararı salona sunar. | Hizmet süresi içinde ilk 10 yılda 20 gün, 10 yıldan fazla çalışma süresinde 30 gün yıllık izin hakkı bulunur. | Askerlikle ilişiği bulunmamak ve herhangi bir akıl hastalığının bulunmaması gerekir. |
Dava belgelerini arşivler ve gerektiğinde bu belgeleri ilgili kişi veya birimlere sunar. | Dava yoğunluğuna veya nöbetçi mahkemelerde hizmet verme durumuna bağlı olarak çalışma saatleri değişebilir. | Adliye ile ilgili tüm işleyişlere aşina olmalı, adalet sistemine ve kurallarına uygun olarak hareket etmelidir. |
Mahkeme salonlarını hakimler, avukatlar, sanıklar ve tanıklardan ibaret zannederiz. Tabii bir de hakimin önünde oturup konuşulanları bilgisayara not eden, halk arasındaki deyime göre “yaz kızım” olarak bilinenleri unutmamak gerek. Ancak mahkemenin çok göze batmayan ve neredeyse tüm işleri yürüten başka personelleri de bulunur.
Mahkemenin saatlerini ve günleri ilan eden, mahkeme salonuna kim alınacak, salondan kim çıkacak, hangi salonda hangi dava görülecek tüm bu işleri yapan kişiler mübaşirlerdir. Mahkemelerin yardımcı personeli olarak görev yapsalar da tüm işleyiş ve düzenden sorumludurlar. Çalışma saatleri ve günlerine göre maaşlarının da oldukça iyi olduğu bilinir. Mesaileri hakimlere ve mahkemenin konusuna göre zaman zaman değişebilir.
Adalet Bakanlığının ilanları açıldığında oldukça fazla talep edilen mübaşirleri tanıyalım.
Mübaşir Nedir?
Mübaşir, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde görev yapan, halk arasında “çığırtkan” olarak bilinen personellere denir. Adalet Bakanlığına bağlı olarak Genel İdare Hizmetleri sınıfında çalışır. Önceleri yardımcı hizmetler sınıfında yer alan mübaşirlere genel idari hizmetlere geçiş hakkı son dönemde verilmiştir. Mübaşir duruşmaların işleyişinin düzenli olmasını sağlar. Duruşma süresince hakime yardım eder. Duruşma başlarken duruşmaya girecek olan davacı ve davalıları salona davet eder. Mahkemenin evraklarının takibini yapar. Taşra ya da merkez teşkilatlarında görevlendirilirler.
Tek çalışma yerleri adliyedir. Mahkemede görev yapar. Adliye dışında hiçbir yerde ya da özel sektörde çalışamaz. Hakime ve mahkemeye yardımcı personel konumunda bulunur. Mahkemelerdeki evrakların kaybolması ya da zarar görmesi mahkemenin seyrini olumsuz etkileyebileceğinden mübaşir bu konuda oldukça önemli bir görevlidir. Mübaşirler çalışırken kadın erkek ayrı olmaksızın üzerinde bakanlığın arması bulunan lacivert takım elbise, beyaz gömlek, kırmızı kravat ve siyah ayakkabıdan oluşan resmi iş kıyafeti giyerler.
Ancak mübaşirler genellikle erkek adaylar arasından tercih edilir. Bunun özel bir sebebi yoktur. Çoğunlukla erkekler alınır. Örneğin 10 mübaşir alınacaksa bunların yalnızca 1 ya da 2’si kadın olur. Mübaşir olmak isteyen kişilerin öğrenmeye açık ve bulunduğu ortama kolay uyum sağlayabilen bireyler olması gerekir. İş yükü fazla olduğundan sorumluluk sahibi olmaları önemlidir. En ufak bir yanlışında önemli sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle disiplinli olmaları gerekir. Davanın seyrine göre stresli dönemler geçirebilir. Bu nedenle stres yönetimini iyi yapabilmelidir. Tutanak tutmayı bilmelidir.
İlgili eğitim: Stres Yönetimi
Ayrıca mübaşirlik için başvurduğu tarihte 35 yaşını doldurmamış olmak, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, kamu haklarından mahrum olmamak, herhangi bir suçtan hüküm giymiş olmamak ve askerlikle ilişiği bulunmamak gibi şartları mevcuttur. Mesleği yapmasına engel olacak herhangi bir akıl hastalığının bulunmaması gerekir. Bu mesleği yapacak kişilerin mahkemeleri sevmeleri ve adaletle ilgili işlere ilgi duymaları önemlidir. Şimdi de mübaşirlerin görevlerini inceleyelim.
Mübaşir Ne İş Yapar?
657'ye bağlı olarak devlet memuru görevi yaparlar. Bu nedenle çalışma saatleri ve günleri kamu personelleriyle aynıdır. Hafta içi sabah 08.00 ile 17.00 arasında çalışır. Hafta sonu çalışmaz. Mevzuata göre günlük 8 saatlik alışma süresi bulunur. Ancak nöbetçi mahkemelerde görev aldığında ya da mahkeme saati uzadığında çalışma saatleri etkilenebilir. Böyle durumlarda hakimlerle birlikte mesai yapar. Çalışma saatleri içinde de resmi üniformasını giymek zorundadır.
Mübaşirler duruşmalarda oldukça aktif rol alırlar. Çok basit bir iş yapıyormuş gibi görünseler de önemli görevlerde bulunurlar. Genel olarak evrak getir götür işlerine bakar. Ülkenin her bölgesinde çalışabilir. Hizmet süresi içinde ilk 10 yılda 20 gün, 10 yıldan fazla çalışanlarda 30 gün izin hakkı bulunur. Belli başlı görev ve sorumlulukları bulunur.
Duruşma gününden önce incelenmek üzere zabıt katipleri tarafından hazırlanan dosyaları savcıya iletir.
Arşive götürülecek ya da arşivden getirilecek olan evrakları düzenler.
Günlük duruşma listesini panoya asar.
Duruşmaya gelenleri içeri alır.
Mahkeme salonunda yer gösterir ve bu düzende oturulmasını sağlar.
Mahkemede uyulması gereken kuralları taraflara ve ilgililere açıklar.
Duruşmaların kapalı yapılmasına karar verilmesi durumunda salonu boşaltır.
Tebligatların kişi ve kurumlara ulaşması için postalama işlemlerini yapar.
Amirlerinin verdiği görevleri yerine getirir.
Evrakları düzenli bir şekilde dosyalar.
Dosyadan evrak örneği istendiğinde verilmesini sağlar.
Ertelenen duruşma tarihlerini tebligatla taraflara bildirir.
Duruşmalarda kişilerin beyanlarını ayakta vermelerini sağlar.
Kararın açıklanma aşamasında salondakileri ayağa kalkmaları için uyarır.
Tarafların verdiği belgeleri hakime iletir.
Mahkeme tarafından yazılan yazıları zimmet defterine kaydederek ilgili birimlere teslim eder.
Hakim ile taraflar arasındaki konuşmaları koordine eder.
Duruşma salonunda disiplini sağlar.
Duruşma sırasında kurallara uymayanları ikaz eder.
Duruşma kararlarını taraflara bildirir.
Mahkeme öncesinde ve sonrasında gerekli işlemleri yapar.
Mübaşir Maaşları
Mübaşirler devlet memuru statüsünde çalıştıkları için memur olarak maaş alırlar. Maaşlarına 6 ayda bir zam yapılır. Bunun yanında alınan asgari geçim indirimi tutarı ve tecrübe maaşı etkiler. Yeni işe başlayan bir mübaşirle deneyimli bir mübaşirin aldığı maaş arasındaki fark çoktur. Derece ve kıdem yükseldikçe maaş olumlu yönde etkilenir. Ayrıca görevinde yükselenler de fazla maaş alır. Lise mezunu, ön lisans mezunu ya da lisans mezunu olmak maaşı az da olsa etkiler.
İşe yeni başlayan lise mezunu bir mübaşir aylık 4413 lira alırken ön lisan mezunu olan bir mübaşirin aldığı maaş 4421 liradır. En üst derece ve kıdeme sahip olan tecrübeli lise mezunu bir mübaşir 5110 lira maaş alır. Ön lisans mezunu olan tecrübeli mübaşirin maaşı da 5182 lira olarak karşımıza çıkar. Ek ödemeler yansıtıldığında maaşlarda farklılaşmalar olur. Bu durumda en düşük mübaşir maaşının 4400 lira, en yüksek mübaşir maaşının ise 7200 liradır. Ortalama olarak 4500 lira maaş alırlar.
Mübaşir maaşlarını da inceledikten sonra nasıl mübaşir olacağız sorusuna değinelim.
Mübaşir Nasıl Olunur?
Mübaşir olabilmek için herhangi bir kurs, sertifika programı ya da üniversite bölümü yoktur. En az lise ve dengi bir okuldan mezun olmak şartıyla Adalet Bakanlığı tarafından yapılan mübaşir alımı ilanlarına başvurularak olunur. Bu nedenle internet sitesinde yer alan ilanları sürekli takip etmek gerekir. İlanlara ön lisans ve lisans mezunları da başvurabilir. Kpss’nin genel kültür ve genel yetenek sınavından en az 70 ve üzerinde bir puan alan kişiler ilanlara başvurabilir.
Yeterli puanı alanlar mülakata girmeye hak kazanır. Sözlü sınavda Türkçe, İnkılap Tarihi, Coğrafya, Matematik, Mantık, Hukuk ve Kalem Mevzuatı konularından sorular sorulur. Başarılı olanlar Adli Yargı Komisyonları tarafından görevlerine atanır. Mübaşirler göreve başladıktan idari işler müdürlüğüne yükselebilirler. Bunun için görevde yükselme yazılı sınavına girerler. Sınavdan önceki üç yıl içinde hakkında zayıf rapor düzenlenmemesi önemlidir. Ayrıca kademe ilerlemesinin durdurulması cezası almamış olmaları gerekir.
Görevde yükselme sınavını başarıyla geçen ve gerekli şartları sağlayan mübaşirlerin unvanı yükselir. Bu şartlar arasında en az dört yıllık yüksekokul, adalet meslek yüksekokulu ya da fakültelerin adalet bölümlerinden mezun olmak ve en az dört yıl, toplamda altı yıl çalışmak bulunur. Sınavdan da 100 tam puan üzerinden en az 60 ve üzerinde bir puan almak gerekir. Yeterlilikleri sağlayanlar idari işler müdürü olabilirler. Meslek tercihlerinde kararsız olanlar için mübaşirliğin cezbedici bir meslek olduğu söylenebilir.
Selçuk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden 2015 yılında mezun oldu. Mezun olduktan sonra çeşitli okullarda edebiyat öğretmeni olarak çalışan Akyüz, pandemi sürecinde İstanbul İşletme Enstitüsü'nde çeşitli eğitimler aldı. Aldığı bazı eğitimler sonucunda ajanslarda içerik üretmeye başladı. Edebiyat, eğitim, sağlık ve dekorasyon gibi konularda yazılar yazmakta.