Sorumluluk Nedir? Sosyal Sorumluluk Nedir?
Terim | Tanımı | Örnekler |
---|---|---|
Sorumluluk | Bir kişinin davranışlarının sonuçlarını kabullenmesi ve verilen görevleri yerine getirme gerekliliği | Kişisel gelişim, iş yükümlülükleri |
Sosyal Sorumluluk | İşletmelerin hissedar karlılığını artırmanın yanı sıra, topluma ve çevreye etkilerini de göz önünde bulundurma zorunluluğu | Sürdürülebilir çiftçilik, eğitim hibeleri, çevresel etki yönetimi |
Kurumsal Sosyal Sorumluluk | Şirketlerin, faaliyetlerinin toplum ve çevre üzerindeki etkisini göz önünde bulundurarak, sosyal olarak hesap verilebilir bir iş modeli oluşturma süreci | Hayırseverlik, çalışanlara adil ücret |
Sorumluluk İlkeleri | Hesap verebilirlik, şeffaflık, etik davranış, paydaş çıkarlarına saygı, hukukun üstünlüğüne saygı, uluslararası davranış normlarına saygı, insan haklarına saygı. | Hesap verme, adil ücretlendirme |
Sosyal Sorumluluk Stratejileri | Bir işletmenin sosyal sorumluluğunu yerine getirebilme yolları, hayırseverlik, gönüllülük teşvik etme ve çevresel değişiklikler. | Toplumsal ve çevresel konulara uyma, ekonomik performansı sürdürme |
ISO 26000 | Sosyal sorumluluk konusunda bir rehber olan bu standart, 7 temel sosyal sorumluluk maddesi ve 7 temel ilke tanımlar. | Örgütsel yönetişim, İnsan hakları, adil işletme uygulamaları |
Toplum Katılımı ve Gelişimi | Toplumun kalkınması, ticaretinin artması ve toplum üzerinde olumlu bir etkiye sahip olunmasını sağlama çabası. | Eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri |
Çevresel Etki | Bir şirketin üretim, işleme ve dağıtım işlemlerinin çevre üzerindeki etkisini göz önünde bulundurması. | İsrafı sınırlandırma, karbon ayak izini azaltma |
Adil İşletme Uygulamaları | Bir şirketin işyerinde dürüstlük, etik ve adil davranışları teşvik etmesi ve uygulaması. | Tasadüf ve adalet, eşit fırsatlar |
Gönüllülük | Sosyal sorumluluk ve kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde yürütülen faaliyetlerin bir parçasıdır. Çalışanları, gönüllü çalışma programlarına katılımı teşvik eder. | Çalışanlara gönüllü süre verme, toplum hizmeti projeleri |
Etimolojik kökene bakarsak, sorumluluğun anlamı gerçekleştirilen görevler veya yükümlülüklerden ziyade bağlılık ile ilgilidir. Sorumlu bir kişi olmak bilinçli olarak kararlar alabilmek, kendini geliştirmeye ya da başkalarına yardım etmeye çalışan davranışlarda bulunabilmektir. En önemlisi, sorumlu bir kişi kendi eylem ve kararlarının sonuçlarını kabul eder. Bir ekip içerisinde her üyenin belli sorumluluk ve görevleri vardır.
Başarıya ulaşmak, ekip üyelerinin performansını olumsuz etkilememek, sorumlulukların bilincinde olunmasını ve kararların sağlıklı alınmasına bağlıdır. Ekibin başarısını engelleyebilecek en kritik sorun, kurumların ekibi oluşturan bireylerin rolleri, sorumlulukları ve beklentileri konusunda netlik olmamasıdır.
Sorumluluk Ne Demek?
Kişinin en temel sorumluluğu kendini geliştirmesi yani kişisel gelişim eğitimleri ile insanlığa bireysel katkı sağlamasıdır. Nitelikli bireylerin oluşturacağı bir toplum sorumluluk sahibi kimseler sayesinde oluşturulabilir. Gerçekleştirilen etkinliklerin ve eylemlerin aynı zamanda diğer insanların yararına olması göz önünde bulundurulmalıdır.
İş hayatında da durum benzerdir. Sorumluluk yöneticiler tarafından astlara verilen görevdir. Atanan işi yapmak için iş etiği bağlılığı anlamına gelir. Atanan görevi yerine getirmek zorunludur. Bir kişinin yerine getirmesi için verilen görevdir. Kişinin görevi yerine getirmesi için elinden gelenin en iyisini yapmasıdır. Benzer şekilde işletmeler de kamu hizmeti vermeleri münasebetiyle belli sorumluluklara sahiptirler.
Sosyal Sorumluluk Nedir?
Sosyal sorumluluk, işletmelerin hissedar karlılığını artırmanın yanı sıra topluma fayda sağlayacak şekilde hareket etmesi gerektiği anlamına gelir. Sosyal sorumluluk, sadece kârlı değil aynı zamanda toplumun ve çevrenin refahına katkıda bulunan yatırımlar arayan yatırımcılar ve tüketiciler için giderek daha önemli hale gelmiştir. Burada önemli olan nokta, işin temel doğasının toplumu paydaş olarak görebilmesidir.
Sosyal sorumluluk, bireylerin ve şirketlerin, iş etiği kapsamında bir bütün olarak çevrelerinin ve toplumun çıkarları doğrultusunda hareket etme görevine sahip oldukları anlamına gelir. Sosyal sorumluluk, kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) olarak bilinir. ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Rehberi yedi temel sosyal sorumluluk maddesi tanımlar;
Örgütsel yönetişim
İnsan hakları
İşgücü uygulamaları
Çevre
Adil işletme uygulamaları
Tüketici sorunları
Topluluk katılımı ve gelişimi
Temel konulara ek olarak, ISO 26000 sosyal sorumluluk sahibi davranışın yedi temel ilkesini de tanımlamaktadır;
Hesap verebilirlik
Şeffaflık
Etik davranış
Paydaş çıkarlarına saygı
Hukukun üstünlüğüne saygı
Uluslararası davranış normlarına saygı
İnsan haklarına saygı
Sosyal sorumluluk arayışı, bireylerin, kuruluşların ve hükümetlerin kalkınma, ticaret ve toplum üzerinde olumlu bir etkiye sahip olmasına yardımcı olur. İş sonuçları, yatırım, serbest girişim ve diğer geleneksel ekonomik güçler endüstriyi yönlendirmeye devam ederken, kuruluşların itibarı ve dünya çapında etkin bir şekilde rekabet edebilmeleri, sosyal sorumluluk çabalarını karar verme ve performans iyileştirmeye entegre etmelerine bağlıdır.
Uygulamada Sosyal Sorumluluk
Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO), bir işletmenin ekonomik performansı sürdürme ile toplumsal ve çevresel konulara uyma arasındaki dengeyi sağlama yeteneğinin, verimli ve etkili bir şekilde çalışmasında kritik bir faktör olduğunu vurgulamaktadır. Sosyal sorumluluk, endüstriler ve şirketler içinde farklı anlamlar taşımaktadır.
Örneğin, bir yiyecek, içecek firması, sosyal sorumluluğu, faaliyetleri ile birleştirmelidir. Ürünlerini üretmek ve kaynak tedarik ettikleri bölgelerde sürdürülebilir çiftçiliği aktif olarak desteklemek için organik malzemeler satın alabilir. Sosyal sorumluluk programları çerçevesinde işletmeler, eğitim hibeleri ile üzerine düşen sorumluluğu yerine getirebilir.
Bir şirketin sosyal sorumluluğu benimsemesinin temel yolları hayırseverliği, gönüllülüğü teşvik etmeyi ve çevresel değişiklikleri içerir. Çevresel etkilerini yöneten şirketler, karbon ayak izlerini azaltmak ve israfı sınırlandırmak isteyebilir. Benzer şekilde istihdam yaratmak ve çalışanlar için adil ücretlendirme yine sosyal sorumluluğun bir parçasıdır.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Kurumsal sosyal sorumluluk (KSS), bir şirketin kendisine, paydaşlarına ve halka sosyal olarak hesap verebilir olmasına yardımcı olan, kendi kendini düzenleyen bir iş modelidir. Şirketler, kurumsal vatandaşlık olarak da adlandırılan kurumsal sosyal sorumluluğu uygulayarak, ekonomik, sosyal ve çevresel olarak toplumun tüm yönleri üzerindeki etkilerinin bilincinde olabilirler. Mesleki etik kapsamında, bir şirketin, olumsuz katkıda bulunmak yerine toplumu ve çevreyi geliştirecek şekilde faaliyet göstermesi anlamına gelir.
Kurumsal sosyal sorumluluk, şirkete ve sektöre bağlı olarak farklı şekiller alabilen geniş bir kavramdır. KSS programları, hayırseverlik ve gönüllü çabalar sayesinde işletmeler, markalarını güçlendirirken topluma fayda sağlayabilir.
Kurumsal sosyal sorumluluk, topluluk için önemli olduğu kadar, bir şirket için de aynı derecede değerlidir. KSS faaliyetleri, çalışanlar ve şirketler arasında daha güçlü bir bağ kurulmasına yardımcı olabilir. Morali arttırmak hem çalışanların hem de işverenlerin çevrelerindeki dünyayla daha bağlantılı hissetmelerine yardımcı olur.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Türleri
Kurumsal sosyal sorumluluk girişimleri, işletmelerin topluma fayda sağlamak için koydukları standartlar ve tedbirlerdir. Genel olarak konuşursak, bu girişimler dört farklı kategoride sürdürülebilirliğe dayanmaktadır. Kurumsal sosyal sorumluluğun dört türü çevresel sürdürülebilirlik girişimleri, doğrudan hayırseverlik, iş etiği uygulamaları ve ekonomik sorumluluktur.
Çevresel Sürdürülebilirlik Girişimleri
İşletmeler tarafından yürürlüğe konulan çevresel sürdürülebilirlik girişimleri genellikle iki ana alana odaklanmaktadır: kirliliği sınırlamak ve sera gazlarını azaltmak. Çevre sorunlarının farkındalığı arttıkça, hava, toprak ve su kirliliğini azaltmak için adımlar atan işletmeler, iyi kurumsal vatandaşlar olarak konumlarını artırabilir ve aynı zamanda topluma bir bütün olarak fayda sağlayabilir. Örneğin, çalışanların ofise gelmek yerine uzak konumlardan çalışmasına izin veren platformlar sayesinde karbon ayak izini azaltmak için çeşitli adımlar atılabilir.
Doğrudan Hayırseverlik
Hayırsever girişimler arasında yerel, ulusal veya uluslararası düzeydeki hayır kurumlarına ve kuruluşlara zaman, para veya kaynak bağışları bulunmaktadır. Bu bağışlar, az gelişmiş ülkelerde insan hakları, ulusal afet yardımı, temiz su ve eğitim programları gibi çeşitli nedenlere yönelik olabilir.
Etik İş Uygulamaları
Etik üzerine odaklanılması gereken nokta, işletmelerin çalışanları ve tedarikçilerinin çalışanları için adil işgücü uygulamaları sağlamaktır. Tedarikçiler için etik işgücü uygulamaları, adil ticaret standartlarını karşıladığı onaylanan ürünlerin kullanımını içerir.
Ekonomik Sorumluluğa Odaklanma
Ekonomik sorumluluk, işin uzun vadeli büyümesini kolaylaştıran uygulamalara odaklanırken aynı zamanda etik, çevresel ve hayırsever uygulamalar için belirlenen standartları karşılamaktadır. İşletmeler, ekonomik kararları toplum üzerindeki genel etkileriyle dengeleyerek, sürdürülebilir uygulamalara girişirken operasyonlarını da geliştirebilirler. Ekonomik sorumluluğun bir örneği, bir şirketin üretim süreçlerinde daha az kaynak tüketerek topluma fayda sağlayacak geri dönüştürülmüş ürünleri kullanmasıdır.
Kurumsal Vatandaşlık
Kurumsal vatandaş kavramı, toplumun menfaatini kendi menfaati ile aynı seviyeye getirmeyi amaçlayan bir şirket türünü ifade eder. Kurumsal vatandaşlık kavramı, şirketi, ekonomik ve finansal alanın ötesinde meşru bir rol oynayan politik bir aktör olarak tanımlar. Şirket, paydaşları tarafından belirlenen ekonomik, yasal ve etik sorumlulukları üstlenmektedir.
Kurumsal vatandaşlık, işletmelerin sosyal sorumluluğunu ve hissedarlar tarafından belirlenen yasal, etik kurallar ve ekonomik sorumlulukları ne ölçüde karşıladıklarını içerir. Hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar çevresel, sosyal ve yönetim uygulamaları gibi sosyal açıdan sorumluluk alan şirketleri aramaya başladıklarından, kurumsal vatandaşlık giderek önem kazanmaktadır.
Birçok şirket artık kurumsal vatandaşlığı toplumu desteklemek için kullanıyor. Şirketlerin artan sosyal katılımı, KSS programları aracılığıyla hükümetlerin sosyal refah harcamalarını tamamlayıcı bir rol oynuyor. Kurumsal vatandaşlık politikasına sahip olmak, çalışanların, şirketin iş performansı üzerinde doğrudan etkisi olan bağlılığı ve müşteri sadakati sağlar.
İzmir Namık Kemal Lisesi mezunuyum. Girişimcilik, Bilgisayar Programcılığı ve Seo eğitimleri aldım. Anahtar kelime çalışması, short-tail ve long-tail keyword kullanımı, anahtar kelime gruplandırması, SEO’yu destekleyen site yapısı, teknik seo, site içi SEO konularında bilgi sahibiyim. 20 yıllık süreç içinde bu konular ile yakından ilgilendim. Pek çok okumalarım oldu. Bu alanlarda içerik üretmekte zorlanmıyorum.