Kaizen Nedir? Kaizen Tekniği Nasıl Uygulanır?
Kaizenin Tanımı | Kaizen Tekniği | Kaizen Felsefesi |
---|---|---|
Japon felsefesi olan Kaizen, 'değişim' ve 'iyi' kelimelerinden oluşur ve 'daha iyisi için değişim' veya 'sürekli gelişim' anlamına gelir. Küçük hedefler belirlenerek başarısız olma ihtimali büyük oranda azaltılır. | Kaizen, bir firmanın veya bireyin süreçlerini iyileştirerek sonucun iyi olmasını hedefler. Her seviyeden çalışanın sürece katılması ve belirlenen hedeflere uygun şekilde çalışılması gerekir. Uygulanışı genellikle 2-5 gün sürer. | Kaizen felsefesine göre herkes ve her şey iyileştirilebilir. Mükemmeliyetçilik yerine sürekli iyileşmeyi ve gelişmeyi hedefler. İster özel yaşamında, ister iş hayatında olsun, her alanda üst seviyeye çıkmayı hedefler. |
İkinci Dünya Savaşı sonrası Masaaki Imai tarafından sistemleştirilmiştir ve birçok firmada uygulanmaktadır. | Süreç PUKÖ döngüsüne göre yürütülür: Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al. Bu süreç sırasında bol veri toplanır ve sürekli iyileştirme için çalışılır. | Bir şirketin 'en iyisi olduğunu' iddia etme lüksü yoktur, çünkü sürekli iyileşme ve gelişme hedeflenir. |
Hızlı Kaizen, Standart Kaizen ve Majör Kaizen olarak üç tipe ayrılır. Her biri farklı durumlar ve problemler için uygulanabilir. | Başarılı bir Kaizen uygulamasıyla, müşteri memnuniyeti, proses verimliliği artar ve maliyetler azalır. Çalışanların gelişim ve eğitimine de önem verilir. | Kaizen felsefesi, disiplin ve sıkı çalışmayı özendirir. Her gün bir öncekinden daha iyi olmayı hedefler. |
Kaizen teknolojik ve ekonomik gelişmelere hızlı uyum sağlama ve iş akışında basitleşme sağlar. | Kaizen Tekniğinde, çalışma süreci ne kadar küçük olursa olsun her zaman bir iyileştirme yapılması esastır. Küçük bir şey bile yapmak, hiçbir şey yapmamaktan daha iyidir. | Her şeyin ve herkesin sürekli geliştirilebileceği kaizen felsefesi hayatın her alanına uyarlanabilir. |
Her insanın zaman zaman yaptıkları işler gözünde büyür ve sonunda elde ettikleri sonuçlar onları mutlu edecek düzeyde olmaz. Bir yaşam felsefesinden yola çıkmış ve iş dünyasına uyarlanmış olan Kaizen ile tembellik ettiğiniz işleri yoluna koyabilirsiniz.
Bir Japon felsefesi olan kaizen, “Kai (Değişim) ve Zen (İyi)” kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir ve daha iyisi için değişim veya sürekli gelişim anlamlarına denk gelmektedir. Binlerce yıldır yıldır kullanılan bu iki kelime, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Masaaki Imai tarafından öncelikle hayatının değişmesine ardından iş hayatında başarıyı yakalamasına olanak sağlamıştır. Küçük hedefler belirlendiği için başarısız olma ihtimali yoktur.
Kaizen Tekniği Nasıl Uygulanır?
Kaizen yaklaşımı süreci iyileştirerek, sonucun iyi olmasını amaçlar. Ağırlıklı olarak endüstriyel iş kollarında uygulansa da, her firma ya da birey kendi süreçlerini gözden geçirerek tasarlayabilir. Kaizen tekniği ile emek, maliyet ve zamanı yavaş ancak sürekli olarak iyileştirmedir. En üst kademeden en alt kademeye kadar tüm çalışanlar sürece dahildir ve uygulamanın başarılı olabilmesi için herkesin sürece inanması gerekir. Tüm çalışanların fikir ve sorunları dinlenildikten sonra iyileşme aşamasına geçilir. Amacı kısa vadede iyileşme, uzun vadede gelişme elde edilmesidir.
Küçük adımlarla büyük gelişmelerin yaşanabileceğini ispatlayan Kaizen de temel hedef her gün bir öncekinden daha iyi olmaktır. Kaizen tekniğinde küçük de olsa bir şey yapmak, hiçbir şey yapmamaktan iyidir. Kaizenin uygulanması 2 ila 5 gün sürebilen bir tekniktir. Uygulanması ile alınan sonuçlar genel olarak müşteri memnuniyeti sağlanması, tekrarlayan işlemlerde %10 – 15 azalma, işlem sürelerinde %40 – 50 azalma, verimlilikte %10 -15 artış ile çalışanlar arası iletişimin kuvvetlendiği görülmüştür. PUKÖ döngü sistemine göre hareket edilmeye çalışılabilir.
Planla: İlk kısımda hedefleriniz belirlenir, ancak unutmayın belirlenen hedefler oldukça küçük olmalı. Kazanç odaklı olmak yerine kalite odaklı davranmalı ve ön plana müşteri memnuniyetini almalısınız. Basit ve az yatırım gerektiren konular seçilmeli ve ekipler oluşturulmalı. Ekipler genel olarak 2 – 5 kişiden oluşabilir. Belirlenen konunun metrikleri hesaplanır. Analiz yöntemleri (5n, beyin fırtınası, sebep-sonuç, pareto analizi) kullanılarak kök nedene inilir.
Uygula: İlk adımda belirlenen iyileşme çalışmaları uygulanır. En başta belirlenen plana mutlaka uyulması gerekir. Bol bol veri toplanır, eğer bir başarısızlık sağlanırsa planla bölümüne geri dönülür.
Kontrol Et: Ekiplerin sonuca ne kadar yaklaştığı belirlenir. Hedefler ve gerçekleşenler arasındaki sapmalar kontrol edilir, sapma çok ise planla adımına geri dönülür. İyileşme oranları rapor edilir.
Önlem Al: İyileştirmenin kalıcı olduğuna emin olmalısınız ve sonuçları standartlaştırmalısınız. İyileşmenin sürekliliğini sağlamak için kontrol noktaları oluşturabilir aynı zamanda tüm çalışanlara eğitim verebilirsiniz.
Kaizen çalışanlar açısından değerlendirildiğinde, çalışanların gelişim ve eğitimlerine önem verir. Sadece performansları değil, süreçteki katkıları da ödüllendirilebilir. Süreç aşaması değerlendirildiğinde, zamanda verimliliğin artması, teknolojik ve ekonomik gelişmelere hızlı uyum sağlama, maliyetlerin azalması gibi faydalar sağlar. Teknoloji açısından bakıldığında, gelişen teknolojiye kolay uyum sağlama, birbirine dönüştürülebilen teknolojiler ve iş akışında basitleştirme gibi imkanlar sağlar.
Kaizeni çeşitlerine baktığımızda 3 kategoride olduğunu görebiliriz.
Hızlı Kaizen: Kök sebep bulmaya ihtiyaç duyulmaz, hızlı ve etkin bir şekilde devreye alınabilir hatta ekip 2 kişiden oluşabilir. Mevcut durumu fiziken iyileştirme, kirlilik için önlem alınması, iş güvenliği kapsamında yapılan iyileştirme hızlı kaizene örnek olabilir.
Standart Kaizen: Daha çok orta seviye iyileştirmelerde kullanılır. Metodolojik olarak ilerlenir. Ekipler 3 – 4 kişiden oluşur. Kök sebep analizi yapılarak, kök nedene ulaşılır ve önlemler alınarak prosesin etkin olması sağlanır. Tabii ki bir sonraki aşama devamlılığını sağlamaktır.
Majör Kaizen: Karmaşık ve kronik problemlerin çözümünde uygulanır. Çözüm daha uzun sürede, küçük adımlar atılarak ve 3 – 7 kişilik ekiplerin katılımıyla gerçekleştirilir. Akış diyagramları ile görsellik kazandırılarak, her proses ayrı ayrı detaylı olarak incelenir. Farklı departmanlar sürece dahil edilerek, sürece yeni bakış açıları kazandırılır. İleri kaizen uygulamaları yeşil ve siyah kuşak yalın uzmanları tarafından yapılır.
Kaizen Felsefesi Nedir?
Kaizen felsefesine göre herkes ve her şey iyileştirilebilir. İster özel yaşamında olsun, ister iş hayatında olsun ya da endüstriyel alanda faaliyet gösteren firmalarda olsun her zaman bir üst seviyeye çıkmayı amaçlar. Kaizen de bir firmanın “Ben en iyisiyim.” deme lüksü yoktur, çünkü bu felsefe de mükemmellik diye bir şey yoktur. Disiplin ve çalışkanlıkları ile tüm dünyada takdir edilen Japonlar kaizen ile kısa vadede iyileşme, uzun vadede gelişimi sağlamaya yöneliktir. Var olan kapasiteyi daha etkin kullanarak, tembelliği ve üşengeçliği bırakabilirsiniz. Önemli olan bu felsefeye inanarak yola çıkmanızdır.
Kaizen genel olarak toplam kalite yönetimi, verimlilik, kalite iyileştirme, sıfır hata, ürün geliştirme, grup faaliyetleri, otomasyon ve kalite çemberleri gibi konuları kapsamaktadır. Kaizen proseslerine tüm çalışanlar dahil olacağından dolayı bireysel hareket etmek yerine takım olarak hareket etme bilinci kazandırır.
Çalışanların fikrinin alınmasından dolayı, kendilerini önemli hissetmelerini ve işlerine değer katmalarını sağlar. Standartlaştırma sürecinden dolayı, firmadan ayrılan bir çalışanın yerine gelen kişi aynı döngüyü devam ettirebilir. Maliyetlerin azaltılmasına yardımcı olacağı gibi israf yapılmasını engeller. Her uygulama ya da yöntemde olduğu gibi kaizeninde prensipleri, bulunmaktadır.
Kaizen Prensipleri
Sorun olduğunun kabul edilmesi,
Düşük maliyetli projelerin seçilmesi,
“Biz” odaklı olarak ilerlemesi,
Amacının sadece ekonomik çıkar olmaması,
Önceliğin en başta saptanması,
PUKÖ döngüsünü izlemesi,
Doğru ve uygun çözüm yollarının kullanılması olarak dikkate alabilirsiniz.
Kaizen de gelişim asla durmaz ve geliştirme ya da iyileştirme yapılamayacak hiçbir şey yoktur. Yani bu süreçte iyileşme tamamlandı diyebileceğiniz bir durum yoktur. İş hayatına uygulamanın yanı sıra günlük hayatınızda kendinizi geliştirmek içinde kaizenden faydalanabilirsiniz.
Örneğin, bir anda kilo vermeye uğraşmak yerine küçük küçük ancak kalıcı bir şekilde kilo verebilirsiniz. Kilo veriminiz sürekli olacağı için motivasyon kaybı da yaşamamış olursunuz. Belki düzenli kitap okuma alışkanlığı kazanmak istiyorsunuzdur. Günlük belirleyeceğiniz limiti 5 – 10 sayfa olarak belirleyip, zamanla artırabilirsiniz.
Kaizen Özellikleri
Değere göre idare,
Tüm çalışanların sürece katılımı,
Fonksiyonel takımın yeteneği,
Tam odaklanma,
Kısa zamanda tamamlama,
Atılgan hedefler,
Üretkenlik,
İsrafın önlenmesi,
Hızlı karar verme,
Tam ölçekli uygulama,
Yeni süreçlerin eğitimi,
İşgücünün geliştirilmesi
İlgili Eğitim: Yalın Üretim Eğitimi
İnsan kaynakları, mülakat tavsiyeleri ve cv hazırlama konularında içerik üretiyor.