AnasayfaBlogAkademisyen Nedir? Ne İş Yapar?
Meslekler

Akademisyen Nedir? Ne İş Yapar?

19 Nisan 2021
Takım elbise giymiş ve kendinden emin görünen bir kadın bir grup insanın önünde duruyor. Uzun, siyah saçları at kuyruğu şeklinde toplanmış ve beyaz bir gömlek giymiş. Yüzü ön planda, kararlı bir ifadeyle dosdoğru karşıya bakıyor. Gözleri odaklanmış ve dudakları büzülmüş. Arka plan baş ve omuz siluetleriyle dolu. Gömleğindeki mavi çizgiler yakın çekimde görülebiliyor ve küpeleri ışıktan yansıyarak parlıyor. Kadın dik ve gururlu bir şekilde durmakta, etrafı bir grup insanla çevrili.
Akademisyen UnvanlarıAkademisyenin GörevleriAkademisyen Maaşları
Araştırma GörevlisiDers içeriklerinin planlanması ve hazırlanması çalışmalarına katılmak.Ortalama 2500 TL
Dr. Öğretim GörevlisiÖğrencilerin çevre ve bölüme uyum sağlamalarına yardımcı olmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerine katılmakOrtalama 3500 TL
DoçentBilimsel araştırma ve yayınlar gerçekleştirmekOrtalama 6000 TL
ProfesörBilimsel alanda gerçekleştirilecek ulusal ve uluslararası kongrelerin düzenlenmesine destek vermekOrtalama 9000 TL
AsistanEğitime katılan öğrencilerin devamsızlık ve başarısızlık sebeplerini araştırarak sonuçlarıyla beraber bölüm başkanlığına bildirmekOrtalama 3000 TL
Yardımcı DoçentRektörlükten yapılacak bir görevlendirme başta olmak üzere, dekan ve bölüm başkanlarının yapacakları görevlendirmeleri yapmakOrtalama 5000 TL
Öğretim ÜyesiSorumluluğu kapsamında yer alabilecek Farabi, , Erasmus, ve Mevlana değişim programlarıyla ilgili çalışmaları gerçekleştirmekOrtalama 4000 TL
Öğretim GörevlisiÖğrencilerin çevre ve bölüme uyum sağlamalarına yardımcı olmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerine katılmakOrtalama 3500 TL
Yüksek Öğretim GörevlisiYüksek Öğretim Kanununda yer verilen 4. ve 5. maddelerinde ifade edilen amaç ve ilkelere uygun hareket etmekOrtalama 4500 TL
Vakıf Üniversitesi Öğretim ÜyesiBölüm başkanı ve dekanlığın üstü yönetim kurulların uygun gördüğü toplantılara katılmak, faaliyetlerine destek vermekOrtalama 5000 TL

Akademisyenlik, oldukça popüler bir meslek olmaya devam ediyor. Gelişen ve değişen dünyada teknoloji okur yazarlığın öneminin her geçen gün artığı bir dünya, geleceğe tutunmak, yarını kurgulamak ve bilimsel veriler ışığında nitelikli bireyler yetiştirmek oldukça önemlidir. Bu konuda akademisyenlerimizin sorumluluğu oldukça büyüktür. 

Akademisyen Nedir?

Birçok öğrencinin hayali olan akademisyenlik, kelime itibariyle “akademi” ( yüksek okul ) kökünden gelen “akademisyen” ifadesi Türk dilinde “öğretim elemanı” ya da “öğretim üyesi ” karşılığına gelmektedir. “Akademisyenlik” ise üniversitelerde veya üniversite dengi yüksek öğrenim kurumlarında ilgili uzmanlık alanında bilimsel konular üzerine çalışan, araştırmalar gerçekleştiren ve bu araştırmalar sonucunda eserler üreten, uzmanlık alanı kapsamında doğrudan öğretim faaliyetlerini gerçekleştiren kişi olarak tarif edilebilir. Özetle akademisyen sorumluluğu kapsamında bulanan dersleri ilgili öğrenci grubuna öğreten ve aynı zamanda uzman oldukları alanlarda bilimsel çalışmalar gerçekleştiren kişilerdir.

Bir ülkenin kalkınmasının en temel yapı taşlarından biri olan bilgi ve teknolojinin üretilmesinde akademisyenlerin önemi yadsınamaz. Bu kapsamda akademisyenlik çeşitli araştırmalara öncülük etmek, bilimle ilgilenmek, alanı kapsamında söz sahibi olmak, hayat boyunca devam edecek bir öğrenme ve öğretme arzusu amacıyla herkesin ilgisini çekebilecek bir meslek olarak karşımıza çıkmaktadır. 

Farklı alanlarda olduğu gibi akademisyen mesleğinde de kadro unvanları vardır. Örneğin askeri rütbe sisteminde olduğu gibi akademisyenlik mesleğinde de bir unvan sırası bulunmaktadır. Bu unvanlar araştırma görevlisi olarak başlayarak doktora eğitimi tamamladıktan sonra Dr. Öğretim Görevlisi, Doçent ve Profesör unvanı şeklinde sonlanır. 2018 yılında Türkiye’de yardımcı doçent unvanı kaldırılmış yerine ise Dr. Öğretim Görevlisi unvanı getirilmiştir.

Akademisyen Ne İş Yapar?

Akademisyenlerin görev almış oldukları anabilim dalındaki görevleri değişkenlik gösterebilir. Bir araştırma görevlisinin, Öğretim Görevlisinin, Dr. Öğretim Görevlisinin, Doçentin veya Profesörün yapacakları görevler arasında farklılıklar görülmektedir. Fakat genel olarak akademisyenlerin görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz.

  • Yüksek Öğretim Kanununda yer verilen 4. ve 5. maddelerinde ifade edilen amaç ve ilkelere uygun hareket etmek

  • Ders içeriklerinin planlanması ve hazırlanması çalışmalarına katılmak.

  • Sorumluluğu kapsamında olan derslerin tam olarak yürütülmesini sağlarken aynı zamanda sınav programlarının tarih ve saatlerinin hazırlanmasına yardımcı olmak

  • Öğrencilerin çevre ve bölüme uyum sağlamalarına yardımcı olmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerine katılmak

  • Bilimsel araştırma ve yayınlar gerçekleştirmek

  • Bilimsel alanda gerçekleştirilecek ulusal ve uluslararası kongrelerin düzenlenmesine destek vermek

  • Bölüm başkanı ve dekanlığın üstü yönetim kurulların uygun gördüğü toplantılara katılmak, faaliyetlerine destek vermek

  • Sorumluluğu kapsamında yer alan uygulama laboratuvarı, derslik gibi yerlerde yapılacak değişikliklerde önceden bölüm başkanlığından gerekli izinleri almak

  • Olabildiğince kaynakların verimli, ekonomik ve etkin bir şekilde kullanımını sağlamak

  • Sorumluluğu kapsamında yer olabilecek Farabi, Erasmus ve Mevlana değişim programlarıyla ilgili çalışmaları gerçekleştirmek ve bu program toplantılarına katılmak

  • Danışmanlığını yürütmüş olduğu öğrencilerinin arasında yer alan yabancı uyruklu ve özel öğrencilerin ( engelli öğrencilerin) sorunlarıyla ilgilenmek

  • Eğitime katılan öğrencilerin devamsızlık ve başarısızlık sebeplerini araştırarak sonuçlarıyla beraber bölüm başkanlığına bildirmek

  • Gerçekleştirmek istediği yıllık akademik faaliyetlerini bir liste halinde bölüm başkanına sunmak

  • Rektörlükten yapılacak bir görevlendirme başta olmak üzere, dekan ve bölüm başkanlarının yapacakları görevlendirmeleri yapmak

Yukarıda yer alan görevlendirmeler kapsamında en başta araştırma görevlilerinden başlanarak, diğer öğretim üyeri de bu görevlendirmelere dahildir. İlgili görevlendirmeler bütün üniversitelerde hemen hemen ortak olup üniversiteye göre de kısmi olarak değişiklik gösterilebilir.

Akademisyen Maaşları

Öncelikli görev almış oldukları veya görevlendirildikleri üniversitelerde derse girmek olan akademisyenlerin, bununla beraber bilimsel araştırmalara katılma, makale yazmak, toplumu bilgilendirmek şeklindeki çalışmalarda iş tanımına girdiğini belirtebiliriz. Birçok alanda eğitim veren üniversitelerin nitelikli personelin yetiştirilmesinde önemli bir değer olan akademisyenler, burada kilit konumdadır.

Bugün itibariyle çevremizde üniversite mezunu olan her personel mutlaka bir akademisyenin yetiştirilmesi sonucunda bugünkü etkinliğini kazanmışlardır. Bunca gerçekleştirilen çalışmaların sonucunda akademisyenlerin maaşları merak konusu olmuştur. 2014 yılında Beslenme Diyetisyen Anabilim Dalında görevli bir araştırma görevlisinin maaşı 2500 TL lirası iken aynı yıl aynı bölümden mezun olan bir diyetisyenin kamudaki maaşı ise 2800 TL olması dikkat çekmiştir. Sonraki yıllarda yapılan bazı düzenlemelerle maaş alımlarında değişikliğe gidilmiş ve akademisyenlerin maaşlarında iyileştirmeler yapılmıştır. Fakat 2021 yılında meydana gelen ekonomik sorunlar nedeniyle akademisyenlerin almış oldukları maaşlar diğer kamu çalışanlarıyla beraber az denecek kadar artarken alım gücü zayıflamıştır.

Akademisyenlerin görev almış oldukları üniversitelerin bulundukları bölgelere göre almış oldukları geliştirme ödenekleri farklı olmakla beraber, evli ya da bekar olmaları, akademik teşvikten faydalanmaları, verilen ders saati, birinci ve ikinci öğretim olmaları, bölüm başkan veya yardımcısı olmaları, hizmet yılı, herhangi yönetim görevinde bulunmaları maaşlarını etkilemektedir.

Tablo 1 : Üniversitede de görev yapan akademik personelin maaş göstergeleri

Unvan

D/K

Kıdem Yılı

15 Ocak 2021 net maaş

*Rektör

1*3 

25 +

13.479 TL

*Rektör Yrd., Dekan (en az 3 yıllık Prof.)

1*4

17

12.582 TL

*Dekan Yrd., Yüksekokul Müdürü (en az 3 yıllık Prof.)

1*1

15

12.419 TL

*Profesör(en az 4 yıllık)

1*4

25 +

12.248 TL

*Profesör(3 yıllık)

1*3

17

12.158 TL

*Profesör(2 yıllık)

1*2

16

10.434 TL

*Profesör(2 yıldan az)

1*1

15

10.425 TL

*Doçent (kazanılmış hak aylık derecesi 1)

1*4

25 +

9.247 TL

*Doçent

1*1

15

7.999 TL

*Doçent

2*1

12

8.064 TL

*Doktor Öğretim Üyesi

3*1

9

7.870 TL

*Doktor Öğretim Üyesi

4*1

6

7.850 TL

*Araştırma Görevlisi

4*1

6

7.109 TL

*Araştırma Görevlisi

5*1

3

7.092 TL

*Araştırma Görevlisi

7*1

0

6.986 TL

*Öğretim Görevlisi

1*4

25 +

7.439 TL

*Öğretim Görevlisi

3*1

9

7.039 TL

*Öğretim Görevlisi

4*1

6

6.937 TL

*Öğretim Görevlisi

7*1

0

6.814 TL

Yukarıda yer verilen akademik personel maaşlarına geliştirme ödenekleri, yabancı dil tazminatları, zorunlu bireysel emeklilik sigorta primleri, aile yardımı ilgili maaşlara eklenmemiştir.

Akademisyen Nasıl Olunur?

Akademisyen olabilmek için ilgili bölüme ilgi duyulması ve iyi bir lisans ortalamasına sahip olmak gerekir. Öğretim görevliliği için böyle bir şart yeterliyken öğretim üyeliği için yüksek lisans, doktora ve sonrasında gerçekleştirilebilecek akademik bilimsel yayınlara ihtiyaç vardır. Üniversitelerin kadrolarında bulunma kriterleri de diğer önemli bir spesifik alan çalışması istenebilir. Örneğin üniversitelerin ilgili ilanlarında “sağlık ekonomisi alanında çalışmaları bulunuyor olmak” şeklinde özel kriterler bulundurulabilir.

Genel olarak akademisyen olabilmek için öncelikle iyi bir lisans eğitimini geride bırakmak ve eğitim ortalamasının oldukça iyi olması beklenmektedir. Bununla beraber her yıl birkaç defa yapılan Akademik Lisans Üstü Eğitim Sınavında (ALES) iyi bir puan almak gerekecektir. Sonrası için yüksek lisans eğitimine kabul almanın bir diğer kriteri ise Yabancı Dil Sınavından (YDS) 50 ve üzeri puan alarak başvuruda bulunmak yeterli olacaktır. Her üniversitede Öğretim görevlileri için bu kriterleri biraz esnetilirken araştırma görevlisi alımları ve sonrası doktora programları için bu değişkenler giderek yükseltilmektedir. Doktora sonrası alınacak unvanlar ise bilimsel yeterliliğe, akademik çalışmalar ve ilgili meslek yılana dayanmaktadır. Bunu daha da detaylı örneklendirecek olursak

  1. Yol: Öğretim görevlisi olabilmek için; lisans mezunu olduktan sonra en az 5 yıllık bir meslek yılına sahip olduktan sonra yüksek lisans yapmaksızın ilgili üniversitelerin alım kriterlerine uyuluyorsa mülakat öncesi bilim sınavına girerek başarılı olması ve diğer rakipleri geride bırakması beklenir. Bunun dışında ALES şartı arayan ve YDS şartı aramayan üniversitelerde bulunmaktadır.

  2. Yol: araştırma görevlisi olabilmek için; her üniversite genellikle yüksek lisans yapmış veya yapıyor olmak şartı koymaktadır. ama bu kriterleri aramayan sadece lisans mezunu olmak kriterini koyan üniversitelerde bulunmaktadır. bunun için iyi bir ales skoru ve iyi bir yds skoru sonrasında yapılacak bilimsel sınavda başarılı olmak ve akabinde gerçekleştirilen mülakatta başarılı olma kriteri aranır.

Araştırma Görevlisi, Ders içeriklerinin planlanması ve hazırlanması çalışmalarına katılmak, Ortalama 2500 TL, Dr Öğretim Görevlisi, Öğrencilerin çevre ve bölüme uyum sağlamalarına yardımcı olmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerine katılmak, Ortalama 3500 TL, Doçent, Bilimsel araştırma ve yayınlar gerçekleştirmek, Ortalama 6000 TL, Profesör, Bilimsel alanda gerçekleştirilecek ulusal ve uluslararası kongrelerin düzenlenmesine destek vermek, Ortalama 9000 TL, Asistan, Eğitime katılan öğrencilerin devamsızlık ve başarısızlık sebeplerini araştırarak sonuçlarıyla beraber bölüm başkanlığına bildirmek, Ortalama 3000 TL, Yardımcı Doçent, Rektörlükten yapılacak bir görevlendirme başta olmak üzere, dekan ve bölüm başkanlarının yapacakları görevlendirmeleri yapmak, Ortalama 5000 TL, Öğretim Üyesi, Sorumluluğu kapsamında yer alabilecek Farabi, , Erasmus, ve Mevlana değişim programlarıyla ilgili çalışmaları gerçekleştirmek, Ortalama 4000 TL, Öğretim Görevlisi, Öğrencilerin çevre ve bölüme uyum sağlamalarına yardımcı olmak ve öğrenci danışmanlık hizmetlerine katılmak, Ortalama 3500 TL, Yüksek Öğretim Görevlisi, Yüksek Öğretim Kanununda yer verilen 4 ve 5 maddelerinde ifade edilen amaç ve ilkelere uygun hareket etmek, Ortalama 4500 TL, Vakıf Üniversitesi Öğretim Üyesi, Bölüm başkanı ve dekanlığın üstü yönetim kurulların uygun gördüğü toplantılara katılmak, faaliyetlerine destek vermek, Ortalama 5000 TL
Akademisyen Akademisyen nedir akademisyen ne iş yapar akademisyen maaşları akademsiyen nasıl olunur
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.