Web Sitesi Tasarım İle İlgili Teknik ve İnternet Terimleri
| Terim | Açıklama | Kullanım Örneği |
|---|---|---|
| Bağlantı Metni SEO (Anchor Text) | Bir köprü içeren bir tümcecik veya birkaç kelimedir. Doğru kullanıldığında arama motoru sıralamalarınızı iyileştirir. | SEO sıralamanızı yükseltmek için kaliteli ve alakalı anahtar kelime içeren bağlantı metinleri kullanılır. |
| Geri Bağlantı (Back Link) | Diğer web sitelerinden web sitenize verilen bağlantılardır. Site görünürlüğünü and arama sıralamanızı artırabilir. | Başka bir site sizin sitenize bağlantı verdiğinde bir geri bağlantı elde edilmiş olur. |
| Bant Genişliği | Belirli bir süre içinde gönderilen veya alınan veri miktarı anlamına gelir. | Bir web barındırma paketi olarak ayda ne kadar veri kullanabileceğinizi tanımlar. |
| Önbellek (Cache) | Bir web tarayıcısı tarafından kaydedilen bir veri topluluğudur. | Bir web sitesine tekrar bir ziyaret yaptığınızda bu sayfanın daha hızlı yükleneceğini sağlar. |
| DNS | Alan Adı Hizmeti anlamına gelir. Web tarayıcınızın web sayfalarının nerede olduğuna baktığı sistemdir. | Arama motorlarında bir web sitesinin linkini arıyorsanız DNS sistemini kullanmış oluyorsunuz. |
| Domain | Web sitenizin adıdır. Birçok firmadan domain satın alabilirsiniz. | 'iienstitu.com' bir domain örneğidir. |
| FTP | Dosya Aktarım Protokolü anlamına gelir. Yerel depolama alanından web sunucunuza aktarmak için bir sistemdir. | Bir yazılım indirerek FTP'yi kullanabilirsiniz. |
| Kalıcı Bağlantı (Permalink) | Sitenizin her zaman belirli bir sayfayı işaret etmesini sağlayan adresi. | Blog gönderilerinizde, kullanıcıların istedikleri içeriği kolayca bulmalarını sağlamak için kalıcı bağlantıları kullanabilirsiniz. |
| URL | Belirli bir sayfanın veya başka bir kaynağın nerede bulunabileceğini belirten bir adres. | Her sayfanızın kendi benzersiz URL'si olmalıdır. |
| Ağ Sağlayıcısı | Web sitenizin depolandığı hizmettir. | Bir ağ sağlayıcısı seçerken hizmet kalitesi, fiyat ve müşteri desteği gibi faktörleri göz önünde bulundurmalısınız. |
Web Sitesi tasarlarken veya tasarlattırırken bilmenizde size yardımcı olacak bir takım terimler olduğunu bir önceki yazımda kısaca bahsetmiştim. Bu terimlerin sizlere ne gibi faydalar sağlayacağı ise, sizin web sitenizde olması gereken unsurları belirlerken, eğer bir uzmanla çalışıyorsanız aynı dili konuşabilme özelliğine sahip olmanızı; kendiniz web sayfanızı tasarlıyorsanız yine içerisindeki unsurlara hakim olarak nelere dikkat edeceğinizi bilmenize katkı sağlayacaktır. Elbette bunları öğrenmek zorunluluğunuz yok, ama her bilgi sizi daha rahat hedefe gitmenize yardımcı olacaktır. İlgili yazı içeriklerini okurken de kolay gibi görünebilir ama oldukça zaman alan bir konular bütününü özetle işlemiş bulunuyorum. Tabi ki işin uzmanı değilseniz ve sıfırdan bir web sitesi oluşturmak istiyorsanız bir uzman ile çalışmanızda fayda olacaktırın önemini bir kez daha hatırlatmakta fayda var.
Teknik Web Ve İnternet Terimleri
İki yazı içeriğinde de göreceğiniz üzere terimsel başlıkların çoğunu iş hayatımızda ya da günlük hayatımızda sosyal medya veya e-ticaretle uğraşırken karşılaşıyoruzdur. Bu karşılaşmalar sırasında hangi komutun ne olduğunu, hangi terimlerin bizi daha ileri boyuta taşıyabileceğini bilmek elbette ki işimize yarayacaktır. Umarım web sitesi hazırlayan uzman olmayan okurlarımıza faydalı olmuştur. O zaman "Web Sitesi Tasarım Terimleri" birinci bölüm olan yazımın ikinci başlığıyla devam edelim.
Bağlantı Metni SEO (Anchor Text)
Bağlantı metni, bir köprü içeren bir tümcecik veya birkaç kelimedir. SEO olarak da duyduğumuz bu metinler doğru kullanıldığı takdirde, sayfanızın arama motoru sıralamalarında sizi oldukça yukarılara taşıyacak unsurlardandır. Web sitenizde kullandığınız Image, metin, başlık gibi tanıtıcı alanlarda, verilen hizmetle alakalı doğru anahtar kelimeleri seçmek arama motorlarında web sitenizi daha üst sıralarda göstermesine yardımcı olur. Detaylı olarak Seo hakkında eğitim olmak istiyorsanız “IIENSTITU SEO Eğitimi” linkini inceleyebilirsiniz.
Geri Bağlantı (Back Link)
back link, diğer web sitelerinden web sitenize verilen bağlantılardır. örneğin, okuyucularını bir kaynağa yönlendirmek için başka bir site sizin sitenize bağlantı verdiğinde, bir geri bağlantı aldınız demektir. veya bloğunuz içerisinde diğer yazı başlıklarınıza link yönlendirmesinde de aynı şekilde geri bağlantı uygulamış olursunuz. güvenilir sitelerden gelen birkaç geri bağlantı sitenizin görünürlüğünü artıracağından, geri bağlantılarla arama sıralamanızı iyileştirmek söz konusu olduğunda çok önemlidir.
Bant Genişliği
Bant genişliği, birçok farklı bağlamda kullanılan bir terimdir. Esasen belirli bir süre içinde gönderilen veya alınan veri miktarı anlamına gelir. Örneğin, genellikle kilo bit/saniye (kbs) cinsinden alıntılandığı yerlerde internet hızınızı tanımlamak için kullanılabilir. Ancak bazen, web barındırma paketinizin bir parçası olarak ayda ne kadar veri kullanabileceğinizi açıklamak için kullanılır. Bu terimi evinizdeki internet paketlerinde kullanırken hakim olduğunuz bir terimdir.
Önbellek (Cache)
Önbellek, bir web tarayıcısı tarafından kaydedilen bir veri topluluğudur. Bu, bir kullanıcı siteyi bir sonraki ziyaretinde yerel bellekten yüklendiğinden sayfanın daha hızlı yükleneceği anlamına gelir. Yani siz daha önceden bir web sitesini ziyaret ettiniz ve bazı alanlarında yükleme düşüklüğü yaşadınız. İkinci web sitesine girişinizde bu düşüklüğü yaşamamış olacak, daha hızlı sayfaya bağlanmış olacaksınız gibi…
DNS
DNS, "Alan Adı Hizmeti" anlamına gelir. Bu, web tarayıcınızın web sayfalarının nerede olduğuna baktığı sistemdir. Yani arama motorlarında http ile başlayan yere veya arama bölümüne iienstitu.com yazdığınız takdirde, tarayıcınız sizi IIENSTITU sayfasına yönlendirecektir.Bu demek oluyor ki IIENSTITU sayfası iienstitu.com linki alanında bulunuyor. DNS sistemi, dünyadaki tüm web sayfalarının nerede olduğunu takip eder, böylece tarayıcınız onları bulabilir.
Domain
Bu, web sitenizin adıdır. Birçok firmadan domain satın alabilirsiniz. En fazla 63 karakter uzunluğunda olabilirler. Örneğin, iienstitu.com bizim alan adımızdır.
FTP
FTP, "dosya aktarım protokolü" anlamına gelir ve dosyalarla verileri yerel depolama alanından (örneğin bilgisayarınızda) web sunucunuza aktarmak için oluşturulan bir sistemdir. FTP'yi kullanmak için FTP istemcisi adı verilen bir yazılım indirmeniz gerekir.
Kalıcı Bağlantı (Permalink)
Sitenizin yapısını nasıl değiştirirseniz değiştirin, her zaman belirli bir blog gönderisini veya sayfasını işaret edecek bir adres belirtmenize izin veren kalıcı bir bağlantıya sahip olacaktır. Bu, sitenize gelen trafiği artırmak için blog gönderileri kullanıyorsanız çok avantajlıdır. Çünkü sitenizi yeniden tasarlamaya veya alan adınızı değiştirmeye karar verirseniz yüzlerce bağlantıyı manuel olarak değiştirmeniz gerekmez.
URL
Belirli bir sayfanın veya başka bir kaynağın nerede bulunabileceğini belirten bir adres.
Ağ Sağlayıcısı
Web barındırma, web sitenizin depolandığı sunucuları çalıştıran bir şirkettir. Web barındırma hizmetleri sundukları hizmet düzeyinde büyük farklılıklar gösterebilir. İyi bir web barındırıcısı, sitenize zamanın %99,9'unda erişilebilir olacağını garanti edebilecek ve ayrıca sitenizi güvenli ve etkili tutmak için araçlar sağlayacaktır.Bu tip firmaları ihtiyacınız olan ağ düzeyinde iyi araştırın.
Web Sunucusu
Web sunucusu, web sayfanızın gerçekte depolandığı bilgisayardır. Kendi sunucularınızı çalıştırmak mümkün olsa da büyük olasılıkla web barındırıcınıza ait bir sunucu kurulumunda depolanır.
Web Geliştirme Terminolojisi
Web sitesi geliştirme ile ilgili terminolojiye de değinmek gerekirse aşağıdaki terimler bilmeniz gerekenler arasında yer alıyor;
CSS
CSS, Basamaklı Stil Sayfaları anlamına gelir ve HTML'nin yanı sıra bu sayfalar herhangi bir web sayfasının en temel parçasıdır. On yıl önce, bir web sayfasında, başlıkların ne kadar büyük olduğu veya resimlerin kenarlıkları olup olmadığı gibi bir şey için kullanılan biçimlendirme, HTML kodunun kendisinde tanımlandı. Bu, biçimlendirmeyi değiştirmenin, bir sayfanın her bir öğesinden geçmek ve kodu değiştirmek için zahmetli bir süreç olduğu anlamına geliyordu.
Şimdi ise CSS ile işler çok daha kolay oldu. Bir sayfanın stili, başlıkların nasıl göründüğünü, resimlerin nasıl görüntüleneceğini ve diğer birçok öğeyi tanımlayan bir veya daha fazla CSS dosyasında bulunur. Bunlar, bir tarayıcıya bir web sitesinin nasıl oluşturulacağını söyler. Bu şekilde, tüm web sitelerinin formatı, yalnızca tek bir kod parçası değiştirilerek kolayca ayarlanabilir. Tabi bu iş için oldukça iyi CSS bilgisine sahip olmak gerekir. Eğer hazır site şablonu kullanmayacaksanız, bunun için yazılım uzmanlarından yardım alabilirsiniz.
DHTML
DHTML, Dinamik Köprü Metni İşaretleme Dili anlamına gelir. Bu, bir dizi web tasarım dilini (HTML, JavaScript ve CSS) web geliştirme için tek bir dilde birleştiren ve bir dil için kullanılan terimdir. Yani genellikle modern bir web geliştiricisinin web sitenizi oluşturmak için kullanacağı şeydir.
Doctype
HTML'de doctype, bir web sayfası tarafından ne tür bir HTML'nin ve hangi sürümün kullanıldığının bir açıklamasıdır. Tarayıcılar tarafından bir sayfanın bütünlüğünü kontrol etmek için kullanılır ve yanlışsa güvenlik hataları verebilir.
EM
Em, bir sayfada kullanılan "üst" yazı tipine göre bir yazı tipinin boyutunu tanımlamak için kullanılır. 1Em, bir yazı tipinin (veya bazen diğer öğelerin) ana öğesiyle aynı boyutta olduğu anlamına gelir. 2em, boyutun iki katı olduğu anlamına gelir…
Gömülü Stil (Embedded Style)
CSS tüm sayfaların biçimini bir kerede tanımlamak için kullanılabilse de, bazen yalnızca bir sayfada bir stili değiştirmeniz gerekebilir. Bu da gömülü bir stilin kullanıldığı zamandır. Gömülü stil, bir web sayfasının başlığına yazılan ve web sitenizin tamamı yerine yalnızca o sayfadaki öğeleri etkileyen bir CSS kodu parçasıdır.
Yazı Tipi Ailesi / Stili / Ağırlığı
Web tasarımcıları ve geliştiricileri genellikle belirli yazı tipleriyle çalışmaz çünkü, farklı tarayıcılar her zaman tam olarak aynı yazı tiplerini paylaşmaz. Bu nedenle bir CSS belgesinde kullanılacak yazı tipinin bir yazı tipi ailesi olarak tanımlandığını görebilirsiniz. Belirli bir yazı tipinden ziyade kullanılabilecek bir yazı tipi grubu oluşturulmalıdır. Bunun sebebi ise, başlık ve vurgulanacak alanlar için yazı ailelerindeki farklı yazı tiplerini kolayca kullanabiliriz. Bu tanımın yanı sıra, CSS belgesi yazı tipi stilini (italik, altı çizili vb.) ve ağırlığını (kalın, açık vb.) de tanımlayacaktır. Ayrıca seçilen yazı tipinin okunabilir, yalın ve temaya uygunluğu da önemlidir.
HTML
Köprü Metni Biçimlendirme Dili internetin temelidir. Tüm web sayfaları, en azından bir dereceye kadar, yazılması olabildiğince kolay olacak şekilde geliştirilmiş HTML ile yazılmıştır.
Metaveri
MetaData da denilen, web sayfalarının başlığında yer alan verilerdir. Bu veriler tarayıcınız tarafından kullanılabilir, ancak görüntülediğiniz web sayfasının bir parçası olarak görüntülenmez. Bunlara erişmek için kaynak koduna bakmanız gerekir.
Açık Kaynak (Open Source)
Açık kaynaklı yazılım, kullanıcılar tarafından korunur ve kullanımı ve değiştirilmesi ücretsizdir. Bu, belirli bir şirkete ait olan ve bakımı yapılan tescilli yazılımla çelişir. Çoğu web geliştiricisi, en azından bazı zamanlarda açık kaynaklı yazılım kullanır, çünkü bu sadece daha ucuz değil, aynı zamanda daha güvenli olabilir. Günümüzde çoğu web geliştiricisi, açık kaynak dillerinde kodlanmış kapsayıcıları kullanarak güvenlik ihlallerini en aza indirecektir.
Evreleme (Staging)
Bir web sitesini hazırlama, neredeyse nihai bir kopyasını oluşturma ve ardından sitenin canlı sürümünü kullanıma sunmadan önce bunu test etme sürecidir. Çoğu web geliştiricisi, her şeyin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için yayınlanmadan önce bir web sitesini hazırlamak üzere bir demo yayın oluşturur. Ve çoğu zaman bir web sitesinde yapılacak büyük değişiklikler canlı site yerine, demo sitesinde gerçekleştirilir.
Valid
Web tasarımında geçerli web sayfaları, hata içermeyen sayfalardır. Valid sayfaları, web geliştirme standartlarını belirleyen bir topluluk olan W3C tarafından yayınlanan HTML spesifikasyonlarında belirtilen standartlara uygun web sayfaları anlamına gelir .
XML
XML, Genişletilebilir İşaretleme Dili anlamına gelir. XML, web tasarımının temel bir parçasıdır. Bir dilin öğelerini diğerine çeviren bir "meta dil" görevi görür. Bu, web sayfalarının her biri XML aracılığıyla iletişim kuran birçok farklı dil kullanılarak oluşturulabileceği anlamına gelir.
İkinci bölümle bahsetmek istediğim ana web tasarım terimleri son bulmaktadır. Siz de web sitesi tasarımı ile ilgileniyor ya da web sitesi yaptırmak istiyorsanız, bilmenizde fayda olacak bilgilere ulaşmak için ilgili başlıkları IIENSTITU Blog sayfasından okuyabilirsiniz. Ayrıca kendini herhangi konuda geliştirmek istiyor ve CV'nize dahil edebileceğiniz bir sertifika almak isterseniz IIENSTITU Online Eğitim sitesini incelemenizi öneririm.
Kadir Has Üniversitesi Grafik Tasarım mezunudur. Yaklaşık on iki yıldır pazarlama, kurumsal iletişim ve perakende gibi büyük markaların direktörlüklerine bağlı olarak çalışmıştır. Yaklaşık üç sene öncesinde hobi olarak başladığı blog/içerik yazarlığının eğitimlerini almıştır. IIENSTITU başta olmak üzere, çeşitli blog sitelerinde karma ve mesleki konularda içerik yazarlığı yapmaktadır.
