Arama Motoru Nedir? Nasıl Çalışır?

Arama motoru, internet üzerinden erişilebilen ve kullanıcının yapacağı sorguya göre kayıt altına alınmış bilgilerin toplandığı dizini tarayan, programlama diliyle hazırlanmış bir yazılımdır. Arama motoru, kullanıcının sorgu için kullandığı anahtar kelime ile en iyi eşleşen sonuçları bir liste haline getirerek kullanıcıya sunar. Her ne kadar internette, kendi yetenek ve özelliklerine sahip birden fazla arama motoru olsa da günümüzde en popüler ve tanınmış arama motoru Google arama motorudur. Google, arama motoru pazarında %70’den fazla bir paya sahip olduğundan Bing, Yahoo, Yandex vb. diğer popüler arama motorları daha çok kendi aralarında rekabet etmektedirler.

Kullanıcılar arama motorlarına; bilgisayar, akıllı telefon, tablet vb. cihazlarda bulunan bir internet tarayıcısı aracılığıyla erişebilirler. Kullanıcılardan edinilen tecrübelerle doğru orantılı olarak yeni nesil internet tarayıcıları, kullandıkları arayüzün en üst kısmında çok amaçlı adres çubuğu kullanmaktadır. Çok amaçlı adres çubuğu, kullanıcıların bir URL veya anahtar kelimeyi hızlı bir biçimde tarayıcıya girmelerini sağlar.

Arama Motoru Nasıl Çalışır?

İnternetin içerisinde milyonlarca belki de milyarlarca sayfa barındırıldığından, pek çok arama motoru yalnızca sayfaları taramakla kalmaz aynı zamanda sayfaların önem derecelerini de belirler. Bir web sayfasının önem derecesi genellikle çeşitli algoritmalar kullanılarak belirlenir. Arama motorlarına veri toplayan araç ise, URL bağlantıları kanalıyla web sayfalarını otomatik olarak ziyaret eden ve gezdiği sayfaların içeriklerini arama motorunun dizinine ekleyen, örümcek adıyla da bilinen küçük bir bot yazılımıdır.

Bir sayfa tarandıktan sonra, sayfadaki veriler işlenir ve dizine eklenir. Büyük arama motorları; tarama esnasında kullanılan algoritmaya yönelik süreçleri içeren bir yönerge hazırlar ve bunu kullanıcılara rehber olacak şekilde ilan ederler. Bu süreçte tarayıcı botlar özetle;

• İçeriklerde kullanılan kelimeleri ve bu kelimelerin kullanım sıklığını,

• İç ve dış sayfalara verilen bağlantıları,

• Sayfada kullanılan resim, video, ses gibi ortam dosyalarına ilişkin bilgileri,

arama motorunun dizinine eklemek üzere toplar ve kayıt altına alırlar. Sayfaların önem derecesi toplanan bu veriler sayesinde belirlenir ve sayfalar belirlenen önem derecesine göre sıralanarak dizine eklenir. Daha sonra bu sıralamalar, yapılacak bir arama sonrasında sonuçların hangi sırayla gösterileceğini belirler. Sonuç olarak arama motorları, yapılan her aramada tüm interneti taramazlar. Kendi dizinlerinde oluşturdukları bu kayıtlar sayesinde, kullanıcıların yaptıklara sorguya yönelik bulduğu sonuçları çok hızlı bir şekilde kullanıcılara sunarlar.

En İyi Arama Motoru Hangisidir?

Gerçekte bir arama motorunun diğerinden daha iyi olduğunu söylemek çok da doğru değildir. Esasen diğerlerinden daha iyi bir arama motoru yoktur. Bazı insanlar Google arama motorunun en iyisi olduğunu söylerler. Aslında bunun sebebi, Google’ın ticari ve yönetimsel başarısı sayesinde arama motoru pazar payının yüksek olmasıyla gelen popülerliğidir. Öyle ki bir şeyi merak ettiğinizde ya da nasıl yapılacağını öğrenmek istediğinizde karşınızdaki kişi size Google’ı önerecektir. Artık fiil olarak da sözlüğe giren Google terimi, Google arama motorunu kullanarak sonuçları aramak anlamına gelmektedir.

Microsoft’un Bing arama motoru da popüler ve birçok kişi tarafından kullanılmaktadır. Bing de Google gibi aradığınız bilgiye ulaşmak ve merak ettiğiniz soruları cevaplamak için mükemmel sonuçlar verir. Yahoo arama motoru, eskisi kadar popüler olmasa da, hala tercih edilmektedir. İnternet arama motorları, verileri indekslemek ve ilişkilendirmek maksadıyla özel olarak geliştirdikleri algoritmaları kullanırlar.

Bu nedenle her arama motorunun kullanıcı tarafından yapılan arama sorgusu sonrası sonucu bulmaya yönelik kendi yaklaşımları vardır. Yapılan sorgunun sonuçları, kullanıcının nerede bulunduğa, başka ne aradığına ve aynı sonuçları arayan diğer kullanıcılar tarafından hangi sonuçların tercih edildiğine göre değişebilir. Her arama motoru, topladıkları verileri benzersiz bir şekilde işler ve sorguyu yapan kullanıcıya farklı sonuçlar sunar.

Arama Motoru Reklamcılığı

Arama motoru pazarlaması, bir web sitesini arama sonuçlarında daha iyi konumlandırmak ve ziyaretçileri web sitesine yönlendirmek için tasarlanmış önlemleri ifade eder. Bunlar, arama motoru optimizasyonu ve arama motoru reklamcılığını içerir. Arama motoru reklamcılığı sayesinde sektörünüze yönelik yapılan aramalar sonrası kullanıcıya gösterilecek şekilde arama motorlarına reklam vermek mümkündür. Bu reklamlar sonuçların gösterildiği sayfanın, reklamın amacına ulaşmasını sağlayacak en uygun yerine yerleştirilir. Bu bazen, sanki yapılan aramanın doğal sonucuymuş gibi kullanıcıya gösterilir.

Reklamlara ayrılacak bütçeyi, çeşitli faktörlere göre sınıflandırarak ayarlayabilirsiniz. Ayrıca, reklamın yerel mi yoksa ülke genelinde mi görüneceğini belirleyebilirsiniz. Bu reklamların ücreti, reklamın aldığı tıklama sayısı kullanılarak hesaplanır. Reklam bütçesi ne kadar yüksek olursa, web sitesinin belirli bir arama sonucu elde edeceği pozisyon da o kadar iyi olur. Özellikle, henüz iyi bilinmediğinden dolayı web siteniz arama sonuçlarının en üstünde görünmüyorsa veya kullanılan arama terimi için çok fazla rekabet varsa arama motoru reklamcılığını kullanmak ve ona bütçe ayırmak çok faydalı olabilir. Arama motorlarına reklam vermeden önce Google Adwords Reklam Verme  detaylarını incelemeniz size zaman kazandıracaktır. Bu konuda Enstitü kapsamında Google Ads eğitimi de almanız mümkün. 

Arama Motoru Optimizasyonu

Arama motoru optimizasyonu, bir web sitesinin arama motorunun doğal arama sonuçlarındaki konumunu iyileştirmeyi amaçlayan önlemleri uygulanması gereken ayarları ifade eder. Arama motoru optimizasyonu ile web sitenize fayda sağlamak, deneyimle beraber sürekli çalışma gerektirir. Web sitenizin arama sonuçlarının en üstünde görünmesini sağlasanız bile, özellikle rakibiniz de aynı zamanda arama motoru optimizasyonunu etkin bir biçimde kullanıyorsa, sonuçları takip etmeye ve almanız gereken önlemleri uygulamaya devam etmeniz gerekecektir.

Arama motoru optimizasyonunu doğru uygulamadığınız takdirde bu durum, rakibinizin arama sonuçlarında sizin üstünüzde çıkmasına sebep olabilir. Bu nedenle arama motoru optimizasyonunun dijital pazarlama sektöründeki önemi çok büyük. Enstitü tarafından online eğitim olarak verilen Ücretsiz SEO Eğitimi ile arama motoru ne demek tam olarak hakim olabilirsiniz.

Arama motorlarının çoğunun genellikle kullandıkları algoritmayı açıkladıkları kendi yönergeleri vardır. Bu yönergelerde bir web sitesi yöneticisinin, arama motoru tarafından web sitesinin nasıl bulunacağı, nasıl indeksleneceği ve arama sonuçlarında üst sıralara çıkmasının nasıl kolaylaştırabileceği anlatılmaktadır. Bu yönergeler ayrıca yasaklanmış hususlar hakkında da yöneticiye bilgi sağlar. Yasaklanan faaliyetler, bir web sitesi için, arama motorunun dizininden daimi olarak dışlanmasına, dolayısıyla bir daha arama sonuçlarında gösterilmemesine neden olabilir. Arama motoru optimizasyonuna ilişkin aşağıdaki terimleri bilmek de ayrıca size fayda sağlayacaktır.

Arama Motoru Kaydı

• Web sitenizi doğrudan bir arama motoruna kaydedebilirsiniz. Kayıt olduktan sonra, arama motorunun tarayıcısının web sitesini ziyaret etmesi ve dizine ekleyip eklememeye karar vermesi biraz zaman alabilir.

• Googlebot’ların URL aracılığıyla tarama yaptığından bahsetmiştik. Bir web sitesi, dizinde zaten kayıtlı olan diğer web siteleriyle bağlantı kurduğunda, Googlebot’lar tarafından otomatik olarak arama motorunun dizinine dahil edilir. Bu durumda, tarama esnasında karşılaşılan web sitesi ziyaret edilerek dizine ekleneceğinden arama motoruna ayrıca kayıt yapmaya gerek kalmaz.

Arama Motoru Spamı

• Arama motoru spamı, bir web sitesinin arama motorlarındaki konumunu etkilemeye çalışmak için yaptığı onaylanmayan uygulamaları ifade eder. Mesela, bir web sitesi içeriğinde veya meta etiketlerinde bulunan anormal derecede yüksek sayıda anahtar kelime arama motoru spamına bir örnektir. Arama motorları bir web sitesindeki arama motoru spamını keşfettiğinde, söz konusu siteye yaptırım uygular. Örnek verecek olursak, tespit ettiği siteyi arama motorunun dizininden kaldırılabilir. Böylece spam uygulayan web sitesi artık arama sonuçlarında görünmez.

Arama Terimi

• Bir arama terimi, kullanıcıların belirli bir şey bulmak istediklerinde arama motoruna ne girdiğini ifade eder. Bir arama terimi, tek bir anahtar kelime veya bir kelime kombinasyonu olabilir; “ayakkabı” veya “futbol ayakkabısı” gibi.

sitemap.xml

• Site haritasını ihtiva eden sitemap.xml dosyası, bir web sitesinin sunucusuna kaydedilen bir XML uzantılı dosyadır. Bu dosya, web sitesine ait tüm alt sayfaların bir listesini içerir. Bu dosyalar arama motorlarının bir web sitesinin yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmesine yardımcı olur. Bu dosya, tarama işlemini hızlandırır ve tarayıcının alt sayfaları gözden kaçırma olasılığını azaltır. Ek olarak, site haritası belirli içerikler hakkında ek bilgiler de sağlayabilir. Örneğin bu bilgiler; web sitesinde bulunabilecek resimler, videolar veya bir videonun süresi ve konusu hakkında olabilir.