Kaptan Nedir? Ne İş Yapar? Ne Kadar Maaş Alır?
Konu | Detayı | Ek Bilgi |
---|---|---|
Kaptanın Tanımı | Deniz araçlarını kullanarak deniz üzerindeki gidiş seyrini belirlemekten sorumlu kişiye kaptan denir. | Kaptan unvanı diğer pek çok mesleklerde, sporda ya da görevlere de kullanılır. |
Kaptanın Görevleri | Kaptan, geminin yönetimini sağlar, rotayı oluşturur ve gemiyi kullanır. Ayrıca, geminin her türlü donanıma sahip olması gerekir. | Geminin işleyişi, yönetimi ve güvenliği kaptanın sorumluluğundadır. |
Kaptanın Özellikleri | Liderlik, eleştirel ve analitik düşünme, stresle başa çıkabilme, İngilizce bilme, yüksek özgüven ve bir ekibi yönetme konusunda başarılı olma gibi özelliklere sahip olmalıdır. | Kaptanın bedensel ve psikolojik olarak zorlu seyahatlere hazır olması gerekmektedir. |
Kaptanın İş Imkanları | Birbirinden farklı özelliklerde ve büyüklüklerde olan deniz taşıtlarını kullanma yetkinliğine sahip olan kaptanlar pek çok farklı sektörde yer alır. | Deniz ulaşımının güvenli bir şekilde yapılabilmesi kaptanların görevidir. |
Kaptanın Maaşı | Kaptanların maaşı, deneyime, araç türüne (uzun yol veya yakın yol) ve çalıştığı şirkete göre değişkenlik gösterebilir. | Genellikle deneyimle birlikte maaş oranı artar. |
Kaptanın Çalışma Saatleri | Kaptanlar genellikle uzun süreli seyahatlerde bulunurlar ve tam zamanlı hizmet verirler. | Deniz şartları ve duruma göre çalışma saatleri esnek olabilir. |
Kaptan Olmak için Eğitim Şartları | Kaptan olmak için denizcilik alanında yükseköğrenim görülmesi ve ilgili sertifikaların alınması gerekmektedir. | Ayrıca, belirli saatlerde denizde staj yapma şartı da bulunmaktadır. |
Kaptanın Rota Planlaması | Kaptan, geminin rotasını hava koşullarına göre belirler ve olumsuz hava şartlarına alternatif rotalar oluşturabilir. | Rota planlama becerisi, kaptanın önemli görevlerinden biridir. |
Kaptanın Güvenlik Sorumlulukları | Kaptanın, gemide çalışan tüm mürettebat ile güvenlik tatbikatlarını yapması, ekipmanların doğru çalışıp çalışmadığını denetlemesi gerekir. | Gemi güvenliği, kaptanın önemli sorumluluklarından biridir. |
Kaptanın Kayıt Tutmakla İlgili Görevleri | Kaptanın, gemi içindeki günlük faaliyetlerin, hava şartları, kirlilik kontrolü, deniz koşulları vb. kayıtlarını tutması gerekmektedir. | Bu kayıtlar, hem geminin işleyişi için hem de resmi prosedürler için önemlidir. |
Bir meslek düşünün ki işinin büyük bir bölümü denizlere açılmakla geçiyor. Kaptanlar, deniz araçlarını kullanarak, pek çok farklı denizde görev yapan kişilerdir. Yalnızca denizlere açılmakla kalmaz sorumluluğunda olan geminin sevk ve idaresini de yürütür.
Ulaşım seçeneklerinden biri olan Deniz Ulaşımının aksamadan gerçekleşmesinde deneyimli kaptanların rolü büyüktür. Dalgalara, zorlu hava şartlarına ve uzun vakitlerce geminin içerisinde kalmaya hazırlıklı olarak gemideki yönetim ve denetim işlerini yapmaya çalışırlar. Dört tarafı denizlerle çevrili olan bir ülke olan Türkiye’de ise denizcilik sektöründe çalışmak isteyen, bunun hayalini kuran ve kaptan olmayı düşünen kişiler elbette vardır.
Bu yazımızda pek çok kişinin merak ettiği kaptanlık mesleğinin görev ve sorumluluklarından, kaptanların ne kadar maaş aldıklarından, denizde ve karadaki iş imkanlarının neler olduğundan ve kaptan olmak için neler gerektiğinden bahsedeceğiz.
Kaptan Nedir?
Öncelikle kime kaptan denir bunun tanımına bakalım. Kaptan, küçük bir yatan tutun büyük bir kruvazör gemisine varıncaya dek pek çok farklı boyutta ve göreve hizmet eden deniz araçlarını kullanarak deniz üzerindeki gidiş seyrini belirlemekten sorumlu olan kişilere verilen unvandır. Bu unvanı, pek çok farklı meslekte, sporda ya da görevde bulunan kişilere de verilirken duyarız.
Kaptan aynı zamanda o işten sorumlu olan ve tüm yetkinin kendisinde olduğunu bildiren bir kelime anlamında da kullanılmaktadır. Bizim burada bahsettiğimiz geminin seyrini gerçekleştiren kişilerin aldıkları mesleki unvan olan kaptanlıktır. Birbirinden farklı özelliklerde ve büyüklüklerde olan deniz taşıtlarını kullanma yetkinliğine sahip olan kaptanlar pek çok farklı sektörde yer alarak deniz ulaşımının güvenli bir şekilde yapılabilmesine katkı sağlar.
Kaptanda Olması Gereken Özellikler
Kaptan olmak için gerekli eğitimleri almanın yanı sıra bazı özelliklere ve becerilere de sahip olmak gerekir. Bunlar;
İnsanları yönetebilecek düzeyde liderlik özelliklerine sahip olma,
Problemlerin çözümüne yönelik eleştirel ve analitik düşünme,
Stresle başa çıkabilme ve stresli zamanlarda sakin kalarak hızlı bir şekilde doğru kararlar verebilme,
Hem geminin hem de personelin ihtiyacı olan kaynakların yönetimi konusunda becerilere sahip olma,
Bünyesinde bulunduğu işletmenin idaresinden sorumlu olacağı için işletme idareciliği konusunda yetkin olma,
Zaman yönetimini iyi yapabilme,
Uluslararası alanlarda da temsil edebilme olasılığına karşı çok iyi seviye İngilizce bilme,
Uzun sürebilecek zorlu seyahatlere karşı bedensel ve psikolojik olarak hazır olabilme,
Yüksek özgüvene sahip olma,
Bir ekibi yönetebilme konusunda başarılı olma,
Sistem analizi yapmayı bilmek ve hangi durumların ne gibi sonuçlar doğuracağını öncesinde kontroller yaparak planlayabilme,
İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi
Kaptan Ne İş Yapar?
Deniz taşıtlarını türüne göre çalışan kişilerin sayısı ve bu kişilerin görevleri farklılık gösterebilir. Hangi amaç doğrultusunda olursa olsun bir gemiyi kullanma görevi kaptana aittir. Bir kaptanın, gemide çalışan ve farklı görevlere sahip kişileri koordine ederek geminin işleyişini sağlamanın yanı sıra geminin gidiş rotasını oluşturarak gemiyi kullanması gerekir. Mühendislik harikası olan gemiler güçlü oldukları kadar hassas taşıtlardır. Bu nedenle geminin her şeyinden sorumlu olacak kaptanın her türlü donanıma sahip olması önem arz eder. Kaptanlar uzun yol ve yakın yol kaptanı olarak ikiye ayrılır. Kaptanın sahip olduğu sınıf ve hangi deniz aracını kullanacağına göre bir takım görevleri vardır. Bu görev ve sorumluluklar;
Kullanılacak gemi ya da diğer deniz taşıtlarını yönetebilmek
Gidilecek yolu hava koşullarına göre planlamak
Olumsuz hava şartları ile karşılaşıldığında çözüm yolları üretebilmek ve alternatif rotalar oluşturabilmek
Bazı ekipmanları doğru bir şekilde kullanma becerisine sahip olarak gemiye yön verebilmek. Bu ekipmanlardan bazıları ise; telsiz, ışık, şamandıra, radar, derinlik bulucu ve deniz feneridir.
Ulaşılacak yerin rotasını oluşturabilmek
Mürettebatı ve geminin ihtiyaçlarını belirlemek ve ilgili yerlere bildirmek
Geminin yakıtı ve sarf malzemelerinin temin edilmesi için talepte bulunmak
Geminin sistemindeki ekipmanların; motor, yangın söndürücüler, alarmlar, vinç, seyir sistemi gibi kontrollerinin yapıldığından emin olarak denize açılmak
Geminin sisteminin doğru çalışıp çalışmadığını denetlemek ve ekipmanların verimliliğini yönetmeliklere uygun olacak şekilde sağlamak
Gemide çalışan tüm mürettebat ile güvenlik tatbikatlarını yapmak
Oluşturulan rotada en uygun hızla gitmek
Hayati değerlerin yazılı olduğu göstergelerden olan; hidrolik sıvısı, oksijen seviyesi ve hava basıncı gibi değerlerin doğru olup olmadığının kontrollerini yapmak
Gemi içindeki günlük faaliyetlerin her birinin kaydını tutmak rapor haline getirmek
Diğer bir kayıt altına alması gerekenler ise; personel raporları, hava şartları, kirlilik kontrol işlemleri, deniz koşulları, geminin hareketi ve bulunduğu konum, kargo, yük ya da yolcu bilgileri olarak sıralanabilir.
Kaptan Maaşları
Kaptanların maaşları mesleki tecrübe, çalışan sektör, katedilen yol mesafesine ve kaptanın aldığı eğitime göre farklılık gösterebilir. Ortalama kaptan maaşları 5.000 TL ve 14.000 TL arasındadır. Özel ya da kamu kuruluşlarında çalışabilen kaptanlar aynı zamanda bireysel olarak da mesleklerini icra edebilir.
Kaptanlar İçin İş İmkanları
Gemi taşımacılığı, uzak noktalardan ve yüklü miktarlarda yapılan taşıma işlemlerinde en ekonomik taşıma seçeneği olduğu için dünya genelinde sıklıkla tercih edilir. Bu sebeple de alanında uzman, işini bilen kaptanlara ihtiyaç duyulur. Kaptanlar, Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği mezunu birer mühendis oldukları için sadece gemiyi yönetmekle kalmaz geminin teknik bilgilerine de hakimdir.
Kaptanlar devlet kurumlarında Deniz, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığının belirlediği kadrolardan olan uzman ve uzman yardımcılığı, şube müdürlüğü ya da müsteşar olarak görev yapabilirler. Bunun yanı sıra karada da şirket personel müdürlüğü, güverte enspektörlüğü ve bazı operasyonlardan haberdar departmanların müdürlüklerini yapabilirler. Ayrıca son yıllarda giderek artan özel liman işletmelerinin başındaki müdürler de öncesinde kaptanlık yapmış kişilerdir.
Kaptan Nasıl Olunur?
Denizlerde, büyük ya da küçük bir deniz taşıtını yönetmek, onu kullanmak ve gereken tüm bilgilere sahip olmak için öncesinde kaptanlık mesleğinin gerekliliklerini yerine getirmeniz gerekir. Kaptan olmak için lisans mezunu olmak gerekir. Özel ya da devlet üniversitelerinin lisans programlarından olan Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği bölümünü başarıyla bitirenler mezun olduktan sonra staj uygulaması yapmaya hak kazanırlar.
Bu staj dönemi de tamamlandıktan sonra Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yapılan Gemi Adamları Yeterlilik Sınavlarına girilmesi gerekir. Bu sınavda başarılı olanlar kaptan olabilecektir. Kaptanlık eğitimleri en başından beri disiplin ve hiyerarşinin egemen olduğu eğitimler olmuştur. Düzen ve disiplini hayatlarının odak noktası haline getirmek adına bu bölümde okuyan öğrenciler alanında uzman kişiler tarafından eğitilmektedir.
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü 4. sınıf öğrenci. 7 ay boyunca bir içerik ajansında e-ticaret üzerine içerik yazarlığı yaptı. Kitap-dizi-film ve motivasyon üzerine kendi instagram bloğunu yaklaşık 3 yıldır aktif bir şekilde kullanıyor ve takipçilerine içerik üretiyor.