Uzman Doktor Nedir? Ne İş Yapar?
| Terim | Tanım | Görev ve Sorumluluklar |
|---|---|---|
| Uzman Doktor | Üniversitelerin tıp bölümlerinden başarılı bir şekilde mezun olan, tıpta uzmanlık eğitimini tamamlayan tıbbi sağlık personeli. | Hastalarını bilimsel veriler ışığında tedavi eder, hastalıkların teşhis ve tedavisini gerçekleştirir, teşhis ve rehabilitasyon çalışmalarını organize eder. |
| Tıbbi Sağlık Çalışanı | Kişinin bedenen, ruhen ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinin olması adına ortaya çıkan hastalıkların tedavisini gerçekleştiren tıp eğitimi almış birey. | Psikolojik ve bedensel bozuklukları tedavi eder, hastalıkların tanısını koyar, hastaların sevk edilmesi gereken durumlarda bu işlemi gerçekleştirir. |
| Uzmanlık Eğitimi | Doktorların belirli bir alan üzerine yoğunlaşarak bu alanda uzmanlaşması için aldığı ek eğitim süreci. | Uzmanlaşılacak alan hakkında detaylı bilgi edinmek, bu alandaki hastalıkların tanı ve tedavi yöntemlerini öğrenmek ve bu bilgiler doğrultusunda tedavi uygulamaları yapmak. |
| Şaman | Toplumlarına tıbbi ve toplumsal açıdan faydalı yetenekleri ile yardımcı olan, genellikle doğaüstü güçlere sahip olduklarına inanılan kişiler. | Hastalıkları ritüeller ve doğaçlama yöntemlerle tedavi etmeye çalışır, büyü ve tılsımlar kullanır, konsültasyon ve öneri sağlar. |
| Ebeler | Doğum sürecine yardımcı olan, çoğunlukla kadınları temsil eden tıbbi sağlık çalışanları. | Gebelik sürecinin takibini yapar, doğumu gerçekleştirir, anne ve bebeğin sağlık durumunu kontrol eder. |
| Berber Cerrahlar | Geçmiş zamanlarda basit cerrahi işlemleri yapan ve çoğunlukla berber dükkanı olarak faaliyet gösteren uygulayıcılar. | Basit ameliyatları yapar, diş çeker, kan alır vb. kısa ve basit cerrahi işlemleri gerçekleştirir. |
| Hipokrat Yemini | Tıp etiğinin temelini oluşturan, doktorların hastalarına zarar vermemeyi, onların özel hayatını korumayı ve tıp bilgilerini meslektaşlarıyla paylaşmayı taahhüt ettikleri yemin. | - |
| Konsültasyon | Bir hastanın durumunu analiz ederken diğer uzman hekimlerden görüş veya yardım talep etme işlemi. | Uzman hekimlerden gelen konsültasyon taleplerine cevap vermek, gerektiğinde başka bir uzman hekimden konsültasyon talep etmek. |
| Tıp Bölümü | Üniversitelerde sağlık sektörüne yönelik eğitim veren ve tıbbi bilimlerin öğretildiği fakülte. | - |
| Yükseköğretim Kurumu (YÖK) | Türkiye genelindeki yükseköğretim kurumlarının denetim ve düzenlemesini yürüten devlet kurumu. | Üniversiteleri ve bu üniversitelerde verilen eğitim programlarını denetler ve düzenler, akademik kalite standartlarını belirler ve uygulanmasını sağlar. |
Uzman doktor veya uzman hekim, kişinin bedenen, ruhen ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinin olması adına ortaya çıkan hastalıklar, psikolojik ve bedensel bozuklukları pratisyen ve uzmanlık eğitimi süreci boyunca almış olduğu öğretiler kapsamında tedavilerini gerçekleştiren, tıp eğitimi almış tıbbi sağlık çalışanıdır. Bu çalışmamızda uzman doktorlara yer verdik.
Uzman Doktor Nedir?
Uzman doktorlar ve hastalıklar arasında devam eden savaşın başı ve ortası bulunmaktadır fakat sonu hiçbir zaman olmayacaktır. Diğer bir ifadeyle, tıp tarihinin geleceği mutlulukla biten bir hikaye den dün olduğu gibi bugün de çok uzakta. İnsanının hastalıklarla başa çıkma mücadelesi yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Şaman ve büyücü hekimlerden modern hekimlere, ilkel ampütasyonlardan organ nakillerine, berber cerrahlardan uzman cerrahlara varana kadar tıp bilimi çok iyi mesafe aldığını söyleyebiliriz.
Bazı dönemlerde uyumsuz eleştiriler yapan ve bu eleştiriler hala devam etmekte olan tıbbın tarihi hakkında dikkat çekici gelişmeler olduğunu belirtebiliriz. Eski kaynaklara ve elde edilen veriler ışığında çok eski mağara resimlerinde hayvan başlarını kafalarına geçirmiş, ilginç danslar gerçekleştiren insanların olduğu sözkonusu’dur.
Bu resimler hekimlerin ve doktorların resimleri olma ihtimali oldukça yüksektir. İnsanların düzenli topluluklar haline gelmesi ve yerleşik hayata geçmeleri ile beraber, şifacılar, ebeler, ortacılar ve çıkıkçılar takip etmiştir.
Yerli şifacılar olarak ifade edilen şamanlar Sibirya ve yeni dünyada oldukça yaygın olan hastalıkları, sihir gibi ritüellerle tedavi etmeye çalışmalarından dolayı farklı bir yer sahipti. Bu kişiler talih için muska yapan, kara büyüye karşı tılsımlar kullanan, büyücü kahin, öğretmenler ve rahip roller, bu rollerin tamamını üstlenmiştir.
Hastalıkların ortadan kaldırılması, büyücülükle savaşmalarını, yaşamış oldukları topluma bolluk getirmeleri sağlayan doğa üstü güçlere sahip olduklarını söylüyorlardı. Günümüzde antropologlar, tıbbi ve toplumsal açıdan faydalı yeteneklere sahip olduklarını ileri sürerek şamanlardan ve onlar gibi olanlardan, halkın hayırla söz ettiklerini belirtmektedir.
Bugün ilgili konulara hastaların tedavi edilmesi ile ilgili bilim kapsamından bakılarak değerlendirilmektedir. Ancak tıbbi tedavilerde yapılacak çalışmalar akıl, bilim ve mantık çerçevesinde ele alınmalıdır. Bunun için insanoğlu dün, bugün ve gelecekte de bilime yatırım yapacaktır. Bu yatırımlar, teknolojinin tıbbi hizmetlerde ikame edilmesi, hastaneler açması, nitelikli personelin yetiştirilmesi adına bilim yuvaları kurulması şeklinde sıralayabiliriz.
Uzman doktor, üniversitelerin tıp bölümlerinden başarılı bir şekilde mezun olan, tıpta uzmanlık eğitimini tamamlayan, hastalarını bilimsel veriler ışığında meslek etik ve etik ilkeleri kapsamında, Hipokrat yeminine bağlı kalarak tedavi eden tıbbi sağlık personeli olarak tarif edilebilir.
Uzman Doktor Ne İş Yapar?
Uzman doktor veya uzman hekim, kişinin bedenen, ruhen ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinin olması adına ortaya çıkan hastalıklar, psikolojik ve bedensel bozuklukları pratisyen ve uzmanlık eğitimi süreci boyunca almış olduğu öğretiler kapsamında tedavilerini gerçekleştiren, tıp eğitimi almış tıbbi sağlık çalışanıdır. Böyle bir uzmanın görevlerini şöyle sıralayabiliriz.
Eğitim hayatı (lisans ve uzmanlık eğitimi) boyunca elde etmiş olduğu davranış, tutum ve beceriler ışığında tıbbi ilke ve yöntemleri yaparak, ortaya çıkan sağlık sorunlarını ve hastalıkları teşhis ve tedavi eder.
Tedavi, tanı ve rehabilitasyon çalışmalarını yapar. Meydana gelebilecek bir komplikasyon durumunda gerek duyulan tedbirleri alır.
Hastanın başka bir sağlık tesisine sevk edilmesi beklenmesi halinde, bunu vakit kaybetmeksizin gerçekleştirir.
Uzmanlık eğitimi boyunca almış olduğu bilimsel öğretilerle beraber alanında mesleki değişimleri gerçekleşen kazanımları ve öğretileri elde etmeye çalışır.
Beraber çalışmış olduğu diğer tıbbi sağlık personelleri ile gerçekleştirilen tıbbi uygulama ve bakımları izleyerek planlamalar düzenler ve bunları denetler.
Herhangi bir adli vaka durumunda ilgili mevzuat kapsamında yer alan çalışmaları gerçekleştirir.
Kendi sorumluluğu altında bulunan ve bakımını gerçekleştirmiş olduğu hastanın durumu ile ilgili diğer uzman hekimlerden konsültasyon isteminde bulunabilir. İlgili uzman hekimler bu talebi yerine getirerek benzer şekilde kendisinden istenilen konsültasyonlara cevap verir.
Yukarıda yer alan görevler uzman doktorların görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında gösterilmektedir.
Uzman Doktor Nasıl Olunur?
Uzman doktor olabilmek için iyi bir eğitim geçmişine sahip olmak gerekir. Bu eğitim geçmişi lise öğreniminden itibaren başlamaktadır. Lise olarak Fen, Anadolu ve dengi durumunda olabilecek bir lisenin sayısal bölümü olması yeterlidir. Lise eğitimi dönemi boyunca elde edilebilecek iyi bir puan üniversite tercihinde kolaylık sağlayacaktır.
Bu eğitimin hemen sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan ve üniversite giriş sınavının ilk ayağı olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına girilmelidir. Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavına girilmek için TYT sınavından iyi bir puan elde edilmelidir. Her iki sınavdan alınacak iyi birer puan sonrasında lise ağırlıklı ortalama puanı da eklenerek üniversitelerin tıp bölümleri tercih edilmelidir.
Lisans eğitimi oldukça zordur. Çünkü hem teori hem de uygulamaya yönelik toplamda 6 yıllık bir süreci kapsamaktadır.
Lisans eğitimi sonrasında pratisyen hekim olarak görev yapılabilir. Fakat uzman olabilmek için Tıpta Uzmanlık Sınavında (TUS) veya Dişte Uzmanlık Sınavına (DUS) girilerek iyi bir puan elde ettikten sonra istemiş oldukları bölümleri tercih edebilirler. Uzmanlık eğitim sürecini başarıyla tamamladıktan sonra uzman doktor veya uzman hekim unvanı alınabilmektedir.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
