İşletme Nedir? İşletme Eğitimleri Neler?
İşletme Türleri | Tanım | Özellikler |
---|---|---|
Bireysel İşletmeler | Tüzel kişiliği bulunmayan ve üçüncü kişilere karşı bireyin tüm varlığı ile sorumluluğa sahip olan bir girişim türü. | İşletme sahibi, işletme faaliyetleri konusunda her türlü kararı alır, uygular ve denetler. Kurulum ve sonlandırması yasal açıdan kolaydır. |
Ortaklıklar (Şirketler) | Birden fazla kişinin emek ve sermayelerini bir sözleşme ile birleştirerek kurulan işletmeler. | Ortak amacı meydana getirebilmek için ortaklar arasında bir sözleşme bulunmaktadır. Şirketin amacına ulaşabilmesi için ortaklarının mal ve emeklerini sermaye olarak şirkete getirmelidir. |
Adi Ortaklıklar | İki ya da ikiden fazla kişinin herhangi bir şekil şartına tabi tutulmaksızın, sözlü bir anlaşma ile kurdukları ortaklık türü. | Ortaklar, işletmenin tüm borçlarından sınırsız olarak sorumludur. Şirketle ve şirketin mal varlığı ile alakalı hukuki eylem ve işlemlerde, tüm ortaklar birlikte hareket etmek zorundadırlar. |
Kolektif Ortaklıklar | Ortakların, şirketin borçlarından dolayı tüm varlıkları ile zincirleme olarak sorumluluk yüklenen ortaklık türü. | Türkiye'de en yaygın olan ortaklık şeklidir. Ortağın ayrılması şirketi sonlandırmaz. |
Two Komandit Ortaklıklar | Bir ortağın sınırsız, diğer ortağın sınırlı sorumluluk yüklediği ortaklık türü. | Komandite ortak (sınırsız sorumlu) ortaklığı temsil etme yetkisine sahipken, komanditer ortak (sınırlı sorumlu) ortaklıkta temsil yetkisine sahip değildir. |
Sermaye Ortaklıkları | Ortakların sorumluluğu koydukları veya koymayı taahhüt ettikleri sermaye oranı ile sınırlandırılan şirket türü. | Sermaye şirketlerinden ortakların ayrılması ana ortaklığın bozulması anlamına gelmez. Ortaklık payları başka kişilere devredilebilir ya da satılabilir. |
Limited Şirketler | Birden fazla gerçek ya da tüzel kişinin bir ticaret unvanının altında kurduğu, ortaklarının taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı şirketler. | Şirket ortak sayısını ikiden az, elliden çok alamaz. Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp yalnızca taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle yükümlüdür. |
İşletme nedir sorusunun cevabı sonsuzluğa uzanan bir deniz gibidir. Tanımlamaların bir sonu yoktur ancak biz, en anlaşılır ve pratik şekilde değineceğiz. İşletme, dışarıda gördüğünüz her mağaza, her kafe, her restoran, her şirket, her kurumdur. Her yer işletmedir. Bir işletmenin genel tanımı, bir kişi veya kuruluşun para karşılığında mal veya hizmet sağlayarak kâr sağlamasıdır.
Bununla birlikte, kâr, kredi gibi diğer değer kalemlerini ve para yerine takas edilen ögeleri ve hizmetleri içerebilir. Ticari işletmeler, insanların istek ve ihtiyaçlarını devamlı bir şekilde karşılayabilmek için iktisadi mal ve hizmetler sunma amacı ile kurulan kuruluşlardır. Finansal kararlar ile işletmenin hukuki yapısı arasında yakın bir ilişki vardır. İşletme iş imkanları da oldukça çeşitlidir.
İşletme Türleri Nelerdir?
Bireysel İşletmeler (Ferdi Teşebbüsler)
İşletme türleri arasında en basit ve temel işletme türüdür. Bireysel işletmeler, tüzel kişiliği bulunmayan ve üçüncü kişilere karşı bireyin tüm varlığı ile sorumluluğa sahip olduğu bir girişim türüdür. Bu sebeple işletme sahibi, işletme faaliyetleri konusunda her türlü kararı alır, uygular ve denetler. Ortaya çıkabilecek işletme riskler tümüyle işletme sahibine yani kendisine aittir. Kurulmaları ve sona ermeleri yasal açıdan kolaydır.
Ortaklıklar (Şirketler)
Şirketler, ortak ekonomik amaç ve menfaatleri gerçekleştirmek veya belli bir ekonomik amacın gereği olarak birden fazla kişinin emek ve sermayelerini bir sözleşme ile birleştirerek kurulan işletmelerdir. Bir ortaklığın varlığından söz edilebilmesi için aşağıdaki niteliklerin bulunması gereklidir:
Ortak bir amacın olması gerekir.
Ortak amacı meydana getirebilmek için ortaklar arasında bir sözleşme bulunmalıdır.
Şirketin amacına ulaşabilmesi için ortaklarının mal ve emeklerini sermaye olarak şirkete getirmelidir.
Ortaklığı oluşturan kişiler birden fazla olmalıdır. Bu kişiler gerçek veya tüzel kişi olabilir. Bu kişilere ortak, hissedar, şerik veya pay sahibi denir.
Şahıs Ortaklıkları
Adi Ortaklıklar (Adi Şirketler)
Adi ortaklıklar, iki ya da ikiden fazla kişinin herhangi bir şekil şartına tabi tutulmaksızın, sözlü bir anlaşma ile geçici ya da sürekli biçimde kurdukları ortaklık türüdür. İşletmelerin finans açısından krize girmeleri durumunda her ortak kendi payı ile değil, işletmenin tüm borçlarından sınırsız olarak sorumludur.
Kararlar ortakların oy birliği ile alınır ve şirketin yönetimi ortakların tümüne aittir. Şirketle ve şirketin mal varlığı ile alakalı hukuki eylem ve işlemlerde, tüm ortaklar birlikte hareket etmek zorundadırlar.
Ticaret Şirketleri
Ticaret şirketleri, barındırdıkları niteliklere bağlı olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlar şahıs şirketleri ve sermaye şirketleridir. Şahıs şirketleri kolektif, komandit ve komandite ortak olarak üçe ayrılır. Sermaye şirketleri ise anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler olarak üçe ayrılmaktadır.
Kolektif Ortaklıklar
Türkiye’de en yaygın olan ortaklık şeklidir. Bu ortaklık türünde ortaklar, şirketin borçlarından dolayı tüm varlıkları ile zincirleme olarak sorumludur.
Adi Komandit Ortaklıklar
Bir şirkette ortaklardan bir kısmı tıpkı şahıs şirketlerinde olduğu gibi sınırsız ve zincirleme sorumluluk yüklenirken, bir kısmı ise yalnızca ortaya koydukları sermaye miktarı kadar sorumluluk yükleniyorsa bu durumda adi komandit şirket türü ortaya çıkmaktadır.
Komandite ortak (sınırsız sorumlu) ortaklığı temsil etme yetkisine sahipken, komanditer ortak (sınırlı sorumlu) ortaklıkta temsil yetkisine sahip değildir. Yalnızca denetim hakkı vardır.
Sermaye Ortaklıkları
Sermaye ortaklıkları olan şirketlerdeki ortakların sorumluluğu koydukları veya koymayı taahhüt ettikleri sermaye oranı ile sınırlandırılmıştır. Sermaye şirketlerinden ortaklardan birinin ayrılması ana ortaklığın bozulması anlamına gelmemektedir. Şirket ortaklarının ortaklık payları şahsi olmayıp, paylar başka kişilere devredilmekte ya da satılabilmektedir.
En başta gelen özelliklerinden biri sermayeye ortak olmakla şirket yönetiminin birbirlerinden ayrılmasıdır. Bu şirketlerde ortaklar ikinci plandadır, asıl önemli olan şirkete getirilmekte olan sermayedir. Bundan dolayı sermaye şirketi olarak adlandırılırlar.
Sermaye şirketleri güçlerini yönetimi ve sermayesinden almaktadır. Alacaklılarına karşı şirketin mal varlığı güvence olarak gösterilmektedir. Limited, anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket olarak üç gruba ayrılmaktadır.
Limited Şirketler
Birden fazla gerçek ya da tüzel kişinin bir ticaret unvanının altında kurduğu, ortakların sorumlulukları koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olan ve temel sermayesi belli şirketler limited şirket olarak adlandırılmaktadır. Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir. Şirket, ortak sayısını ikiden az, elliden çok alamamaktadır.
Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp yalnızca taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerini getirmekle yükümlüdürler.
Anonim Şirketler
Beş ya da beşten daha fazla gerçek ya da tüzel kişinin kurduğu, paylara bölünmüş bir sermayesi, ekonomik anlamda konusu ve amacı olan, borçları nedeniyle sadece şirket varlıkları ile sorumlu tutulan şirketler anonim şirket olarak adlandırılırlar. Şirketin ortak sayısı en az beş kişi olmalıdır. Bu ortaklar gerçek veya tüzel kişiler olabilir.
Temel sermayesi belli olmalıdır. Bu sermayenin en az 50 bin TL olması gerekmektedir. Temel sermaye eşit paylara bölünmüş olmaktadır. Ticari unvanı ve çalışma konusu belli olmalıdır. Üçüncü kişilere karşı sorumlulukları şirket varlıkları ile sınırlandırılmıştır. Ortakların üçüncü kişilere olan sorumlulukları şirketteki sermayeleri ile sınırlıdır. Anonim şirketler, halka açık ya da kapalı anonim şirket özelliğinde olabilir.
Halka Açık Anonim Şirketler: Hisse senetleri halka arz edilmiş ve hakla arz edilmiş sayılan anonim şirketlerdir.
Kayıtlı Sermaye Sistemi: Esas olarak bir sermaye artırımı olup sermayenin daha az bir formalite ile arttırılabileceği bir limitti.
Halka açık A.Ş'ler, SPK (Sermaye Piyasası Kanunu) denetimindedir.
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
Ortaklarının biri veya birkaçının şirket alacaklarına karşı bir kolektif şirket gibi, diğer ortakları da bir anonim şirket ortağı gibi sorumlu olan şirketlere sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket denilmektedir.
Kooperatifler
Kooperatif, insan ihtiyaçlarının karşılıklı yardımlaşma yoluyla giderilmesini sağlamak ve ortakların çıkarlarını korumak amacıyla oluşturulan ekonomik kuruluştur. Kooperatifler kanununa göre kooperatif ise: Tüzel kişiliğe sahip olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik çıkarlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ilişkin gereksinimlerini karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve kamu tüzel kişileri ile özel idareler, belediyeler, köyler, cemiyetler ve dernekler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli kuruluşlara "kooperatif" denir. Kooperatif kuruluşlar faaliyetlerini, diğer işletmelerin izledikleri ekonomiklik ilkeleri doğrultusunda belirli kooperatifçilik ilkeleri altında yürütürler:
Serbest giriş çıkış (açık üyelik)
Demokratik yönetim
Sermayeye sınırlı faiz verilmesi
Kooperatifçilik eğitiminin geliştirilmesi
Kooperatiflerle iş birliği
Kişisel gelişimle ilgili blog içerikleri ve tanıtım yazıları yazıyor.