AnasayfaBlogİş Tatmini, Motivasyon, Liderlik ve Koçluk
Motivasyon

İş Tatmini, Motivasyon, Liderlik ve Koçluk

13 Aralık 2018
Gözlüklü ve gri blazer ceketli bir kadın kameranın önünde duruyor. Yüzünde kararlı bir ifadeyle doğrudan objektife bakıyor. Ceketi grinin açık bir tonu ve göğsüne yakın iki düğmesi var. Kadının gözlükleri siyah ve dikdörtgen şeklindedir. Saçları düzgün bir topuzla geriye toplanmış ve birkaç tutam saç yüzünü çerçeveliyor. Ceketin altından mavi gömleği görünüyor ve elleri yanlarında duruyor. Arka plan nötr bir renk olan beyaz ya da gridir. Kadın kendinden emin ve güçlü, kararlılığı ifadesinden belli.
KonuAçıklamaÖrnek
İş TatminiYapılan işten elde edilen maddi veya manevi doyum.Bir ürün tasarlamanın verdiği mutluluk veya parasal kazanç.
MotivasyonÇalışanları harekete geçirmek için kullanılan etkileme ve isteklendirme süreci.Kendine özel bir projede var olma veya üst düzey bir görev alma hevesi.
LiderlikBelirlenmiş bir amaç uğruna insanları motive etme ve yönlendirme süreci.Bir proje yönetimi veya ekip liderliği.
Koçlukİnsanın becerilerini geliştirmesine yardımcı olan sistem.İşe ve iş arkadaşlarına karşı uyum sorunu olan bir çalışana destek sağlama.
X TeorisiÇalışanların tembellik eğiliminde olduğunu varsayan yönetim yaklaşımı.Çalışanları tehdit veya korkutma yoluyla çalıştırma.
Y TeorisiÇalışanların gelişebilir ve yaratıcı olduğunu varsayan yönetim yaklaşımı.Çalışanlara öğrenme ve gelişme fırsatları sunma.
Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi TeorisiÇalışanları içsel olarak neyin motive ettiğini belirleyen bir teori.Çalışanın güvenlik veya sevgi gibi temel ihtiyaçlarını karşılayarak motivasyonunu artırma.
Vroom'un Beklenti TeorisiÇalışanların isteklerinin ve doğrudan beklentilerinin, ödüllendirilmeye bağlı olduğunu belirten bir teori.Çalışanların başarılarına göre ödüllendirme.
İş ÇeşitliliğiAynı işi sürekli yapmak yerine farklı işlerle çalışanın motivasyonunu artırma yoludur.Bir grafik tasarımcının hem tasarım hem de içerik oluşturma görevleri alması.
Bilinç Altı ve Bilinç Üstü NedenlerBireylerin davranışlarında farklı faktörlerin etkili olduğu fikri.Radikal bir değişiklik karşısında bir bireyin direnci veya değişikliği benimsemesi.

İş tatmini ve motivasyon konuları son zamanlarda fazlasıyla önemsenmiş, üzerinde çeşitli çalışmalar yapılmış, giderek artan rekabet piyasasında ihtiyaç haline gelmiştir. Yapılan çalışmalar da ilk önce iş tatmini ve motivasyonun ne anlama geldiği, ardından bunlara ilişkin teoriler ele alınmıştır. Ortaya çıkan teoriler zaman zaman eleştirilmiş, yerine yeni teoriler konulmuş ya da geliştirilmiştir. Bu kavramların insan kaynakları yönetimi gibi konulara olan etkileşimleri de incelenmiştir. Böylelikle etkileşimde olduğu alanların incelenmesi konuya daha perspektif olarak bakmamızı sağlamaktadır.

İş Tatmini Nedir?

İş tatminini yapılan işten elde edilen maddi ve manevi doyum olarak tanımlayabiliriz. Maddi ve manevi doyum nedir?

  1. Maddi Doyum: Parasal kazanç

  2. Manevi Doyum: Bir ürün tasarlamanın verdiği mutluluk, iş arkadaşları ile mutlu ve uyum içinde çalışmak.

Çalışanın yaptığı iş sonunda ürettiği eseri somut olarak görmesi iş tatmininin yüksek olmasını sağlamaktadır. Aşırı bölümlere ayrılmış işler, uzmanlaşmanın doğurduğu seri üretimler iş ortamında çalışanın emeğinin karşılığını somut olarak görmesini engellemektedir. Bu noktada etkili liderlik ve motivasyon gibi olgular gün yüzüne çıkar.

İlgili eğitim: Online Liderlik Eğitimi

İş Tatminini Artırmak Nasıl Olur?

  1. Monotonluğun önlenmesi, iş çeşitliliğinin sağlanması

  2. Motivasyon

  3. Geri Bildirim

  4. Kararlara Katılım

Liderlik

Belirlenmiş bir amaç uğruna insanları motive etme ve yönlendirme sürecidir.

Koçluk: Koçluk insanın becerilerini geliştirmesine odaklanan sistemdir. Düşük performans, işe ve iş arkadaşlarına karşı uyum sorunu, etik dışı davranışlar, iletişim sorunları gibi durumlarda koçluk gündeme çıkar.

Motivasyon: Çalışanları harekete geçirmek için belirlenmiş etkileme ve isteklendirme süresidir.

Motivasyon Süresi

kişilerin amaçları, tatmin sağlanmamış ihtiyaçlardan doğmaktadır. i̇htiyaçlar ise psikolojik ve fizyolojik dengenin bozulmasından kaynaklı eksikliklerdir. harekete geçirilmiş ihtiyaçlara güdü denir. i̇htiyacın uyarılması yani güdünün oluşmasından kişi onu gidermek adına davranışa yönelir ve davranış sonunda ihtiyaç tatmini amaca ulaşıldığını göstermektedir. her insanın davranışlarında bilinç altı ya da bilinç üstü nedenler vardır.

Liderin temel sorumluluklarından biri de bilinç altı ve bilinç üstü nedenlerdir. Yani insanın doğasında farkındalık geliştirerek kişilere etkili bir çalışma ortamı sağlayabilmektir.

Yöneticiler çalışanlarını güdülemek için Douglas McGregor Teorisinden (X-Y)  birini mutlaka kullanırlar.

X Teorisi

X teorisi şeytani yaklaşım olarak da bilinmektedir. Bu teoriyi genellikle Klasik Ekole yakın olan yöneticiler tercih etmektedirler.

  • İnsan; Çalışmayı sevmez, kaçar

  • Çalıştırmak için korkut, tehdit et

  • Gücen ve ekonomik kazanç peşindedir

  • Yaratıcı değildir, değişimlere direnir

  • Örgüt amaçlarını önemsemez

Y Teorisi

Y teorisi melek yaklaşımı olarak da kabul edilmektedir. Neoklasiklerin (İnsan İlişkileri Okulu) varsayımları bu yöndedir.

  • İnsan; çalışmayı sever

  • Amaçlarına göre şekil alabilir

  • Sürekli öğrenmek ve gelişmek ister

  • Yenilikler yapabilir

Neoklasikler (İnsan İlişkileri Okulu)

  • İnsan; Duyguları olan bir varlıktır

  • Güdülemek için davranış nedenlerine bakılmalı

  • Tek düze sıkıcı işler yerine işinden tatmin olacağı iş çeşitliliği yaratmak

Motivasyon Teorileri

Motivasyon alanındaki teorilerden bazıları kişiyi davranışa yönlendiren içsel faktörlere ağırlık verir. Diğer teoriler ise kişinin çevresel olayları anlamaya, dışsal faktörlere yönlendirir. İnsan davranışları hiçbir teorinin çerçevesinde sınırlı kalacak derecede basit değildir.

1 - Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi

Maslow, insan ihtiyaçlarını önem sırasına göre bir hiyerarşiye koymayı ve bunları giderecek örgütsel araçları belirlemeye çalışmaktadır.

  • Kişinin yeteneklerini kullanabilmesi

  • Başarı ve statü sahibi olma

  • Ait olma, kimlik duygusu kazanma

  • Korku duymama, korunma

  • Hayati ihtiyaçlar; yemek, su, hava

Çalışan bu beş amaçtan herhangi bir basamakta yer alabilir. Başarılı ya da çok yaşlı çalışan daha üst düzeyde ihtiyaçlar hissedebilir fakat tatmin edilmiş ihtiyaçlar hiçbir zaman motive etmez. Çalışanları sahip olduklarından daha çok sahip olmayı arzu kıldıkları davranışa yöneltir. Maslow'un teorsi en bilindik motivasyon teorsidir. Basit, anlaşılır ve mantıklıdır.

2 - Vroom'un Beklenti Teorisi

Vroom'un teorisi kişilerin davranış seçimlerini neye göre yaptığına bakarak yöneticilere yardımcı olmayı amaçlar ve teoriye göre hedefe olan gayret üç temel unsura bağlıdır.

  • Çaba-İş başarımı ilişkisi: Kişinin bu iş için ne kadar çaba sarf ederse o kadar başarılı olacağı

  • İş başarımı-ihtiyaç ilişkisi: Kişinin iş sonundaki başarısından dolayı bir ödül kazanacağı

  • Ödül-ihtiyaç ilişkisidir: Ödülün ihtiyaçları tatmin etme oranıdır, ödül ihtiyacı ne kadar çok tatmin ederse kazanılan ödülün çekiciliği o kadar çok artar 

İş Tatmini, Yapılan işten elde edilen maddi veya manevi doyum, Bir ürün tasarlamanın verdiği mutluluk veya parasal kazanç, Motivasyon, Çalışanları harekete geçirmek için kullanılan etkileme ve isteklendirme süreci, Kendine özel bir projede var olma veya üst düzey bir görev alma hevesi, Liderlik, Belirlenmiş bir amaç uğruna insanları motive etme ve yönlendirme süreci, Bir proje yönetimi veya ekip liderliği, Koçluk, İnsanın becerilerini geliştirmesine yardımcı olan sistem, İşe ve iş arkadaşlarına karşı uyum sorunu olan bir çalışana destek sağlama, X Teorisi, Çalışanların tembellik eğiliminde olduğunu varsayan yönetim yaklaşımı, Çalışanları tehdit veya korkutma yoluyla çalıştırma, Y Teorisi, Çalışanların gelişebilir ve yaratıcı olduğunu varsayan yönetim yaklaşımı, Çalışanlara öğrenme ve gelişme fırsatları sunma, Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi, Çalışanları içsel olarak neyin motive ettiğini belirleyen bir teori, Çalışanın güvenlik veya sevgi gibi temel ihtiyaçlarını karşılayarak motivasyonunu artırma, Vroom'un Beklenti Teorisi, Çalışanların isteklerinin ve doğrudan beklentilerinin, ödüllendirilmeye bağlı olduğunu belirten bir teori, Çalışanların başarılarına göre ödüllendirme, İş Çeşitliliği, Aynı işi sürekli yapmak yerine farklı işlerle çalışanın motivasyonunu artırma yoludur, Bir grafik tasarımcının hem tasarım hem de içerik oluşturma görevleri alması, Bilinç Altı ve Bilinç Üstü Nedenler, Bireylerin davranışlarında farklı faktörlerin etkili olduğu fikri, Radikal bir değişiklik karşısında bir bireyin direnci veya değişikliği benimsemesi
Liderlik ve Koçluk yönetici iş güdüleme iş tatmini iş tatmini artırma motivasyon liderlik koçluk
Bu güzel kadın kameraya ışıl ışıl gülümsüyor, gözleri sevinçle parlıyor. Yüzünde tüm kareyi aydınlatan sıcak ve davetkâr bir ifade var. Saçları omuz hizasında ve hafifçe kıvrılmış, yüzünü gurur verici bir şekilde çerçeveliyor. Kusursuz teni altın renginde ve dudakları pembe. Üzerinde, vücudunu mükemmel bir şekilde vurgulayan renkli desenli, sade, beyaz bir güneş elbisesi var. Açık havada, güneşin ıslattığı bir tarlada duruyor ve mavi gökyüzü etrafındaki yeşil çimenleri ve canlı kır çiçeklerini tamamlıyor. Mutlu ve memnun görünüyor, bulaşıcı bir neşe duygusu yayıyor.
Dilan Teker
İK Profesyoneli

Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Muhasebe ve Vergi Uygulamaları bölümünden mezun olmuştur. Şuan İnsan Kaynakları alanında çalışmaktadır ve mesleği ile ilgili alanlarda sorumluluklar almaktadır. İstanbul İşletme Enstitüsü Blog bölümünde içerik üretmektedir. İnsan Kaynakları, Teknoloji alanında yazılar yazmaktadır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bir kişi elinde bir tablet tutarken görülüyor. Diğer elinde ise bir yüzük taktığı görülüyor. Görüntünün sağ tarafında, yanında bir ışık bulunan mavi plastik bir sepet ile bir teneke kutunun yakın çekimi görülüyor. Görüntünün sol tarafında, farklı renklerde şişelerin bulunduğu bir meyve suyu rafı görülüyor. Rafın altında, bir bilek bandının yakın çekimi görülüyor. Görüntünün üst kısmında, bir elin parmağını kaldırarak rafa doğru uzandığı görülüyor. Arka plan parlak bir ışıkla aydınlatılmış. Genel olarak görüntü, çeşitli nesnelerle çevrili bir şekilde tablet tutan bir kişiyi göstermektedir.
Satış - Pazarlama

Yeni Normalde Tüketici Davranışları

02 Eylül 2020
Bu, çeşitli ürün ve eşyalarla dolu bir mağaza rafının bulanık bir görüntüsüdür. Raf oldukça büyük ve birçok sıra düzgünce düzenlenmiş ürünle dolu. Ön planda, yüzeyine birkaç eşya yerleştirilmiş bir sandalye var. Rafta birkaç şişe var, hepsi biraz bulanık ve arka planda bir kişi var, yüzü de bulanık. Daha uzakta birkaç eşya daha var, ancak bunlar seçilemeyecek kadar bulanık. Resimdeki ışık oldukça loş, bu da resme hafif puslu bir görünüm veriyor. Sonuç olarak bu, arka planda bir kişinin olduğu, bazıları bulanık olan eşyalarla dolu bir mağaza rafının resmidir.
İşletme Yönetimi

Perakendecilik Değer Yaratır

27 Eylül 2020
Bir grup insan ahşap bir masanın etrafında toplanmış, özenle defterleri üzerinde çalışmaktadır. Bir kişi kalem tutuyor, bir diğeri ise defterine yazıyor. Arka planda, bir dizüstü bilgisayar masanın yüzeyinde duruyor. Görüntünün sağ tarafında, bir cam kavanoz bir sıvıyla dolu. Sol alt köşede kırmızı bir kalemin yakın çekimi görülüyor. Sağ üst köşede bir kişinin kolunda kol saati görülüyor. Son olarak, arkadaki ahşap masanın üzerinde, görüntünün sağ kenarına yakın bir yerde kırmızı bir tel görülüyor. Resimdeki tüm insanlar işlerine odaklanmış, hevesle yazıyor ve birbirleriyle işbirliği yapıyorlar.
Mülakat - İş Görüşmesi

İngilizce Mülakatlarda Sıkça Sorulan Sorular

16 Aralık 2019
Büyük, beyaz dikdörtgen bir tabela duvara yapıştırılmıştır. Düz, mat bir yüzeye sahip olan tabelada görünür bir metin veya resim bulunmamaktadır. Tabela duvarın ortasına yerleştirilmiştir ve yukarıdan bir ışık kaynağıyla aydınlatılmaktadır. Duvarın soluk yeşil bir tonu ve hafif dokulu bir yüzeyi vardır. Tabela duvardan hafifçe yükseltilerek üç boyutlu bir görünüm kazandırılmıştır. Kenarları hafifçe yuvarlatılmış ve tabelanın kendisi uzunluğundan biraz daha geniş. Duvara basit ama zarif bir ektir.
İnsan Kaynakları Yönetimi

En Başarılı İşveren Markası Uygulamaları

25 Aralık 2019