AnasayfaBlogİş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
Nedir?

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

07 Ekim 2019
İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
KonuTanımNotlar
İş Sağlığı ve Güvenliğiİnsanların bulundukları çalışma ortamında kendileri veya çalışma arkadaşlarının yaptıkları iş nedeniyle oluşabilecek kazaları veya sonradan ortaya çıkabilecek sağlık şikayetlerini önlemeye yönelik çalışmalardır.Bu konsept M.Ö. 5. yüzyılda Hipokrat ve Platon tarafından da değerlendirilmiştir.
İş Güvenliğiİşyerinde çalışanların can güvenliğini sağlama hususunda işverenlerin asli sorumlulukunu ifade eder.Üç istisnai unsur vardır: iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve çalışan temsilcisi.
İş Kazasıİş yerinde meydana gelen ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay2017 yılında Türkiye'de 359.653 iş kazası yaşandı ve en az 2006 ölüm meydana geldi.
Ramak Kala Olayİşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayBu tür olaylar, tehlike ve risklerin belirlendiği alanlarda genellikle dikkate alınır.
Meslek HastalığıSigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük hâlleri2017 yılında Türkiye'de tespit edilen meslek hastalığı sayısı 691 adettir.
İş Güvenliği MalzemeleriTespit edilen tehlikelere karşı özel olarak üretilen malzemelerBu malzemeler, iş sahasının tehlike sınıfına ve faaliyette bulunulan iş koluna göre değişiklik gösterir.
Gelişmekte Olan Ülkelerde İş GüvenliğiBu ülkelerde ekonomik kayıpların gayrisafi yurt içi hâsılaya oranı %4 olarak belirlenmiştir.Bu kaynaklar, vatandaşların can güvenliğini sağlamak ve ekonomiyi düzeltmek için kullanılabilir.
İş Güvenliği ÇalışmalarıProaktif uygulamalarla iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeyi amaçlar.Bu çalışmalar, çalışma verimini yükseltmeye ve çalışan memnuniyet ve motivasyonunu artırmaya da yardımcı olur.
İşyeri Tehlike Sınıfıİşyerinde karşılaşılan potansiyel tehlikelerin sınıflandırılması.Tehlike sınıfı, iş güvenliği uygulamalarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar.
Faaliyet AlanıBir işyerinin faaliyet gösterdiği veya bir işçinin çalıştığı özel alanFaaliyet alanı, iş güvenliği malzemeleri ve önlemleri seçiminde önemli bir faktördür.

Dünya tarihinde bilinen ilk M.Ö. 5. yüzyılda Hipokrat ve Eflatun (Platon) tarafından zanaatkarların çalışma koşullarından kaynaklanan sorunları tespit edilmiştir. Yakın tarihte 18. yüzyıla kadar insanların kendi ihtiyaçları doğrultusunda yaptıkları tarım ve el sanatları ekonomisi hakimken, 18. yüzyılda batıda kapitalizmin ihtiyaçları doğrultusunda sömürgecilikten elde edilen kaynaklarla hızla gelişen teknoloji ve makineleşme neticesinde endüstri devrimine geçilmiştir. 

İş Kazaları

Yaşanan bu geçiş sürecinde insan adeta göz ardı edilmiştir. İnsana değer verilmeyen çalışma ortamlarında yaşanan iş kazalarıyla çok miktarda yaralanma ve can kayıpları görülmüştür. Yaşanan hastalıkların çalışılan mesleklerden kaynaklandığının tespiti ve meslek hastalığı olarak kabul edilmesi zaman almıştır. Bu iş kazaları ve meslek hastalıkları Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) çalışmalarıyla devletlerin gündemine alınarak iş güvenliği kavramı ortaya çıkmıştır.

İş Güvenliği Nedir?

İş güvenliği insanların bulundukları çalışma ortamında kendileri veya çalışma arkadaşlarının yaptıkları iş nedeniyle oluşabilecek kazaları veya sonradan ortaya çıkabilecek sağlık şikayetlerini önlemeye yönelik çalışmalardır. Kurumlarda iş sağlığı ve güvenliği kurallarının kesintisiz ve sürdürülebilir bir şekilde uygulanabilmesi için üç temel öge; devlet, işveren ve çalışanlardır.

Devlet vatandaşının çalışma hayatını sağlıklı olarak sürdürebilmesi için iş güvenliği ile ilgili kanunları yapar, uyulmasını denetler ve yaptırımları uygular. İş güvenliği konusunda en büyük sorumluluğu ise işverene yükler. Çalışma ortamlarında çalışanların can güvenliğinin sağlanması hususunda işverenler aslî sorumlu görülür. Ancak iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve çalışan temsilcisi de çalışan sıfatıyla üçüncü ana unsur olarak bu çalışmaların belirleyici bir parçasıdır. İş güvenliği konusunda çalışmalar arttıkça ortaya çıkan en değerli keşif ise bütün iş kazaları ve meslek hastalıkları alınan önlemlerle kesinlikle önlenebilmektedir.

Neden İş Güvenliği? 

İş güvenliği uygulamalarının çalışma hayatına olumlu katkılarını anlamak için öncelikle iş kazası, ramak kala olay ve meslek hastalığı tanımlarına bakalım.

İş Kazası Nedir? 

İş kazası; “iş yerinde meydana gelen ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay şeklinde tanımlanır. Bunun yanı sıra İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu için iş kazası “Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,  meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.” şeklinde tanımlanmaktadır.

Ramak Kala Olay Nedir? 

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ramak kala olayı “İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay” şeklinde tanımlar.

Meslek Hastalığı Nedir? 

Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. Bu tanımlardan anlaşılacağı gibi yaşanan iş kazaları ve meslek hastalıkları karşılığı para ile ölçülemeyecek uzuv ve can kayıplarına sebep olmakta, ramak kala olaylar da bunlara eklendiğinde çalışma verimini, çalışan memnuniyet ve motivasyonunu düşürmektedir. 

Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre ülkemizde 2017 yılında 359.653 iş kazası yaşanırken, yaklaşık 636.643 gün iş göremezlik oluşmuş, en az 2006 ölüm yaşanmıştır. Tespit edilmiş meslek hastalığı sayısı ise 691 adettir. Ekonomik olarak bu kayıpların gelişmekte olan ülkelerde gayri safi yurt içi hâsılanın yüzde 4’ü kadarına denk geldiği kanıtlanmıştır. Bu miktar ülkelerin hem vatandaşlarının can güvenliğini sağlayabileceği hem de ekonomisinde geri kazanabileceği önemli bir kaynaktır. 

Bu sebeple faaliyet konusu iş için maliyetleri artıran olağan dışı bu unsurlar proaktif uygulamalarla problemi kaynağında çözmeyi hedef alan iş güvenliği çalışmalarının önemini ortaya koymaktadır. İş güvenliği çalışmaları işyeri tehlike sınıfına ve faaliyette bulunulan iş koluna göre değişiklik göstermektedir. Tespit edilen tehlikelere karşı özel olarak üretilen iş güvenliği malzemeleri de kullanılmaktadır. 

İş Sağlığı ve Güvenliği, İnsanların bulundukları çalışma ortamında kendileri veya çalışma arkadaşlarının yaptıkları iş nedeniyle oluşabilecek kazaları veya sonradan ortaya çıkabilecek sağlık şikayetlerini önlemeye yönelik çalışmalardır, Bu konsept MÖ 5 yüzyılda Hipokrat ve Platon tarafından da değerlendirilmiştir, İş Güvenliği, İşyerinde çalışanların can güvenliğini sağlama hususunda işverenlerin asli sorumlulukunu ifade eder, Üç istisnai unsur vardır: iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve çalışan temsilcisi, İş Kazası, İş yerinde meydana gelen ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay, 2017 yılında Türkiye'de 359653 iş kazası yaşandı ve en az 2006 ölüm meydana geldi, Ramak Kala Olay, İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay, Bu tür olaylar, tehlike ve risklerin belirlendiği alanlarda genellikle dikkate alınır, Meslek Hastalığı, Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük hâlleri, 2017 yılında Türkiye'de tespit edilen meslek hastalığı sayısı 691 adettir, İş Güvenliği Malzemeleri, Tespit edilen tehlikelere karşı özel olarak üretilen malzemeler, Bu malzemeler, iş sahasının tehlike sınıfına ve faaliyette bulunulan iş koluna göre değişiklik gösterir, Gelişmekte Olan Ülkelerde İş Güvenliği, Bu ülkelerde ekonomik kayıpların gayrisafi yurt içi hâsılaya oranı %4 olarak belirlenmiştir, Bu kaynaklar, vatandaşların can güvenliğini sağlamak ve ekonomiyi düzeltmek için kullanılabilir, İş Güvenliği Çalışmaları, Proaktif uygulamalarla iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemeyi amaçlar, Bu çalışmalar, çalışma verimini yükseltmeye ve çalışan memnuniyet ve motivasyonunu artırmaya da yardımcı olur, İşyeri Tehlike Sınıfı, İşyerinde karşılaşılan potansiyel tehlikelerin sınıflandırılması, Tehlike sınıfı, iş güvenliği uygulamalarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar, Faaliyet Alanı, Bir işyerinin faaliyet gösterdiği veya bir işçinin çalıştığı özel alan, Faaliyet alanı, iş güvenliği malzemeleri ve önlemleri seçiminde önemli bir faktördür
iş sağlığı ve güvenliği iş güvenliği uzmanı işyeri hekimi çalışan temsilcisi iş kazası meslek hastalığı
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.