Girişimcilik Nedir? Türleri Nelerdir?
| Girişimcilik Türleri | Tanımı | Örnekler |
|---|---|---|
| İç Girişimcilik | Bir işletme içerisinde yapılan girişimcilik faaliyetleridir. | Çalışanların, mevcut şirket içinde yeni iş modelleri geliştirmesi veya iş süreçlerini yenilemesi |
| Dış Girişimcilik | Yeni bir işletmenin kurulmasını ifade eder. | Bağımsız girişimcilerin sıfırdan bir şirket kurması |
| Ticari (Ekonomik) Girişimcilik | Yapılan faaliyetlerin sonunda kar elde etmeyi amaçlar. | E-ticaret siteleri, fabrika kurmak gibi kar amacı güden işletmeler |
| Sosyal Girişimcilik | Toplumsal sorunlara çözüm sunarak, toplumun genel refahını artırmayı amaçlar. | Eğitim, sağlık, çevre konularında sosyal fayda sağlayan girişimler |
| Kamusal Girişimcilik | Devlete bağlı okullar, hastaneler, bankalar gibi kurumlarda gerçekleştirilen girişimcilik faaliyetidir. | Devlet tarafından kurulan ve işletilen kamu kuruluşları |
| Teknoloji Girişimciliği | Bilim ve teknolojiye dayalı yenilikçi iş fikirleri ile yeni ürünler ve hizmetler yaratmayı ifade eder. | E-ticaret platformları, mobil uygulamalar, yazılım hizmetleri ve teknolojik ürünler |
| Yaratıcı Girişimcilik | Sanat, müzik, yazılım, reklamcılık gibi yaratıcılığın ön planda olduğu alanlarda yapılan girişimcilik türüdür. | Müzik prodüksiyon şirketleri, reklam ajansları, yaratıcı tasarım firmaları |
| Kültürel Girişimcilik | Kültürel değerlerin korunması ve tanıtılması için kurulan girişimlerdir. | Kültürel ürünlerin kapitalizasyonunu içeren çeşitli projeler |
| Yeşil Girişimcilik | Çevreye olabilecek zararları minimize etme veya bunları tamamen elimine etme amacıyla sürdürülebilir iş modelleri oluşturma üzerine yoğunlaşır. | Geri dönüşüm hizmetleri, yeşil enerji firmaları |
| Sosyal Medya Girişimciliği | Sosyal medya platformlarını efektif kullanan ve çoğunlukla dijital içerik üreterek bir hedef kitleye ulaşmayı hedefler. | Influencer'lar, sosyal medya üzerinden satış yapabilen e-ticaret siteleri, sosyal medya danışmanlığı yapan firmalar |
Günümüz koşullarına baktığımız zaman en güncel tanımıyla girişimcilik nedir sorusunun cevabı, yenilikleri takip edip risk alarak bu durumu fırsata çevirme ve bir değer yaratabilme sürecidir. Bu yaratılan değer illa ki kar amacı gütmek zorunda da değildir. Girişimcilik her dönemde iş dünyasının temelini oluşturmuş, başarı için örnek gösterilmiş bir kavram. Ayrıca sadece bireysel açıdan değil toplumsal açıdan ve devletlerin güçlenmesi açısından sağladığı faydalar sebebiyle de gerek kamuda gerek özel sektörde girişimcilik adına yapılan çalışmalar her zaman destek bulmuştur.
Özellikle son yıllarda teknoloji çağıyla birlikte girişimcilik için fırsatların çok daha fazla hale gelmesi bu kavramın popülaritesini de yükseltmiştir. Bu durum biraz da tam birer girişimci ruhuna sahip Y kuşağı mensuplarının iş dünyasında ve sosyal hayatta aktif olarak yer almasıyla da ilgilidir. Bağımsızlığına düşkün, cesur, birer dünya insanı ve internet çağı çocukları olan ve tam anlamıyla girişimci özelliklerini taşıyan Y kuşağı mensupları ya kendi işlerini kurmak istiyor ya da bulundukları şirketlerde yenilikçi fikirleriyle değer yaratmak için çalışıyorlar. Y kuşağının bu cesur girişimci yaklaşımları bugünün yaratıcı girişim faaliyetlerinde firmaları da yenilenme sürecinde daha aktif hale getiriyor.
Girişimcilik kavramı da bu noktada sadece bireysel olarak iş kurmak anlamının ötesine geçerek bir kurum içerisinde de yapılan değişimi ve yatırımı da ifade eder. Zamana bağlı olarak çeşitlenen girişimcilik türlerini ayrı ayrı değerlendirmek, girişimcilik nedir daha iyi anlamak açısından yol gösterici olacaktır. Girişimcilik türleri yapılan işin özelliklerine ve girişimci kimliğine göre yani birey ya da şirket olmasına göre değişkenlik gösterir. Bu durumda girişimcilik türleri nelerdir?
Girişimcilik Nedir?
Girişimcilik, kar sağlamayı hedefleyen ve üretime vesile olarak pazar ihtiyacını gideren bir atılımdır. En basitinden küçükken çoğumuz boncuklardan bileklik yapıp satmaya çalışmış veya tasolarla oynarken bolca kazandığımızı fark ettiğimizde bunları takas yoluna gitmişizdir. Veya lisede projeler üretmiş ve bazılarını hayata geçirebilmişizdir, kuş evi bariz örneklerden biridir.
Şimdi biraz daha büyük girişimlere bakalım. Alibaba’nın kurucusu Jack Ma, WhatsApp’ın kurucusu Jan Koum, Amazon’un kurucusu Jeff Bezos ve daha nicesiyle örneklerimizi artırabiliriz. Peki bu kişileri aynı başlığın altında toplayan ortak özellikler neydi? Çağa ayak uydurmak, toplumun ihtiyaçlarını görebilmek ve bunlara çözüm üretebilecek kapasiteye sahip olmak; kısacası girişimci olmak. Çağı takip etmek deyince teknolojiden bahsetmemek imkansız. Zaten belirttiğimiz en güncel girişimci örnekleri de teknolojiyi ustaca kullanabilmiş ve nimetlerinden sonuna kadar yararlanabilmiş kişiliklerdir.
Başarılı bir girişim sıfır noktasından başlayıp hızlıca büyümeye giden bir süreçtir. Yani o girişimi gerçekleştiren insanlar bu yolda dur durak bilmeden ilerler ve yenilikler katarak ürünlerini cazip kılarlar. Girişimci insanlar kar amacıyla çıktıkları bu yolda topluma istihdam da sağlarlar, böylelikle ekonomiye katkıda bulunmuş olup milli gelirin artmasında da önemli roller alırlar.
"O her konuda çok girişkendi zaten", "zekası o kadar parlak ki kendi işini kuracağı muhakkak" veya "risk almayı seviyor ileride büyük işler başaracak, belli" cümleleri size hiç aşina geliyor mu? Evet, bazı insanlar bir kuruma bağlı çalışmaktan ziyade kendi sözünün geçtiği işler başarma sevdasına düşerler. Ya da daha öğrenciyken türlü konularda projeler yaratıp bunun üstünden kendilerine maddi gelir bile sağlayanlar olur. Burada bahsettiğimiz "girişimcilik ruhu" dur. Bu ruha sahip olmak girişimciliğe atılan ilk adım sayılabilir. Sonrasını ise bunu benimseme, somutlaştırma ve icraata dökme basamakları takip eder.
O halde önce girişimciliğin tanımıyla başlayalım.
Girişimcilik Türleri Nelerdir?
Genel olarak geleneksel girişimcilik türlerini bu başlıklarda toplayabiliriz.
İç Girişimcilik: Bir işletme içerisinde yapılan girişimcilik faaliyetleridir. Özellikle günümüz rekabet dünyasında firmalar arasında öne çıkma, çağa adapte olma açısından önemlidir.
Dış Girişimcilik: Yeni bir işletmenin kurulması anlamına gelir. İç girişimciliğe göre riskleri daha yüksektir. Dış girişimcilik sıfırdan risk alarak yeni bir yapılanma oluşturmaktır. Başarısız olması durumunda varlığını sürdüremez.
Ticari (Ekonomik) Girişimcilik: Yapılan faaliyetlerin sonunda kar elde etmeyi amaçlar. Her türlü ticari faaliyeti kapsar.
Sosyal Girişimcilik: Kar elde etmek birinci planda değildir. Asıl amaç toplumsal fayda yaratmak ve çözüm sunmaktır.
Kamusal Girişimcilik: Girişimcilik sadece ticari olarak bir iş kurmak anlamına gelmez. Devlete bağlı okullar, hastaneler, bankalar gibi her alanda girişimcilik faaliyeti yapılabilir. Kamusal girişimcilikte sermaye ve girişimcilik faaliyeti bireye değil tamamen devlete aittir.
Bu başlıklarda toplanan özelliklerin yanı sıra kendi içerisinde şekillenen girişimcilik türleri de bulunur.
Sanal Girişimcilik: Teknoloji çağı ile birlikte tanımlanan yeni nesil girişimcilik türüdür. İnternet ortamında yapılan her türlü girişimcilik faaliyetlerini kapsar. E-ticaret ya da sosyal sorumluluk amacıyla online olarak yapılan tüm girişimlerdir.
Kadın Girişimciliği: Son yıllarda ayrı bir girişimcilik olarak tanımlanan ve gerek devlet tarafından gerek özel şirketler tarafından destek verilen kadınların iş dünyasında birer girişimci olarak daha fazla yer almasını sağlayan girişimcilik türüdür.
İlgili yazı: Başarılı Kadın Girişimcilerin 5 Özelliği
Girişimci Kimdir? Özellikleri Nelerdir?
Girişimci, kar elde etme isteğini minimize ederek dünyayı iyi bir yer haline getirmek için azim ve hırsla çalışan, risk alabilen, daima kafasında yenilikler düşünen kişidir. Girişimci için her sorunun mutlaka bir çözümü vardır. Herkes girişimci olabilir mi diyecek olursak, girişimci olmanın hedefinde iyi ve güçlü bir motivasyon, kararlılık ve cezbedici bir fikir veya proje vardır.
bu koşulları sağlayan herkes başarılı bir girişimci olmaya adaydır. bu koşulları sağlamak için de girişimcilik nedir ve günümüz şartlarında değer yaratacak başarılı girişimleri nasıl planlayabiliriz öncelikle bunu öğrenmek gerekir. enstitü’nün dijital girişimcilik eğitimi bireysel ya da kurumsal olarak iyi birer girişimci olabilmenin yöntemlerini öğrenmenizi sağlar.
İlgili eğitim: Dijital Girişimcilik Eğitimi
Girişimci olmaya adım atmış biriyseniz eğitim haricinde dikkat etmeniz gerekenler ;
Tecrübeli mentorları takip ederek ve onların konferanslarına katılarak, kitaplarını okuyarak motivasyonunuzu güçlendirebilirsiniz.
Mentorlar haricinde girişimcilik konusunda yayınlanmış bir ton kitap ve makale var, onları okuyup önemli gördüğünüz ve size iyi gelebilecek her şeyi not alabilirsiniz.
Girişimci olduğunuzda bir fikre sahip olursunuz. Bu fikrinizi ne kadar gerçekleştirmek istediğinizi düşünmeli ve kararlıysanız zorluklara karşı pes etmeden olumlu düşünerek hareket etmelisiniz.
Tüm bunların ötesinde girişimci olmak, disiplini ve planlı çalışmayı gerektirir. Zamanla yarışmalısınız adeta ve en önemlisi dengeli bir uyku uyumalı ve beslenmenizi düzenli tutmalısınız.
Sözünüzün eri olun. Verdiğiniz sözleri tutmanız itibarınızı arttırır.
Girişimci gerektiğinde çevresindekilere de istihdam kaynağı olabilmelidir. Ayrıca girişimci, istediği takdirde tek başına ya da bir grup kurup liderlik vasfını öne çıkararak ve doğru insanları çevresinde toplayarak girişimde bulunabilir. Girişimciler kendi alanlarında daha başarılı olduklarına inanır ve o alanlarda çalışmalar yapar. Bu kişiler mücadeleden beslenerek başarıya ulaşmayı kendine amaç edinir.
İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi Sertifikası
Girişimci bireyler, oluşturduğu ve çalışmalarını sürdürdüğü projelere ya da herhangi bir düşünceye at gözlüğüyle değil, daha geniş bir perspektiften bakarak resmi bütünüyle değerlendirir. Her zaman inovatif düşünmeye ve fayda sağlar fırsatlar yaratmaya odaklanırlar. Aslında risk almaları da resme geniş bakmalarından kaynaklanır ve bu da onlar için başarının kaçınılmaz bir noktasıdır.
Bir girişimci alması gereken risklerin bilincindedir ve bu riskleri alacak cesarete sahiptir. Yarattığı iş alanında bilgi, birikim ve bunların getirisi olan beceri sahibidir. Bu özellikler de kendisine özgüven ve deneyim sağlar. Tabi bu kadar cesaret, riskten bahsedip başarısızlıkla sonuçlanma olasılığını göz ardı edemeyiz. Fakat iyi bir girişimci bunun sorumluluğunu almayı bilir ve pes etmez. Çünkü bu işe atılırken zorluklarla karşılaşacağı farkındalığına sahiptir ve yoluna durmadan devam eder, hırslıdır. Gerekirse tekrar ve tekrar dener, zirve onun için önemlidir.
Girişimci yaratıcıdır, yeni fikirlere her daim zihninin kapılarını açık tutar. Kafasında derler, sonuçlarını, atacağı adımları iyi düşünür ve hesaplar yani ileri görüşlüdür. Yarının ihtiyacını bugünden fark eder ve öngörüsüyle hazırlıklı davranır. Bu nitelikler size de liderlik vasfını anımsattı mı? Evet, bir girişimcinin sahip olması gereken niteliklerden biri de liderliktir. Sonuçta bu fikrin çıktığı beyin kendisinindir ve sağladığı istihdamı yönlendirmek, motive etmek de kendi sorumluluğundadır.
Bu noktada iletişim becerisinin önemi de bariz ortaya çıkacaktır. En çok motive etmesi gereken kişi de kendisidir. Her gün bir iş için emek vermek ve sonucunun belirsizliği insana tutunacak bir dal aratır. Girişimcinin tutunacağı dalı özgüveni, kendisine ve fikirlerine olan inancı, hayalleridir.
Zaman onlar için bulunmaz bir nimettir. Yedi yirmi dört kafaları yeni fikirlerle dolup taşar ve bunları hayata geçirme planları kurgularlar. Kendi zamanlarını yönetmeyi iyi bilirler. Her yolun bir geri dönüşü olmasına karşın zamanın geri dönüşünün olmadığının bilincindedirler.
Girişimcinin planlama yeteneğinden, iletişim becerisinden ve daha bir sürü niteliklerinden bahsettik. Peki geriye ne kaldı? Bu işin kar kısmını yönetmek kaldı. Evet, çok iyi fikirler, taptaze beyinler var fakat iş finansal yönetim kısmına geldiğinde çuvallayanların sayısı da az değil. İyi bir girişimci finans bilgisi konusunda da kendini donatmalı ve ortaya koyduğu hizmetin bedelini iyi hesaplayıp işini çekip çevirebilmelidir.
İlgili eğitim: Davranışsal Finans ve Karar Verme Eğitimi
Başarılı Girişimcilik Örnekleri
Başarılı girişimciler, hiçbir zaman pes etmeyen ve zorluklara karşı dimdik ayakta durarak engelleri atlatarak bugüne gelmiş ve harikalar yaratmış kişilerdir. Bazıları okul yıllarında, bazıları iş hayatında bir şekilde aklına aniden gelen fikirleri o an saçma bile gelse hayata geçirmiş ve günümüzde tanınmış marka, e-ticaret alışveriş sitelerinin kurucusu haline gelmiştir. Peki bu başarılı girişimciler kim diyecek olursak;
Steve Jobs: Apple’ın kurucusu olarak tanıdığımız Steve Jobs aynı zamanda Next Computer ve günümüzdeki animasyon filmlerinin yapımcısı Pixar Animasyon Stüdyoları’nın kurucusu ve yönetim kurulu başkanıdır. California’ya evlatlık olarak verilen Jobs, üniversiteden sıkılmış ve Steve Wozniak’ı şirket kurmaya ikna ederek evinin garajında Apple’ı 21 yaşındayken kurmuştur. Girişimcilik nedir sorusunun en güzel örneklerinden birisidir.
Jeff Bezos: Dünyanın en popüler e-ticaret sitelerinden biri olan Amazon.com’un kurucusudur. 1994 yılında ABD’nin Seattle kentinde kurulan Amazon.com, ilk kurulduğu yıllarda sadece kitap satışı yapmış ve daha sonra DVD, müzik CD’si, bilgisayar oyunları ve yazılımları ve aksesuar, mobilya gibi ürünler satarak günümüzde bir dev haline gelmiştir. Ayrıca Jeff Bezos Audible.com, IMDb, Twitch.tv gibi e-şirketlerin de sahibidir.
Ingvar Kamprad: Dünyanın en büyük mobilya firmalarından biri olan IKEA’nın kurucusudur. IKEA’nın ilk iki harfi adını ve soyadını belirtirken, son iki harfi ise büyüdüğü çiftlik Elmtaryd ve yaşadığı kasabanın adı olan Agunnaryd’dan almıştır. Ingvar Kamprad, çiftlikte büyümüş biri olarak Stockholm’de toptan aldığı kibritleri komşularına satarak girişimci olmaya karar vermiş ve hiçbir zaman girişimcilik ruhunu kaybetmemiştir.
Howard Schultz: Brooklyn’deki Canarsie Bayview kamu projesinde büyüyen Howard Schultz, Northern Michigan Üniversitesi’ndeki eğitimini tamamladıktan sonra Xerox firmasında çalışmaya başlamıştır. İçinde her zaman girişimcilik ruhu olan Howard Schultz, küçük bir kahve dükkânının hisselerini satın alarak kahve dükkânını bir şirket haline getirmiş ve hepimizin çoğunlukla tercih ettiği Starbucks’ı kurmuştur. Önceleri 60 adet dükkânı bulunan Starbucks, bir zincir haline gelerek 20.891 adet kahve dükkanına sahip olmuştur.
Coco Chanel: Gabriel Coco Chanel, küçük yaşlarda öksüz kalmış bir girişimcidir. Sosyete kadınlar için şapka tasarımı yaparken ünü Paris’e yayılmıştır. 2.Dünya Savaşı sırasında önceden kurduğu moda evini kapatmış ve 1954 yılında tekrar açmıştır. Bu sırada moda erkeklerin hâkimiyetinde olsa bile kısa sürede ilgi çekmeye başlamış ve bugün dev bir marka olan Chanel’ı adım adım kurmuştur.
Dünya üzerinde girişimcilik için ilham kaynağı olan daha pek çok örnek vardır. Bugünün girişimcileri de başarılarıyla yarınki kuşaklara örnek olacaklardır.
İstanbul İşletme Enstitüsünde içerik editörü olarak görev almaktadır. Kişisel gelişim ve eğitimlerle ilgili içerik hazırlıyor.
