Analitik Düşünme Becerisi Nedir? Nasıl Geliştirilir?
Analitik Düşünme | Açıklama | Fayda ve Önemi |
---|---|---|
Problemleri Küçük Parçalara Ayırabilme | Karmaşık ve zor problemleri yönetilebilir küçük parçalara ayırma becerisi. | Bu beceri, sorunları anlama ve çözme sürecini kolaylaştırır. |
Bilgi Toplama | İlgili konu hakkında genel ve özel bilgileri toplayabilme becerisi. | Bilgi toplama, sorun hakkında geniş bir bakış açısı sağlar ve çözümlenmesinde yardımcı olur. |
Analiz Etme | Toplanan bilgilerin analiz edilmesi ve yorumlanması becerisi. | Analiz etme, bilginin doğru bir şekilde kullanılmasını ve etkili çözümler bulmayı sağlar. |
İnceleme | Bilgilerin kritik bir şekilde incelenmesi becerisi. | İnceleme becerisi çözüm sürecinde olası hataları önler ve doğru yaklaşım yolunu belirler. |
Karar Verme | Toplanan bilgilere dayanarak karar vermeyi içerir. | Karar verme, en etkili çözüm pathini seçmeyi ve sorunları hızlı ve etkin bir şekilde çözmeyi sağlar. |
Eleştirel Düşünme | Sorunları ve çözümleri olumlu ve olumsuz yönleriyle detaylı incelemeyi içerir. | Eleştirel düşünme ile problemlerin olası sonuçları öngörülür ve en etkili çözüm yolu bulunur. |
Verilerin Analizini Yapmak | Verileri toplayabilme, analiz edebilme ve yorumlayabilme becerisi. | Veri analizi, problemlerin ve çözüm yollarının daha net anlaşılmasını sağlar. |
Araştırma | Bir problemin tespit edilmesinden sonraki çözüm yollarını araştırabilme becerisi. | Araştırma yapabilmek, en uygun ve etkili çözüm yöntemlerinin bulunmasını sağlar. |
İletişim | Bilgi paylaşımı ve farklı bakış açılarını anlama becerisi. | İletişim kurma becerisi, problemlerin daha geniş bir perspektiften görülmesini ve daha geniş bir çözüm çeşitliliği bulunmasını sağlar. |
Problem Çözme | Bir problemi hızlı ve etkili bir şekilde çözebilme becerisi. | Problem çözme becerisi, hayatın her alanında gerekli olan önemli bir yetenektir. |
Günümüzde kişiler bir işi gerçekleştirirken, birden fazla ortamda ve koşulda karşılarına çıkan problemlerle başa çıkmak durumundadır. Bu karmaşık problemlerin üstesinden gelebilmek için sorunların analiz edilip sınıflandırılarak çözüm yollarının aranması kişiler için kolaylık sağlayabilir. Bunun için problemlere yaklaşım biçimlerinin belirli düşünce yöntemlerine göre yapılması gerekir. Problemi küçük aşamalara bölme ve analiz etme gibi beceriler analitik düşünme yardımıyla kazanılır.
Analitik düşünme kavramı, son zamanlarda çoğunlukla iş ilanlarında olmak üzere karşımıza çıkmaktadır. İş ilanlarında işverenlerin aradığı nitelikler arasında mutlaka analitik düşünme becerisine sahip olmak gibi bir ifade bulunmaktadır. Bu kadar önem gösterilen bu becerinin ne olduğunu ve hangi yöntemlerle kullanıldığını öğrenmek bu nedenlerle önemlidir. Bu beceriye sahip olarak düşünce biçimine nasıl katkılar sağlanabileceğini anlamaya çalışmak, analiz etme ve çözüm bulma yöntemlerinin tespitinde etkilidir.
Eğitim sistemlerinin de temel amaçlarından biri analitik düşünme becerisine sahip bireyleri yetiştirebilmektir. Bu kişiler gelişimlerini sürdürdüklerinde toplum içerisinde sorunlarla ilgili kendilerine danışılan kişiler olmaktadır. Aynı şekilde kendilerine danışılan sorunlarla ilgili doğru çözüm yollarını bulma ve izlenmesi gereken çözüm yöntemlerini tespit etme konusunda kendilerini geliştirmişlerdir.
Analitik Düşünme Nedir?
Analitik düşünme, bireyin karşılaştığı problemleri hızlı ve etkili bir şekilde çözebilmesini sağlayan düşünme yöntemidir. Karmaşık ve zor problemleri basitleştirerek, tek tek ele alarak ve yönetilebilir küçük parçalara ayırarak metodolojik açıdan incelemeye yarayan bir yaklaşımdır. Analitik düşünme yönteminde bakış açısı, bir bütünü anlayabilmek için en kolay yol, onu oluşturan küçük parçalardan başlamaktır, şeklindedir.
Analitik becerilerin kapsadığı bazı alt beceriler bulunmaktadır. Bunlar; problemleri küçük parçalara ayırabilme, bilgi toplama, analiz etme, inceleme yapma, karar verme ve problem çözme teknikleri becerileridir. Bu becerilere sahip olmak analitik düşünme becerisi kazanabilmek için gereklidir. Bu becerinin kazanılması kişiye güçlü bir yön kazandırmış olur. Böylece kişinin iş hayatından günlük hayatına kadar karşılaştığı sorunları çözmesinde ona yardımcı olur. Problem Çözme Teknikleri Eğitimi, kişilerin genel başarısının ve verimliliğinin artmasında etkilidir.
Teknik özelliklerini açıkladığımız analitik düşünme becerisi günlük hayatın içerisinde mutlaka kullanılmalıdır. Düşünme, konuşma, tartışma, yorumlama gibi eylemleri gerçekleştirirken, yeni öğrenilen bilgileri temellendirirken ve yeni bilgiler ve düşünceler üretirken analitik düşünme yöntemini kullanmak önemlidir. Bu sayede, hem bu eylemler üzerinde kişinin kontrolü artar hem de eylemlerin sonrasında elde edilen sonuçların kalitesi artar.
Bilimsel araştırma süreçlerinde de analitik düşünme yöntemi kullanılmaktadır. Bilimsel araştırmaların ilerletilmesi için kullanılan yöntemler analitik bir temele dayanır. Bu temelde düşünmeyi gerektirir. Özellikle 19. ve 20. yüzyılda bilimin gelişmesinde analitik düşünme ile gelişen bilimsel yöntemlerin katkısı büyük olmuştur. Bilim insanlarının bu yöntemleri kullanması ile günümüzü etkileyen pek çok yeni icat ve keşif ortaya çıkarılmıştır.
İlgili Eğitim: Problem Çözme Teknikleri Eğitimi
Analitik Düşünme Teknikleri Neler?
Analitik düşünme yönteminin henüz kesinleştirilmiş bir tekniği veya yolu olmasa da bu düşünme becerisinin daha etkili uygulanmasına katkı sağlayan yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerden en sık kullanılanları aşağıdaki gibidir.
Eleştirel Düşünme: Toplum içerisinde eleştiri kelimesi olumsuz bir anlama sahip olması nedeniyle hoş karşılanmayan bir kelimedir. Fakat eleştirel düşünme sadece olumsuz tarafların değil olumlu tarafların da ifade edilmesi anlamına gelir. Eleştirel düşünme ile karşılaşılan bir problemin tüm yönleri tespit edilebilir. Problemi meydana getiren nedenleri anlamak için yol gösterici olabilir. Problemleri doğru olarak belirlemek genellikle problemi çözmekten daha zor bir konudur. Eleştirel yaklaşım sayesinde analitik düşünme süreci geliştirilerek doğru saptamalar yapma olasılığı arttırılabilir.
Verilerin Analizini Yapmak: Problemin ve problemi meydana getiren nedenlerin tespit edilmesinden sonra çözüm yollarını belirlemek gerekir. Çözüm yollarını belirleyebilmek için gerekli verilerin nasıl inceleneceğini bilmek gerekir. Veri analizleri yapmak, analitik düşünme yönteminin ana bölümlerinden birisini oluşturmaktadır.
Araştırma Yapmak: Araştırma, analitik düşünme becerisinin en önemli parçasıdır. Bir problemin tespit edilmesinden sonra çözüm yolları belirlemek için araştırma yapmak gerekir. Araştırma yapmak için konu hakkında bilgili kişilerle görüşmek, ilgili kaynakları bulmak ve incelemek gibi araştırma yöntemleri kullanılabilir.
İletişim Kurmak: Problemleri tespit ederken, onlarla ilgili araştırmalar yaparken ve çözüm yolları geliştirirken ilgili kişilerle sürekli iletişim halinde bulunmak gerekir. Düşüncenin geliştirilebilmesi için elde edilenlerin bireylere ya da gruplara iletilmesi oldukça önemlidir. İletişimi sağlarken bilgileri net ve tam bir şekilde aktarmak gereklidir.
Problem Çözmek: Problemlere uygun çözümler geliştirilirken araştırmada ortaya çıkan verileri analiz etmek ve düzenlemek gerekir. Problem çözme becerileri geliştirilerek analitik düşünmenin önemli bir yönü güçlendirilebilir.
Analitik Düşünme Becerisini Geliştirme Yöntemleri
Aktif Yöntemler:
Matematik Problemleri Çözmek: Analitik düşünme becerisinin geliştirilmesi için bu düşünme yönteminin sıklıkla kullanılmasını gerektiren matematikten yararlanılabilir. Matematik, önceden kabul gören bilgiler dahilinde problemlerin çözümünü aşamalara indiren bir bilimdir. Bu özelliği ile uygulamada analiz becerisini geliştirmektedir.
Akıl Oyunları: Bu tarz oyunlar derin bir biçimde düşünme sağlayan ve analitik becerileri geliştirme açısından insan zihnini zorlayan uygulamalardır. Akıl oyunları ile hem eğlenirken hem de analitik beceriler geliştirilebilir.
Tartışma Kulüplerine Katılmak: Bu gruplar kişilerin farklı konular hakkında iletişim kurarak düşüncelerini geliştirmesi ve farklı bakış açılarının keşfedilebilmesi için oldukça faydalıdır. Tartışmalara dahil olarak analitik becerileri geliştirme ve kendini ifade etme yetkinlikleri kazanılabilir.
Pasif Yöntemler:
Geniş Bilgi Tabanı Oluşturmak: Bilgiye sahip olmak, karşılaşılan problemler karşısında uygulanacak çözüm yöntemlerinin çeşitlendirilmesi ve detaylı incelemeler yapılabilmesi için çok önemlidir. Kişilerin kendilerini farklı konularda geliştirmesi ve değişik alanlarda bilgi sahibi olması analitik düşünme becerilerinin gelişmesini doğrudan etkilemektedir.
Düşünmek İçin Zaman Ayırmak: Çeşitli konular üzerine ve düşünülmesi gereken her an hakkında düşünmek gerekir. Düşünmek için zamanlar belirlemek ve bu yönde gelişim göstermek, kişiye problemleri çözme konusunda acele ve dağınık kararlar yerine daha doğru kararlar alması için yardımcı olur.
Dünya Görüşünü Genişletmek: Bu teknik zaman alsa da başarılı olunduğunda bilgilerin daha doğru değerlendirilmesine, farklı düşüncelerin ve sonuçlarının analiz edilmesine katkı sağlamaktadır. Analitik becerilerin geliştirilmesi için en etkili yöntemlerden biridir.
Detaylara Önem Vermek: Analitik düşünmenin temelinde detaylara ilgi göstermek vardır. Problemlerin çözümünde problemi detaylarına bölerek değerlendirmek gerekir. Analitik becerileri geliştirmek için her türlü konuda detaylar üzerine düşünmek önemlidir.
Bağlantıları İncelemek: Gündelik hayatın içerisinde olduğu gibi farklı disiplinlerde de birçok şey birbiri ile bağlantılıdır. Bu bağlantıları inceleyerek keşfetmek analitik becerilerin geliştirilmesine katkı sağlar.
Analitik Düşünme Becerisinin Kişiye Etkileri
Analitik düşünme becerisi kazandırılan çocuklar okul derslerinde öğrenme aşamalarını daha kolay gerçekleştirebilir. Böylece eğitim hayatları boyunca başarılıdırlar. Analitik becerileri gelişen kişiler araştırmaya ve sorgulamaya daha yatkındır. Genel kabul gören bilgileri dahi inceleyerek sorgulayabilirler. Bu sayede bilginin farklı şartlar altında değişkenlik gösterebileceğini fark ederek içinde bulundukları koşullara en uygun kararları verebilirler.
Bilgilerin doğruluğunu tespit ederken analitik düşünme yöntemini kullanırlar. Bu sayede düşünceyi oluşturan soyut kavramları doğru bir şekilde yorumlayabilirler. Karşılaşılan problemlerin çözüm yollarını doğru bir şekilde belirleyebilirler. Probleme neden olan süreci, bu süreçlerin ortaya çıkardığı sonuçları analiz edebilirler. Analitik düşünme becerisine sahip olmak kişileri kariyerlerinde de ön plana çıkarmaktadır. İş süreçlerinin eleştirel ve çözüm odaklı bir düşünme yapısını gerektirmesi nedeniyle analitik beceriler önemlidir. Analitik becerileri gelişmiş kişiler aynı zamanda iyi yöneticilerdir.
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema bölümünden mezun oldum. Eğitimime devam ederken, bir televizyon kanalında canlı yayın kameramanı olarak görev yaptım. Çeşitli kısa film projelerinde farklı görevlerde bulundum. Enstitü’den aldığım online içerik editörlüğü eğitiminden sonra yazarlık yapmaya başladım.