Ücretten Kesme Cezası Nedir?
Konu | Açıklama | Ek Bilgi |
---|---|---|
Ücretten Kesme Cezası | İşverenlerin işçiye uyguladığı bir yaptırım türüdür. | İş Kanunu'na göre uygun şekilde uygulanmalıdır. |
İşçinin Savunma Hakkı | Cezaya tabi tutulacak kişinin kendini savunmasına fırsat verilmelidir. | Savunma hakkı verilmeden uygulanan ceza, işçi tarafından yargıya taşınabilir. |
Kesinti Uygulama Süreci | İşverenlerin yaptırımı hemen uygulanmalı ve işçiye bildirilmelidir. | Cezanın en kısa sürede iletilmesi kanunda da belirtilmiştir. |
İşverenin Parayı Kullanımı | İşveren maaştan kesilen parayı kendisi alamaz. | Kesilen paralar, işçinin sosyal hizmetleri ve eğitim giderlerinde kullanılır. |
İş Sözleşmesi | İşçi ve işveren arasında yapılır ve ücret kesintisi konusu da bu sözleşmede yer almalıdır. | Sözleşme okumadan imza atan işçi, yaşanılacak anlaşmazlıklarda dezavantajlı duruma düşebilir. |
Yazılı Sözleşme | Ücretten kesme cezası sözleşmede yazılı ise uygulanabilir. | Yazılı bir sözleşme ile belirtilmeyen ceza hükümsüz sayılır veya geçersiz olur. |
Fazla Mesai ve İzin Problemleri | Fazla çalışma ve resmi ya da dini günlerde izin verilmemesi genel sorunlardandır. | Bu tür problemlerde de aylıktan kesme cezası uygulanabilir. |
Cezanın İadesi | Eğer haklar biliniyorsa ve haksız bir ceza uygulanmışsa, iadenin talep edilme hakkı vardır. | Böyle bir durumda işçinin kendisini savunması ve hakkını talep etmesi önemlidir. |
İş Kanunu | 4857 sayılı İş Kanunu, işçi ve işverenin haklarını korumak amacıyla hazırlanmıştır. | Kanun bilinci, hem işin kurallarını anlamak hem de haklarını korumak adına işçinin yanındadır. |
Disiplin Cezası | Ücret kesme cezası genellikle disiplin cezası sonucu uygulanan yaptırımları içerir. | Maaştan kesinti devamsızlık cezası içermez. |
Ücretten kesme cezası iş hayatında sıkça karşımıza çıkan problemlerden biridir. Halk arasında maaş kesintisi ya da maaş kesme olarak bilinir. Ceza, işverenlerin işçiye uyguladığı birtakım yaptırımlar içerir. Çalışma süresi boyunca hem işverenin hem de işçinin belli başlı hakları vardır. İş Kanunu yasasıyla işçi ve işverenin hakları korunmak istenmiştir. Yasalar suistimal edilmediği müddetçe çalışan ile işverenin yararınadır. Ancak bazı durumlarda işveren ile işçinin arasında istenmeyen durumlar ortaya çıkabiliyor. Burada da önemli olan doğru metodu uygulamak. Hem iş yerinin hakkı hem de işçinin hakkı yasaya göre uygun şekilde korunmalıdır.
İş hayatında olumsuz durumlarla karşılaşmamak için haklarımızı iyi bilmemiz gerekir. Çalışan ve işveren olarak gerekli haklarımızı ve kanunu bilirsek, ona göre bir yol haritası belirleyebiliriz. Şunu da unutmayalım yasalar sadece işletme sahibini korumaz. Yasalar çalışanı da düşünür. Temel iş kanunu ve iş hukuku hakkında bilgi sahibi olmanız size haklarınız konusunda bir rehber olabilir. Bu konuda online eğitimler size faydalı bir kaynak oluşturur.Son yıllarda yasalar daha çok işçinin yanındadır. Fakat bu durumu fırsata çevirmemek gerekir. İşçi ile işveren arasındaki ince çizgiyi iyi korumak gerekir. Her iki tarafta yapıcı davrandığı zaman herhangi bir problem yaşanmaz.
Genellikle işveren ile işçi arasında yaşanılan problemlerin başında çalışma saatleri gelir. Fazla çalışma ya da çalıştığının karşılığını alamama gibi durumlarla karşılaşılır. Resmi ve dini günlerde verilmeyen izinlerde diğer ayrı bir problemdir. Bunlara ek olarak aylıktan kesme cezası olarak da bilinen bir yaptırım uygulanır. Burada işçi haklarını iyi bilirse cezadan muaf tutulur ya da itiraz etmek hakkı olur. Hakkımızı bildiğimiz takdirde verilen cezanın geri iadesini talep edebiliriz. Çalışan olarak kendimizi savunduğumuz zamanda hiçbir cezai işleme gerek kalmaz.
Ücretten kesme cezası nedir? Kanunen ücretten kesme cezası nasıl olur? Kanunda hangi maddede kesme cezası vurgusu yapılmıştır? Maaş kesintisi hangi şartlarda oluşur? Kaç gün ceza kesme işlemi uygulanır? İşverene ceza kesilir mi? Sorularına yanıt arayacağız.
Ücretten Kesme Cezası Ne Demek?
Ücretten kesme cezası, 4857 sayılı İş Kanunu 38. maddesinde yer almaktadır. Kanunda yer alan tanım ise şu şekildedir. İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. İş Kanunu’nda maaş kesme cezası bu şekilde geçmektedir. Bir çalışana maaş kesme cezası uygulanabilmesi için yazılı sözleşme ile belirtilmelidir. Yazılı bir sözleşme ile belirtilmeyen ceza hükümsüz sayılır veya geçersiz olur.
İşveren, işçiye ücret kesintisi uygulayabilmesi için belli hallerin oluşması gerekir. Yani işveren kafasına göre bir kesinti yapamaz. Bir dayanağı ve kanıtı olması gerekir. Münferit hareket ederek ceza kesme işlemi, bu sefer işverene ceza olarak geri döner. İşe girmeden önce işçi ile işveren arasında bir sözleşmede yapılır. Sözleşmede yer almayan sebepler dışında ücret kesintisi yapılamaz. İş sözleşmesi dediğimizde bir hususa da dikkat çekmek isterim. Genellikle işe girecek olan vatandaşlar, işletme sahibinin verdiği iş sözleşmesini okumaz. Okumayanların oranı belki de yüzde 90’dır. Ancak haklarını savunmak için bu sözleşmeyi okumak muhakkak şart. Çünkü sözleşmeye imza atıyorsunuz ve her şekilde kabul etmiş oluyorsunuz. İleri de yaşanılacak anlaşmazlıklarda işçiye bu sözleşme dezavantaj olarak dönebilir. Hatırlatmasını yapalım istedik. Bize sorarsanız, iş sözleşmesini bir kerede olsa gözden geçirerek okuyun.
Ücret kesme cezası genellikle disiplin sonucu uygulanan yaptırımları içerir. Maaştan kesinti de devamsızlık cezası yer almaz. İşçiye uygulanacak cezai işlem iş sözleşmesinde yer almıyorsa, işveren bunu yazılı şekilde çalışanına iletmek zorundadır.
Ücretten Kesme Cezası Nasıl Uygulanır?
İşveren maaştan kesinti yaptıktan sonra parayı kendisi alamaz. Ücretten kesme cezasında alınan paralar, devletin ilgili kurumlarına gönderilir. Kesintiye uğramış olan paralar yine işçinin sosyal hizmetlerinde ve eğitim giderlerinde kullanılır.
İşveren bu parayı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirttiği adrese yatırmak zorundadır. Paranın tam olarak nasıl kullanılacağı ise bir kurul tarafından belirlenir. İşletme sahibi ücret kesintilerini ayrı bir hesapta tutmak zorundadır.
Maaştan kesinti yapacak olan işverenlerin yaptırımı hemen uygulama koymalıdır. Uygulama esnasında işletme sahibi cezayı çalışanına bizzat iletmelidir. En kısa sürede iletilmesi kanunda da belirtilmiştir. Ceza uygulamaya geçmeden önce işveren, işçinin savunmasını almalıdır. Yaşanılan konuyla alakalı gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Cezaya tabii tutulacak kişinin konuşmasına ve kendini savunmasına fırsat verilmelidir. Ceza uygulamasında işçiye söz hakkı vermeden direkt de uygulanabilir. Ancak daha sonrasında çalışan konuyu yargıtaya taşıyabilir. Bu yüzden cezai işlem uygulaması yapılmadan önce işçinin savunmasına izin verilmelidir. Etik olarak da bu daha uygundur.
Maaş Kesintisi Ne kadar Süreyle Geçerli Olur?
Ücretsiz maaş kesintisi aylık olarak uygulanır. İşveren, aylıktan maaş kesintisi şeklinde bir yöntem uygular. Yasa da ise işveren bir ay içinde en fazla iki gün kesinti yapabilir. Çalışanın maaşından kesilecek olan ücret, 1 ay içinde sadece iki sefer olabilir. Bu da çalıştığı iki iş gününe denk gelmektedir.
İşveren keyfi olarak daha fazla kesinti uygulayamaz. Bu şekilde yapacağı uygulama ile yasayı hiçe saymış olur. Bu durum karşısında işveren haklı iken haksız duruma düşer. İşçiye de haklarını savunma imkanı doğar. Uygulama yaparken süreye dikkat etmek gerekir. Bir ay içinde 2 sefer uygulanan para kesme cezası, yıllık bazda da 24 güne tekabül eder. 1 sene boyunca her ay en fazla iki gün olacak şekilde kesinti yapılabilir. İlla 2 gün olacak diye bir zorunlulukta yoktur. Firma sahibi isterse bu süreyi bir gün ile de sınırlandırabilir. Ancak 1 sene içinde 24 günü geçirmemelidir. Bir ay sadece 1 gün ceza kesip, diğer aya aktarma işlemi olmamaktadır. Kesintinin uygulaması aldığı maaş ya da asgari ücret üzerinden hesaplanır.
Yanlış Uygulayan İşverene Para Cezası
Ücret kesme cezası doğru uygulanmadığı takdirde, farklı sonuçlar ortaya çıkarır. İşçiye ceza kesilirken, yanlış uygulanması durumunda ceza, işverene de kesilebilir. İşveren cezayı kanunda geçtiği şekilde uygulamalıdır. Yasaya kendinden bir şey katarak uygulaması son derece yanlıştır. Yasadan farklı bir karar vererek uygulaması durumunda işçiye veren ceza hükümsüz olabilir. Daha sonrasında cezayı kendisi ödemesi gerekir. Hem de daha fazla ücret karşılığında öder.
İşveren yasaya aykırı bir şekilde ücretten kesme cezası uygularsa, para cezasına çarptırılır. 2017 yılında bu ceza ücreti 606 TL olarak açıklanmıştır. Günümüzde ise, bu rakamın üstünde bir para cezası uygulanır. Yani işletme sahibi ücret kesintisini yasaya uygun uygulamadığı zaman para cezasına çarptırılır.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.