Temel Diksiyon Kuralları Nelerdir?
| Diksiyon Kuralı | Açıklama | Önem Derecesi |
|---|---|---|
| Artikülasyon | Seslerin, hecelerin ve kelimelerin doğru ve net bir şekilde telaffuz edilmesi. | Çok önemli |
| Tonlama | Konuşma sırasında sesin yükseltilmesi, düşürülmesi ve vurgulama. | Çok önemli |
| Vurgu | Anlamı belirlemek için kelimelerin belirli bir hecesindeki ton yükselmesi. | Çok önemli |
| Duraklama | Konuşmada anlamı belirlemek için yapılan sessiz beklemeler. | Önemli |
| Tempo | Konuşma hızının kontrol edilmesi, yavaş veya hızlı konuşma. | Önemli |
| Nefes Kontrolü | Konuşma sırasında doğru nefes alma ve kullanma. | Çok önemli |
| Seste Yumuşaklık | Sesin kaba veya sert değil, yumuşak ve hoş olması. | Önemli |
| Ses Tonu | Konuşma sırasında sesin kısık, kalın, ince veya yüksek olması. | Önemli |
| Kelime Seçimi | Sözlü anlatımda anlamı ve düşünceleri daha iyi ifade etmek için uygun kelimelerin seçilmesi. | Çok önemli |
| Bedensel Dil | Sözel ifadeyi desteklemek ve anlamı zenginleştirmek için beden dilinin etkili kullanımı. | Çok önemli |
Hepimizin susmasını hiç istemediğimiz insanlar olmuştur hayatında. Ne anlatırsa anlatsın dinleriz ve bundan keyif alırız. Konuşma tarzları, hitabet yetenekleri ve diksiyonları öylesine güçlüdür ki konuşmalarını adeta sanata dönüştürürler. Tam tersi insanlar yok mu, ne dediğini ya da anlatmak istediğini anlamadığımız. Hepsinin temeli iletişim becerilerine dayanıyor. İletişim becerileri arasında en etkili ve insanları etkileyeni de diksiyondur. İster bir topluluk karşısında konuşun, ister arkadaşlarınız ile konuşun, isterseniz aileniz ile konuşun söylediklerinizin tesirini artırmak istiyorsanız düzgün bir diksiyona sahip olmalısınız.
Diksiyon Nedir?
Konuşurken duygu ve düşüncelerimizi doğru ve etkili bir biçimde anlatabilmek için seslerin kullanımı, jest ve mimikler, söyleniş tarzı, vurgu ve tonlamaları doğru kullanmaya diksiyon denir ve diksiyon bir sanattır.
Hece ve sözcük vurgusuna dikkat etmeli: Sözcükleri yutarak konuşmayın. Kelimeleriniz belirgin olsun ancak gelişigüzel kelimeler yerine cümleye uygun sözcükler seçmeye özen gösterin.
Jest ve mimiklere dikkat etmeli: Kelimelerinizi etkileyici hale getirmek için jest ve mimiklerinizden yararlanmalısınız. Fazla jest kullanmamaya özenin, karşıdakinin dikkatini dağıtabilirsiniz.
Yerinde ve doğru tonlama yapmalı: Tonlama konuşma dilini yazı dilinden ayıran en önemli özelliktir. Tonlamalarınız cümlenin önemli yerlerine göre organize olmalı.
Sözcüklerin anlam değerlerine göre sesi kullanmalı
Uzun ve kısa heceleri doğru söylemeli
İşitilebilir bir sesle konuşmalı: Sabit bir ses tonu kullanabilirsiniz. Bunun için nefes çalışmaları yapmalısınız. Sadece doğru yerlerde yükselmelisiniz.
Diksiyon kurallarına baktığımızda en özelliğin doğru tonlama ve vurgu olduğunu görebiliriz. Bunlar üzerinde hakimiyet kurduğunuz zaman, konuşmanız ile herkesi etkileyebilirsiniz. Diksiyonunuz düzgün ve güzel konuşuyorsanız size kazandıracakları:
İnsanlarla düzgün ve etkili iletişim kurabilirsiniz.
Mesleğinizde başarı sağlayabilir ve kariyerinizde daha rahat ilerleyebilirsiniz.
Toplumda konuşması dinlenilen ve saygı görülen kişi olursunuz.
İkna kabiliyetiniz aynı oranda artış gösterir, etkileme gücünüz artar.
Başarılı ve tercih edilen kişi olursunuz.
Diksiyonu ne zaman kullanırım diye düşünmemelisiniz. Üniversite hayatınızda sunum yaparken, tezinizi savunurken, iş hayatınızda üst yönetim ile toplantılarınızda, özellikle iş görüşmelerinizde diksiyonunuz oldukça önemlidir. Düşünsenize grup mülakatına katıldınız, herkesin diksiyonu düzgün konuşurken sizin konuşmanız yeterli değilse konuşmak bile istemeyebilirsiniz. İnsan sosyal bir varlıktır ve insanın olduğu her yerde iletişim vardır, iletişimin olduğu her yerde diksiyonunuza göre sizi dikkate alırlar.
Diksiyon Teknikleri Nelerdir?
Diksiyon egzersizlerine başlamak için öncelikle diksiyonunuzun kötü olduğunu kabul etmeniz gerekir. Kabulle beraber egzersiz ve çalışma süreçlerine başlayabilirsiniz. Evde uygulayabileceğiniz tekniklerle kişisel gelişiminize fayda sağlayabilirsiniz.
Ses tonunuzu ayarlamayı öğrenmelisiniz. Karşı taraf üzerinde etkinlik sağlamak istiyorsanız ses tonunuzu iyi kullanabilmelisiniz. Burada sesinizin ince ya da kalın olması önem arz etmez, sesinizi etkili kullanabilmelisiniz.
Vurgulara dikkat etmeniz gerektiğini yazmıştık ancak bahsedilen vurgu harflerin baskın söylenmesi değildir. Tabii ki ağzınızda yuvarlamamalısınız da. Kelimeleri düzgünce söylemelisiniz.
Diksiyonun en önemli aşaması egzersizlerdir ve genellikle tekerleme ile başlanır. Bu tekerlemelerin anlamlı olmasını beklemeyiniz. Aynı harf ile başlayan birçok kelime yan yana getirilir ve oluşturulur. Bu tekerlemeleri hızlı bir şekilde okuyarak dilinizin alışması sağlanır.
Filmlerde gördüğümüz kalem egzersizini yapabilirsiniz. Dişlerinizin arasına kalemi yerleştirin ve telaffuzunda zorlandığınız kelimelerden başlayarak denemelerinizi yapın. Burada biraz sabır devreye girecek aslında, ilk başta alışık olmadığınız için zorlanacaksınız, kalemi sürekli alıp bırakmak zaman alacak. Fakat bunlar sizi yıldırmamalı. Unutmayın tiyatrocularda diksiyonları için bu şekilde çalışıyorlar.
Nefesinizi doğru kullanmalısınız. Hitabet yeteneği yüksek olan kişiler, her gün hatta zaman zaman aynı gün birden fazla yerde konuşmalar yaparlar ve nefes alıp verirken hiç zorluk yaşamazlar. Çünkü nefes egzersizleri ile diyagramı kullanmayı öğrenmişlerdir.
Kitap okumak. Dar olan kelime dağarcığınız ile etkileyici olamazsınız. Ne kadar çok sözcük bilirseniz konuşma kabiliyetiniz o kadar artar. Diksiyon ile ilgili kısmına gelirsek, zaman zaman sesli okumalar yapmalısınız. Böylece en çok takıldığınız harfleri tespit ederek, o harflere uygun tekerlemeler ile alıştırma yapabilirsiniz.
Modaya uygun olan ya da whatsapp dili ile konuşmaya kendinizi alıştırmamalısınız. Çünkü dilinize yerleşirler ve hiç ummadığınız bir anda, söylenmemesi gereken bir kişiye “karşiim, bro, kanki” diye hitap edebilirsiniz.
Tüm bunlar ile uğraşmak bana zor gelir, araştırma yapmak ile uğraşamam derseniz Enstitü size istediğiniz yerden takip edebileceğiniz online eğitim verebilir. Alacağınız Diksiyon Eğitimi ile sesinizi doğru kullanmayı, vurgulamaları, yanlış kullandığınız cümleleri, etkileme sanatını ve doğru iletişim kurmayı öğrenerek karşınızdaki kişinin sizi doğru anlamasını öğrenebilirsiniz. Üstelik eğitim sonunda başarılı olursanız sertifikanızı alıp, özgeçmişinize ekleyebilirsiniz.
İlgili Eğitim: Diksiyon Eğitimi
Diksiyon Tekerlemeleri
Haber spikerlerinin konuşmaları hep kendine hayran bırakır. Ancak çok fazla pratik yaptıklarını ve o aşamaya kadar çok çalıştıklarını bilmelisiniz. Çocukluğunuzda söylemeye çalıştığınız tekerlemeler ile bir başlangıç yapabilir veya aşağıdakileri deneyebilirsiniz.
Büyük büyük büyülteçli, babacan Babaeskili bonboncu Bilal’e Bigalı bıngıldak Bahir’in bön bön bakışlarına bomboş büyülü, büyük büyük laflarına kızıyordu. Bir berbere , bir bibere bre berber beri gel biber al, diyordu.
Cüce çinici celalli hoca Çebi, geceleri içki içince gizlice marpuççular içindeki züccaciyelere gidip, içi Çince yazılı cevizcikleri ciro için iç içe geçmiş cicili biçili üç çeşit biçimsiz civalı cam çubuğu cepceğinize indirdi.
Halam halhallarla halkaları, halatları hallaççıya verdi.
Kara kazın kısa kayışını kasışına kızmayışına şaşmışsın da, kuru kazın kazışıp kayışı kazısına şaşmış kalmışsın.
Düşkün düşündeş düşünselde düşçü düşünsellikle düşünceleme düşselliğini düşünden düşüremez. Düşürürse eğer düşüncelik düşüncesizlikle düşündürücü bir düşünsellik kazanır.
Tokmakçı tokmağını tokmaklattırıyor mu, tokmaklattıramayıp topuzcudan topuz yiyor mu?
Namlı Nallıhanlı Nesrin’in nalınlarını nazikane nergis satan nöbet şekeri alan Nezaket’e vermesine ne dersin?
Pingpong, pingpong, pingpong! Piyano pingpong! Piyano pingpong! Piyano pingpong! Piyano pingpong! Ping!… Pong!… Pong!… diyerek Posof’un pisipisi otundan yapılma piştovsu piposunu tüttüre tüttüre petalinise doğru paytak paytak yürüyüp gitti.
Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek, bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek. Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek, bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe, “siz de bizcileyin beş boz başlı beş boz ördek misiniz”, demiş.
Marmaris’ten Marmara’ya maviş maviş menevişli mermerlerle mermerciler, mamacılar ve marmelâtçılar mırın kırın, mışıl mışıl gittiler.
Jale’nin jurnâlci Jilet Japon’u jambon, jeton, jarse istedi.
İnsan kaynakları, mülakat tavsiyeleri ve cv hazırlama konularında içerik üretiyor.
