Sosyal Girişimcilik Nedir?
| Sosyal Girişimcilik Terimleri | Tanımı | Örnek |
|---|---|---|
| Sosyal Girişimcilik | Toplumsal sorunlara çözüm arayan veya sorunları tamamen ortadan kaldıran ve kapitalizmi minimal düzeyde tutan girişimcilik türüdür. | Geleceğe Nefes projesi |
| Kar Amacı Gütmeyen Sosyal Girişimcilik | Yapılan herhangi bir projenin ya da girişimin devlet veya piyasa tarafından desteğinin olmaması durumunda kamu ve özel şirketler tarafından desteklenmesidir. | Üniversite veya TÜBİTAK gibi bir kuruma gidip projenizi anlatıp onay almanız ve bir miktar para hibe edilmesi |
| Kar Amacı Güden Sosyal Girişimcilik | Var olan bir problemi tamamen ortadan kaldırmak amacıyla topluma yararlı olacağını düşündüğü ürün veya hizmetleri aracılığıyla gelir elde eder. | Otel, otomobil fabrikaları, iplik fabrikaları, toptancılar, perakendeciler |
| Sosyal Girişim | Hayata anlam katan, topluma, çevreye ve insanlığa faydalı bir takım şeyler bırakmayı amaçlayan projeler | Ağaç dikme, barınma hakları için mücadele etme, eşitlik için çaba harcama gibi projeler |
| Toplumsal Sorunlar | Sosyal girişimcilerin çözüm üretmeye çalıştığı sorunlar | Sağlıklı Barınma, Alkol, Uyuşturucu ve Madde Bağımlılığı, Çevre Kirliliği, Kadına Şiddet ve Kadın Hakları, İşsizlik, İnsanlar için Eşitlik |
| Risk Almak | Her girişimde olduğu gibi sosyal girişimcilikte de fikirlerinin başarısı için gerekli riskleri almayı gerektirir | Yeni bir sosyal hizmet sunma, bilinmeyen bir alanda çalışma gibi |
| Yenilikçilik | Sosyal girişimciler, toplumsal sorunlara yeni ve etkili çözümler üretme konusunda yenilikçidirler | Yeni bir eğitim modeli oluşturma, alternatif tarım teknikleri kullanma gibi |
| Değer Yaratma | Sosyal girişimciler, topluma değer katarlar ve toplumda olumlu değişimler yaratmayı hedeflerler | Yoksul aileler için ucuz ve sağlıklı gıda seçenekleri oluşturma, çocuklar için sanat atölyeleri düzenleme gibi |
| İdealist Toplumlar | Sosyal girişimcilik, idealist toplumların yönetme yeteneklerini bünyesinde barındırır | Bir toplumun eşitliği, sosyal adaleti ve sürdürülebilir yaşamı benimsemesi |
| Toplumsal Fayda | Sosyal girişimlerin öncelikli hedefi topluma fayda sağlamaktır | Toplum sağlığını iyileştiren programlar, kentsel yenileme projeleri gibi |
Sosyal girişimcilik nedir öncelikle onu ele alalım. Sosyal girişimcilik, toplumsal sorunlara çözüm arayan veya sorunları tamamen ortadan kaldıran kişi veya kuruluşlardan oluşan ve kapitalizmi minimal düzeyde tutan girişimcilik türüdür. Sosyal girişimcilikte kapitalist sistemin iyi yönleri toplum için kullanılır. İş hayatında var olan verimlilik, kar gibi kavramlar sosyal girişimcilikte toplumsal faydaya, iyi niyete ve özveriye dönüşmektedir.
Girişimcilikte risk almak kadar yenilikçilik ve değer yaratma stratejisi de ön plandadır. Fakat sosyal girişimcilik, kar ve toplumsal faydanın bir arada bulunduğu, ancak idealist toplumların yönetme yeteneklerini bünyesinde barındırdığı bir sistemdir. Sosyal girişimcilik kavramı çok eskilerden bu yana vardır. Sosyal girişimcilik, bir ticari girişimcilik değildir. Ticari girişimcilikte kar elde etme politikasıyla birlikte fikirlerin özgünlüğüyle toplumsal fayda sağlanır.
Sosyal girişimcilikte ise fikirlerin özgün olup olmaması çok da üzerinde durulan bir şey değildir. Yani herhangi bir sosyal girişim daha önce gerçekleşmiş olabilir ya da daha önce hiç yapılmamış bir sosyal girişim fikri de gerçekleşebilir. Sosyal girişimcilik için her ne olursa olsun Dünya’nın herhangi bir yerinde ortaya çıkan sorunların çözüme ulaşmalı ve dünya iyi bir yer haline gelmelidir. Sosyal girişimciliğin üzerinde durduğu konular şunlardır:
Sağlıklı Barınma
Alkol, Uyuşturucu ve Madde Bağımlılığı
Çevre Kirliliği
Kadına Şiddet ve Kadın Hakları
İnsanlar için Eşitlik ve Her Türlü Hakka Erişim
Bir sosyal girişim projesi kar edildiği için başarılı olmaz, topluma olan faydası ile o proje başarılı olur.
Sosyal Girişimcilik Amacı ve Türleri
Sosyal girişimciliğin tanımından sonra gelelim sosyal girişimciliğin amaçladığı şeylere... Sosyal girişimler hayata anlam katan değerlerdir. Sosyal girişimcilikte topluma, çevreye ve insanlığa faydalı bir takım şeyler bırakma arzusu vardır. Örneğin, Türkiye’nin her yerine 11 milyon fidan dikmeyi amaç edinen Geleceğe Nefes projesi bir sosyal girişimciliktir. Orman yangınlarında telef olan ağaçların yerine dikilen fidanlar büyüyerek doğal güzellikler korunacak, biz ve bizden sonraki nesiller için hayat kaynağı olacaktır. Sosyal girişimler toplumda birlik ve beraberliği sağlar. Herhangi bir konuda hangi ülke ve milletten olursa olsun iki toplum bilgi ve kaynak paylaşımı yaparak toplumsal sorunlara birlikte çare arar. Sosyal girişimcilik birden fazla türü kapsamaktadır:
Kâr Amacı Gütmeyen Sosyal Girişimcilik: Yapılan herhangi bir projenin ya da girişimin devlet veya piyasa tarafından desteğinin olmaması durumunda kamu ve özel şirketler tarafından desteklenmesidir. Bu girişimde insanlar bağışta bulunabilirler ya da hibe edilen bir miktar para sayesinde girişim faaliyeti gerçekleşebilir. Örneğin, öğrencisiniz ve aklınızda bir proje var. Okuduğunuz üniversiteye veya TÜBİTAK gibi bir kuruma gidip projenizi anlatıyorsunuz. Bu proje üniversiteniz veya kurum tarafından onay alırsa sizin için bir miktar para hibe ediliyor ve projenizi gerçekleştirmeye başlıyorsunuz. Üstelik proje süreniz boyunca üniversiteniz veya kurum bünyesinde bulunan Teknopark gibi yerlerde AR-GE, laboratuvar gibi yerlerde çalışmalarınızı sürdürebiliyorsunuz.
Kâr Amacı Güden Sosyal Girişimcilik: Buradaki amaç, var olan bir problemi tamamen ortadan kaldırmaktır. Sosyal girişimci, topluma yararlı olacağını düşündüğü ürün veya hizmetleri aracılığıyla buradan gelir elde eder. Ayrıca her ne kadar kar amacı güdüyor olsa da girişimci sadece girişimiyle ulaşabileceği herkese ulaşmaya çalışmaktadır. Yani aslında bu kuruluşlar, yaptıkları yatırımlara karşılık olarak yatırımcıların kuruluşa finansal ve toplumsal bir getirisinin olmasını beklerler. Kar amacı güden kuruluşlar üretim yapar ve insanlara hizmet ederler. Bu kuruluşlar otel, otomobil fabrikaları, iplik fabrikaları, toptancılar, perakendeciler olabilir.
Bugün bu röportajda da sosyal girişimcilik konusuyla ilgili konuşuyor olacağız. Konuğum Umut Orhan Ecer, Girişimcilik ve Değer Yaratma Stratejileri eğitimi eğitmeni. Ayrıca enstitüde Yaratıcı Düşünme Teknikleri ve İnovasyon eğitimi de veriyor.
İlgili eğitim: Yaratıcı ve Tasarım Odaklı Düşünme
Bu kez farklı bir konuya değinmek istedim. Standart bir girişimcilik değil. Girişimcilikle ilgili birçok sorular sorulmuş, araştırmalar yapılmış. Fakat sosyal girişimcilikle ilgili çok fazla şey yok, girişimciliğin farklı yönlerine pek değinmiyorlar. Bu kez farklı bir yayın olsun istedim. Pek konuşulmayan konuya açıklık getirelim istedim. Sosyal girişimcilik konusuna değinmek istedim. Sosyal girişimcilik ne denildiğinde aklıma vakıf, dernek gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar geliyor. Fakat aslında bu tam olarak karşılığı olmayabilir. Kar elde etme amacının olduğunu görüyorum, düşünülüyorum.
Yaratıcı çözümler üreten, pazarda cesurca faaliyet gösteren kişiler olarak biliyoruz girişimcileri. Sosyal girişimcilik denildiğinde ne anlamalıyız? Bu soruya geçmeden önce sosyal girişimci kim, özellikleri neler onları yanıtlayalım.
Sosyal Girişimci Kimdir? Özellikleri Nelerdir?
Sosyal girişimci, projeleriyle toplumsal kalkınmada öncü olan ve toplum çıkarlarını gözeten kişi veya kurumdur. Genelleştirilmiş olan bu tanımın yanında sosyal girişimcilik hakkında pek çok tanımlamalar yapılmıştır. Toplumsal kalkınmada ve istihdam yaratmada önemli bir etken olması, birçok konu üzerine yaptıkları çalışmalarla sorunlara çözüm bulması gibi… Sosyal girişimci her ne kadar gerçekleştirdiği faaliyetlerden bir kâr elde etse de bu kârı her zaman topluma fayda sağlamak için kullanır. Yani bu işten maddi olarak bir çıkarı yoktur. Sosyal girişimciler sivil toplum kuruluşlarında, kooperatiflerde, topluma yarar sağlamayı amaç edinen işletme ve şirketlerde görev edinir ve çalışmalarını yürütür.
Sosyal girişimciler, sorunların veya sorunların tamamen ortadan kaldırılması için uygulanacak olan çözüm yöntemlerinin birkaç adım ilerisini görebilirler. Her zaman toplumun sesini dinleyerek toplumdaki sorunlara dikkat çeker ve bu sorunlarla ilgili sistemli ve sürekli yeni fikirler üretirler. Bu nedenle sosyal girişimci eğer başarıyı yakalayamazsa toplum zarar görür ve toplumun girişimciye olan güveni sarsılır. Sosyal girişimciler sorunlar üzerine çalışmalarını yaparken öncelikle sorunun kaynağına inerek soruna sebep olan etkenleri bulur. Bu etkenleri yok edebilmek için bir proje üretir veya yöntem geliştirerek bir kaynak oluşturur.
Bir sosyal girişimci olabilmek için sağlanması gereken bazı kriterler vardır. Bu kriterler şunlardır:
Toplumdaki sorunları iyi bir şekilde gözlemleyebilme,
Sorunları göğüsleyerek azimle üstesinden gelebilme,
Sorunlara karşı gerektiği yerde risk alabilme,
Başarısızlık kavramını düşüncelerinde barındırmama,
Sorunu ve soruna karşı çözüm yöntemlerini en ince ayrıntısına kadar araştırma,
Hem toplumsal sorunlara çözüm arayıp hem de kendini geliştirme,
Bireysel çalışma yerine toplumsal çalışmaya önem verme,
Her türlü kaynaktan faydalanma ve tavsiyelere göre hareket etme,
Şartları ne olursa olsun canla başla çalışabilme
Şimdi asıl soruya gelirsek, girişimciliği sosyal girişimcilikten ayıran o özellikler neler?
Girişimciliği Sosyal Girişimcilikten Ayıran Nedir?
Girişimcilik kavramında kar etme olgusu var. Aslında girişimci deyince ekonomik bir kavram. Ekonomik kaynakları bir araya getiren kişilere girişimci diyoruz. Ama günümüzde aslında sosyal girişimcilik kavramı ön plana çıkmaya başladı. Dünya çapında popüler oldu. Türkiye’de 2015 yılından sonra sosyal girişimcilik konuşulmaya başlandı. Bu alanda daha çok kurumlar ve girişimciler ortaya çıkmaya başladı.
Yeni bir olgu. Türkiye için de yeni gelişmekte olan bir alan. İlk başta dediğiniz gibi sosyal girişimcilik ikisi bir arada olur mu? Dernek veya vakıfla kar amacı güden oluşum bir araya gelir mi? Türkiye’de baktığımız zaman sosyal girişimlerin yasal bir statüsü yok. Yasal açısından belirlenmiş bir şirket yapısı olmadığı için hukuki anlamda; genellikle limitet ya da anonim şirket olarak kuruluyor. Tüze kişi olarak ortaya çıkıyor. Dernek olarak da faaliyet gösterebiliyorlar.
Sosyal girişimcilik dediğimiz karının belirli bir kısmını %50 gibi bir oranını sosyal amaçlarla sosyal amacı destekleyecek bir şekilde kullanan kişilere denir. Temel amacı aslında daha çok kar elde etmekten ziyade toplumsal bir fayda yaratmak ve insanların dikkatini bu yöne çekmek. Tabii ki kar elde etme var ancak normal girişimcilere göre, daha az etmek diyebiliriz. Ya da bu karı çalışanları için kullanmak olabilir. Ya da hedef kitledeki müşteriler daha etkili bir şekilde memnun etmek amacıyla kullanılabilir. Türkiye birkaç tane oluşum ilgilim çeken var.
Evreka diye bir kuruluş var. Geri dönüşüm üzerine çalışan çevre teknolojileriyle alakalı. Odaklandığı nokta geri dönüşüm. Gelişmekte olan bir alan, kar düzeyleri yüksek değil. Ama özellikle bu konuya dikkat çekiyor ve akıllı çözümler üretmeye çalışıyor. Geri dönüşüm üzerine çalışsan firmalara yazılım desteği ve operasyonel anlamda destek sağlıyor. Dernek ve vakıf gibi kuruluşları da bu alan içine dahil edebiliyoruz. Türkiye’de sosyal girişimcilik olduğunda kar amacının biraz daha geride durması yeteri oluyor diyebilirim.
Burada önemli olan toplama faydası olması mı? Yoksa bir ürünle toplumu geliştirmesi de sosyal girişimcilik olabilir mi?
Bir ürün hizmet girişimcilikte zaten var. Ama buradaki o ürünün katacağı değer önemli. Sosyal bir fayda yaratıyor mu? Ben gözlük sağlıyorsam, bu gözlüğün sosyal bir faydası yoksa, sadece moda amaçlı bir şey satıyorum. Sadece para kazanmak istiyorum. Mesela ürettiğim gözlük geri dönüştürülmüş malzemeden ya da biyoplastikten üretiliyor. Burada işte sosyal etki yaratıyorum. Plastik yerine farklı malzeme kullanmış oluyorum. Ekonomik sistemdeki geri dönüşüm sitemlerine katkım oluyor. Sosyal fayda yaratmış oluyorum bir noktada.
Bilal Şentürk: Örnek vermek istiyorum. Son zamanlarda bazı şirketler var. Çok hızlı büyüdüler. Ve şuan birç ok şirket bu faaliyeti yerine getiriyor. Bankadan kredi çekmeden ev satın alma modeli var. Faizsiz ev modeli. İnsanlar faizden kurtulmak modeli tercih ediyor. Bu sosyal girişimcilik olabilir mi? Baktığınızda kamu yararı gibi gözüküyor. Bu şirketler çok hızlı büyüdü. İnanılma paralar kazanıyorlar. Diyorlar ki faize para verme böyle bir şey yap.
Faizsiz Ev Modelleri Sosyal Girişimcilik Örneği Olabilir Mi?
Tam olarak nasıl bir değer yaratıyor? Türkiye’de ev ama konusunda ciddi bir ihtiyaç var. Bunu temel ihtiyaç olarak görebiliyoruz. Türkiye’de bir evim olsun algısı var. Kirada oturmak istemiyoruz. Yerimiz yurdumuz belli olsun isteriz. İhtiyaçtan doğmuş bir alan. Bankaların faizlerinin yüksek olduğunu düşünürsek; insanların peşinat ödemekten kurtarabilecek. İş modeli olarak aslında mantıklı gelen, belirli bir kesime her ay bankadan daha az ödeyip faizsiz sistemle hizmet vermek aslında evet sosyal bir olgusu var. Gelir düzeyi daha düşük alt seviyede olan insanlara yönelik hizmet sunuyorsa. Burada dikkatli de olmak lazım. Güven konusu nasıl oluşturuluyor bilmiyorum. Güven algısı yaratıyor insanlarda. Biliyorsunuz Türkiye’de bu tarz olaylar az yaşanmıyor.
Bilal Şentürk: Tosuncuk vardı. Diyor ki ben çiftçinin işine yarayacak proje geliştirdim. Uygulamayla inek yetirtiyorlar. Bunu sosyal girişimcilik adıyla mı çıkardı?
Olabilir bu tarz girişimler, sosyal gibi görünen ama altında farklı amaçlar yatan girişimler oluyor. Sonuçta bir kitleyi ikna etmek, belirli insan sayısına ulaşmak buradaki amaç. İnsanların ümitleriyle hayalleriyle oynamak gibi. Etik konusu biraz problemli. Sosyal girişimcilik konusuna girmiyor. Normal girişimcilik olarak değerlendirebilir.
Faizsiz ev modeline döndüğümüzde; bankadan kredi çekerek ev almaktan daha farklı bir iş modeli var. Ancak sosyal girişimcilik diye değerlendirdiğimiz kapsama girmez diye düşünüyorum.
Bilal Şentürk: Şimdi bir girişim yapıldığında yatırım almayı çok istiyor herkes. Gözlük örneğinden söyleyeyim. Bir güneş gözlüğü üretmekle geri dönüşümden gözlük üretmek ya da görme engellilere iyi gelebilecek gözlük üretmek arasında çok fark var. İki ürünümden hangisine yatırım alabilirim. Sosyal girişimcilik modeliyle yatırım alma ihtimalim yüksek mi?
Girişimcilik Yapmak İsteyenlere Sosyal Girişimi Önerir Misiniz?
Sosyal girişimlerde yenilikçi boyutu önemli. Dediğiniz gibi inavasyon yapıyorsak, yeni bir ürün geliştiriyorsak ve sosyal yönü varsa yatırım alma ihtimali yüksek. Girişimcilik ekosisteminde de yeni nesil girişimciler, dediğimiz geleneksel girişimden farklı. Normal bir güneş gözlüğü değil bunu farklı şekilde üreten ön plana çıkıyor. Yatırımcılar da artık yeni nesil girişimcilere yatırım yapıyor. Çünkü büyüme potansiyelleri var. Dünyada Start-Up dediğimiz firmaların hepsi aslında yenilikçidir.
Bir şekilde yeni yaratıcı fikirle ortaya çıkmış ve dünyadaki bütün pazarı değiştirebilmiş ve kendi alanında fark yaratabilmiş. Dolayısıyla büyüme potansiyeli yüksek girişimlere Start-Up diyoruz. Yatırımcılar da biraz buna bakıyor. Bu girişimin büyüme potansiyeli var mı? Yenilikçi yönü ne? Yeni ürün hizmet olarak ne sunuyor? İş modeli.
Özelikle girişimcilikte sosyal girişimciliği öneriyorum. Toplumsal hareket olması gerektiğini de düşünüyorum. Ama her girişimde iş modeli çok önemli. İş modelinin doğru kurgulanması, yatırımcılar açısından da önemli. Sadece yenilik olarak bakmıyorlar konuya. Otaya çıkan fikrin para kazanması gerekiyor. Gelir modeline sahip olmalı. Bir şekilde yatırımcıyı ikna etmemiz gerekiyor. Yatırımcıya gittiğimizde iş modelinin belirlenmiş olması gerekiyor. Girişimciler, ürün ya da hizmetle ortaya çıkar. Aslında yapılması gereken ürün ya da hizmetin nasıl bir değer katacağı ve bu değeri kim için üreteceği yani potansiyel müşteri kitleleri. Bunları erken aşamada belirlemek önemli. Yani fikir kuruluş aşamasında iş planı iş modeli kavramları var. İş planı belirli ürün varsa, bilinen bir ürünün, bilinen müşteri, bilinen yöntemlerle yapıyorsak. Burada iş planı yapabiliriz. Çünkü her şey belirli. İş planı zaten ortaya konulan sabit bir şey oluyur.
Risk düzeyi yüksekse, ben fikir sahibiyim, fikrim var yenilikçi olduğunu düşünüyorum. Risk düzeyi çok yüksek hayali bir şey. İş planı değil de değiştirebileceğim modelim olması gerekiyor. Modelin bir yerinde yanlış gördüysem konuyu modeli değiştirebiliyor olmam önemli. Gelir modeli önemli. Günümüzde birçok farklı gelir modeli var. Özellikle yeni girişimlerde. Eskiden sadece satış dediğimiz bir şey vardı. Kullandıkça öde diye bir şey var. Ürün ya da hizmeti kullanıp, kendimiz o ücreti belirleyebiliyoruz. Paylaşım ekonomisinde bu tarz girişimiler çoğaldı dünyada da. Airbeam var. Dünya çapında.
Dolayısıyla bu tarz gelir modelini düşünmek gerekiyor? Benim için en uygun gelir modeli nedir? En başta Değer önerisi. Nasıl bir sorunu çözüyoruz? Müşterinin problemini çözerken sunduğumuz değer ne? Aslında ürün ya da hizmetten bahsetmiyoruz. Değerden kastımız ürün ya da hizmeti ortaya çıkaran şey.
Bir girişimci yeni bir matkap üretip satmaya çalışıyor diyelim. Bu girişimcinin normalde amacı matkabı satmak. Biraz kafa yorduktan sonra, matkapta amacımız duvarı delip sabitlemek oluyor. Değeri buradan gördüğümüzde matkabın kendisi değil, duvara birşeyi asabilmek, sabitleyebilmek. Değeri buradan gördüğümüzde bu işi sadece matkapla yapmam. Güçlü bir yapıştırıcı ile ne yapabilirim. Burada farklı bir ürün geliştirebilirim. İnovasyon dediğimiz kavram da buradan ortaya çıkıyor. Değer ve ürün arasındaki fark bu. Tamamen değere odaklanası gerekiyor. Biraz da girişimcilere tavsiyeler gibi oldu.
İş modeliniz en önemli kısmı değer kısmı. Üstünde kafa yorulması gerekiyor. Bir işi modelini sürekli güncelleyip değiştirmek gerekiyor. Müşteri gruplarını doğru belirleyebilmek. Gelir modelini test edebilmek gibi.
Türkiye Sosyal Girişimcilik İçin Uygun Mu?
Ümitsizlikten yana değilim. İnsanların bir şeyleri denemesinden yanayım. Türkiye’de de fırsat yok diyemeyiz. Girişimci için her zaman her yerde fırsat vardır. Türkiye’de sorun olsa da. Avrupa ülkesinde mesela sosyal girişimcilik daha kolay olabilir, finansal destek bulma ihtimali daha fazla. Ama Türkiye’de de eko sitem var. Kuluçka merkezleri var üniversitelerin. Sosyal girişimcileri destekleyen kuruluşlar. Özel sitemlerin de kurmuş olduğu kuluçka merkezleri var. Fikir aşamasında bile destek olabiliyorlar. Melek yatırım ağları var. Başvuru yapılabilecek. Fikri olan girişimcilerin başvuru yapabileceği birçok kanal var.
Siz Türkiye’de girişimcisisiniz. Sadece Türkiye’den destek almanıza gerek yok. Uluslararası platformlarda da uluslararası melek yatırım ağları olabilir. Kitle fonlama platformları olabilir. Bu tarz yerlerden de destek alabilir. Sadece Türkiye olarak görmemek lazım. Her ülke birbirine bağlı. Girişimciliğin dünyada geliştiği konuda destek almak mümkün. Türkiye’de de özellikle tavsiye olarak söyleyeyim. Büyükşehirlerde sosyal girişimcilik ön plandadır. İstanbul, Ankara, İzmir gibi. Destek bulma şansları daha fazla. Kurumlardan, belediyelerden, diğer kamu kuruluşlarından destek alabilirler.
Derslerinizde Sosyal Girişimcilikten Bahsediyor Musunuz?
Yeni nesil girişimcilik başlığı olarak inceliyorum. Değer yaratma konusunda daha çok inovasyon. Sosyal girişimcilik olarak ayırmıyorum. Geleneksel girişimcilikten farklı model sunuyoruz. Bu da sosyal girişimciliğe giriyor yeni nesil girişimciliğe giriyor diyebilirim.
Türkiye’de ve Dünyada Sosyal Girişim Örnekleri
Sosyal girişimcilik nedir daha iyi anlayabilmek için örneklerle açıklayalım. Sosyal girişimcilik kavramının geçmişi ülkemizde 1860’lı yıllara dayanıyor. 1862 yılında Prenses Zeynep Kamil tarafından kadın ve çocuk hastalıklarına karşı mücadele amacıyla kurulan Zeynep Kamil Hastanesi ve 1872 yılında Yusuf Ziya Bey’in öncülüğünde kurulan Darüşşafaka, ülkemiz adına en güzel örneklerdendir. Bunun yanı sıra sosyal girişimcilik için dünyada da çok güzel örnekler bulunuyor.
Sosyal girişimcilik konusunda dünyanın öncü girişimcilerine örnek olarak Muhammed Yunus, Kailash Satyarthi ve Jimmy Wales verilebilir. Muhammed Yunus, yoksullara karşı sunmuş olduğu küçük ölçekli krediler sayesinde zor durumda olanlara yardım ederken Kailash Satyarthi, hiçbir iş yerinde çocuk işçinin çalıştırılmaması adına işyerlerine çocuk işçi olmayan işyeri sertifikası dağıtarak bu uygulamayı tüm dünyaya yaymak için çalışmalar yapıyor.
Bu önemli girişimcilerin yanında sosyal girişim faaliyetleri de vardır. Bunlar;
The Shoe That Grows: Kenton Lee tarafından Kenya’da ayakkabısız ve ayakkabıları küçük gelen çocuklar için ortaya çıkarılan bir girişim. Kenton Lee, 5-15 yaş aralığındaki çocuklara farklı büyüklüklerde ayakkabı tasarlıyor. Dünyaca benimsenen ve bağış yapılan bu proje büyüyor ve 80 ülkeye 70 bin ayakkabı gönderiliyor.
1 Genç 1 Gelecek: Ülkemizde gerçekleştirilen girişimlerden bir tanesi. Ülkemizdeki eğitim sisteminin yetersiz olması sebebiyle öğrencilerin problemlerini çözmesinde ve diğer pek çok alandaki yetersizliklerinde yaşadığı zorluklara çözüm bulmak için oluşturulan bir proje.
Çöp(m)adam: Kadınlar üzerine geliştirilmiş bir projedir. Kadınlar bu projede yaratıcılıklarını konuşturarak atık malzemelerden ürünler üretir ve ürünleri satarlar.
Givin: Kısaca “Modern Kahramanlar Topluluğu” denilebilir. Givin, kullanılabilir durumda olup kullanılmayan eşyaların sivil toplum kuruluşlarının projelerine katkıda bulunması amacıyla satılığa çıkarıldığı uygulamadır.
Evreka: Çöp konteynerleri için sensörler üretmektedir. Bu sensörler sayesinde Evreka, karbon emisyonunu ve maliyeti yarı yarıya düşürmüştür. Sensörler, çöplerin konteynerlere ne zaman dolduğunu, sıcaklığı ve konumu alarak algoritmalara döküyor ve konumu çöp toplayıcılarına iletiyor.
Sosyal girişimcilik nedir ne değildir kavramını iyi anlamak herkes için bir noktada önem teşkil eder. İyi bir sosyal girişimci olabilmek için işin temelinden başlayıp girişimcilik nedir bunu öğrenebilirsiniz. Ayrıca özellikle sosyal girişimcilikte bir değer oluşturmayı da hedeflediğinizi düşünürsek ister bireysel ister kurumsal olsun her anlamda girişimcilikle ilgili bilgi sahibi olmanız önemlidir. Enstitü'de bu konuda kendinizi geliştirebileceğiniz birçok eğitim var. Girişimcilik eğitimleri kategorisine mutlaka göz atın:
İlgili eğitimler: E-Ticaret Eğitimleri
Girişimcilik Eğitimizde Neler Var? Katılımcılar Ne Öğreniyor?
Girişimcilik dersimizde en başta, aslında fikir aşamasında girişimci olmak için yaratıcı iş fikrine nasıl sahip olabiliriz. Kafasında iş fikri olmasına gerek yok. Eğitime katılanların girişimci olma niyeti ve bu konuya ilgisi motivasyonu yeterli. Yaratıcılık da verdiğim diğer eğitimlerden. Yaratıcılık temelli girişimciliği öğretiyoruz. İş fikri nasıl elde edilebilir? İş modeli kavramı, iş planı. İş modelinin üstünde duruyoruz. Fikri olan girişimciler varsa konuşup tartışabiliyoruz. İş modellerini kurmaların sağlıyoruz. Onun dışında iş planı hazırlama konusunda belirli başlıklar var. İş modelinden sonraki aşamada en uygun iş modeli nasıl hazırlayabilirler? Sorusunu cevaplıyoruz. Girişimciliğin temel konusunu anlatıyorum. Sonra da değer yaratma stratejileri var. Fikirle başlıyoruz, o fikri hayata geçirmeye çalışıyoruz. Sonra büyüme aşaması. Organizasyonun yapısı hangi stratejilerle büyütebiliriz. Ve rekabetin dışında daha etkili nasıl bir konumda ilerleyebiliriz. Girişimcilik sürecinde daha başarılı olabiliriz? Nasıl daha iyi işletme kurulup yönetilebilir. Kapsamlı bir şekilde bunları konuşuyoruz.
Derse Katılan Kişiler Yeni Mezunlar Mı? Yoksa Profesyonel İş Deneyimi Olan Kişiler Mi Katılıyor?
Öğrenci arkadaşlarımız da oluyor. Ama 40-40 yaş üstünde bir yerde çalışan veya kendi işini yapan. Doğrudan girişimci olan arkadaşlar var. Zaten girişimcisiniz. Herhalde girişimcilik bir tutku. İnsanlar yeni girişimler yapmaya çalışıyor. Kitle olarak karma diyebiliriz. Bu konu birçok insana hitap ediyor diyebilirim.
Yazının sonunda artık sosyal girişimcilikle ilgili bu soruların cevabını kolaylıkla verebilirsiniz:
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
