Kadının İş Yaşamındaki Rolü
Tarih | Kadınların İş Yaşamındaki Rolü | Kadın İstihdamındaki Gelişmeler |
---|---|---|
Geçmiş Dönem | Ekonomik geçimde söz sahibi değil | Aile geçimini sadece erkek bireyler sağlar |
Modern Dönem | Ekonomik geçimde söz sahibi, iş yaşamına katılan bir birey | Kadın istihdamı ve işleyişinde değişiklikler |
Günümüz | İş hayatında üstlenilen roller çeşitlenmiş | Kadın istihdamı artış göstermiş, ancak eşitlik seviyesi hala tamamlanmamış |
Gelecek | Daha fazla çeşitlenen ve güçlenen roller | Kadın istihdamındaki eşitliğin tam anlamıyla sağlanmasını ve kadınların iş gücüne daha aktif katılımını hedeflemek |
Geçmişten Geleceğe | Sosyoekonomik gelişim sürecinde kadının rolünün önemli olduğunun farkındalığı | Kadınların iş gücüne katılımı ve istihdamındaki artış, ekonomik büyümeye ve sosyal adaletin sağlanmasına yardımcı olur |
20. Yüzyıl | İlk defa kadınlar iş yaşamına aktif olarak katılmıştır | 20. yüzyılın ekonomik ve sosyal değişimlerine paralel olarak kadın istihdamı artmıştır |
21. Yüzyıl | Kadınlar hemen hemen her sektörde ve pozisyonda yer almaktadır | Kadın istihdamı oranı belirgin bir şekilde artmış olup, bazı sektörlerde erkeklerle eşit seviyede veya onları geçmiştir |
Kovid-19 Pandemisi | Kadınları ekonomiden aktif katılımını teşvik etmeye yönelik politikaların önemi bir kez daha ortaya çıktı | Kadınların iş gücünden çekilme oranı erkeklere göre çok daha yüksek oldu |
Son 10 Yıl | Kadın liderliği ve girişimciliği artarak devam etmektedir | Özellikle teknoloji ve mühendislik alanlarında kadın istihdamındaki artış dikkate değerdir |
2025 ve Sonrası | Kadınların iş yaşamındaki rolü giderek önem kazanacaktır | Kadın istihdamının artması ve eşitlik düzeyinin iyileştirilmesi için politikaların geliştirilmesi gerekmektedir |
Hayatımızı idame ettirmek ve geçimimizi sağlamak temel ihtiyaçlarımızın başında gelir. Geçmişte bir aile kurumunun geçimini sağlayan aile fertleri yalnızca erkek bireyler olsa da zaman içerisinde kadınlar da ekonomik geçimde söz sahibi olmuşlar ve iş hayatına katılma fırsatı bulmuşlardır. Her geçen gün kadın istihdamı ve iş yaşamında üstlenilen roller çeşitlenerek artmış ancak halen erkek bireyler ile eşit bir seviyeye ulaşamamıştır.
Türkiye’de Kadın İstihdamı
TÜİK verilerine göre Türkiye'de 15 ve daha büyük yaştaki bireylerin istihdam oranı %47,1 olarak açıklandı. Bu oran erkeklerde %65,6 iken kadınlarda %28,9 olarak duyuruldu. Almanya’ da ise 2017 yılında sayıları 18,4 milyonu bulan çalışan kadın sayısı 20-64 yaş arası kadın nüfusunun yüzde 75’ini oluşturuyordu. Elbette ki bu büyük istihdam farkının sebepleri oldukça çeşitli. Özellikle devlet politikalarıyla çalışma şartlarının reforme edilmesi istihdamı arttıran etmenlerden.
Kadınların İş Hayatında Karşılaştıkları Problemler Neler?
Öncelikli olarak kadın istihdamı konusunu zorlaştıran etmenleri ele almak gerekir. Ekonomik çalkantılarla beraber işverenlerin az personel çok iş yaklaşımını benimsemesiyle çalışma saatleri esnemeye başladı. Sosyal yaşam içerisinde cinsiyetine biçilen toplumsal roller ile iş yaşamını birlikte sürdürmek zorunda kalan kadınlar için çalışma saatleri ve şartları büyük bir sorun haline geldi.
Evde ev işleri ve çocuk bakımı gibi görevleri üstlenen kadınlar uzun süren çalışma saatlerine adapte olmakta güçlük çekti. Aile ve iş baskısı da buna eklenince kadın istihdamı giderek zorlaşır hale geldi. Yine iş hayatında karşımıza çıkan kadına yönelik cinsiyetçi yaklaşımlar ve taciz olayları istihdamı engelleyen önemli unsurlardan. Uygulanan mobbing ile kadının çalışma yaşamı zorlaştırılmakta. Çalışma saatleri dolayısıyla evli kadınları istihdam etmekten kaçınan iş verenler de oldukça fazla.
Özellikle çocuk sahibi olma ihtimallerini göz önünde bulunduran işverenler yasa gereği kadına hak olarak sunulan doğum ve süt izinlerinden dolayı evli kadın istihdamı hususunda temkinli yaklaşmakta. Bu da kadının sosyal yaşamını sabote ederken çalışma alanını daraltmakta.
Kadın İstihdamı Problemine Karşı Üretilebilecek Çözümler
Değinilen tüm sıkıntılar bizi kadın istihdamı problemlerini nasıl çözebiliriz düşüncesine sevk ediyor. Burada kadınlar olarak bize büyük görevler düşerken konunun asıl muhatabı tabi ki de yönetimde bulunan kurumlardır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı nezdinde kadınların çalışma koşullarını iyileştirmeye yönelik atılımlar günbegün artarak devam ediyor. Öneriler arasında çalışma saatlerinin kadınlar özelinde yeniden planlanması en büyük atılımlardan biri olacaktır.
Nüfus geneli ile çalışan kadın oranında üst sıralarda yer alan ülkeleri incelediğimiz taktirde yarı zamanlı çalışma prensibini benimsediklerini görüyoruz. Aynı şekilde çalışma ortamında sağlanacak fırsat eşitsizliklerinin giderilmesi ile de kadın istihdamı özendirilebilir. Kariyer olanaklarının kendi cinsi için de adım adım yükseldiğini gören kadınlar çalışmaya heveslenir ve çok başarılı yerlere gelebilir.
Her iş yerinde anneler için oluşturulmuş çocuk bakım ve eğitim alanları da çocuklu kadın istihdamı önündeki engeli kaldırmış olur. Bu çocuk-anne ilişkisini sıcak tutmak için de gerekli olan bir uygulamadır.
İş Kollarının Artışı
Teknolojinin gelişmesi ile birlikte internet ve bilgisayar erişiminin olduğu her yerde rahatlıkla çalışabileceğimiz iş kolları artmıştır. Birçok iş sahasında mekan gözetmeksizin çalışma şeklinin doğması, kadın istihdamı için önemli bir rol oynamıştır. Şirketlerin de mekan ve enerji tasarrufu açısından benimsedikleri bu yöntem, kadınlara diledikleri mekanda ve zamanda çalışma kolaylığı sağlamaktadır.
E- ticaret sitelerini yaygınlaştırılması ile kendi üretimlerini internet pazarı üzerinden alıcısı ile buluşturabilen kadınların sayısı da çoğalacaktır. En önemli husus ta şu olmalıdır ki kadınlara biçilmiş toplumsal rollerden sıyrılarak ev içerisinde eşit görev dağılımına sahip bireyler oluşturmak bizim elimizdedir. Günümüzde kadınları da çalışma sahasına iten ekonomik süreç, aile bireyleri için müşterek bir hayatın oluşturulmasını zorunlu kılmalıdır. Böyle bir toparlanma süreci içinde kuşkusuz kadın istihdamı artacak ve kadınlar her alanda çalışma fırsatını elde edeceklerdir.
Yazar: Sona Tomaç
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.