İşletmelerde Temel Yetenek Nedir?
Konu | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
Temel Yetenek | Kişinin veya işletmenin en iyi yaptığı, taklit edilemez özellik | Bir doktorun cerrahi becerisi, bir işletmenin ürün kalitesi |
Temel yeteneğin belirlenmesi | Kişinin veya işletmenin kendine özgü, rakipler tarafından taklit edilemeyen en başarılı özellikleri | Apple'ın kullanıcı dostu arayüzü |
Rekabet Avantajı | Temel yeteneğin işletmeye sağladığı üstünlük | Amazon'un hızlı teslimat hizmeti |
İşletme Stratejileri | İşletmenin genel planları ve politikaları | Sürdürülebilirliği hedefleyen stratejiler |
Uzmanlık Bilgisi | Temel yeteneklerden kaynaklanan bilgi | Danışmanlık şirketlerinin yetenek yönetimi |
İşgücü Nitelikleri | İşgücünün belirli işlerdeki becerisi | Mühendislerin teknik bilgisi, satış temsilcilerinin kişiler arası becerileri |
Hizmet veya Ürün | İşletmenin sunmuş olduğu ürün veya hizmet | Starbucks'ın kahvesi |
İkame Edilemezlik | Temel yeteneğin başka bir şirket tarafından sağlanamaması | Netflix'in geniş içerik yelpazesi |
Zayıf Alanların Görülmesi | İşletmenin kendi eksikliklerini tanıyıp bunları geliştirmesi | Açığa çıkan güvenliğe ilişkin sorunların giderilmesi |
Temel Yeteneğin Yararları | Rekabet avantajı sağlama, işletmenin odaklanmasını sağlama, zayıf alanları görme | Tesla'nın elektrikli motor teknolojisi |
Temel yetenek kavramı şu sıralar çok gündemde... Peki herkesin dilinde olan ama bir türlü tam olarak anlaşılamamış olan temel yetenek nedir? Daha doğrusu temel yeteneği tam olarak anlasak da işletmenin temel yeteneği nedir dendiğinde bir durup düşünüyoruz, devreler yanıyor yani...
Temel Yetenek Nedir ?
Kişinin kendine ait en iyi yaptığı şey yeteneklerinin en iyisi olarak görülür. Belli bir zaman sonra kişiyle bu yeteneği artık bir bütün haline gelir, başkaları tarafından taklit edilemez ya da taklit edilse bile becerilemez. Yani kısacası ona özgü bir şey olarak kişinin üzerine yapışıp kalmıştır.
Aynı şekilde bu temel yetenek işletme içinde geçerlidir. İşletme kendine ait en iyi yaptığı şeyi yetenek olarak görür ve belli bir zamandan sonra bu işletmeyle bütünleşir. Artık işletmenin en başarılı olacağı konu, diğer yeteneklerinden ayrı tutacağı, kendine has olan ve başka şirketler tarafından taklit edilemeyen özelliği temel yetenek olarak kabul edilir. Eğer bu yetenek kullanılabilirse işletmeye çok büyük rekabet avantajı sağlayacaktır.
Ama önce akıllarda kalan başka bir soruyu cevaplayalım. Herşey temel yetenek olur mu ya da temel yeteneği nasıl belirleriz ? Temel yetenek neler olabilir ?
Şu şekilde ifade edilebilir: kişi güzel olabilir, çekici olabilir ya da zeki olabilir. Diğer bir örnekle piyano çalabilir, şarkı söyleyebilir veya bisiklet sürebilir. Ancak bu özelliklerin tamamı o kişide mi toplanmış? Diğer bir ifadeyle dünyadaki en iyi bisiklet sürebilen kişiyle mi karşı karşıyayız? Konunun içinden çıkılmaz noktası kendini bize burada gösteriyor.
Bir işletmede bir özelliğin temel yetenek olabilmesi için rakipleri tarafından kolay taklit edilememesi, ya da rakipleri tarafından kolay anlaşılamaması gerekir. Kendine özgü olması, bu özelliğin şirketi bir ileri kademeye taşıması ve/veya pazar alanlarında işletmeye rekabet avantajı sağlaması gerekir. Dinamikleri doğrultusunda şirketin en iyi yaptığı iş olması gerekir.
Temel yetenek; şirket stratejileri, uzmanlık bilgisi, işgücü nitelikleri, ürettiği hizmet ya da ürettiği hizmetin şekli olabilir. Yani herşey olabilir yeter ki ikame edilemiyor olsun.
Temel yetenek işletmeye nasıl yararlar sağlar?
İşletmenin kurumsal swot analizinde güçlü ve zayıf yönlerini görmesi bir işletme için her zaman önemlidir. Değişen ekonomik koşullar veya öngörülemeyen tehditlere karşı önceden hazırlıklı olması açısından önemlidir. Ayrıca işletme kendini tanıdıktan sonra neye odaklanması gerektiğini bilecek ve başka işlerde zaman kaybetmeyecektir. Tamamen temel yeteneğine odaklanacak ve böylece diğer işletmelerle arasındaki farkı ortaya koyacak hangi alanda üstünlük sağlayacağını bilecektir. İleriye yönelik nasıl bir yol izlemesi gerektiğini bilecek dış ve iç çevresine karşı nasıl davranması gerektiğini anlayacaktır.
Hatta kendini tanımasıyla birlikte zayıf alanlarını da görecek, gider olarak görülen diğer işlerini de dış kaynaktan yararlanarak çözecek ve daha çok kar etmiş olacaktır.
İşte bu sebeplerden dolayı işletmeler için temel yeteneğini saptamak iyi bir başlangıç olabilir. İşletmenin geleceği açısından da faydalı olacağı kanaatindeyim.
Aktardığım bilgilerin yararlı olması dileğiyle...
İşletmelerde temel yeteneklerle ilgili sorularınız ya da görüşlerinizi aşağıda yorum kısmında paylaşabilirsiniz.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.