Kariyer Planlama Nedir? Nasıl Yapılır?

Her birimiz hayallerimizin peşinde kariyer basamaklarını tırmanmaya çalışıyoruz. Bazılarımız temkinli davranıyorken bazılarımız bu uğurda canla başla çalışmalar yapıyor. Peki, kariyer planlama nedir? Kariyer planlama en temel tanımı ile aslında kariyer yaşamınızın bir yol haritası olarak düşünülebilir. Böylece hedeflerinizi, isteklerinizi, amaçlarınızı daha net bir şekilde görebilirsiniz. Kariyer planlaması kariyer yaşantısının başında yapılması gerekirken, hayatın akışı içinde planda değişiklikler de yapılabilir.

Kariyer planlaması, kariyer merdiveninin her basamağında yaşamın içine dahil edilebilir. Mesleğinizde mutsuz olmanız durumunda, bazen risk almak ilerleyen yaşamda mutluluk da getirebilir. Kariyer planlama nasıl yapılır? Sorusu akıllara takılıyor. Kariyer planlamasını yaparken en çok dikkat etmeniz gereken konu “gerçekten” ne yapmak istediğinizi tespit etmektir. Karar verdikten sonra haritayı doğru çizmek daha kolay olacaktır. Öncelikle kendinizi iyi tanıdığınızdan emin olmanız gerekir. Neler yapmaktan keyif alıyorsunuz, bilgi ve yetenekleriniz neler, hangi alanlarda tecrübe sahibisiniz, bu güne kadar hangi dallarda başarı elde ettiniz, gibi sorulara yanıt aramanız gerekir.

Kariyer Planlaması Yaparken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Öncelikle mantığınızın ve isteklerinizin eşit ya da birbirine yakın olmasına dikkat etmelisiniz. İstemediğiniz bir işi yapmak para kazanmanızı sağlayabilir ancak zaman geçtikçe mutsuz olmak maalesef kaçınılmazdır. Kariyer planlaması yapan bir kişinin en çok dikkat etmesi gereken şey “gerçekten” ne yapmak istediğine doğru karar vermektir. Doğru kararı verdikten sonra bir yol belirlemek çok daha kolay olacaktır. İlk olarak kendinizi iyi tanımalısınız. Kim olduğunuzu anlamakla işe başlayabilirsiniz. Neler yapmaktan zevk alıyorsunuz, bilgi ve becerileriniz nelerden oluşuyor, ne gibi alanlarda tecrübe edindiniz, bugüne kadar hangi dallarda başarı sahibi oldunuz ve benzeri birçok soruyu kendinize sormanız gerekir. Kendinizi bir anlamda test etmenizi sağlayan bu yöntem yine kendiniz hakkında bir değerlendirme yapmanızı da sağlar. Ardından aşağıda açıkladığımız kavramlar yaşamınıza dahil olur.

Dışardan bakın

Kariyerinize dışardan bir göz atmanız gerekir. Bu aslında ulaşmak istediğiniz hedefler hakkında bir genel bakış olarak düşünülmeli. Nereye ve ne zaman ulaşmak istediğinizi belirlemeniz için güzel bir fırsat. Engellerle nasıl başa çıkabileceğinizi, vazgeçmemeniz için gereken motivasyon kaynaklarını neler, neyi ne amaçla istediğinizi anlamanız ve bundan sonraki 10 senede kendinizi nerede görmek istediğinizi içeren bir genel bakış olarak önemlidir.

Hangi sektör olmalı?

Belki de en önemli konulardan biri sektör seçimidir. Hangi sektör ilginizi çekiyor, hangi firmalarla ve hangi departmanlarda çalışmayı istediğinizi değerlendirmelisiniz. Bilgi ve becerileriniz çerçevesinde hangi sektörde daha keyifle çalışacağınızı tespit etmeniz gerekir.

Güçlü ve zayıf yanlarınızı değerlendirin

Yalnız kariyer ya da iş yaşantısı olarak değil. Genel olarak kendinizi daha güçlü gördüğünüz yerlerin neler olduğuna da bakmanız yararlı olur. Örnek olarak; satış alanında kendinize güveniyorsanız, ikna kabiliyeti ve insan ilişkilerinde başarılı olduğunuzu düşünüyorsanız kariyer planlamanıza mutlaka bu maddeleri eklemeniz gerekir.

Hareket planı belirleyin

Kendinize genel olarak bir değerlendirdikten sonra güçlü yönlerinizi, yeteneklerinizi, istek ve hedeflerinizi tespit etmiş oldunuz. Sektörde faaliyet göstermeye hazırsanız şimdi sırada hareket planını belirlemek var. Artık bütün planlarınızı yerine getirmek için kullanacağınız taktikleri belirlemeye hazır hale gelmiş olursunuz. Araştırma yapmalı ve sektördeki uzmanlarla iletişime geçmelisiniz. Böylece yapmayı planladığınız şeyler hakkında bilgi alabilirsiniz. Özellikle sizinle aynı hedefleri belirlemiş ve başarılı olan kişilerle yapacağınız her görüşme sizin için altın niteliğinde olur. Bunun yanı sıra başarılı kurumlarla da görüşme sağlayabilir ve sektörle alakalı bilgi sahibi olabilirsiniz. Tüm bu kariyer planına finansal planlamayı da dahil etmenizde yarar var. Bazı hayaller için birtakım maddi yatırımlar yapmanız faydalı olur. Bu sebeple planlarınızı yaparken mutlaka finansal planları da eklemelisiniz. Kariyer planlamasının önemli bir yere sahip olmasının en basit sebebi de çıktığınız yolculukta “mutlu” olmaya yardımcı olmasıdır. Öyle bir meslek tercihi yapın ki yaşamınız boyunca işiniz en keyifli uğraşınız olsun ve kendinizi hiç çalışıyor gibi görmeyin!

Doğru Kariyer Planlama Nasıl Yapılır?

Kariyer, bireylerin yaşam boyu ulaşmak istediği iş ve meslek olgusunu ifade eder. Kariyer hedefine istedikleri şekilde ulaşmak isteyen kişiler, çekirdek ailede aldığı eğitimden, üniversite eğitimine kadar olan süreçte hedefleri ekseninde belirgin ve başarılı bir yol takip eder. Kariyer planı yapmak, gelecek yapılandırması için hedef belirleyen bireyler için yol gösterici niteliktedir. Tam da bu noktada kariyer hedefimizi belirlerken kat ettiğimiz yollar ve doğru bir hedefe sahip olmak büyük bir önem taşır. Hedeflerini doğru belirledikten sonra bu çerçevede ilerlemeyi sürdüren bireyler gelecek yaşamda kariyerlerinde daha başarılı olma fırsatını elde eder. Doğru bir kariyer hedefi belirlenmesinde “kariyer planlamasının” önemi oldukça açıktır. Kariyer planlaması, bireyin hedeflerine ulaşması için kat ettiği yolun basamaklarını oluşturan oldukça önemli bir unsurdur. Hedefleri doğrultusunda hareket eden ve doğru kariyer planlaması yapan kişilerin aşağıda sıraladığımız özellikleri oldukça açık ve nettir.

• Geleceğe yönelik beklentileri net çizgilerle çizilmiştir.

• Kariyer yolunda kendilerini doğru yönlendirirler.

• Hedefe ulaşma yolunda gereken emeği ortaya koyarlar.

• Sonuç odaklı hareket ederler.

• Başarısızlıkların ve engellerin onları yıldırmasına asla müsaade etmezler.

• Planlı çalışmalar yürütürler.

• Öngörülü hareket ederler ve ileriye dönük düşünürler.

• Geleceklerinde iyi bir yaşam standardına sahip olmanın temellerini atmak için çalışırlar.

• Hayal güçleri geniştir.

• Kariyer hedeflerine ulaşma şansları diğer bireylere göre oldukça çok yüksektir.

• Ne istedikleri konusunda oldukça nettirler.

Kariyer Planlama Sırasında Nelerden Kaçınmak Gerekir?

• Kariyer planı kişiseldir tamamen kişiye özeldir ve kişinin beklentilerini yansıtması gerekir. Kariyer planlaması yapılırken uzak durulması gereken ilk hatalı davranış, başkalarının istekleri doğrultusunda hareket etmektir. Planlama yapmaya karar verdiğinizde mümkün olduğunca başka kişilerin sizinle ilgili planlarını dinlemekten uzak durmanız faydalı olur. Size iyi gelecek çalışma alanlarını belirledikten sonra başkalarından fikir alabilirsiniz. Ancak isteklerinizi başkalarının fikirleri doğrultusunda şekillendirmeyin.

• Yalnızca prestijli olduğuna inandığınız ya da çok gelir getireceğini düşündüğünüz alanlarda kariyer planlaması yapmaktan kaçının. Kendinizi ve sahip olduğunuz becerileri iyi tespit edin, kendi amaçlarınıza ulaşmanızda sizi destekleyecek tercihlere göre hareket edin.

• Kariyer hedefi belirlerken yalnız olmanız doğru olsa da kararınızı verdikten sonra tam tersi bir strateji benimsemeniz doğru olur. Düşündüğünüz kariyer planında bir aksama yaşamamak için başkalarından yardım alabilirsiniz. Kafanızdaki soru işaretlerinden kurtulun ve başkalarının deneyimlerinden mutlaka yararlanın.

• İş yaşamına başladıktan sonra kariyer planlaması yapıyorsanız, yolunuz biraz daha zor olsa da engelleri aşabilirsiniz! Ancak kariyer planlarınızı yaparken sadece iş ilanlarına bakıyorsanız bu noktada bir sorun yaşayabileceğinizi söyleyebiliriz. İş ilanlarına göre bir yol belirlemekle kariyer planlaması yapmak arasında neredeyse uçurum var!

• kariyer planlaması yapıp sonradan planlarından vazgeçenler arasında yer almamalısınız! haklısınız zorlu ve herkesin girmeye cesaret edemediği bir yolu tercih etmiş olabilirsiniz. fakat başarı için sabır ve özveri gerektiğini asla unutmayın. kariyer planlaması yaparken bir o kadar tutarlılığın da önemli olduğunu aklınızdan çıkarmayın. kariyer tercihlerini yaparken bu tercihlerin mutluluğunuz üzerinde oldukça büyük bir etkiye sahip olduğunu sık sık kendinize hatırlatın.