İnsan Kaynakları Planlaması Nedir?
İnsan Kaynakları Planlama Aşamaları | Açıklama | Önemi |
---|---|---|
Analiz Aşaması | İş pozisyonları, yetkinlik tespiti, çalışanların performans analizleri ve kurumun genel insan kaynakları yönetimi hakkında analiz yapılır. | Kurumun tam anlamıyla nasıl bir iş gücüne ihtiyaç duyduğunu ve mevcut durumun ne olduğunu belirler. |
İhtiyaç ve Durum Tespiti | Kurumun eksikliklerinin tespit edilmesi ve tamamlaması gereken iş süreçleri belirlenir. | Kurumun ihtiyaçlarını belirler ve bu ihtiyaçları karşılamak için gerekli stratejileri oluşturmayı sağlar. |
Strateji Geliştirme | İhtiyaçları karşılamak için hangi yetkinliklere ve becerilere ihtiyaç duyulacağının belirlenmesi ve bunları nasıl edinebileceğinin planlanması. | İhtiyaçların karşılanması ve işletmenin hedeflerine ulaşması için gerekli stratejilerin belirlenmesini sağlar. |
Eylem Planı Oluşturma | Belirlenen stratejilere göre hangi adımların ne zaman ve nasıl atılacağının planlanması. | İşletmenin hedeflere ulaşması için gerekli olan işlemleri ve adımları belirler ve bu adımların zaman içinde nasıl atılacağını planlar. |
Uygulama | Hazırlanan eylem planının uygulanması. | Belirlenen stratejilerin ve adımların işletme tarafından atılmasını ve planlanan hedeflere ulaşılmasını sağlar. |
Denetim ve Değerlendirme | Uygulama aşamasının etkinliğinin ve verimliliğinin denetlenmesi ve değerlendirilmesi. | İşletmenin hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının belirlenmesi, hedeflere ulaşılamıyor ise nelerin yanlış olduğunun tespit edilmesi ve düzeltilmesi için kullanılır. |
Düzeltme ve İyileştirme | Denetim ve değerlendirme sonucunda belirlenen hataların ve eksiklerin düzeltilmesi ve iyileştirilmesi. | İşletmenin hedeflerine daha etkin ve verimli bir şekilde ulaşabilmesi için gerekli düzeltmelerin ve iyileştirmelerin yapılmasını sağlar. |
Kariyer Planlama | İşletmenin çalışanlarının kariyer gelişimlerinin planlanması | Çalışanların motivasyonunu artırır ve işletmenin uzun vadede hedeflerine ulaşmasını sağlar. |
İK Stratejisi Oluşturma | İşletmenin insan kaynakları hedeflerinin ve stratejilerinin belirlenmesi | Belirlenen hedef ve stratejilere göre doğru insan kaynakları uygulamalarının planlanmasını ve uygulanmasını sağlar. |
Ödüllendirme Sistemi Tasarımı | Çalışanların performanslarına göre ödüllendirileceği bir sistem oluşturma | Çalışanların motivasyonunu artırır ve işletmenin hedeflerine ulaşmasını sağlar. |
İşletmenin bugününü ve en önemlisi geleceğini belirleyen önemli bir insan kaynakları kavramı var: İK planlaması. İnsan kaynakları planlaması, işletmenin kuruluşundan geleceğine kadar uzanan personel ve ik süreçleri hakkında neler yapılabilir sorusunu cevaplar. İnsan kaynaklarında planlama ve uygulama işin yarısından çoğunu temsil eder. Tüm ik süreçlerinde bir plan aşaması vardır ve buna uygun olarak da işin uygulamaya alınması yer alır. Peki ik'nın planlanması için ilk aşama nedir ve tüm süreçlerin en başını temsil eden ik planlaması ne işe yarar? Gelin bu önemli kurum içi sorusuna birlikte yanıt arayalım.
İnsan Kaynakları Planlaması Nasıl Yapılır?
İşletme kurma aşaması, başlı başına zorlu bir süreci temsil eder. Mutlak başarı hedefi, hemen hemen her işletmenin isteğidir. Sorulması gerekilen soru ise bu isteğe yönelik hangi planlar uygulamaya konuluyor? İşte bu soruya ciddi bir akılla cevap veremeyen işletmeler, bir süre sonra hizmet verdikleri alandan ayrılıyor. Halbuki hizmete devam etmenin basit ama oldukça önem arz eden aşamaları var. Bunlardan ilki çalışacak iş gücü ve iş gücünün planlamasına önayak olan insan kaynakları planlamasıdır. İk planlaması; personel ihtiyacının tespiti, iş gücü nitelikleri, stratejisi ve kurum içi departmanların varlığını planlamayı içerir. Kısacası ik planlaması, bir işletmenin kurum içi departmanlarını belirlemesi ve gerekli personel açığını kapatması için zorunlu bir iş sürecidir.
İk planlamasının işlenebilir olması için süreci yönetebilecek bir yetkin bir ik departmanına ve profesyonel bir bakışa sahip yöneticilere ihtiyaç vardır. Aşama aşama yürütülen insan kaynakları planlaması, analiz ve stratejik adımlarla ilerler. Başarılı bir ik planlaması için de işletmenin mevcut hedeflerini ve çalışma düzenini iyi tespit edilmesi gerekir. Ayrıca yalnızca işletmenin kendisine değil, çevresine de göz atması lazımdır. Son gelişmeler neler, işletmenin dış çevresinde hangi yasalar etkili ve piyasadaki son düzenlemeler neler? Tüm bu soruların cevapları ışığında, ik planlamasının altyapısı da hazır hâle gelir.
İk planlama aşamasında özellikle iç yani kurum ve dış çevre analizi çok önemlidir. Kurumsal altyapı oluşturmak için kaynakları araştırmak, süzgeçten geçirmek ve gerekli uygulamaları başlatmak, ik planlamasının kısa bir özetidir. Peki ik planlaması aşamaları nasıl etkinleştirilir ve başarılı bir planlama süreci için neler yapılabilir?
İnsan Kaynakları Planlaması Aşamaları Nelerdir?
Birçok proje ve işin ön kısmında analiz yer alır. Hangi iş alanında çalışırsanız çalışın, nitelikli bir araştırma olmaksızın yol katetmeniz oldukça zor ve zahmetlidir. Peki insan kaynakları planlaması aşamaları söz konusu olduğunda analiz ne şekilde kendini gösterir?
İk planlamasında, veri analizi ve durum tespiti aşamaları büyük bir yer tutar. İk planlamasındaki aşamalar; analiz, tespit, strateji, eylem planı ve uygulama yer alır. İk yönetimi ve planlamasında, tahminlere ve olasılıklara göre uygulama geçinmez. Stratejik bir ik yönetiminde değerlendirmeye ve analize bağlı uygulamalar esastır. Neyin, nasıl ve neden yapılacağı belirli bir şemaya göre uygulanır ve her bir uygulamada denetime tabiidir. insan kaynakları planlamasında nasıl bir yol izlenir ve uygulanır? İk planlaması aşamalarında etkili olan adımları şu şekilde tanımlayabiliriz:
Analiz Aşaması
Mevcut işletmenin iş gücü ve kurumsal altyapısı için organizasyon tablosu ortaya çıkarılır. İş pozisyonları, istenen yetkinlik tespiti, mevcut çalışanların verimlilik-ücret- performans analizleri ve kurumun genel insan kaynakları yönetimi hakkında analiz etkinleştirilir. Ayrıca dijital ik yönetimine bağlı olarak veri analizi yöntemiyle de toplanan personel bilgi ve veriler, analiz aşaması için kaynak oluşturur. İk planlamasında analiz; iç ve dış çevreyi analiz etmeye yöneliktir. Kurumun kendi iç dinamikleri dışında, hizmet verdiği çevredeki dinamikleri de hesaba katması gerekir. Kısacası kurum içindeki personel son durumu, iş tanımları, gerekli pozisyon ihtiyaçları, kariyer planlamaları ve ödüllendirme gibi iş ve durumlar için ciddi bir analiz şarttır.
İhtiyaç ve Durum Tespiti
İk planlamasının en önemli aşamalarından biri, ihtiyacı hissetmek ve belirtmektir. Aynı zamanda bunu belirtmeye yönelik durum tespite de etkinleştirilir. İhtiyacı belirlemek, talep yaratmak ve talebin çeşitli süreçlerde ihtiyacı karşılaması için gereklidir. İk planlaması açısından ihtiyaç, personel alımı ve iş süreçlerindeki gerekli adımlardır. İşletmenin hedefleri ve iş süreçleri doğrultusunda bir ihtiyaç doğar ve ihtiyacı karşılamak için de personel bulunur ya da bir iş süreci yaratılır. İhtiyaç belirleme aşamasında, kurumun eksiklikleri ve tamamlaması gereken iş süreçleri önemli bir kaynak oluşturur.
Ayrıca ihtiyaç belirleme aşamasında bazı sorular da ihtiyaca kaynak bulmak açısından önemlidir. Örneğin; kurumun ihtiyaç duyduğu iş tanımı ne, hangi yetkinlikler ve beceriler hangi çalışan grubundan karşılanabilir? Bu ve benzeri sorular yanıtlanarak daha somut ve başarılı bir ihtiyaç belirleme adımları izlenebilir.
Arz ve Talep
İhtiyacı belirleme aşamasından sonra ihtiyacı karşılayacak personel ve işlerin nerelerden karşılanabileceği hesaba katılır. Örneğin, iş tanımı ve ihtiyaç belirlendikten sonra arzı karşılayacak personelin hangi departmanda hangi görevlere sahip olarak iş yapabileceği ortaya çıkarılır. Yine arzı karşılayacak iş süreci ya da personel, kurumdan mı yoksa dış çevreden mi karşılanacak, bu durumu da ayrıca tartışmaya açmak gerekir. Bu aşamada arzı karşılaması beklenen personel için doğru bir işe alım ve mülakat süreci de devreye girer.
Uygulama Planı
Hayata geçirilmesi düşünülen ve çeşitli aşamalarla kontrol edilen uygulamalar, bir eylem planı neticesinde uygulanabilir hâle gelir. Stratejik insan kaynakları yönetimi için önemli olan ik süreçlerinin bir eyleme dönüşmesi için planlama yapılır. eylem planında; analizlerden, ihtiyaçlardan, taleplerden ve hedeflerden hareketle ik uygulamaları hayata geçirilir. i̇şe alım, kariyer planı, ödüllendirme sistemi, örgütsel yapı, performans değerlendirme ve dış çevre kaynaklı gelişmeler, bir eylem planı içinde ele alınır. Başarılı bir eylem planı için yalnızca ik departmanı değil, birimlerin ilgili yöneticileri ve ekip liderleri de süreçte yer alırlar. Netice olarak insan kaynakları planlaması işletme kuruluşundan devamına kadar zorunlu tutulması gereken bir iş sürecidir. İşinde ve hizmetinde başarılı bir işletme, balığın baştan kokmadığı bir kurumsal yapıyla verimli ve üretken hâle gelebilir.
Ankara Üniversitesi Halkla ilişkiler ve tanıtım bölümünden mezun oldu. Lisans öğreniminde sosyal farkındalık kampanyalarında görev aldı. İstanbul İşletme Enstitüsü’nde fotoğrafçılık, iletişim, kişisel gelişim ve diğer farklı konularında yazmaya başladı.