Evde Bakım Hemşiresi Nedir? Ne İş Yapar?

Evde bakım hemşiresi; evde bakım hizmetine gerek duyan hastaların, iyileşme süreçlerine yardımcı olan, hastaların yaşam kalitelerini artıran ve bakımını gerçekleştiren, hasta ve yakınlarına danışmanlık hizmeti veren üniversitelerin hemşirelik bölümlerinden mezun olan kişiler olarak tarif edilebilir. Bu yazımızda görev ve sorumluluklarına, bu meslek için girilmesi gereken sınavlara yer verdik.

Evde Bakım Hemşiresi Nedir?

Evde bakım tam olarak hedef kişi veya kişilerin sağlığını geliştirmek, düzeltmek, sürdürmek veya hastalık ya da sakatlığın olduğu durumlarda etkisini olabildiğince en aza indirgemek ve bağımsızlık düzeyini yukarıya çıkarmak, yaşam kalitesini ve süresini artırmak, çocuk yaşta olan kişilerin büyüme ve gelişmesini desteklemek, palyatif bakım evresinde yer alan hastalar için kaliteli bir yaşam sonu bakımını gerçekleştirmek ve olanaklar dahilinde evde ölümün gerçekleşmesini sağlamak adına birey ve ailelere yaşamış oluğu şartlarda verilen geniş kapsamlı sağlık hizmetlerini ifade eder.

Evde bakım hizmetlerinin yapısında multidisipliner ekip anlayışı ve bütüncül bakış açıcı anlayışı yer alır. Evde bakım ekibi kapsamında; hekim, fizyoterapist, hemşire, konuşma terapisti, uğraş terapisti, diyetisyen, aile üyeleri hasta ve gönüllüler gibi kişiler bulunmaktadır. Kişinin evde bakım ihtiyaçlarının, ilgili ekip üyelerinin kimlerden meydan geleceği ve hizmet içeriği kapsamı ile beraber ilgili süresini belirler. Fakat, kamu tarafından destekli olmayan evde bakım sistemlerinin olmadığı durumlarda, bu hizmetlerin içerik kapsamı kişi ve kişinin ailesinin ödeme gücü dahilinde belirleneceği bir gerçektir.

Evde bakım hizmetlerinin tarihi gelişimine bakıldığında, hemşirelik hizmetleriyle başladığı ve yıllarca bu şekilde devam edildiği görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı eyaletlerinde, 1885 yılında evde hemşirelik bakımını sunmak için gönüllü kuruluşlar kurulmuştur. Sonraki yıllarda ilgili kuruluşlar Ziyaretçi Hemşireler Birliği’ni kurmuşlardır. 1900 yıllının ilk dönemlerinde, endüstrileşme odaklı hızlı göçün meydana getirmiş olduğu sağlıksız yaşam koşulları ve beraberinde gelen enfeksiyon hastalıkları, hemşirelerin evlere yapmış oldukları ziyaretler hız kazanmıştır.

Evde bakım hemşiresi; evde bakım hizmetine gerek duyan hastaların, iyileşme süreçlerine yardımcı olan, hastaların yaşam kalitelerini artıran ve bakımını gerçekleştiren, hasta ve yakınlarına danışmanlık hizmeti veren üniversitelerin hemşirelik bölümlerinden mezun olan kişiler olarak tarif edilebilir.

Evde Bakım Hemşiresi Ne İş Yapar?

Evde bakım hemşirelerin birçok görev ve sorumlulukları vardır. Bunlardan bazıları şöyledir;

• Görev yapmış olduğu kurum tarafından belirlemiş olduğu politika, hedef, kurallar ve düzenlemelere uymakla sorumludur.

• Evde bakım hizmetine ihtiyaç duyan kişinin kendisi ve ailesiyle tanışır

• Sorumluluğu kapsamında bulunan hastaların bakım planlarını hazırlar. Bu kapsamda Hemşirelik Süreci Hasta Tanıma Formu kullanılarak hastanın bu konudaki kapsamlı değerlendirmesini gerçekleştirerek veri toplar ve bunları usulüne uygun kaydeder.

• Hastanın bakım ihtiyaçlarını belirler ve bunları doğru bir şekilde uygular. Ortaya çıkan sonuçları değerlendirir ve gereksinimlere göre de bakımda farklı düzenlemeler gerçekleştirir.

• Hemşirelik uygulamalarının bütün aşamalarını eksiksiz ve zamanında kaydeder.

• Hasta ihtiyaçları doğrultusunda ev ortamını uygunluk açısından değerlendirir. Değerlendirmeye alınacak olan konu ışık, ısı, havalandırma, hijyen, zemin, duvar ve tekstil gibi hususlardır. Havalandırma, gürültü, ışık, ısınma ve havalandırma gibi çevresel uyarıları kontrol altına alması, hastanın dinlenmesini ve uyumasını sağlar.

• Hastanın ve ailenin danışmanlık gereksinimlerinin yerine getirilmesini sağlamaya çalışır. Bu konuda hastanın istek şikayet ve önerilerini dinler ve bunları değerlendirir. Gerek duyulması halinde sorumlu ilgili birimlere yönlendirir.

• Ev ortamında verilecek bakım hizmetleriyle ilgili araç, gereçlerin sayı, nitelik ve uygunluklarını değerlendirir ve ilgili birimlerle işbirliğini gerçekleştirir. Bu araç gereçlerin çalışır durumda olup olmadığını kontrol eder.

• Hemşirelik bakımı sırasında gerekli olan bazı tekniklerin yapılmasını (sterilizasyon, dezenfeksiyon, izolasyon, asepsi vb.) sağlar.

• Görev alanı kapsamında yer alan hizmetler için araç-gereç ve malzemelerin istemi konusundaki görüşünü bildirir.

• Hastaya yapılan bakım ve tedaviye yönelik her türlü uygulama ve gözleme ilişkin kayıtların sözel ve yazılı olarak teslimini gerçekleştirir.

• Narkotik olan ilaçların kullanımını gözlemleyerek kontrol altına alır.

• Hastada yapılması beklenen tetkikler için kişinin sağlıklı bir şekilde transferini organize eder.

• Bütün uygulamaları etik kuralları kapsamında gerçekleştirir.

 Evde Bakım Hemşiresi Maaşları

Maaş alımları bakımı gerçekleştirilen hastaya göre, mesleki tecrübe yılına göre ve almış olduğu yeni eğitimlere göre, bireysel veya kurumsal bir çatı altında bu hizmetin verilmesine bağlı olarak değişmektedir. Maaş alımlarında palyatif bakım hizmeti sunan kurumlarda ortalama 4200 TL’dir. En düşük 3800 TL iken en yüksek ise 7200 TL ye kadar çıkmaktadır. Maaşların bu kadar değişken olması elbette görev yapılan kurumun, kurumsal kimliği, nöbete kalınması ve melekte geçirilen hizmet yılı şeklinde gösterilebilir. Örneğin 5 yıllık bir hizmet geçmişi olan evde bakım hemşiresinin kurumsal bir kimliğe sahip olan bir palyatif bakım merkezinde alabileceği maaş 6800 TL’dir. Benzer bir başka kurumda yeni işe başlayan evde bakım hemşiresinin alabileceği maaş ise 3900 TL’dir.

Bir kurumda değil de evde bakım hizmeti veren hemşirenin ise alabileceği maaşlar daha da yüksektir. Fakat tecrübe yılı burada da önemlidir. Ortalama maaş alımları 4500 TL’dir. En düşük maaş alımı 4000 TL seviyesinde olup en yüksek ise 8000 TL kadar çıkmaktadır. Maaşların tamamı 2021 yılı içindir. Maaşların kurumlara göre yüksek olmasının sebebi ise özel bir bakımın yapılıyor olmasıdır. Burada ailenin de ekonomik koşullarının uygun olması sebebiyle maaşların yüksek olması diğer bir neden olarak gösterilebilir. Elbette meslekte geçirilen hizmet yılı unutulmamalıdır.

Evde Bakım Hemşiresi Nasıl Olunur?

Evde bakım hemşiresi olabilmek için iyi bir liseden mezun olmak gerekir. Bu lise kurumsal kimliği olan bir lise olmasında yarar vardır. Lise eğitimini sayısal bölüm olarak tamamlamak gerekiyor. Çünkü üniversitelere sayısal puan türünden almaktadır. Başarılı bir lise eğitiminin akabinde Yüksek Öğretim Kurumunun her yıl düzenlemiş olduğu Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına ve sonrasında Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girmek gerekir. Her iki sınavdan alınabilecek iyi bir puan sonrasında lise ortalama puanı da eklenerek üniversitelerin hemşirelik bölümleri tercih edilmelidir. TYT ve AYT sınavlarında sayısal ders netlerinin iyi seviyelerde yapılması beklenir.

Lisans eğitimi boyunca hem teori hem de pratik eğitimler olmakta ve ağırlıklı sağlık alanıyla ilgili eğitimlerdir. Lisans eğitim sonrasında bu meslek icra edilebilmektedir. Kamu kurumlarında çalışmak isteyenler KPSS/lisans sınavının ilgili puan türüne girmeleri gerekir. Bu sınavdan sonra ise kurum tercihlerini yaparak atabilirler. Evde bakım hemşiresi olabilmek için kurum dışında veya hizmet içi bazı ek eğitimlerin alınmasını gerekebilir.