Dadı Nedir? Ne İş Yapar? Maaşları Ne Kadar?

Çocukluğuma dair siyah beyaz kareler aslında en renkli hatıralarımı oluşturur. Özellikle cumartesi günleri yayınlanan Yeşilçam Filmlerini unutmam mümkün değil. O filmlerde, elbiselerin, duvar kâğıtlarının, arabaların renklerini hayal etmek gerçeğini görmekten daha keyifliydi. Sesler de ayrı bir önemliydi. Radyo programlarına aşina oluşumuzdan olsa gerek karakterleri seslerinden giydirirdik. Yeri geldiğinde de duygu yüklerdik. Bir ses var ki ben dâhil o yıllarda yaşayan tüm çocukların duyduğunda gözünde hep aynı karakter canlanır. Merak ettiniz değil mi? Size biraz ipucu vereyim. Hani o boğuk sesli, balık etli, çikolata tenli “Küçük Hanım!.. Küçük Bey!” diye evin yaramaz çocuklarının peşinde koşuşturan tonton kadın. Yetmişli yıllar ve Dursune Şirin desem. Nam-ı değer Arap Bacı Kalfa; dünya tatlısı bir dadı. Sanırım bu aşamada yaşı genç olanlar için açıklama yapmam gerek. Özetle o güzel filmlerde: "Variyetli ailelerinin çocuklarını dadı yetiştirir." algısı oluşturulmuştu diyebilirim.

Çocuklar profili sürekli değişiyor. X kuşağı ve Y kuşağı çok gerilerde kaldı. Z kuşağı da yerini çoktan Alfa kuşağına bıraktı. Dijitalleşen dünya düzeni dadılık kavramına da yeni bir boyut kattı. Artık dadılar sadece zengin konaklarında çalışmıyor. Her şehirde ve her mahallede görev yapıyorlar. İş hayatında kadınların daha aktif yer almaları sonucu çocuk bakımında kocaman bir boşluk oluştu. Bu boşluğu doldurmak da dadılara düştü.

“Ya ev, ya iş!” dayatmalarına direnen kadınlar; "Hem çalışır hem evimin işini yaparım, anne de olurum." diyerek dik duruş sergilediler. İş dışında, evdeki görevlerini süper kahraman gücüyle yerine getirseler de annelik rolleri en zayıf noktaları oldu. Bu noktada devreye giren dadılar ise en önemli yardımcıları. Dadılarda aranan nitelikler ve beklentiler arttıkça mesleğe yeni yeni gereklilikler eklendi. Bu gidişle eklenmeye de devam edecek gibi görünüyor. Kim bilir belki ilerleyen yıllarda robot dadılarımız olur, ya da dadı hologramlarımız. Yazımda aileler için elzem bu meslek alanını günümüzdeki haliyle size tanıtmaya çalışacağım.

Dadı Nedir?

Ev ortamında ebeveynlerin yerine çocukların bakımıyla ilgilenen kişilere dadı denir. Günümüzde dadı yerine sıklıkla bakıcı kelimesi kullanılmakta. Dadı ve bakıcı arasındaki farkı bir sonraki bölümde izah edeceğim. Yazımıza şimdilik "dadı" tabirini kullanarak devam edelim.

Eskilerde zengin ve kalabalık evlerde görev yapan dadılar, yerini gündüz ya da yatılı görev yapan modern dadılara bıraktı. Çocuklarla etkili iletişim kurabilen dadılar, özellikle annelerin en büyük destekçileri konumunda. Anne ve babalar, en kıymetlilerini emanet ettiği dadılarda öncelikle güvenilirlik arıyor. Sonrasında çocukları sevmelerini sorguluyorlar. Nitekim dadılık sevilmeden yapılacak bir iş değil. Onlar çocuklarımızın sadece fiziksel bakımını üstlenmiyorlar. Tuvalet eğitiminden sofra kurallarını öğretmeye dayanan yelpazede birçok sorumluluğu yerine getiriyorlar. Bu nedenledir ki dadı seçiminde aileler oldukça titizlenir. Sigara alkol vb. kullanmamaları, kişisel hijyenlerine dikkat etmeleri gibi bir çok sorgulama yaparlar. Çocuk Gelişimi mezunları ve çocuk bakımı üzerine sertifikası olan dadı adayları öncelikli tercih edilir. Dilerseniz yeri gelmişken dadılarda aranacak diğer nitelikleri de sıralayalım:

• Güçlü iletişim becerisi,

• Gözlem yeteneği,

• Dengeli ve dozunda otorite,

• Uyumlu ve sempatik olma,

• Sorumluluk bilinci,

• Enerjik olmak,

• Spor, müzik, satranç gibi yeteneklere sahip olmak.

Sizin de gördüğünüz üzere dadı olmak hiç de o kadar kolay değil. Tek başına bitmez tükenmez enerjiye sahip çocukların hızına yetişmek bile çok zorlayıcı. Bazı aileler yabancı dil bilgisi gibi kriterler de arayabiliyor. Çocukları şefkatle sararken disipline etmek; oyunlarına eşlik ederken uyku düzenlerini aksatmamak; çocuğun sevmediği yiyecekleri farklı yöntemlerle yedirebilmek maharet işi. Üstelik dadıların hep uyanık olması gerek. Evler ve oyun parkı gibi dış mekanlar kaza riskleriyle dolu. Çocukları kazalardan koruyacak ve gerektiğinde ilk yardım uygulayacak olan kişiler yine dadılarıdır.

Bakıcı ve Dadı Arasındaki Fark Nedir?

Bakıcılara geçici dadı gözüyle bakabiliriz. Aslında yaptıkları iş gözetmenlik olarak adlandırılabilir. Bakıcılar, her yaştan çocuğa gözetmenlik yaparlar. Gündüz, gece, okul sonrası, hafta sonu gibi sınırları çizilmiş zaman dilimlerinde sorumluluk alırlar. Çocuğun evine giderek bakıcılık yaparlar. Dadıların aksine sadece çocukların bakım ve gözetimini üstlenirler. İstisnai durumlarda ek ücret karşılığı temizlik, ütü, yemek gibi ev işlerin destekleyen bakıcılar vardır. Bazen de özel ders vermek gibi görevler üstlenirler. Tabi tüm bu görevlerin mülakat aşamasında detaylı olarak yüz yüze görüşülmesi gerekir.

Dadılık ise daha uzun soluklu bir görevdir. Belirlenmiş izin günleri dışında düzenli mesai uygulamasına tabi olurlar. Dadılar tüm gün çocuklarla ilgilenmek yanında genelde ev işleriyle de ilgilenirler. Etrafı toplamak, ütü, temizlik, çocuklara öğün hazırlamak vb. Dadılar çoğunlukla çocuğun evine gitse de çocuğun kendi evine gelmesini talep edebilirler. Karşılıklı anlaşma ile bu mümkündür

Yazımın devamında dadı, bakıcı hatta oyun ablalığı ile ilgili bilgilendirme yapmaya devam edeceğim.

Dadı Ne İş Yapar?

Dadılar/ bakıcılar, bebeklerin ve çocukların en yakınında olan kişilerdir. Çoğu zaman onlarla ebeveynlerinden daha fazla vakit geçirirler. Çocukların ilk dişini görmek, ilk kelimesini duymak ya da ilk adımına tanıklık etmek onlara kısmet olur. Dadı ve çocuk arasında zamanla kuvvetli bir bağ oluşur. Öyle ki dadısının arkasından ağlayan çocuklara rastlayabiliriz. Çocukların ilk öğrenme süreçleri taklite dayalı olduğu için dadıların tutum ve davranışları yanında diksiyonları oldukça önemlidir.

İlgili eğitim: Diksiyon Eğitimi

Yurt dışında, belirli süreler içinde hizmet veren bakıcılık uygulamaları yaygındır. Aileler akşam işleri olduğunda birkaç saatliğine çocuklarını bakıcıya emanet ederler. Kısa süreli il dışı seyahatlerde de başvurulacak bakıcılar vardır. Tabi burada ilk ilke güvenlik olacağı için genelde kurumsal firmalar üzerinden hizmet alınır. Ülkemizde ise yaygın olarak aylık ücret karşılığı dadılık görevlendirmesi söz konusudur. Dadılar, bebek/çocuk bakımı dışında ev işlerine de yardımcı olabilirler. Bu kapsamda bebeklerin/ çocukların:

• Güvenliğini sağlamak,

• Hijyenini sağlamak,

• Beslenme ihtiyaçlarını gidermek,

• Küçük yaş gruplarında tuvalet ihtiyaçlarının giderilmesi,

• Çocuğun yaş grubuna uygun etkinliklerin desteklenmesi,

• Oyun oynamasını teşvik etmek, oyun arkadaşlığı yapmak,

• Ahlaki değerlerin gelişimini desteklemek,

• Fiziksel ve psikomotor gelişim alanlarını takip etmek,

• Dil gelişimini desteklemek,

• Olumlu geri bildirimleri ve bilgilendirmeleri ile aile içi iletişimi desteklemek,

• Acil durumlarda ilk yardım uygulamalarını yapmak,

• Ev ödevlerine yardımcı olmak,

• İnternetin güvenli kullanmalarını ve denetimi sağlamak,

• Aile okul ilişkilerinde ebeveynlerin rollerini desteklemek.

• Okula getirip götürme, veli toplantısına katılma

vb. görevleri üstlenir ve özveriyle yerine getirirler.

Dadı Maaşları

Dadıların/ bakıcıların maaşları yaşanılan şehir, semt gibi kriterlere göre farklılık gösterir. İş tecrübesi, eğitim, donanım ve çalışma saatleri de ücretlerin belirlenmesinde rol oynar. Enstrüman bilgisi ve çocuğa öğretme gibi detaylar da önemlidir. Dadının/ bakıcının evinin mesafesi de yol masrafının ücrete yansıması nedeniyle etki eder. 0-1 yaş arası bebeklerin öz bakım gereksinmeleri daha kapsamlı olacağı için talep edilen ücret diğer yaş gruplarına göre biraz daha yüksek olabilir.

Bu genel bilgilendirme sonrası dilerseniz maaş konusunu detaylandıralım. “Yaşanılan şehir bir kriterdir,” demiştik. Bu anlamda Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde en yüksek ücretlendirmenin olduğunu söyleyebiliriz. Sebebi çalışan anne sayısının fazla olması ve trafik yoğunluğundan ötürü mesai saatlerinin nispeten uzunluğudur. Ortalama ücret, 2900 TL ile 3500 TL değişir. Yatılı bakıcı ve dadılara ödenen miktar daha yüksektir. Yabancı bakıcıların döviz cinsinden maaş talep etme durumları olmaktadır.

Oyun ablalığı gibi haftada belli gün ve saatlik çalışma durumlarında çalışılan saate göre ücret ödenir. Bu ücret 1 saat için 25-55 TL arasında değişmektedir.

Dadı Nasıl Olunur?

Her ülkede dadı ve bakıcı olmak için farklı kurallar uygulanır. Ülkemizde ise tecrübeye ve referansa öncelik verilir. Son yıllarda Çocuk Gelişimi alanı mezunlarının tercih edilirliği artmıştır. Özellikle bebekler için dadı arayışlarında sertifika sorgulanması önemlidir. Bakıcının genel kültürü, önceliği çocuğun eğitimi olan ebeveynler için tercih nedenidir. Dadı/ bakıcı adaylarının seminerlere katılması da özellikle çocuklarla sağlıklı iletişim kurmaları noktasında katkı sağlar.

Sadece şefkatli ve tecrübeli olduğu için tercih edilen dadılar elbette vardır. Yine de günümüzde her alanda olduğu gibi bu meslek alanında eğitim önemli hale gelmiştir. Bu noktada: İŞKUR, MYK veya Üniversite onaylı sertifika programlarının olduğu bilgisini vermek isterim. Bu tür programlardan sertifika alanlar aşağıda sıraladığım alanlarda çalışma imkanı bulabilirler:

• Çocuk bakıcısı olarak evde ya da işyerinde,

• Kreş, anaokulu veya çocuk bakımevlerinde,

• Sosyal hizmetlerde veya Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüklerinde