Çocuklarla Etkili İletişim Nasıl Sağlanır?
| İletişim Stratejisi | Açıklama | Önemi |
|---|---|---|
| Sevgi Dili | Ebeveynlerin çocuklarına karşı kullanacağı sevgi sözcükleri, olumsuz durumları giderir. | Çocuklar kendilerini daha sevilen ve değerli hisseder, böylece psikolojik gelişimleri olumlu yönde etkilenir. |
| Doğal ve Samimi Olmak | Çocuklar, kendilerini rahatlıkla ifade edebildikleri hoş bir ortamda gelişirler. | Çocukların kendilerini güvende hissetmeleri ve ifade yeteneklerini geliştirmeleri. |
| Aktif Dinlemek | Ebeveynlerin çocuklarına aktif bir şekilde kulak vermesi ve anladığını belirtmesi önemlidir. | Çocuklar kendilerini anlaşılmış hisseder ve bu onların empati yeteneklerinin gelişimine katkı sağlar. |
| Anlaşılır, Öz ve Sade Dil | Bilgi verirken kısa, öz ve anlaşılır bir dil kullanmalı ve çok konuşmamalıdır. | Çocukların dikkatini sürdürmeyi sağlar ve konuşulanı anlamalarını kolaylaştırır. |
| Sabır | Çocukların dinlendikten sonra konuşmaya başlamak ve beklemek gerekir. | Daha sağlıklı ve doğru cevaplar alınır ve güçlü bir iletişim kurulur. |
| Yemek Zamanı İletişimi | Yemek masası önemli bir aile içi iletişim platformudur ve değerlendirilmelidir. | Günlük etkinlikler hakkında konuşma zamanı sağlar ve aile bağlarını güçlendirir. |
| Duygusal Denge | Çocuklarla konuşurken tasalanmamak ve rahat olmak gerekir. | Çocuğun rahat ve güvende hissetmesini sağlar, endişe duygularını azaltır. |
| Beden Dili | Ebeveynlerin sözel olmayan iletişimle de duygularını ve düşüncelerini ifade etmeleri önemlidir. | Etkili bir iletişim kurmayı sağlar, çocuğun anlamasını kolaylaştırır. |
| Etkin Dinleme | Bu, ebeveynin çocuklarının anlatımlarını koşulsuzca dinlediğini gösterir ve aktif bir rol alır. | Çocuklarda etkili iletişim becerilerini geliştirecek ve güven oluşturacak bir model oluşturur. |
| Göz Teması | Çocukla konuşurken göz hizasına inerek göz teması kurmak | Güven oluşturur, çocuklarda iletişim becerilerini geliştirir. |
Aile bireylerinin etkili iletişim için kullandıkları konuşma dilinin sevgi dili olmasına dikkat etmeleri gerekir. Çünkü aile bireylerinin sevgi sözcükleri telaffuz etmeleri çocuklar üzerinde ki birçok olumsuzluğu ortadan kaldıracaktır. Ebeveynlerin sevgi, saygı ve samimiyeti hissettirdiği ortamlarda çocuklar, gelişimlerini sağlıklı bir şekilde tamamlayacaklardır.
Çocuklarımızla etkili iletişim kurabilmenin ilk adımı doğal ve samimi olmaktır. Aklımıza iletişimde neden doğallık ve samimiyetin bu kadar önemli olduğu sorusu geliyor. İnsanlar hem doğal hem de samimi hissettiği kişilerin yanında kendilerini rahat bir şekilde ifade edebiliyor, çocuklar da öyle. Samimi bir ortamda olduğunu hissettiğinde, çocuklar kendilerini daha rahat bir şekilde ifade edecektir.
Çocuklarla kurulacak etkili iletişimin diğer adımı, konuşmaya başladıkları ilk andan itibaren çocukları aktif bir şekilde dinlemektir. dinlenildiğini fark eden çocuk, rahat iletişim kuracaktır. Bu sayede de düşüncelerini size kolay bir şekilde aktarabilecektir. Ebeveynlerin dikkatli bir şekilde dinlediği çocuklar, karşısındaki bir başka bireyi de dikkatli dinleyecektir.
Çocuklarla konuşurken ebeveynler olarak bilgiler vermeyi ve onlara bir şeyler anlatmayı severiz. Çocuklarımıza bilgiler verirken kısa, öz, sade ve anlaşılır kelimeler kullanarak anlatmamız gerekir. Uzun konuşmalar ve uzun cümleler çocuklar çocuklarla iletişimin verimini azaltıyor. Ayrıca çocukların gözünde çok konuşan kişilere dönüşüyoruz.
En önemlisi ise fark etmeden onların düşünerek sonuca ulaşmasını, beyin fırtınası yapmasını kısıtlamış oluruz. İletişim sırasında olayın çözümüyle alakalı ipuçları vermek ve çocuğun düşünmesini, bilişsel yeteneklerini kullanarak sonuca ulaşmasını sağlamak daha sağlıklı olacaktır.
Çocuklarımız okuldan geldikleri zaman daha eve girmeden onlara sorular sormaya başlıyoruz. Sorduğumuz sorulara ise beklediğimiz cevapları alamıyoruz. Direkt kapıda sormak yerine çocukların biraz dinlenmelerini beklemek gerekir. dinlendikten sonra yavaş yavaş sohbet etmeye başlarsak hem daha sağlıklı hem de daha doğru cevaplar almış ve sağlıklı iletişim kurmuş oluruz. Unutmayalım ki etkili bir iletişimin yolu sabırdan geçer.
Aile fertlerinin bir arada olduğu ve aile içi iletişimin kurulduğu en önemli saatlerden biri de yemek masalarıdır. Yemek zamanları da çocuklarla etkili iletişim için değerlendirilebilir. Genel olarak ebeveynler yemek sofrasında çocuklarla "tabağını bitirmeden sofradan kalkamazsın" gibi türlü sebeplerle inatlaşmalar yaşayabiliyor. Çoğu kere çocuklar masadan ağlayarak kalkıyor. Bu olumsuz durumlarla birlikte ebeveyn ve çocuk arasında etkili iletişim ortamı sağlanamıyor.
Çocuklarla Etkili İletişimin Temeli Nasıl Atılır?
Çocuklarla etkili iletişim kurulabilmesi için, çocuğu rencide etmeyen, tatlı ve güler yüzlü bir şekilde konuşulmalıdır. Bunun yanı sıra kullandığımız sözcüklere ve beden diline fazlasıyla dikkat etmek gerekir. Ne kadar dikkat edip, seçisi ifadeler kullanırsak çocuklara karşı kendimizi o kadar iyi ifade etmiş oluruz.
İlgili yazı: Beden Dili Nedir? Vücut Dili İle Etkili İletişim
Çocuklarla konuşurken onların boy hizalarına inerek çocukla aramızda bir göz teması kurmak da önemlidir. Bu sayede çocukların gözünde iyi bir dinleyici modeli oluşturmuş oluruz. Çocuk ve ebeveyn arasındaki etkili iletişimi kuvvetlenmiş olur.
Etkili iletişimde içten ve samimi davranmak çok önemlidir. Yapılan araştırmalara göre ebeveynler "çocuklarla nasıl daha iyi etkili iletişim kurarız" sorusuna yanıt aramaya çalıştıkları görülmüş. Sorunun cevabını bulmak için ebeveynlerin yaptıkları araştırmalar ise şöyledir; etkili iletişimle alakalı kitaplar okumak, danışmanlık almak, başkalarının önerdiği yöntemleri kullanmak. Bunlardan daha önemlisi ise çocuklarla iletişim kurarken ebeveynin kendi olması, konuşmasındaki samimiyeti, doğallığı ve içtenliğidir.
Ebeveynler olarak daha çocuklarımız konuşmaya başlamadan ya da konuşmaya ilk başladıkları dönemde "Çocuğumla nasıl konuşsam, neleri söylesem, şu kullandığım sözcük yanlış mı?" gibi endişelere kapılabiliyoruz. Bu endişelerde ebeveynleri daha huysuz, stresli ve kaygılı biri haline getirebilir. Endişeli duygularla çocuklarla iletişime geçmek te ebeveynin stresli halinin çocuğa da yansımasına sebep olur. Onlara yansıttığımız kaygı, stres ve huysuzluk duyguları yüzünden etkili iletişime engeller koymuş oluruz.
Etkili İletişim İçin Bilinmesi Gereken Faktörler Nelerdir?
Çocuklarla etkili iletişim sağlamak için belli faktörler vardır. Ebeveynlerin bu faktörleri bilmeleri çocukları ile kurmuş oldukları iletişimi daha etkili hale getirir. Bu sayede ebeveyn ve çocuk arasındaki güven duygusu gelişir. Böylece çocuğun her sıkıntısını rahat bir biçimde ailesine ifade etmesinin önü açılır.
Etkin Dinleme
Bu dinleme yönteminin diğer adı " katılımlı" dinlemedir. Etkin dinleme, ebeveynlerin çocukların anlattıklarını koşulsuz dinlediklerini gösterir. Bu dinleme yönteminde ebeveynler aktif rol oynar. Asıl amaç ise çocuklarını dinlediklerini ve onları anladıklarını hissettirmektir. Dinlendiğini ve anlaşıldığını fark eden çocuk ise değerli ve kabul edilmiş hisseder.
Dinlenilmediklerini hissettiklerinde ise inatlaşmalar ve tepkiler başlar. bu durumun sonucunda çocuk içine kapanabilir ve saldırgan davranışlar sergileyebilir. Çocuklar gösterdikleri tepkiler ve hareketlerle "lütfen beni dinleyin" demek istemektedirler.
İletişim Dili
Sosyal çevremizde kurduğumuz iletişimde "sen dilini" kullanıyoruz. Sen diliyle birlikte konuştuğumuz kişilere zaman zaman olumsuzluk ve suçlama ifadelerini de yansıtmış oluyoruz. Bu süreç sonucunda da aramızdaki iletişim zedelenecektir. İletişimin zedelenmemesi için "sen dili yerine ben dilini" kullanmak daha doğru olur. Ben dili bireyin kendisinin doğru ifade etmesini sağlar ve yanlış anlaşılmanın önüne geçer.
Bu durum çocuklar için de geçerlidir. Sen dili ile iletişim kurulan çocuklar, yaptığı her ne ise inadına daha fazla yapacaktır. Bu sebeple de çocuklarla iletişimde de "ben dili" önemlidir. Böylece de etkili iletişimin temeli atılmış olur.
Göz Teması Kurmak
Çocuklarla göz teması kurmaya doğumdan itibaren başlamak gerekir. İletişim kurarken yaşlarına bakılmaksızın onların boy hizalarına gelip göz teması kurmak önemlidir. Bu durum çocuğa değer verildiğini gösterir. Göz teması çocukla ebeveyn arasındaki etkili iletişimin kuvvetlenmesine yardımcı olur.
Kaliteli Zaman Geçirmek
Çocuklar kaliteli vakitler geçirmek için ebeveynlerine ihtiyaç duyar. Ebeveynler ise yoğun iş temposu yüzünden genellikle eve yorgun gelir. Eve yorgun dönen ebeveyn çocuğuna yeterli vakit ayırmakta ve çocukla kaliteli vakit geçirmekte zorlanır. Bu sebeplerle de çocuklar istediği an aile ona vakit ayıramaz.
Çocuklar belli bir yaşa kadar konuşamadıkları için kendilerini oynadıkları oyunlarla ve oyuncaklarla ifade eder. Çocuklar oyun oynarken hem yaşadıkları hayatı prova etmiş olur. Oyun oynarken yeni beceriler ve bilgiler öğrenir. Ebeveynin oyun anında çocuğunun yanında olması etkili iletişim ve kaliteli zaman için önemlidir.
Çocuklarla İletişimde Jest ve Mimiklerin Önemi Nedir?
Çocukların iletişim kurmasın da önemli rol oynayan iki nokta vardır: Bunlardan birincisi ebeveynler ikincisi ise çocuğun öğretmenidir. Aile ve öğretmen çocuğun duygu dünyasını etkiler, bu dünyanın şekillenmesinde rol oynar. Çocuklar yetişkinlerle iletişimlerinde ifadelerini dikkatlice gözlemler.
Bu gözlemler sonucunda çocuk iletişim kurduğu yetişkinin sözleriyle jest ve mimiklerinin uyumlu olup olmadığına bakar. Çocukların gözlemleri anlatılmak istenen konuyu anlamlandırmalarını kolaylaşır. Anlatılanlara da daha kolay geri dönüşler verir. Bir bireyin kalbi ile bağı kopmuş ise yüz mimiklerini göremeyiz. Çocuklarla iletişimde de mimikler kullanılmazsa çocuk anlatılanlara duyarsızlaşır.
Çocuklarla Doğru İletişim Kurmanın Yolları Nelerdir?
İletişim kurarken sabırlı olmak gerekir.
Çocukların düşünceleri bizim düşüncelerimizden farklıdır. Onun için çocukların düşüncelerine saygı duymak gerekir.
Çocuklarla iletişim sırasında daha çok somut yöntemler kullanılmalıdır.
Sizinle iletişime kurmak isteyen çocukları sakın ertelemeyin. Çünkü ertelerseniz çocuk sizinle iletişim kurmakta zorlanabilir.
Çocukları dikkatlice dinlemek ve onları anladığımızı hissetirmek gerekir.
Çocukların anlatmak istedikleri şeyler ne kadar saçma konular olsa da onlara konuşmaları için söz hakkı verilmelidir.
Çocukların sorunlarını siz çözmeyin. Onlara kendi sorunlarını çözebilmeleri için rehberlik edin.
21 yaşında. Lefke Avrupa Üniversitesi’nde Okul Öncesi Öğretmenliği 2. Sınıf öğrencisi. Yazmayı seviyor. Daha çok bölümüyle ilgili, çocukların eğitimi ve erken çocukluk dönemi hakkında yazılar yazıyor.
