AnasayfaBlogBiyoenformatik ve Genetik Bölümü
Bölümler

Biyoenformatik ve Genetik Bölümü

07 Haziran 2020
Elinde dijital bir ekran tutan bir kişi görülüyor. Ekran parlak ve renkli bir arka plana ve net beyaz metin kaplamasına sahiptir. Ekrandaki metin net ve okunabilirdir ve cihaz bir dizüstü bilgisayar veya bilgisayara bağlıdır. Kişi dikkatle ekrana odaklanmış ve açıkça görüntülenen şeyle ilgileniyor gibi görünmektedir. Bilgisayar ekranı geniştir ve görüntü sahnenin geniş bir görüntüsünü verecek şekilde küçük bir mesafeden çekilmiştir.
Biyoenformatik TerminolojisiTanımıÖnemi
BiyoenformatikBiyolojik bilginin bilgisayar yardımı ile incelenmesi ve işlenmesi bilim dalı.Biyolojik sistemler hakkında toplanan verilerin sağlıklı bir biçimde değerlendirilmesi gerekir.
Genom SekanslamaBir organizmanın tüm genomunun diziliminin belirlenmesi işlemi.Biyomoleküllerin yapısını anlamak ve gen ekspresyon analizleri yapmak için gereklidir.
Interdisipliner BilimBirden fazla disiplinin bir arada kullanıldığı bilim dalları.Biyoenformatik, biyoloji, bilgisayar mühendisliği ve istatistik gibi disiplinleri birleştirir.
Veri TabanlarıBiyolojik bilgilerin yaratılması ve saklanması için oluşturulan sistemler.Büyük miktarda verinin hızlı, güvenilir ve kolay erişilebilir bir ortamda saklanması gerekliliği.
BiyoteknolojiBiyolojik sistemler, organizmalar, mikroorganizmalar ve hücrelerle ilgili çalışmalar.İlaç dizaynında ve medikal tanıda önemli başarılara imza atmıştır.
Protein DizilemeleriBir proteinin amino asitlerinin sıralı yapısı.Protein fonksiyonları ve yapının belirlenmesinde önemli bir araç.
Metabolik YolaklarBir hücrede gelişen biyokimyasal reaksiyonların dizisi.Organizmanın enerji üretim ve kullanım süreçlerini anlamak için gereklidir.
Hibridoma BilgileriHibridoma, belirli bir antikor üreten genetik olarak kararlı bir hücre hattı.Özgül antikorların üretiminde ve kanser araştırmalarında kullanılır.
İnsan Genomu Projesiİnsan genetik bilgisinin tamamını belirlemeyi amaçlayan uluslararası bilimsel araştırma projesi.Biyoinformatiğin gelişiminde ve öneminin artırılmasında büyük rol oynamıştır.
Gen Ekspresyon AnalizleriGenlerin belirli bir durumda ne kadar ve ne zaman aktif olduğunu belirlemeye çalışan bilimsel analizler.Hastalık teşhisi ve hedef ilaç tasarımında kullanılır ve hastalıklardan etkilenen hücrelerin ekspresyonları belirlenir.

Biyoenformatik, genel olarak söyleyecek olursak, biyolojik bilginin bilgisayar yardımı ile incelenmesi ve işlenmesidir. İnterdisipliner bir bilim olan biyoenformatik, biyolojik veriyi depolama teknikleri ve depodan bulma teknikleri oluşturur, düzenler ve analiz eder. Biyoenformatik bilimi biyoloji biliminin yanı sıra, bilgisayar mühendisliği ve istatistik bilimini de kullanır. Bu sebepten biyoenformatikçilerin en az bir programlama dili bilmeleri kariyerleri açısından gereklidir. Biyolojik sistemler ve olaylar hakkında toplanan bilgilerin sağlıklı biçimde değerlendirilmesi gerekir.

Biyolojinin yanında biyokimya, kimya ve tıp ile bilişim bilimleri, matematik ve istatistiğin birleştirilmesi ile doğan yeni ve interdisipliner bir bilim olan biyoenformatik biyolojik problemlerin çözümünde bilişim teknolojilerinin kullanılması esasına dayanmaktadır. Biyolojik bilgilerin yaratılması ve saklanması için veri tabanlarının yaratılması ve saklanması için veri tabanlarının oluşturulmasıdır. Biyoenformatik medikal bilimlerde son yıllardaki uygulamalar gen ekspresyon analizleri üzerine yoğunlaşmış durumdadır. Genellikle farklı hastalıklardan etkilenen hücrelerin ekspresyonları toparlanarak, sağlıklı hücrelerinki ile kıyaslanmakta ve aradaki farklılıklardan hastalık teşhisi ve hedef ilaç tasarımında yararlanılmaktadır. Bu sayede ekspresyona uğrayan proteine bağlanabilen bileşiklerin tasarımı ve daha da önemlisi ekspresyon seviyesinde değişime neden olan transkripsiyon düzenleyicilerinin belirlenmesi mümkündür.

Biyolojik bilimlerin baş döndürücü hızdaki gelişimi sonucunda araştırma ve uygulamalar ile büyük miktarda veri toplanması söz konusu olmuştur.Tüm dünyada, farklı ülekelerde pek çok laboratuarda yapılan çalışmalar sonucu çok büyük sayıda genomik bilgi toplanmıştır. Bilimin bu hızlı ilerleyişi insanlar üzerinde önemli bir bilgi birikimine neden olmuştur. Bilgilerin hızlı, güvenilir ve kolay erişilebilir bir ortamda saklanması gerekliliği bu nedenle ortaya çıkmıştır. Biyoenformatik, biyolojik bilgilerin yaratılması ve saklanması için veritabanlarının oluşturulmuştur. 

Biyoenformatik ve Genetik Bölümü Nedir?

Genom sekanslama projeleri, ilaç endüstrisi tarafından yakından takip edilmektedir. Bu yaşamsal genetik bilgi medikal tanı ve tedavi amaçlı uygulamalar için gereklidir. Ayrıca diğer endüstriyel uygulamalarda da kullanılabilir. Biyoenformatiğin en önemli görevi; insan dâhil tüm biyolojik türlerin genomlarına, protein dizilemelerine ve proteinlerin üç boyutlu yapılarına metabolik yol veri tabanlarına, hücre hattı ve hibridoma bilgilerine ve biyo-çeşitliliğe bağlı bilgilerine ait niceleyici verilerin toplanmasını sağlamaktır.  Son yıllarda genom dizi projelerinde yaygın uygulamaları sayesinde biyoinformatik büyük önem kazanmıştır.

İnsan genomu projesinin başarı kazanmasında biyoinformatiğin çok büyük rolü olmuştur. Ayrıca biyoteknolojiye dayalı üretim ve süreç geliştirmede de biyoinformatik çok önemlidir. İlaç dizaynı geliştirilmesi pahalı ve zaman alıcı süreç gerektirir. Biyoinformatik bu süreçlerin hem maliyetini hem de gerçekleşme süresini çok kısaltmaktadır. Büyük ilaç biyoteknolojisi şirketlerinin hemen tamamında çok geniş biyoinformatik araştırma-geliştirme grupları kurulmuş durumdadır. Son bilgiler biyoteknolojinin en hızlı büyüyen üretim teknolojisi olduğunu gösteriyor. Biyoenformatiğin önemini uygulamalardaki başarıları ile ölçmek uygun olacaktır. Biyoinformatik, ilaç dizaynı yanında medikal tanı ve tedavi alanında da şimdiden önemli başarılara imza atmıştır.

Biyoinformatiğin Amacı Nedir?

Biyoinformatiğin ana amacı genomu verilen bir organizma ile ilgili tüm fonksiyonların anlaşılması ve yaşam kalitesinin arttırılmasının sağlanmasıdır. Biyoinformatiğin amaçları üç ana başlıkta toplanabilir. Bunlar; veri organizasyonu, sistemlerin geliştirilmesi ve sistemlerin uygulanmasıdır. Veri organizasyonu: Biyolojik verilerin araştırıcıların kolayca ulaşabileceği ve yeni sonuçların kolayca aktarılabileceği bir şekilde organize edilmesi gerekir. Bunun için, her bilim adamı tarafından sorunsuz kullanılabilecek basit veri bankaları kurulması gerekir.

Sistemlerin geliştirilmesi: Sistemler, biriktirilen verilerin analizini yapmalı ve bu analizleri basitleştirmelidir. Sistemlerin geliştirilmesi değişik alanlardan uzmanların işbirliğini sağlamayı gerekli kılmaktadır. Veri analizi için araç ve kaynak gelişimi sağlanmalıdır. Sistemlerin uygulanması: Geliştirilen sistemler için biyolojik bakış açısıyla toplanılan veriler analiz edilmeli ve yorumlanmalıdır. Biyoenformatiğe destek veren moleküler biyoloji yöntemlerinin karmaşık matematik problemlerinin çözümüne yönelik uygulamaları biyo-hesaplama sayesinde mümkün olacatır ki, bu alan gelişmeye çok açıktır.

İnsan Genomu Projesi, başlığından çok ötede hayvan,bitki ve mikroorganizma gibi diğer canlıların da yaşam şifresini çözmeyi hedefleyen kapsamıyla, elde edilen sonuçların tetiklediği, yeni açılımlarla, yarattığı beklentiler ve soru işaretleriyle insanları hem heyecanlandıran, hem de bazı endişelere sürükleyen bir özelliğe sahiptir. Bunun nedenlerinin başında, genetik araştırmalarının hızının toplumun izlemekte ve anlamakta zorlanacağı bir düzeye erişmiş olması gelir. Bu nedenle informatik tüm dikkatleri üzerine çekmektedir.

Genetik ve Biyoenformatik Nedir?

İnsanoğlu tarih boyunca yaşamın gizemine dair sorular sormuş, cevaplayamadıklarını doğaüstü güçlerden kaynaklanan durumlar olarak değerlendirilmiştir. Fakat bilinmeyene olan ilgisi ve merakı, çok sayıda buluşun gerçekleşmesini ve bilimsel yöntemlerin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Anton Van Leeuwenhoek’un gelişiminde önemli katkı sağladığı mikroskop, insanların, çıplak gözle göremediği birçok yapı hakkında bilgi sahibi olmasını sağlayarak, bir bakıma birçok gelişmenin temeline katkı sağlamıştır. Ardından insanoğlu, önce hücreyi, sonra çekirdeğini tanımlayarak, DNA çift sarmal yapısının çözülmesine bir kala giden yolun kapısını aralamıştır. İlk gen diziliminin oluşturulması , insan genom şifresinin çözülmesi için gerekli cesareti sağlamıştır. Genom, organizmanın kromozomlarında bulunan genetik bilginin tamamını tanımlayan ve kapsayan bir kavramdır.

Genom üzerinde yer kaplayan, transkripsiyonu yapılabilen, düzenleyici ve fonksiyonel bölümleri olan bölgeler ise genlerdir. Günümüze kadar insan genomu ile birlikte, binlerce organizmaya ait (virüs, bakteri ve ökaryot çeşitleri) genom dizilimleri saptanmıştır. Toplumların kendi içindeki ve toplumlar arasındaki proteom farklılıklarından yola çıkarak hastalıklara özel proteinlerin belirlenmesine, mikobakterilere ait çeşitli proteinlerin belirlenerek izlenebilirliklerinin sağlanmasına, konak ve virüs proteomlarının karşılıklı olarak etkileşimlerinin belirlenmesine yönelik proteomik çalışmalar mevcuttur ve bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Görüldüğü gibi, genomik ve proteomik çok geniş kullanım alanına sahip olan alanlardır ve iyi bir kurgu, doğru bir karşılaştırma ile hemen her konuda araştırma yapmaya olanak sağlamaktadır. İşte bu noktada genetiğin sağladığı olanaklarla tespit edilen gen ve protein yapısı biyoenformatik alanı ile birleştiğinde ortaya çıkan ilaç tasarımları gerçekten önemli buluşlardır.  

Biyoenformatik ve Genetik Mezunları İş İmkanları Nelerdir?

Biyoenformatik ve genetik mezunları ülkemizde, kamu ve özel sektörde (ilaç, biyomedikal, biyoteknoloji, tarım ve gıda sektörleri araştırma­ geliştirme birimleri, çevre koruma, kalite kontrol birimleri) gibi araştırma enstitülerinde araştırıcı ya da yönetim kademelerinde, tıp alanında (hastanelerde araştırma laboratuvarları, tüp bebek üniteleri gibi) genetik uzmanı olarak görev yapabileceklerdir. Mezunlar için diğer bir seçenek akademik kariyer olup, bu doğrultuda lisansüstü eğitimlerini, gerek yurt dışı ve gerekse yurt içi üniversitelerde rahatlıkla sürdürebileceklerdir.

Biyoenformatik ve Genetik Alan Dersleri Nelerdir?

  • Genel Biyoloji,

  • Programlamaya Giriş (C++),

  • İletişim Becerileri ve Akademik Raporlama I,

  • Diferensiyel ve İntegral Hesap I,

  • Fizik I,

  • Genel Kimya I,

  • Nesneye Yönelik Programlama (C++),

  • İletişim Becerileri ve Akademik Raporlama II,

  • Hücre Biyolojisi, Diferensiyel ve İntegral Hesap II,

  • Veri Yapıları ve Algoritmalar (C++),

  • Biyoinformatiğe Giriş, Lineer Cebir,

  • Ayrık Matematik,

  • Türk Dili ve Edebiyatı I,

  • Genetik,

  • İşlemsel Biyoloji,

  • Diferensiyel Denklemler,

  • Olasılık ve İstatistik,

  • Türk Dili ve Edebiyatı II,

  • Moleküler Biyolojiye Giriş,

  • İleri Biyoinformatik,

  • Biyoteknoloji,

  • Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I,

  • Yapay Zeka, Rekombinant DNA Teknolojileri,

  • Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi II,

  • bitirme projesi i,

  • Biyoinformatik

  • Makine Öğrenmesi ve Veri Maden. Yönt. ve seçmeli dersler alınmaktadır.

Biyoenformatik ve Genetik Puan ve Sıralama

Biyoenformatik ve genetik bölümü ingilizce olarak sayısal alandan tam burslu olarak 391,84 puanla 71252 sıralamada ve yüzde yetmişbeş indirimli 259,21 puanla 305244 sıralama ile Kadir Has Üniversitesinde yer almaktadır.

Biyoenformatik, Biyolojik bilginin bilgisayar yardımı ile incelenmesi ve işlenmesi bilim dalı, Biyolojik sistemler hakkında toplanan verilerin sağlıklı bir biçimde değerlendirilmesi gerekir, Genom Sekanslama, Bir organizmanın tüm genomunun diziliminin belirlenmesi işlemi, Biyomoleküllerin yapısını anlamak ve gen ekspresyon analizleri yapmak için gereklidir, Interdisipliner Bilim, Birden fazla disiplinin bir arada kullanıldığı bilim dalları, Biyoenformatik, biyoloji, bilgisayar mühendisliği ve istatistik gibi disiplinleri birleştirir, Veri Tabanları, Biyolojik bilgilerin yaratılması ve saklanması için oluşturulan sistemler, Büyük miktarda verinin hızlı, güvenilir ve kolay erişilebilir bir ortamda saklanması gerekliliği, Biyoteknoloji, Biyolojik sistemler, organizmalar, mikroorganizmalar ve hücrelerle ilgili çalışmalar, İlaç dizaynında ve medikal tanıda önemli başarılara imza atmıştır, Protein Dizilemeleri, Bir proteinin amino asitlerinin sıralı yapısı, Protein fonksiyonları ve yapının belirlenmesinde önemli bir araç, Metabolik Yolaklar, Bir hücrede gelişen biyokimyasal reaksiyonların dizisi, Organizmanın enerji üretim ve kullanım süreçlerini anlamak için gereklidir, Hibridoma Bilgileri, Hibridoma, belirli bir antikor üreten genetik olarak kararlı bir hücre hattı, Özgül antikorların üretiminde ve kanser araştırmalarında kullanılır, İnsan Genomu Projesi, İnsan genetik bilgisinin tamamını belirlemeyi amaçlayan uluslararası bilimsel araştırma projesi, Biyoinformatiğin gelişiminde ve öneminin artırılmasında büyük rol oynamıştır, Gen Ekspresyon Analizleri, Genlerin belirli bir durumda ne kadar ve ne zaman aktif olduğunu belirlemeye çalışan bilimsel analizler, Hastalık teşhisi ve hedef ilaç tasarımında kullanılır ve hastalıklardan etkilenen hücrelerin ekspresyonları belirlenir
biyoenformatik biyoloji genetik biyoenformatik ve genetik biyoenformatik ve genetik bölümü genetik mühendisliği
Bu, çenesi elinde kameraya bakan bir kadının fotoğrafı. Gözleri kapalı ve yüz ifadesi düşünceli. Omuz hizasında kahverengi saçları gevşek dalgalarla şekillendirilmiş ve dudakları hafifçe ayrılmış. Kadının vücudu kameradan hafifçe uzaklaşmış ve başı yana doğru eğilmiştir. Üzerinde küçük desenli soluk sarı bir gömlek vardır ve kollarını göğsünün üzerinde kavuşturmuştur. Arka plan bulanıktır ve renkler sessiz ve yumuşaktır. Kadının duruşu ve yüz ifadesi bir tefekkür ve iç gözlem hissi uyandırıyor.
Nurhayat Kayar
Blog Yazarı

Ben Biyoloji öğretmeni olmakla beraber blog yazarlığına Biyoloji bilgimle birlikte Bezelye Dergisinde daha sonra da çeşitli ajanslarda içerik yazarak başladım. Şu anda İstanbul İşletme Enstitüsünde yazmaktayım. Değişik konularda sahip olduğum sertifikalar var. Bu sertifikaların arasında ileri düzey ingilizce sertifikası da yer alıyor.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.