Delphi Metodu ve Teknoloji Öngörüsü
Konu | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
Teknoloji Öngörüsü | Bir şirket, ülke ya da bir ürün için uzun dönemli hedeflerin ekonomik, sosyo-kültürel, çevresel, politik ve teknolojik boyutlarda belirlenmesine yönelik bir süreç. | Bir şirketin, piyasaya süreceği bir ürün için kullanacağı teknolojiyi belirlerken bu teknolojinin geleceğini öngörebilmesi. |
Nicel Yöntemler | Konu hakkında var olan geçmiş verileri kullanarak öngörüde bulunma yöntemi. | Ekstrapolasyon, olasılık yöntemleri. |
Nitel Yöntemler | Sayısal veri kullanılamadığında öngörü çalışmasında başvurulan yöntemler. | STEEP analizi, Swot analizi, Delphi Metodu |
Delphi Metodu | Uzmanlardan oluşan bir grupla iki ya da daha fazla tur tahmin yapma esasına dayanan bir yöntem. | Kişi kimliğini açıklamak zorunda olmadan uzmanların tahminlerine odaklanılır. |
Delphi Metodu Döngüsü | Uzman tahminleri toplanır, birleştirilir ve bütün uzmanlara sunulur. Bu süreç, doğru sonuca yakınlaştığına inanılan her döngüde tekrar eder. | Döngü tur sayısı, uzmanların kararına ya da fikirlerini değiştirmemesi durumuna bağlı olarak sona erer. |
Delphi Metodu'nun Özellikleri | Uzmanların kimliğine değil, tahminlerine odaklanan, tüm katılımcıları eşit kılan bir yöntem. | Tahmin birleştirme yöntemlerinin katılımcılar tarafından belirlenebilmesi. |
Delphi Metodu Kullanım Alanları | Birçok sektörde ve amaçlar doğrultusunda kullanılabilir. Bilgisayar yazılımları geliştirilerek sürecin hızlandırılması ve tahminlerin kaydedilebilmesi sağlanır. | Web Tabanlı Delphi. |
Tahmin Sorusu | Soru hazırlanması ve hangi soruların sorulacağı, çalışmanın etkili olması için önemlidir. | Konu ve karşıt görüş üzerinden yürütülen tahminler. |
Veri Toplama | Günümüzde, internet ortamı, öngörü çalışması için bilgi toplama ve veri elde etme kaynağı olarak sıkça kullanılır. | Hedef belirleme konusunda önemli olan verilerin toplanması. |
Öngörü Yönteminin Seçimi | Stratejik yönetim süreci içinde öngörü çalışması yöntemlerinin özelliklerine, veri durumuna ve seçilen konuya uygunluğuna bağlıdır. | Nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanılması. |
Delphi Metodu nedir? En basit haliyle bir şirket, ülke ya da bir ürün için uzun dönemli hedefler doğrultusunda ekonomik, sosyo-kültürel, çevresel, politik ve teknolojik boyutlarda stratejik etkilerin belirlenmesine yönelik bir süreçtir. Teknoloji öngörüsü çalışmaları, günümüzde artan rekabet ortamı, değişen çevresel, politik, ve ekonomik koşullarda; özellikle şirketler için bu değişimleri önceden tahmin edebilmek ve bu değişimlere göre hareket edebilmek için oldukça önemlidir.
Teknoloji öngörüsü yapmak her şeyden önce olumlu görülen etkiler bir fırsata dönüştürülebilirken olumsuz olacağı düşünülen etkiler için de önceden önlem alınmasını sağlamaktadır. Somut bir örnek vermek gerekirse bir şirket, piyasaya süreceği bir ürün için kullanacağı teknolojiyi belirlerken bu teknolojinin geleceğini öngörebilmek ve yatırımlarını mümkün olan en doğru şekilde hangi teknolojiye yapması gerektiğini bilmek için teknoloji öngörü çalışması yapabilir.
Teknoloji öngörüsü için birçok yöntem bulunmakla birlikte bu yöntemler genel olarak nitel ve nicel şekilde iki gruba ayrılabilir.
Nicel Yöntemleri Neler?
Öngörü çalışmasının yapılacağı konuda geçmiş veriler varsa bu veriler doğrudan kullanılarak öngörüde bulunulan yöntemler nicel yöntemlerdir. Ekstrapolasyon (Lojistik eğrisi, Gompertz, Fisher Pry eğrileri vb.) olasılık yöntemleri gibi yöntemleri içerir.
Nitel Yöntemler Neler?
Öngörü çalışmasının yapılacağı konuda elde kullanılabilecek sayısal veriler yoksa ya da uygulanabilir değilse öngörü çalışmasında kullanılan yöntemler nitel yöntemlerdir. En çok bilinen ve kullanılan Delphi Metodu olmakla birlikte, STEEP analizi, Swot analizi gibi çeşitli yöntemleri içerir.
Bir teknoloji öngörüsü çalışması yapmak için, kendi içinde birden çok yöntemin bir arada kullanılabileceği gibi nicel ve nitel yöntemler birlikte de kullanılabilir. Ayrıca günümüzde, internet ortamı da yapılacak öngörü çalışması için bilgi toplanması, veri elde edilmesi açısından en çok kullanılan kaynaktır. Bu veriler şirketler için hedef belirleme konusunda oldukça önemlidir.
Uygun öngörü yönteminin seçimi için stratejik yönetim süreci içerisinde karar verme durumunun özelliklerine, öngörü çalışması yöntemlerinin özelliklerine ve seçilen konuya uygunluğuna mevcut veya elde edilebilecek veri durumuna göre karar verilebilir.
Delphi Metodu
Teknoloji öngörüsü yöntemleri arasından Delphi Metodu’na biraz daha yakından bakacak olursak ismini antik zamanlardaki Delphi Dağı’nın kahinlerinden alan ve uzmanlardan oluşan bir tahmin grubunun iki veya daha fazla turda tahmin yapmasına dayanan bir yöntemdir.
Uzmanların tahmin ile ilgili görüşleri yazılı olarak toplanır daha sonra tahminler birleştirilmeye çalışılarak tek bir tahmin halinde bütün uzmanlara sunulur. Ardından uzmanlardan yeniden tahmin yapmaları istenir. Tahminler tekrar toplanır ve tekrar birleştirilir. Bu süreç döngü halinde devam eder. Her döngüde doğru sonuca daha çok yakınlaştığı düşünülmektedir.
Döngü tur sayısı, uzmanların kararı, uzmanların fikirlerini değiştirmemesi gibi nedenlerle sona erdirilir. Delphi Metodu'nda katılımcılar kimliğini açıklamak zorunda değildir, katılımcıların kim olduğundan çok tahminlerine odaklanılır. Bu sayede katılımcılar arasında eşitlik olmakta ve tahminlerde kimliğin vermiş olduğu yükten kurtulunması sağlanmaktadır.
Toplanan tahminlerin birleştirilmesinde katılımcılar tarafından da kararlaştırılabilen yöntemler kullanılmaktadır. Tahmin birleştirme ortalama alma, ağırlıklı ortalama alma gibi farklı yöntemlerle yapılmaktadır. Çalışmayı yürüten bir kişi bulunur ve bu kişi çalışılan konu üzerindeki uzmanlığına göre tahminleri yönlendirebilir.
Tahmin sorusunun hazırlanması ve hangi soruların sorulacağı da çalışmada etkilidir. Tahminin bir konu ve bunu karşılayan bir karşıt görüş üzerinden yürütülmesi ve metodun etkili bir şekilde devam etmesinde çalışmayı yöneten kişinin etkisi bulunmaktadır.
Delphi Metodu birçok alanda birçok amaç için kullanılabilir. Delphi Metodu için çalışma süresini hızlandırmak, turları ve yapılan tahminleri kayıt haline dönüştürmek, tahminlerin sorgulanabilmesini sağlamak gibi amaçlarla bilgisayar yazılımları da geliştirilmiştir. Geliştirilen bu yazılımlara Web Tabanlı Delphi ismi verilmiştir.
Yazar: Ege Yeşilova
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.