IIENSTITU
AnasayfaBlogBilimsel Araştırma Türleri
Bilim

Bilimsel Araştırma Türleri

31 Ağustos 2021
Mavi bir atlet giyen bir kadın sandalyede oturuyor. Uzun, koyu kahverengi saçları var ve atleti parlak mavi. Atletinin ince askıları var ve ayrıca bir kolye takıyor. Arka planda mavi metinli beyaz bir duvar ve beyaz zemin üzerinde uzun, ince bir çizgi var. Genel atmosfer huzurlu ve rahattır.
Araştırma TürleriTanımKullanılan Yöntemler
Temel AraştırmaBilimsel bir bilgiye bilgi ekleyen araştırma türüdür. Bilginin sadece bilgi için üretilmesini yansıtır.Üniversite ve akademik düzeyde yürütülen bilimsel eğitim ve araştırma
Uygulamalı AraştırmaPratik bir fayda ve soruna çözüm sağlamak amacıyla yürütülen araştırmadır. Temel araştırmada elde edilen bilgileri denetler ve uygulama aşamasında test eder.Bilim ve teknik uygulamaları
Betimsel AraştırmaDerinlemesine tanımlama ve açıklama içeren bir araştırma türüdür. Araştırmaya konu olan sorunu aydınlatmak amacıyla yürütülür.Anket, örnek olay araştırması, karşılaştırmalı ve gelişimci araştırma teknikleri
İlişkisel AraştırmaEn az iki olay ya da değişken arasında ilişki olup olmadığını belirler. İlişkinin türünü araştırır.Değişkenler arasındaki ilişkilerin açıklanması, öngörülerde bulunmak
Keşfedici AraştırmaAraştırmaya konu olan bilgileri önceden keşfetme amacıyla yürütülen bir türdür. Literatür taraması ve bilgi toplama gibi yöntemler kullanılır.Literatür taraması, ön bilgi toplama
Nitel AraştırmaOlayların, durumların ve kişilerin derinlemesine anlaşılmasını amaçlar.Gözlem, anket, algı testi gibi kalitatif değerlendirme yöntemleri
Nicel AraştırmaSayısal ve istatistiksel veri analizini gerektiren araştırma türüdür.Sayısal ve istatistiksel veri analizleri
Tarihsel AraştırmaGeçmişe yönelik olayları, süreçleri ve deneyimleri inceler.Archival research, tarihsel belge analizi
Karşılaştırmalı AraştırmaFarklı durumları veya olayları karşılaştırarak, benzerlik ve farklılıkları belirleme amacı güder.Karşılaştırma tabloları, istatistiksel analizler

Araştırma, günlük ve akademik hayatta sürdürdüğümüz bir etkinliktir. Günlük hayatta karar vermek ve bilgi edinmek için çeşitli araştırmalar yaparız. Bilimsel araştırmayı kapsayan akademik araştırma ise daha düzenli ve geniş aşamalı bir süreçtir. Bilimsel araştırma, günlük hayattaki araştırmadan farklı olarak bir içerik sunar.

Bilimsel araştırma, mevcut sorunun türüne, özelliğine ve kapsam alanına göre çeşitli yöntemleri sunar. Bilimsel araştırma yöntemleri, bilimsel araştırma türlerine göre kullanılır. Yani, akademik dünyada bir yöntem kullanmak için öncelikle ne tür bir araştırma yürüteceğinizi bulmalısınız.

Bilimsel araştırma türleri, hangi yöntemlerin kullanılıp kullanılmayacağını ve nasıl kullanılacağını belirler. Araştırma türleri, bilimsel araştırmanın gerekliliği için sınıflandırılmıştır. Bilimsel araştırmanın temelinde var olan sorunun kaynağına ve cevabına uygun araştırma yürütülür. Birbirinden farklı araştırma türleri de bu soruna farklı yaklaşır. 

Bilimsel Araştırma Türleri Nelerdir?

Bilimsel araştırma türleri araştırmanın amacına, kullandığı yönteme ve düzeyine göre sınıflandırılır. Bilimsel araştırmanın temel hedefi, bilimsel olan bilgiye bilgi katmaktır. Bundan dolayı da yürütülen araştırma türleri, bilgiyi ya ortaya çıkarır ya da uygulamadan geçirir. Bilimsel araştırmanın düzeyine yönelik iki araştırma türü vardır: Temel araştırma ve Uygulamalı araştırma. 

  • Temel Araştırma Nedir?

Bilimsel araştırmanın düzeyine göre sınıflandırılan araştırmalardan biri temel araştırmadır. Temel bilimsel araştırma, bilimsel bir bilgiye bilgi katarak sonuçları ortaya koymaktır. Akademideki yaygın bilimsel araştırma anlayışı da temel araştırma kapsamındadır. Bilgi, bilgi içindir anlayışını yansıtan temel araştırma, bilimsel bilgi üretmenin bir sonucudur. Akademi ve üniversite düzeyindeki bilimsel eğitim ve araştırma da temel araştırma özelliğine sahiptir. Bununla beraber temel araştırmanın doğru ve etik kullanımına uygun düzenlenmiş bilimsel araştırma ve yayın kuralları vardır. 

  • Uygulamalı Araştırma Nedir?

Uygulamayı araştırmaya örnek olarak bilim uygulamalarını verebiliriz. Uygulamalı araştırma, pratik bir fayda ve soruna çözüm sunmak amacıyla yürütülür. Uygulamalı araştırmada, temel araştırmadaki bilgiler değerlendirilir ve bilgiler ışığında uygulamalı deneme aşamasına geçilir. Yani uygulamalı araştırma, temel araştırmadaki bilgileri deneme yoluyla denetler ve bilgilerin geçerliliğini uygulama aşamasında test eder.

Bilimsel Araştırmanın Amacına Göre Türler

Bilimsel araştırmanın amacı, araştırmanın neden yapılacağını ortaya koyan temel kriterdir. Araştırmayı yürütecek kişi, konu ve kapsamı belirlemekle birlikte araştırmanın neden yapılacağını da belirleyerek konunun odağını ortaya koyar. Her bir bilimsel araştırmanın bir amacı vardır ve amacına göre bilimsel araştırma türleri de bulunmaktadır. Bilimsel araştırmanın amacına göre sınıflandırılan bilimsel araştırma türleri şunlardır: 

  • Betimsel Araştırma

Betimsel araştırmada, derinlemesine tanımlama ve açıklama vardır. Betimsel araştırma türüne göre, araştırmaya konu olan sorunu aydınlatarak değerlendirmek gerekir. Örneğin anket yöntemi uygulanarak belirli standartlar oluşturulur ve veriler- bilgiler eşliğinde sorun değerlendirilir. Çeşitli analiz yöntemleriyle ortaya konulan durum, konunun merkezindeki ilişkileri de ortaya çıkarır. Betimsel araştırmaya uygun olarak kullanılan yöntemler; anket, örnek olay araştırması, karşılaştırmalı ve gelişimci araştırma tekniklerinden oluşmaktadır. 

  • İlişkisel Araştırma

İlişkisel araştırma, en az iki olay ya da değişken arasından ilişkinin var olup olmadığını ortaya çıkaran araştırma türüdür. İlişkisel araştırma türünde, ilişkinin nasıl bir ilişki türü olduğu da araştırılır. İlişkisel araştırma türünde, açıklama veya öngörüde bulunma amaçları kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki anlaşılır. Örneğin, açıklama yöntemini kullanarak bir değişkeni etkileyen diğer değişkenlerin mevcut ilişkisini açıklayabiliriz. Kısaca ilişkisel araştırma, neden-sonuç ilişkisinden ziyade değişkenler arasındaki ilişkinin seyrine yönelik açıklama sunan bir araştırma türüdür. 

  • Keşfedici Araştırma

Keşfedici araştırma türü, araştırmanın öncesinde ilgili konu ile ilgili keşif yapmaktır. Hiçbir araştırma, öncesinde yapılan araştırma ve araştırma sonuçlarını keşfetmeden yürütülemez. Dolayısıyla keşfedici araştırma, konunun kapsamındaki taraflar ile ilgili ön bilgilere ulaşmak ve araştırma problemini tanımlamak için kullanılır. Keşfedici araştırma, konunun kapsamındaki genel bilgilere ulaşmak amacıyla literatür taramasına imkân tanır ve araştırma evrenini genişletmek amacıyla bilgi toplar.

Bilimsel Araştırma Yöntemleri

Bilimsel araştırma yöntemleri, nitel ve nicel araştırma adlarıyla ikiye ayrılır. Bir araştırma kullandığı yöntemlerle araştırmanın konusunu ilerletir. Araştırmaya konu olan sorun ve kapsama alanı, bilimsel yöntemin de ne olacağını belirler. Bilimsel araştırmanın yöntemi, konunun düzenli bir şekilde aktarılması adına önemlidir. Bilimsel araştırmanın yöntemine göre nitel ve nicel araştırma, konunun asıl odağındaki tarafların tutarlı şekilde aktarılması için kullanılır. Bazı araştırmalar ise karma niteliğe sahip olarak hem nitel hem de nicel araştırma yöntemlerini gerektirebilir. 

  • Nitel Araştırma Yöntemi

Nitel araştırma yöntemi, daha çok toplumsal nitelikteki konu ve alanlarda kullanılır. Bu yönüyle nitel araştırmayı sosyal bilimler ile ilişkilendirebiliriz. Nitel araştırma, bir eylem ya da olayın anlamını kendi doğal alanı içinde çalışan bir yöntemdir. Nitel araştırmada nicelik değil, niteliğin keşfi önemlidir. Nitel araştırmayı kullanan araştırmacı, yorumlayıcı özne durumundadır. Nitel araştırmayı gerektiren konuları şöyle özetleyebiliriz; kültürel çalışmalar, sosyolojik değişimler, toplumsal ve bireysel davranışlar ve iletişim-medya çalışmaları. Toplum ve birey davranışlarını temel alan nitel araştırmada gözlem, saha çalışması, görüşme, içerik analizi veya anket yöntemleri kullanılır.

  • Nicel Araştırma Yöntemi

Nicel araştırma türü ise ölçülebilir araştırmayı kullanan bir bilimsel yöntemdir. Nicel araştırmada, ölçülebilir değişkenler nicel yöntemlerle sayılaştırılır. Nicel araştırma daha çok fen bilimleri alanında kullanılır. Sayısal sonuç elde etmeyi amaçlayan nicel yöntem; denetimli gözlem, survey, deney- yarı deney ve yapılandırılmış mülakat gibi teknikler uygulanır. Nicel araştırmaya göre olgular ile değerler birbirinden ayrıdır. Nicel araştırmanın bu özelliği, olguların kişilerden ayrı olarak oluşturulduğu ve ölçülebilir şekilde bağımsız olduğu görüşü ile ilgilidir. Nicel araştırma, nicel olarak belirli olay veya konular hakkında genelleme ve sayılaştırma gibi düzeyleri uygulamakla beraber verilerin alındığı örneklemin de kesin sonuç elde etmesi güçtür. Yani, belli bir alan ve ölçümü baz alan nicel araştırmada genelleştirmenin düzeyi de kesin değildir. 

Gerçek bir bilimsel araştırma, yukarıdaki bilimsel araştırma türlerini dikkate alarak değerli hâle gelir. Özellikle lisansüstü eğitim araştırması ve akademik araştırmalar için mutlaka bilimsel araştırma ve yazma teknikleri öğrenilerek hazırlık yapmak gerekir.

Temel Araştırma, Bilimsel bir bilgiye bilgi ekleyen araştırma türüdür Bilginin sadece bilgi için üretilmesini yansıtır, Üniversite ve akademik düzeyde yürütülen bilimsel eğitim ve araştırma, Uygulamalı Araştırma, Pratik bir fayda ve soruna çözüm sağlamak amacıyla yürütülen araştırmadır Temel araştırmada elde edilen bilgileri denetler ve uygulama aşamasında test eder, Bilim ve teknik uygulamaları, Betimsel Araştırma, Derinlemesine tanımlama ve açıklama içeren bir araştırma türüdür Araştırmaya konu olan sorunu aydınlatmak amacıyla yürütülür, Anket, örnek olay araştırması, karşılaştırmalı ve gelişimci araştırma teknikleri, İlişkisel Araştırma, En az iki olay ya da değişken arasında ilişki olup olmadığını belirler İlişkinin türünü araştırır, Değişkenler arasındaki ilişkilerin açıklanması, öngörülerde bulunmak, Keşfedici Araştırma, Araştırmaya konu olan bilgileri önceden keşfetme amacıyla yürütülen bir türdür Literatür taraması ve bilgi toplama gibi yöntemler kullanılır, Literatür taraması, ön bilgi toplama, Nitel Araştırma, Olayların, durumların ve kişilerin derinlemesine anlaşılmasını amaçlar, Gözlem, anket, algı testi gibi kalitatif değerlendirme yöntemleri, Nicel Araştırma, Sayısal ve istatistiksel veri analizini gerektiren araştırma türüdür, Sayısal ve istatistiksel veri analizleri, Tarihsel Araştırma, Geçmişe yönelik olayları, süreçleri ve deneyimleri inceler, Archival research, tarihsel belge analizi, Karşılaştırmalı Araştırma, Farklı durumları veya olayları karşılaştırarak, benzerlik ve farklılıkları belirleme amacı güder, Karşılaştırma tabloları, istatistiksel analizler
bilimsel araştırma türleri bilimsel araştırma yöntemleri
Resimde uzun, siyah saçlı, gözleri kapalı ve yüzünde geniş, içten bir gülümseme olan bir kadın görülüyor. Sırtını dik tutmuş, kolları iki yanında, saçları omuzlarından ve sırtından aşağı dökülüyor. Yirmili yaşlarında görünüyor ve ten rengini tamamlayan beyaz bir bluz giyiyor. Memnun ve neşeli görünüyor, bir güven ve duruş havası yayıyor. İfadesi ve duruşu huzur ve dinginlik hissi veriyor. Uzun saçları güzelliğine ve kadınsılığına katkıda bulunarak mutlu ve kaygısız bir kadın resmini tamamlıyor.
Emine Büşra Kanat
Blog Yazarı

Ankara Üniversitesi Halkla ilişkiler ve tanıtım bölümünden mezun oldu. Lisans öğreniminde sosyal farkındalık kampanyalarında görev aldı. İstanbul İşletme Enstitüsü’nde fotoğrafçılık, iletişim, kişisel gelişim ve diğer farklı konularında yazmaya başladı.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Gözlüklü bir kadın tuğla bir duvarın önünde oturmaktadır. Kahverengi bir gömlek giymiş, uzun saçları sırtından aşağı dökülüyor ve gözleri ileriye bakıyor. Dudakları hafifçe ayrılmış ve dikkati yoğun. Boynu yakın plandan görülebiliyor ve saçları alnını ortaya çıkaracak şekilde geriye çekilmiş. Arka planda bulanık bir kum saati görüntüsü var. Derin düşüncelere dalmış gibi görünüyor. Yüz ifadesi bir tefekkür ve konsantrasyon ifadesi.
Bilim

Bilimsel Araştırma Soru Örnekleri

14 Ekim 2021
Bir kadın yüzünde ışıl ışıl bir ifadeyle kameraya mutlu bir şekilde gülümsüyor. Üzerinde beyaz bir gömlek vardır ve saçları yüzünden geriye doğru toplanmıştır. Arka planda siyah ve mor bir harf, bir logonun yakın çekimi ve beyaz zemin üzerinde siyah bir Y harfi var. Ayrıca, ön planda yakın çekim bir metin görülüyor. Kadının göğsü yakın çekimde görülebiliyor ve görüntüye samimi bir hava katıyor. Kadın çerçevenin merkezinde yer alıyor ve görselin renkleri canlı ve davetkâr. Görüntü genel olarak memnuniyet ve neşe hissi uyandırıyor.
Bilim

Bilimsel Araştırma Yöntemleri Nelerdir?

11 Aralık 2019
Bir kişi masada oturmuş, dikkatle bir grafiğe bakmaktadır. Grafik siyah zemin üzerinde birkaç beyaz çizgiden oluşuyor ve kişinin parmağıyla işaret ediliyor. Ön planda siyah kenarlı sarı kare bir nesne ve sağda beyaz metinli renkli bir daire var. Kişi elinde bir telefon tutmaktadır. Masanın üzerinde bir grup kağıt ve arka planda beyaz bir tahta var. Kişinin yüzü, önündeki grafiği incelerken odaklanmış ve kararlıdır.
Nedir?

Araştırma Nedir? Araştırma Yöntemleri Nelerdir?

06 Ocak 2020
Davetkâr bir gülümsemeye sahip bir kadın doğrudan kameraya bakarken görülüyor. Dudakları beyaz dişlerini ortaya çıkarmak için hafifçe ayrılmış ve gözleri mutlulukla kırışıyor. Önünde mavi bir logo bulunan beyaz bir üst giyiyor ve boynu bir kolyeyle vurgulanıyor. Saçları yüzünden geriye doğru toplanmış ve cildi arka plandaki parlak beyaz ışıkta parlıyor. Kalın bir fontla yazılmış beyaz metinli parlak mavi bir tabelanın önünde duruyor. Sahne geniş bir açık alanla çerçevelenmiş ve izleyiciyi büyülemek için kadının davetkâr gülümsemesinden başka bir şey yok.
Bilim

Nitel Araştırma Nedir?

06 Temmuz 2020
Bu görsel, Kullanıcı Deneyimi Tasarımı (UX Design) ile ilgili çevrimiçi bir kursa katılan bir kişiye aittir. Elinde kurstaki materyallerin yazılı olduğu bir kağıt tutuyor ve parmağıyla işaret ederek materyalin önemini gösteriyor. Kişi odaklanmış ve dikkatli görünerek eğitimin önemini vurguluyor. Görselde ayrıca arka planda bir bilgisayar görülmekte ve bu da çevrimiçi kursun amacını vurgulamaktadır. Genel olarak bu görsel, UX Tasarımının uygun eğitim ve odaklanma yoluyla öğrenilebilecek ve geliştirilebilecek bir beceri olduğu fikrini aktarıyor. Alanda rekabetçi kalabilmek için en son teknolojiler ve trendlerle güncel kalmanın önemini vurguluyor.
5
(5)

Kullanıcı Deneyimi Tasarımı (UX Design) Eğitimi

15 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺1420₺0
Bu görüntüde gözlüklü ve sakallı bir adam beyaz bir bluz giymiş olarak görülüyor. Doğrudan kameraya bakıyor ve doğrudan göz teması kuruyor. İfadesi ciddi ve yüzünde kararlı bir ifade var gibi görünüyor. Arkasında beyaz bir arka plan olan iyi aydınlatılmış bir alanda görünüyor. Bir sunumun ya da dersin ortasındaymış gibi görünüyor ya da belki de bir ders veriyor. Bu, güven ve kararlılığı ifade etmek için kullanılabilecek harika bir görüntüdür. Bilgi ve uzmanlık hissi verir ve izleyicinin deneyimli bir öğretmenin huzurunda olduğunu hissetmesini sağlar.
5
(3)

Excel Raporlama Eğitimi

30 Konu5 Saat
Gözlüklü ve dolgun sakallı orta yaşlı bir adam yüzünde ciddi bir ifadeyle öne doğru bakmaktadır. Üzerinde gri, uzun kollu bir gömlek ve siyah kravat var ve açık kahverengi zeminli, beyaz duvarlı bir odada duruyor. Saçları koyu kahverengi ve geriye taranmış, gözleri kahverengimsi yeşil renkte. Gözlükleri kare çerçeveli ve camları hafifçe renklendirilmiş gibi görünüyor. Burnunun şekli ve dudakları gibi yüz hatları görülebiliyor. Sakin ve soğukkanlı görünüyor, uzun ve gururlu duruyor.Hüseyin Bıçakçı
₺1616₺0