Yüksek Lisans ve Doktora Sürecinde Sizi Ne Bekliyor?
Konular | Açıklamalar | Öneriler ve Sonuçlar |
---|---|---|
Söyleşinin konuğu: Dr. Mehmet Başcıllar | Mehmet Başcıllar, sosyal hizmet ve hukuk uzmanı bir öğretim görevlisidir. Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri, SPSS, Nvivo ile Nitel Veri Analizi ve Nitel Araştırma Eğitimi vermektedir. | Mehmet Başcıllar'ın uzmanlık alanları özellikle akademik kariyer planlayan öğrenciler için faydalı olabilir. |
Yüksek Lisans ve Doktora | Tezsiz yüksek lisans, bilgiyi uygulamaya dönen bir süreçtir ve akademik kariyere mulakat sağlamaz. Tezli yüksek lisans ve doktora ise akademik kariyere devam etme imkanı sunar. | Akademik kariyer hedefi olanların tezli yüksek lisans ve doktora programlarını tercih etmeleri tavsiye edilir. |
Lisansüstü Eğitimde Türkiye Verileri | YÖK verilerine göre, Türkiye'de yüksek lisansa kayıtlı 297 bin ve doktoraya kayıtlı 101 bin kişi bulunmaktadır. | Diğer ülkelere kıyasla Türkiye'deki doktoralı birey sayısı azdır, bu alandaki kaynak ve teşviklerin artırılması önemlidir. |
Lisansüstü Programlara Hazırlık | Bu alanda kararlılık, öz disiplin, fedakarlık ve sınav teçhizatı önemli. | Lisans üstü programları hedefleyen kişilerin, belli bir programla özdeşleşmeye ve onun icin gerekenler konusunda bilgi sahibi olmaya ihtiyaçları vardır. |
Bölüm Seçimi | Bölüm seçiminde kişinin ilgi alanları dikkate alınmalı ve bölümün genel durumu değerlendirilmelidir. | İlgi alanları ile gelecekteki istihdam olanaklarını dengeli bir şekilde değerlendirmek önemlidir. |
Yüksek Lisans ve Doktora Faydaları | Lisansüstü eğitim, kişisel gelişim, öz disiplin, farklı dünya görüşleriyle tanışma gibi faydalar sunar. Ayrıca profesyonel yaşantıya önemli bir değer katar. | Lisansüstü eğitim, bireysel ve profesyonel gelişim açısından değerli olduğu kadar zorlu bir süreçtir. |
Doktora Unvanının Etkileri | Doktora unvanı kişinin sorumluluklarını artırır ve sürekli öğrenme ve gelişme beklentisi oluşturur. | Kişinin aldığı unvan, uzmanlık alanı ve kendi kişisel gelişimi için bir taahhüt ve motivasyon aracı olabilir. |
Lisansüstü Eğitimin Zorlukları | Lisansüstü eğitim süreci, çeşitli yaşam ve çalışma durumlarına sahip kişiler için farklı zorluklar içerebilir. | Öğrenim ve çevreli uygulamaların oluşturduğu zorlukları göz önünde bulundurarak iyi bir denge ve hareket planı çizmek önemlidir. |
Lisansüstü Eğitimde Başarının Anahtarı | Öz disiplin, öğretimin ve verilerin entegrasyonu, kisiye özguğü bilgi ve yeteneklerin kullanımı ve sıkı çalışma başarılı bir yüksek lisans veya doktora süreci için gereklidir. | Yüksek talepleri olan bir süreçte kazanılması gereken fırsatlar ve verimlilik için belirli bir motivasyon ve planlama gereklidir. |
Doktora ve Tezli Yüksek Lisans Süreci | Bu süreç genellikle ders çalışma, sınavlar, tez araştırması ve tez savunma aşamalarından oluşur. | Bu aşamalar, öğrencinin kendi belirlediği hedef ve beklentilere göre özelleştirilebilir. |
öğretim görevlisi dr. mehmet başcıllar ile akademik kariyer yapmak isteyen öğrenciler bekleyen süreçleri konuştuk. bilimsel araştırma ve yazma teknikleri eğitmeni dr. mehmet başcıllar’dan yüksek lisans ve doktora sürecinde başarılı olmanın tüyolarını aldık.
Mehmet Başcıllar kimdir? Kendinizden ve enstitü eğitimlerinizden biraz bahseder misiniz?
Mehmet Başcıllar, öğretim görevlisiyim. Uzmanlık alanlarım sosyal hizmet ve hukuk. Vermekte olduğum eğitimler; Bilimsel Araştırma ve Yazma Teknikleri Eğitimi, SPSS Eğitimi, Nvivo ile Nitel Veri Analizi ve Nitel Araştırma Eğitimi. Kısa dönem eğitimlerimizden dijital çağ becerileri eğitimi ve öğrenmeyi öğrenme eğitimi var.
Tezli Yüksek Lisans, Tezsiz Yüksek Lisans ve Doktora. Bu kavramları bizlere biraz açıklar mısınız? Aralarında ne tür farklılıklar var?
Her biri birer süreci ifade ediyor. Tezsiz yüksek lisans 3 dönemden oluşan derslerin alındığı, kişilerin öğrendiği, meslek hayatına uygulamaya yönelik aldığı eğitim tezsiz yüksek lisans. Üniversiteler çok fazla kriter koymuyor. Tezsiz yüksek lisans yapan birey akademik kariyere devam edemiyor. Bitirince bir doktara yapamıyor. Akademik bir planı varsa tezli yüksek lisansa devam etmeli.
Tezli yüksek lisans öğrencinin 2 yılda bitirmesi beklenir. 1 yılı ders dönemiyle geçer. Dersleri bitirince tez dönemine geçer. 1 yılda da tezini yazar. Kişinin akademik hayatına devam edebilmesini sağlıyor. Doktora yapabilir. Üniversiteler ALES puanı, YDS puanı diploma puanın kaç, mülakat yapacağım diyor üniversite. Talebi de daha fazla. Bilim uzmanı unvanını alıyor. Unvan alınabiliyor ama öğrenme yaşam boyu devam ediyor.
Doktora da 4 yıllık 8 dönemlik bir süreç. Uzatmalarla 6 yıl, o süreye kadar bitirmeniz lazım. 4 yılın 2 yılı ders dönemiyle geçiyor. Hocalar sınav yapar, sunumlar, makaleler ister ve sonunda notlandırma olur. Sonunda bir de yeterliliği olur. Sınavdan sonra da kişi doktora tezini yazmaya hak kazanır. Tez danışmanı var, her dönemde tez izleme komitesi olur. Her dönem yapılan tez jüri tarafından incelemeye tabi tutulur, geribildirim süreci. Tez savunulur ve kişi doktor unvanını alır.
Şu an lisansüstü eğitim alan kaç öğrenci vardır?
YÖK’ün açıkladığı son verilere göre; ön lisansa kayıtlı 3 milyon kişi var. Lisansa kayıtlı 4,5 milyon kişi var. Yüksek lisansa kayıtlı 297 bin kişi var, doktoraya kayıtlı 101 bin kişi var. Diğer ülkelerle kıyaslandığımızda doktoralı birey sayımız az.
Yüksek lisans veya doktora programını hedefleyenler, bu programlara kabul almak isteyenler ne tür hazırlıklar yapmalı?
Birincisi kafaya koymak lazım önce. Karar vermek lazım, düşünüyorum hiçbir şey ifade etmiyor. İkincisi; fedakarlık yapmaya hazır mıyım? Yaşıtlarım başka bir şeylere zaman harcarken odama çekilmem gerekecek. İngilizce puanın kaç diyor üniversite. Ya YDS’ye çalışacağım ya da YÖKDİL’e çalışacağım. Sınav dil bilmekten farklı bir şey, o sınava göre çalışmak gerekiyor. ALES puanı önemli.
Bölüm seçiminde nelere dikkat edilmeli?
Öncelikle kendimizi tanımamız gerekiyor. İlgi duyduğum alanlar neler? Yüksek lisans ve doktorayı lisans bölümünden farklı seçebiliriz. Lisansınızdan farklı bölümlere bakarsanız bakış açınızı da geliştirebilir. Alanların ilişkilendirilebilmesi lazım. İlgi duyduğunuz alanların hangi enstitü çatısı altında olduğuna bakın. Başvuru şartlarını inceleyin. Bölümün önü açık mı? Dünyada yeri nedir? Yükselen mi alçalan bölüm mü?
Yüksek lisans veya doktora yapmak insanın yaşantısında ne tür değişimler meydana getiriyor? Profesyonel yaşantımıza katkıları neler?
Kişinin kendi kişisel yolculuğu ve pragmatist iş yaşamımda ne olur kısmı. Kişisel olarak ne faydaları var? Aktif olarak öğrenmeyi öğreniyorum. Öz disiplinimi geliştiriyor. Artık hayata daha farklı bakıyorum. Farklı düşünceden farklı dünya görüşünden insanlarla bir araya geliyorum. Farklı doğruların olduğunu öğreniyoruz. Eleştirel düşünceyi öğreniyoruz. Farklı hayatlar tanıma fırsatımız oluyor. Oluşturulan networkler de önemli.
İsminizin önünde Dr. yazınca havalı olduğu inkar edilemez. Bu unvanı aldıktan sonra hayatınızda neler değişti?
Sorumluluğum arttı. Kişi yaptığı işi en iyi yapmak istiyorsa, unvanı biri vermişse ona göre kendimi yenilemem, araştırmalara devam etmem lazım. Unvanın hakkını vermem gerekiyor. Alanımı seviyorum. Alanınızı iyi belirleyin.
Yüksek lisans ve doktora sürecinde öğrencileri neler bekliyor? Eğitim süreci nasıl işliyor? Özel hayata yansımaları nasıl?
Farklı hayatlardan kesitler vereyim. Bir arkadaşım var, Ankara yüksek lisans yapıyorum, Bingöl’de yaşıyor ders günü uçakla gelip sonra Bingöl’e dönüyor, annelik var. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir. Toplumda yaşadığımız için hem kadın olup hem de akademide olanlara saygı duyuyorum. Üniversiteden mezun ve bekarım, bu daha iyi ve kolar. Bulunduğu şehirde yapıyorsa bu bir artı. Çalışan arkadaşlar için zor olabiliyor. Özel şirkette izin süreci destekleniyor ya da desteklenmiyor. İş yaşantısında sorunlara da sebep oluyor. Kamuda çalışan arkadaşlar yıllık izinlerini derslere ayırıyor.
Çok para harcamak gerekiyor mu? İş yaşantısı ile lisansüstü eğitim birlikte sürdürülebilir mi?
Burada farklı bir şey var. Mahrum kalınan kar diye bir şey var hukukta. Kişi o hayatın olağan akışı içerisinde halihazırdaki durumun elde ettiği getirileri yapamıyor. Özel üniversitede yapılıyorsa ödemesi var. Farklı bir şehirde ise seyahat etmesi, bir yerde kalması, dışarda yemesi gerekecek. O iş bana uygun değil ders dönemindeyim diyebilirim. O zaman bazı fırsatların kaçırılmasına neden olabilir.
Şu an yüksek lisans veya doktora hedefleyenlere neler önerirsiniz?
Kararımızı verelim, mümkünse üniversite sıralarında vermeye çalışalım. Alanla ilgili deneyimleri dinleyelim. Kriterler yabancı dil, ALES ve not ortalaması için çaba gösterelim. Yol arkadaşlıkları kişiyi motive eder. Öğrenmeyi bir hayat felsefesi haline getirmemiz gerekecek. Emek vermemiz gerekecek.
Tezsiz yüksek lisans nedir?
3 dönemden oluşan derslerin alındığı, kişilerin öğrendiği, meslek hayatına uygulamaya yönelik aldığı eğitim tezsiz yüksek lisans. Üniversiteler çok fazla kriter koymuyor. Tezsiz yüksek lisans yapan birey akademik kariyere devam edemiyor.
Tezli yüksek lisans nedir?
Tezli yüksek lisans öğrencinin 2 yılda bitirmesi beklenir. 1 yılı ders dönemiyle geçer. Dersleri bitirince tez dönemine geçer. 1 yılda da tezini yazar. Kişinin akademik hayatına devam edebilmesini sağlıyor.
Doktora nedir?
Doktorada 4 yıllık 8 dönemlik bir süreç. Uzatmalarla 6 yıl, o süreye kadar bitirmeniz lazım. 4 yılın 2 yılı ders dönemiyle geçiyor. Hocalar sınav yapar, sunumlar, makaleler ister ve sonunda notlandırma olur. Sonunda bir de yeterliliği olur. Sınavdan sonra da kişi doktora tezini yazmaya hak kazanır.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.