Uzman Diyetisyen Nedir? Ne İş Yapar?
Uzman Diyetisyen Bilgileri | Tanım | Detay |
---|---|---|
Eğitim Bilgileri | Sağlık yüksekokullarından veya sağlık bilimleri fakültelerinden beslenme ve diyetetik lisans eğitimlerini tamamlamış ve yüksek lisans eğitimini de tamamlamış kişi | Mesleki bilgi ve tecrübesi ile diyet ve beslenme programları hazırlar |
İşbirliği Yaptığı Meslek Dalları | Diğer sağlık alanlarıyla eşgüdümlü çalışır | Özellikle doktorlar, psikologlar ve eczacılarla birlikte çalışma ihtiyacı duyarlar |
Sorumluluklar | Sağlık tesisindeki yemeklerin besin değerlerini dengelemek | Yemek listelerini düzenler ve mutfağın düzen, temizliğini ve yemek servislerinin sağlıklı olmasını sağlar |
Hizmetler | Sağlıklı besin ögelerini belirleme | Yaşa, cinsiyete, fiziksel durumlara göre sağlıklı beslenme programları hazırlar |
Bireysel Hizmetleri | Hastalar için beslenme programları hazırlama | Hastanın durumuna ve tedavisine uygun diyet programları belirler |
Hizmetlerinin Alanları | Beslenme eğitimi ve diyet tedavisi planlama | İhtiyaç duyulan diyet yemeklerinin hazırlama ve pişirme konusunda direktifler verir |
Hastane Hizmetleri | Poliklinik hastaları için diyet menülerini hazırlama | Doktorun ve hastanın sosyo-ekonomik durumlarına göre diyet menülerini hazırlar |
Mesleki Gelişim | Kongre, konferans ve seminerlere katılım | Mesleğin gerektirmiş olduğu bu etkinliklerle bilgi ve tecrübesini artırır |
Çalışma Saatleri | Geleneksel çalışma saatlerine göre bir programı vardır | Ancak acil durumlarda bu saatler değişebilir |
Maaş Bilgileri | Kamu ve özel sağlık tesislerine göre değişkenlik gösterir | Mesleki tecrübe, coğrafi bölge, evlilik durumu gibi faktörler maaşı etkiler |
İnsan sağlığını doğrudan ilgilendiren konular arasında sağlıklı beslenme, sağlıklı kilo verme, sağlıklı kilo alma gibi durumlardan dolayı uzman beslenme ve diyetisyenlerin önemi yadsınamaz bir gerçektir. Bu çerçevede diğer meslek alanlarında olduğu kişilerin sağlıklarına kavuşması için uzman diyetisyenler pek çok meslek dalıyla ilgili faaliyetlerini eşgüdümlü ve koordineli bir şekilde yürütür.
Uzman diyetisyen, üniversitelerin sağlık yüksekokullarından veya sağlık bilimleri fakültelerinden beslenme ve diyetetik lisans eğitimlerini tamamladıktan sonra yüksek lisans eğitimlerini üniversitelerin sağlık bilimleri enstitüsünde beslenme ve diyetetik bölümünde başarıyla tamamlayan kişilere uzman diyetisyen denilmektedir.
Uzman Diyetisyen Nedir?
Uzman diyetisyen tarafından verilen beslenme tedavisi ve diyet programları hazırlama konusunda diğer meslek dallarıyla multidisipliner bir yaklaşım göstermektedir. Uzman diyetisyenlerin en çok beraber çalıştıkları uzmanlar hekimlerdir. Buna verilebilecek en iyi örnek pankreas yollarında meydana gelen kötü huylu tümörden dolayı aşırı kilo kaybı yaşayan hastanın, onkoloji uzmanı doktor tarafından uzman diyetisyene yönlendirilmesi ve bu konuda bir beslenme programının vakit kaybetmeksizin yapılması gösterilebilir.
Bu durumda doktor ve uzman diyetisyen eşgüdümlü bir çalışma içinde bulunduklarını söyleyebiliriz. Benzer şekilde bir başka kilo sorunu yaşayan kişinin uzman diyetisyen tarafından beslenme programı düzenlemeden psikoloğa görünmesi gerektiğini bildirmesi ve daha sonra beslenme programının hazırlanması olabilir. Çünkü kimi böyle durumlarda psikolojik nedenlerde olabilmektedir.
Eczacılar ise bu konular kapsamında gıda takviyeleri, vitaminler ve ilaç kullanımları ve diğer hususlar kapsamında uzman diyetisyenlerin en çok bilgisine başvurduğu uzmanlar arasında olduğunu söyleyebiliriz. Diyabet hemşirelerine gelince uzman diyetisyenlerin bu meslek gurubu ile de yakından çalışma içinde olduğu, şeker hastası olan hastaların bir an önce sağlıklarına kavuşması için doğru ve uygun olabilecek diyet programlarını oluşturur.
İnsan sağlığını doğrudan ilgilendiren konular arasında sağlıklı beslenme, sağlıklı kilo verme, sağlıklı kilo alma gibi durumlardan dolayı uzman beslenme ve diyetisyenlerin önemi yadsınamaz bir gerçektir. Bu çerçevede diğer meslek alanlarında olduğu kişilerin sağlıklarına kavuşması için uzman diyetisyenler pek çok meslek dalıyla ilgili faaliyetlerini eşgüdümlü ve koordineli bir şekilde yürütür.
Uzman Diyetisyen Ne İş Yapar?
Uzman diyetisyenlerin birçok görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu görev ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir;
Görevli bulunduğu sağlık tesisindeki yemeklerin besin değerlerinin yeterli ve dengeli olmasını sağlar.
Mutfak ve yemekhane hizmetlerinin verimli ve dengeli bir şekilde yürütür.
Yemek alan hastalar ve personel için yemek listelerini düzenler.
Sağlık tesisine alınması beklenen beslenme ile ilgili ürünlerin teknik şartnamesinin hazırlanmasına yardım eder.
Mutfağın düzen ve temizliğini, mutfak personelinin hijyen içinde görevini yapmasını, yiyeceklerin sağlık kuralları kapsamında, lezzet ve besin değerlerinden hiçbir kayba uğramadan pişirilmesini sağlar.
Çiğ yiyeceklerin ya da daha önceden hazırlanmış yemeklerin hijyen standartları doğrultusunda sağlanmasını sağlar ve denetler.
Yapılması beklenen yemeklerin tariflerini standart hale getirir ve gerek duyulması halinde şartlara uygun düzenlemeler yapar.
Beslenme konusunda araç ve gereçleri belirler ve bunların sağlanması konusunda idareye yazılı ve sözlü bildirir.
Hazırlanan yiyeceklerin, personel ve hastaların sofralarına kadar hijyen kuralları doğrultusunda kaliteli bir şekilde sunulmasını gerçekleştirir.
Personele ait yemek yerlerinin ve kaplarının standartlar kapsamında usulüne göre temizlenmesini ve yemek servislerinin düzenlik olarak yapılmasını sağlar.
Mesleğin gerektirmiş olduğu kongre, konferanslara ve seminerlere katılır.
Yaş cinsiyet ve fiziksel uğraşı durumlarına göre, sağlıklı kişiler için enerji ve besin öğelerini belirlerken sağlıklı beslenme programlarını gerçekleştirir.
Hekimin yönlendirmesine göre hastalar için gerek duyulan beslenme programlarını yapar. Kişilerin laboratuvar bulgularına, hastalığına, bazı ölçümlerine ve tedavilerine uygun besin gereksinimlerini belirler.
Beslenme eğitimi ve diyet tedavileri çalışmalarını ve hizmetlerini planlar.
İhtiyaç duyulan diyet yemeklerini hazırlama ve pişirme konuları kapsamında birtakım direktifler verir.
Hastanedeki poliklinik hastalarına, hekimin ifade etmiş olduğu esaslar ve ilkeler doğrultusunda hastaların sosyo-ekonomik durumları doğrultusunda diyet menülerini hazırlamak gibi görev ve sorumlulukları bulunmaktadır.
Uzman Diyetisyen Maaşları
Uzman diyetisyenlerin maaşları kamu ve özel sağlık tesislerin şeklinde değerlendirebiliriz. Kamu sağlık tesislerindeki maaş alımları, mesleki tecrübe yılı, hastanenin bulunduğu coğrafi bölge, evli veya bekar olunmasına bağlı olarak değişmektedir. Kamudaki en düşük maaş alımları asgari ücret, en yüksek asgari ücretin 2,3 katıdır. Ortalama maaşları asgari ücretin 1,8 katıdır. Örneğin 3. bölge bir sağlık tesisinde, 7 yıllık bir mesleki tecrübeye sahip olan uzman diyetisyenin alabileceği maaş asgari ücretin 2,8 katıdır.
Özel sağlık tesislerindeki maaş alımları daha çok mesleki tecrübeye, hastanenin kurumsal kimliğine ve performansına bağlı olarak değişmektedir. Maaş alımları en düşük asgari ücretin 1,7 katı, en yüksek asgari ücretin 2,8 katıdır. Ortalama maaş alımları ise asgari ücretin 2,5 katıdır. civarındadır. Örneğin 20 yıllık kurumsal geçmişi olan ve 7 yıllık mesleki tecrübe yılına sahip olan bir uzman diyetisyenin alabileceği maaş asgari ücretin iki katıdır.
Uzman Diyetisyen Nasıl Olunur?
Uzman diyetisyen olabilmek için liselerin sayısal bölümlerinden mezun olunmalıdır. Lise mezuniyeti sonrasında Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına ve sonrasında aynı yıl yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girmek gerekiyor.
Her iki sınavdan alınabilecek iyi birer puan sonrasında ise lise ağırlıklı not ortalaması da eklenerek üniversitelerin beslenme ve diyetetik bölümleri tercih edilmelidir. Bu bölüm sağlık yüksekokulu ve sağlık bilimleri fakültesi bünyesinde bulunmaktadır. Lisans eğitimi toplamda 4 yıl devam etmekte olup hem teori hem de uygulamalı eğitimleri bulunmaktadır. Bu eğitimin sonrasında diyetisyen olunabilmektedir.
Uzman diyetisyen olabilmek için Akademik Lisansüstü Eğitim Sınavına (ALES) girilmeli ve 70 üzeri bir puan elde edilmelidir. Bu puanın sonrasında ise Yabancı Dil Sınavına girerek başvuru için 50 ve üzeri bir puanın alınması halinde yüksek lisans eğitimlerine başvuruda bulunabilirler. Başvuru sonrasında üniversitenin ilgili bölümü tarafından yapılacak bilimsel yeterlilik sınavına ve mülakata girerek kabul alınabilmektedir. Toplamda 2 yıllık bir eğitimin sonrasında uzman diyetisyen olarak görev başlanılabilir.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.