IIENSTITU
AnasayfaBlogTüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler
Müşteri İlişkileri Yönetimi

Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler

03 Haziran 2020
Bir grup insan bir kasanın önünde durmaktadır. Adamın elinde bir çanta vardır, kadın ise onun yanında durmaktadır. Yanlarındaki masanın üzerinde bir dizüstü bilgisayar var. Görüntünün köşesinde bir mikrodalganın yakın çekimi var. Görüntüde ayrıca bir dizüstü bilgisayarın bulanık bir görüntüsü, masanın üzerinde bir klavye ve bir çantanın yakın çekimi yer almaktadır. Kasiyer kasada durmakta ve bir kişi elinde bir ananas tutmaktadır. Arka planda, içinde yastık olan beyaz bir kutu görülüyor. Sahnede yer alan tüm insanlar sohbet ediyor gibi görünmektedir.
Etkileyen FaktörlerFaktör DetayıFaktörün Tüketici Davranışlarına Etkisi
Kültürel FaktörlerDin, sosyal sınıf, yöresel beğenilerTüketici tercihlerini ve alışkanlıklarını şekillendirir
Sosyal FaktörlerSosyal statü, referans gruplarTüketimin nesnesi ve öznesini belirler
Psikolojik FaktörlerMotivasyon, tutum ve algıSatın alma kararlarını direk etkiler
Tüketiciye Ait ÖzelliklerYaş, cinsiyet, gelir, eğitim seviyesi, yaşanılan lokasyonKişinin neyi, neden ve nasıl tükettiğini belirler
Durumsal FaktörlerFiziki koşullar, sosyal çevre, satın alma zamanıSatın alma süreç ve tercihlerini etkiler
Pazarlama FaktörleriÜrün tasarımı, fiyat, promosyonlar, paketleme, konumlandırma, dağıtımÜrün ve hizmetlerin nasıl algılandığını ve talep edildiğini belirler
Satın Alma Öncesi Adımlarİhtiyaç belirleme, seçeneklerin bulunması, seçeneklerin incelenmesiSatın alma sürecinin başlangıcını ve yönünü belirler
Satın Alma İçindeki AdımlarSatın alma eylemi, deneyim kazanmaÜrün veya hizmetin tüketim sürecini şekillendirir
Satın Alma Sonrası AdımlarDeğerlendirme, geri bildirimde bulunmaTüketici memnuniyetini ve tekrar satın alma ihtimalini etkiler
Bilinçli Tüketici DavranışlarıDoğru satın alma kararları, çevre ve sosyal bilinç, üretim süreçlerine dikkatSürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını teşvik eder ve destekler

Tüketici davranışları; bireysel veya şirket tüm müşterilerin ihtiyaçlarını ve taleplerini karşılamak için ürünleri ve hizmetleri nasıl tercih ettiklerini, satın alma sürecini, kullanımlarını ve elden çıkarılma şekillerini inceler. Aynı zamanda tüketicilerin hareketlerini ve bu hareketlere sebep olan motivasyon arasındaki ilişkileri açıklar. Pazarlama bölümünde, tüketici satın alma hareketlerine nelerin sebep olduğunu çözümlemeye uğraşılır. Pazarın ihtiyaç duyduğu ürün ve hizmetler, talep gören ürün ve hizmetler belirlenmeye çalışılır. Tüketici gün içerisinde birçok karar verir.

Tüketici bu süreçte nelerden etkileniyor, seçim yaparken neler göz önünde bulunduruluyor, tüm bu soruların cevabı tüketici davranışlarını incelemekten geçiyor. Tüketici davranışlarını etkileyen faktörler incelendiğinde; kültürel faktörler, sosyal faktörler, psikolojik faktörler, durumsal faktörler, pazarlama faktörleri ve tüketicilerin özellikleri karşımıza çıkıyor. Bahsettiğimiz tüm faktörler, tüketici davranışları üzerinde güçlü bir role sahiptir.

Bilinçli Tüketici Davranışları

Bilinçli tüketici davranışları, toplumun gelişmişlik düzeyini ortaya koyan önemli bir göstergedir. Bilinçli tüketici, doğru satın alma kararları veren müşteriler için kullanılan bir kavramdır. Çevre ve sosyal bilince sahiptirler. Hangi şirketten hangi ürün veya hizmeti alacaklarını tespit etmişlerdir. Satın alma sürecinde var olan olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak dengeyi kurmak amaçlı hareket ederler.

Bilinçli tüketici sadece satın alma değil üretim içinde bir davranış belirler. Bu davranış; sürdürülebilir tarım ve çevre dostu ürünlerin üretilmesine teşvik etmektir. Bilinçli tüketici davranışlarını, Tüketici Hakları Derneği’nin tanımları ile detaylı olarak maddeler halinde inceleyelim.

  • Mal ve hizmet satın alırken temel gereksinimini ön planda tutan ve yaptığı her alışverişte fiş ve faturasını alan;

  • Önüne çıkan ya da kapısına gelen firmadan alışveriş yapmayıp satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli, güvenli, ucuz ve sağlıklı olması konusunda birden çok firma ya da mağazaya girerek araştırmada bulunan ve karşılaştırma yapan;

  • Firmaların güvenilir ve tüketici haklarına saygılı olmasına dikkat eden;

  • Hakkını bilen, hakkını arayan, haklarına sahip çıkan ve savunan;

  • Çevreye karşı duyarlı olan; yurdumuzun ve dünyanın her köşesini kendi evi gibi düşünen;

  • Her çeşit savurganlık ve israfın karşısında olan;

  • Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve savunulabilmesinin, ancak tüketicilerin birliği, organize olmaları ve örgütlenmeleriyle sağlanabileceğine inanan;

  • Tüketimin nesnesi değil öznesi olduğunu düşünen;

  • Reklamların etkisinde kalarak yanlış davranış göstermeyen ve yanlış karar vermeyen;

  • Kaliteli yerli malı satın alan ve tüketen;

  • Alışveriş yaparken aile ve ülke ekonomisine yararı ön planda tutan kişidir.

Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Tüketici davranışları etkileyen faktörler önemli rollere sahiptir. Bu faktörler nelerdir, kendi içinde hangi unsurları bulundurur, inceleyelim.

  • Tüketici Davranışlarına etki eden pazarlama faktörleri; ürün tasarımı, fiyat uygulaması, belirlenen promosyonlar, paketleme, konumlandırma ve son olarak dağıtım faktörü önemli roller arasındadır.

  • Tüketiciye ait özellik faktörü; önemli belirleyiciler arasında yer alır. Bunlar; yaş, cinsiyet, gelir, eğitim seviyesi ve yaşadığı lokasyondur.

  • Psikolojik faktörler; en önemli faktörlerin başında gelir. Satın alma motivasyonu, ürüne karşı gelişen algı ve ürüne karşı gösterilen tutumlardır.

  • Durumsal faktörler; satın alma aşamasındaki fiziki koşullar, sosyal çevre ve satın alma zamanıdır.

  • Sosyal faktörler; sahip olunan sosyal statü ve referans grupları önemli iki unsurdur.

  • Kültürel faktörler; din, içinde bulunulan sosyal sınıf ve yöresel beğeniler olarak sıralanır.

Tüketici Davranışları ve Satın Alma Süreci

Tüketici davranışlarının özünü satın alma eylemi meydana getirir. Satın alma bir süreci ifade eder. Tüketici iki uyarıcı etkisi ile hareket eder. Bunlar içsel “yaşam şekli, kişisel özellikleri” ve dışsal “çevre etkisi, sosyal faktörler ve kültür” uyarıcılar bir ürün veya hizmete doğru yönlendirir. İhtiyaca yönelik ürün arayışı ile devam eder. Bu aşamada tüketicinin davranışlarını iyi tespit etmek gerekir.

Satın alma sürecinde öncesi, süreç içi eylemler ve sonrası olmak üzere 3 aşamalı bir davranış şekli gelişmektedir. Satın alma öncesi adımlar; ihtiyacı belirlemek, seçenekleri bulmak, seçenekleri incelemektir. Satın alma içindeki adımlar; satın alma eylemi, ürün veya hizmet hakkında deneyim kazanmadır. Satın alma sonrası adımlar ise; deneyimleme sonrası değerlendirme, geri bildirimde bulunma ve satın alma sürecini tamamlamadır. Bu süreci iyi bir şekilde çözümlemek ve ona göre hareket etmek hem tüketici hem satış ve pazarlama çalışanları için önemlidir.

Enstitü eğitimleri içinde yer alan tüketici davranışları ve satın alma eğitimi, tüketici davranışlarını analiz etmek isteyen, tüketicileri anlamak için yaklaşımları incelemek isteyen satış temsilcileri, satış yöneticileri, satış alanında çalışan ve eğitim alanlar için destekleyici olmaktadır.

İlgili Eğitim: Tüketici Davranışları ve Satın Alma Eğitimi

Tüketicinin Sahip Olduğu Haklar

Ülkemizde tüketici yasaları oldukça nettir. Ancak yasalar olmasına rağmen tüketici ürün veya aldığı hizmetlerden bazı sorunlar yaşayabilmektedir. Bu sorunların olmaması için tüketiciyi koruyan bazı yasalar geliştirilmiştir. Burada tüketici hakları devreye girer. Tüketicinin hakları konusunda bilinçli olması son derece önemlidir. Tüketicinin sahip olduğu hakları inceleyelim.

  • Güvenlik hakkı; satışa sunulmuş olan ürün veya hizmetin güvenli, olması ve sağlığı tehdit etmemesi gerekir.

  • Bilgi hakkı; tüketicinin edindiği ürün veya hizmet hakkında tüm bilgilere kolayca ulaşması gerekir. Bu bilgilerin net olması yanıltmaması gerekir.

  • İhtiyaç karşılama hakkı; tüketicinin tüm temel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik istekte bulunma hakkı vardır. Bu temel ihtiyaçlar; barınma, ulaşım ve iletişimdir.

  • Eğitim hakkı; tüketicinin sahip olduğu hakları bilmesi ve kendi hakkını koruyabilmesi için eğitim alması gerekir.

  • Temsil ve se duyurma hakkı; tüketicilerin haklarını koruyabilmek ve mağduriyetini giderebilmek için ekonomik ve politik haklarını bilmeye ve yerine getirmeye hakkı olmalıdır.

  • Sağlıklı çevre hakkı; sağlıklı bir çevrede, doğal kaynakların dengesini bozmadan yaşama hakkına sahiptir.

  • Zararlarının karşılanması hakkı; tüketici aldığı ürün veya hizmetten bir zarar yaşadıysa giderilmelidir.

  • Seçme hakkı; tüketici uygun kalitede ve uygun fiyatlarda ürün veya hizmete istediği zaman ulaşabilmesi gerekmektedir.

  • Ekonomik haklarının korunması; tüketici ürün kıyaslaması yapabileceği seçeneklerle karşılaşmalıdır. Satış sonrasında ise ihtiyaç duyduğu teknik desteği alabilmelidir.

Kültürel Faktörler, Din, sosyal sınıf, yöresel beğeniler, Tüketici tercihlerini ve alışkanlıklarını şekillendirir, Sosyal Faktörler, Sosyal statü, referans gruplar, Tüketimin nesnesi ve öznesini belirler, Psikolojik Faktörler, Motivasyon, tutum ve algı, Satın alma kararlarını direk etkiler, Tüketiciye Ait Özellikler, Yaş, cinsiyet, gelir, eğitim seviyesi, yaşanılan lokasyon, Kişinin neyi, neden ve nasıl tükettiğini belirler, Durumsal Faktörler, Fiziki koşullar, sosyal çevre, satın alma zamanı, Satın alma süreç ve tercihlerini etkiler, Pazarlama Faktörleri, Ürün tasarımı, fiyat, promosyonlar, paketleme, konumlandırma, dağıtım, Ürün ve hizmetlerin nasıl algılandığını ve talep edildiğini belirler, Satın Alma Öncesi Adımlar, İhtiyaç belirleme, seçeneklerin bulunması, seçeneklerin incelenmesi, Satın alma sürecinin başlangıcını ve yönünü belirler, Satın Alma İçindeki Adımlar, Satın alma eylemi, deneyim kazanma, Ürün veya hizmetin tüketim sürecini şekillendirir, Satın Alma Sonrası Adımlar, Değerlendirme, geri bildirimde bulunma, Tüketici memnuniyetini ve tekrar satın alma ihtimalini etkiler, Bilinçli Tüketici Davranışları, Doğru satın alma kararları, çevre ve sosyal bilinç, üretim süreçlerine dikkat, Sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarını teşvik eder ve destekler
tüketici davranışları bilinçli tüketici tüketici satın alma tüketici hakları
Bu, canlı mavi gömlek giymiş bir kadının görüntüsüdür. Yüzünü çerçeveleyen uzun, koyu renk saçları var. Ten rengi açık ve yüz ifadesi kararlı. Beyaz duvarlı ve aydınlık pencereli bir odada duruyor. Gömleğinin mavisi beyaza karşı öne çıkıyor ve güçlü bir kontrast hissi veriyor. Kadın kollarını vücudunun önünde kavuşturmuş, kendinden emin bir havaya sahip. Gözleri ileriye odaklanmış ve kararlılığını gösteriyor. Önüne ne çıkarsa çıksın üstesinden gelmeye hazır görünüyor.
Esra Girgin

İşletme Eğitimimi tamamladıktan sonra uzun yıllar eğitim sektöründe hizmet verdim. Eğitim alanında çalışmalara devam ederek, her alanda içerik üreterek, kendimi geliştirmeye devam ediyorum.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bir kişi elinde bir tablet tutarken görülüyor. Diğer elinde ise bir yüzük taktığı görülüyor. Görüntünün sağ tarafında, yanında bir ışık bulunan mavi plastik bir sepet ile bir teneke kutunun yakın çekimi görülüyor. Görüntünün sol tarafında, farklı renklerde şişelerin bulunduğu bir meyve suyu rafı görülüyor. Rafın altında, bir bilek bandının yakın çekimi görülüyor. Görüntünün üst kısmında, bir elin parmağını kaldırarak rafa doğru uzandığı görülüyor. Arka plan parlak bir ışıkla aydınlatılmış. Genel olarak görüntü, çeşitli nesnelerle çevrili bir şekilde tablet tutan bir kişiyi göstermektedir.
Satış - Pazarlama

Yeni Normalde Tüketici Davranışları

02 Eylül 2020
Beyaz bir yüzey üzerine bir beyin çizimi resmedilmiştir. Beyin gri tonlarında çizilmiş ve ortasında açık renkli bir harf var. Sağ alt köşede bir yaprak deseni ve sol üstte bir evin gölgesi görülmektedir. Çizimin merkezine yakın bir yerde daha küçük bir yaprak gölgesi de görülmektedir. Beyin belirgin bir dış hatlara sahip ve çeşitli küçük detaylardan oluşuyor. Beynin genel şekli kolayca tanınabilir, korteksin lobları ve kıvrımları açıkça tanımlanmıştır.
Dijital Pazarlama

Nöropazarlamada Başarıya Ulaşan İşletmeler

11 Ekim 2021
Bir grup kadın bir arada duruyor ve her birinin elinde bir alışveriş çantası var. Ortadaki kadının elinde beyaz saplı büyük mor bir çanta var. Solunda bir kadın mavi ve beyaz çizgili bir çanta tutuyor. Sağında başka bir kadın siyah saplı açık pembe bir çanta tutuyor. Daha uzakta, elinde sarı ve beyaz bir çanta tutan bir kadın görülüyor. Arka planda, görüntünün köşesinde küçük kırmızı bir çiçekle birlikte bir kişinin vücudunun bulanıklığı görülebiliyor.
Müşteri İlişkileri Yönetimi

Tüketim Çılgınlığı Nedir?

27 Aralık 2020
Bir kişi sağ elinde siyah deri bir cüzdan tutmaktadır. Sol elinde ise bir kredi kartı tutmaktadır. Kişi sanki inceliyormuş gibi dikkatle karta bakmaktadır. Kart dikdörtgen şeklindedir ve üzerinde kırmızı beyaz bir tasarım vardır. Kişinin yüzü ön planda, eli ise arka plandadır. El cüzdanı sıkıca tutmakta ve kart hafifçe dışarı bakmaktadır. Kişinin yüzü konsantrasyon ve kararlılık ifadesiyle aşağıya bakıyor. Arka plan bulanıktır ve odak kişinin elleri ve yüzü üzerindedir.
Müşteri İlişkileri Yönetimi

Tüketici Davranışları ve Hakları

05 Şubat 2020
Bir kadın kapalı bir odada ayakta durmakta ve elinde bir tabela tutmaktadır. Gülümsüyor, açık renkli bir kıyafet giyiyor ve yüzü yakın planda. Elindeki tabela beyazdır ve üzerinde siyah yazılar vardır. Arkasında bir duvar ve aralarında bir kanepenin de bulunduğu bazı mobilyalar var. Eli de yakın plandadır ve arkasında bulanık bir arka plan vardır. Kameraya bakıyor, yüz ifadesinde güven ve neşe var. Duruşu rahattır ve rahat bir ortamdaymış gibi görünür. Saçları arkaya toplanmış ve cildi parlıyor. Elindeki pankart boş ama onu inançla tutuyor.
5
(16)

Tüketici Davranışları ve Satın Alma Eğitimi

9 Konu5 Saat
Uzun, düz, sarı saçlı genç bir kadın mavi ve beyaz çizgili bir gömlek giyiyor. Kollarını iki yana açmış ayakta duruyor ve yüzünde hafif bir gülümseme var. Taze ve doğal bir görünümü var ve gözleri uzaktaki bir şeye odaklanmış durumda. Gömleğinin bel kısmı hafifçe bol ve çizgiler ince ve eşit. Saçları düzgünce ayrılmış ve kaküllerinde birkaç röfle var. Cildi hafifçe bronzlaşmış ve sağlıklı, genç bir ışıltıya sahip. Duruşu rahat ve kendinden emin, dengeli ve kendinden emin görünüyor.Ezgi Dağdaş
₺728₺0
Bu görüntüde, muhtemelen müşteri odaklı satış teknikleri kursuna katılan takım elbiseli ve gözlüklü bir kadın görülüyor. Bir beyaz tahtanın önünde duruyor, muhtemelen not alıyor ve saçları rüzgarda savruluyor. Ayrıca siyah bir ceket giymiş ve saçını topuz yapmış. Kursu ciddiye aldığı ve sunulan materyale çok dikkat ettiği anlaşılıyor. Genel olarak bu görüntü bir profesyonellik ve öğrenmeye adanmışlık atmosferi yansıtıyor.
5
(3)

Müşteri Odaklı Satış Teknikleri

26 Konu10 Saat
Yirmili yaşlarının ortasında, gözlüklü ve siyah takım elbiseli genç bir kadın görülüyor. Elleri ceplerinde, saçları düzgün bir topuz yapılmış halde duruyor. Bakışları ileriye sabitlenmiş, ifadesi ciddi. Kendinden emin bir havası var, varlığı dikkat çekiyor. Profesyonel ve şık görünüyor. Gözlükleri yuvarlak ve takım elbisesi tam oturmuş. Takım elbisenin koyu rengi açık teni ve açık saç rengiyle güzel bir tezat oluşturuyor. Dengeli ve dünyayı ele geçirmeye hazır görünüyor.Gülşen Yegin
₺1245₺0
Bu görsel dijital pazarlama alanında bir online kursu tasvir etmektedir. Sakallı ve bıyıklı bir adam çerçevenin ortasında parmağıyla işaret ediyor. Beyaz gömleği ve sarı arka planı parlak ve canlı bir kontrast oluşturuyor. Arka planda ayrıca bir bileziğin ve bir adamın yüzünün yakın çekimini görebiliyoruz. Bu görsel, dijital pazarlama kursunun ideal bir temsili olup, ön planda materyalin önemini gösteren bir erkek yer almaktadır. Renklerin, nesnelerin ve yüz ifadelerinin birleşimi, görsele dijital pazarlama için bir coşku ve heyecan hissi veriyor. Bu görsel, dijital pazarlamanın getirebileceği bilgi ve heyecanın mükemmel bir temsili.
4.9
(331)

Dijital Pazarlama Eğitimi

15 Konu5 Saat
Resimdeki adam ışıl ışıl gülümsüyor, gözleri neşe ve sevinçle kırışıyor. Dişleri tamamen düzgün ve beyaz, yanakları mutlulukla parlıyor. Açık mavi bir gömlek giymiş ve koyu renk saçları düzgünce taranmış. Ellerini önünde kavuşturmuş, yüzünde memnuniyet ve tatmin ifadesi var. Rahat bir duruşu var, rahatlık ve konfor hissi veriyor. Resmin arka planı açık gri, bu da onun parlak gülümsemesini daha da öne çıkarıyor. Görüntü mükemmel bir şekilde yakalanmış, neşe ve memnuniyet hissi yayıyor.Sedat Ateş
₺775₺519
Bir kadın, aydınlık bir odada dikkatle bilgisayar ekranına bakmaktadır. Pembe bir bluz giymiş ve koyu kahverengi saçlarını arkadan bağlamış. Gözleri ekrana odaklanmıştır ve elleri masanın üzerinde hafifçe durmaktadır. Arka plandaki duvarlar beyaz ve üzerlerinde birkaç poster ve resim var. Masa ahşap ve pembe bir yastık da dahil olmak üzere çeşitli eşyalarla dolu. Derin düşüncelere dalmış gibi görünüyor, sanki bilgisayarda bir sorunu çözmeye çalışıyor. Odadaki aydınlatma sıcak ve davetkâr, atmosfer ise konsantrasyon ve odaklanma havasında.
5
(36)

Nöropazarlama Eğitimi

19 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺1763₺1193