Tatil Zehir Olmasın! Yaz Ayları İçin İlk Yardım Bilgileri

Durum	İlk Yardım Müdahalesi	Ek Bilgi
Böcek ısırığı ve sokması	Isırılan bölgeyi yıkayın ve 15-20 dakika boyunca soğuk uygulama yapın.	Kaşıdıkça derinin bütünlüğü bozulur ve bölgelere zarar verilir.
Sivrisinek ısırması	Kolonya dökme kullanışlı olabilir, ancak kişinin alerjik reaksiyonlarını da tetikleyebilir.	Kolonya daha çok temizleme ve ferahlatıcı etki için kullanılır.
Kene ısırması	Keneden tutup çekme, mutlaka bir hastaneye gidin.	Kene çekilirse, zehiri tamamen vücuda yayılabilir.
Fiziksel Yanık	Yanık alanı hemen 20 dakika boyunca soğuk suyun altına tutun.	Yanmayı soğutmak ve kontrol etmek önemlidir.
Buhar Yanıkları	Yaralı alanı soğutarak (su altına tutmak) o bölgeyi soğutmak önemlidir.	Daha sonra doktora başvurulmalıdır.
Suda Boğulma	Boğulan bir kişinin yanına yaklaşmayın, hızlıca sahile çıkarın ve kalp masajı yapın.	Kalp masajını bilinçli bir şekilde uygulamak çok önemlidir.
Güneş Çarpması	Kişi klimalı bir ortama almalı ve bolca su yerine soda içilmeli.	Kişi, sadece su tüketmek yerine mineral kaybı da olduğu için sodaya yönelmelidir.
Aşırı Isıya Maruz Kalan	Kişinin sırt üstü yatmasına ve ayaklarının yükseltilmesi gerekmektedir.	Şok pozisyonu kısa sürede kendisini toparlamaya yardımcı olacaktır.
Eklem Burkması	Oraya fazla baskı uygulanmamalı, şişliği azaltmak için yukarı kaldırılması gerekir.	Her zaman doktora görünme tavsiyedir.
Doku İncinmeleri	İncinen alanı sarmak ve baskı uygulamamak önemlidir.	İncinme durumlarında buz uygulaması da etkilidir.

İlk yardım bilmek neden önemli? Böcek sokmalarında, hayvan ısırmalarında, denizdeki acil durumlarda ya da sıcak çarpmasına karşı ne yamanız gerektiğini ne kadar biliyorsunuz? İlk yardım eğitmeni Fatoş Kocabörek Açıl, yaz ayları için kritik ilk yardım bilgilerini paylaştı.

Fatoş Kocabörek Açıl kimdir?

İlk yardım eğitim merkezimiz var. Mesul müdürlüğünü ve eğitmenliğini yapıyoruz. Sağlık bölümü mezun olduğumuz için bu eğitimleri veriyoruz. Bir kızım var LGS’ye girdi. Antalya’dayız, keyifli keyifli gidiyoruz.

Böcek ısırması ve sokmasında ilk yardım nasıl uygulanır?

Bazen ısırıldığımızda hiç fark etmiyoruz. Bir yerimizin acımaya ya da kaşınmaya başladığını fark ediyoruz. Kızarıklıklar o bölgede lokal bir reaksiyon karşımıza geliyor. Taşlık alanlarda akrepler de karşımıza çıkıyor. Piknik alanları dediğimizde sivrisinek ve böcek ısırması oluyor. Şişlikler meydana gelebilir. Kaşımamak gerekiyor. Kaşıdıkça derimizin bütünlüğünü bozduğumuz için o bölgeye zarar veriyoruz. Yapacak olduğumuz orayı yıkamak. Yıkadıktan sonra oraya 15-20 dakika soğuk uygulama yapmamız lazım. Şişe su olabilir. Soğuk uygulama yapınca etkiyi azaltmış olacağız.

Sivrisinek ısırmasında kolonya dökmek sağlıklı mı?

İçinde alkol olduğu için temizleme mantığı ve ferahlığı için kullanıyoruz. Kolonya tehlikelidir, kişinin astımı olabilir. Isırılan bölgede açık varsa o bölgeyi yakıyor olabilir. Sürünce alkol uçuyor ve geçiyor. Sürekliği sağlamak önemli. Bizdeki reaksiyonuna emin olamadığımız için tehlike arz edebilir.

Kene ısırmasında ne yapılmalı?

Kenelerle ilgili onu tutup çekmemek gerekiyor. Mutlaka hastaneye gitmek gerekiyor. Biz tutup çekmeye çalışırsak eğer olayı hızlandırıyoruz diyelim. Bütün o zehri vücuda çeker hale getiriyoruz. Bizim amacımız oradan kopartmak olmamalı. Mutlaka hastaneye gidin, orada gereken uygulamaları yapsınlar. Herkesin reaksiyonu birbirinden farklıdır.

Yanıklarda ilk yardım nasıl yapılmalı?

Fiziksel yanık dediğimiz yanık çeşitlerine giriyor. Ciddi bir yanık olduğuna karar vermek gerekiyor. Neremiz yandı, elimiz mi? Çocuk üzerine kaynar su döküldü mesela. Çocuk olunca derisi hassas. Yaygınlık durumu söz kanısı. Böyle bir durumla karşılaştığımızda hemen kıyafetleri çıkarmadan, o anda çekersek deriyi de çekiyoruz. O da doku bozulmasına neden oluyor, iyileşmeyi geciktiriyor. Yapacağımız direkt suyun altına tutmak, 20 dakika boyunca suyun altına tutacağız.

Kızarıklık olması birinci derece, içi su kabarcıkların oluşması ikinci dereceye geçer. Yanmayı soğutmamız gerekiyor. 20 dakika boyunca suyun altında tutarak soğutuyor olmamız ve yanmayı almamız gerekiyor.

Buhar yanıklarında ilk yardım nasıl uygulanmalı?

Isı olduğu için, ateş olabilir, su olabilir, buhar olur. Böyle bir durumda da hemen suyun altına tutuyor olmak ve o bilgiyi soğutuyor olmak önemli. Sonrasında doktora gideceğiz.

Havuzda ya da denizde yaşanan boğulma durumlarında nasıl müdahale edilmeli?

Yüzme bilmiyorsak açılmayalım. Boğulma dediğimiz şey, kişinin nefes alamaması solunum yolunun dolu olması demek. Boğulma sebebi ya da dildir. Eğer suda boğulan birini görüyorsanız yanına yaklaşmayın, size de sarılır sizi suyun içine çeker. Yakınında olun, sakinleştirmeye çalışın. Kişi kendini bıraktığında hızlıca sahile çıkartıyor olmamız gerekir. Sonrasında kalp masajı yapmak gerekir. Kalp masajı yapmayı biliyor olmak gerekir. Kişi belki kendini bıraktığı için baygınlık geçiriyor. Kalbi çalışan birine kalp masajı yaparsanız kalbi durur. Kalp masajının bilinçli yapılması gerekir.

İlk yardım bilgilendirme eğitiminde neler anlatıyorsunuz?

Enstitüdeki ilk yardım bilgilendirme eğitimde kalp masajını anlatmıyorum. Yüz yüze eğitim uygulanması gerekiyor. Böcek ısırmaları, yanıklar, kırıklar, yaralanmalar gibi her türlü konuyu aktarıyorum.

Güneş çarpması nasıl anlaşılır? Sonrasında ne yapılmalı?

Sıcak çarpması dediğimiz yüksek derece ısı neme maruz kaldığımızda dolaşım problemi olması. Adale krampları, baş ağrısı, yorgunluk, huzursuzluk, sinirlilik gibi karşımıza çıkacak detaylardan bahsediyoruz. Bunu hissederiz, başımız ağrımaya başlıyor. Bana güneş çarptı dediğimiz andan itibaren, klimalı ortama geçeriz, eve gelir duş alırız bu güzel tarafı. Çok susadığımız için su içiyoruz. Sadece su içiyor olmak doğru değil. Mineral kaybı da söz konusu olduğu için su yerine sonda içiyor olmamız gerekiyor. Kişinin sırt üstü yatarak kol be ayakların yükseltiyor olmamız gerekiyor. Su yerine soda ve şok pozisyonu kısa sürede kendimizi toparlamaya yardımcı olacak unsurlardır.

Düşme, burkma durumunda anlık ne yapılmalı?

Burkulma tanımı eklem yüzeyinin anlık olarak ayrılması olarak tanımlanıyor. Bileğin yerinden çıkıp geri gelmesi. İncinme başka burkulma başka burkulma yaşadığımızda üzerine basmamamız ve orayı sarmamız gerekiyor. Şişliği azaltmak için yukarı kaldırmamız lazım ve mutlaka doktora gidiyor olmamız lazım. İncinme durumunda da o bölgeyi sarıyor olmak temel esas. Üzerine basmamak için arkadaşlarımızdan yardım alabiliriz. Buz uygulama gibi yaklaşım var, o bölgede lokal etki yaratıyor. Acıyı ağrıyı alma noktasında güzel bir uygulamadır ama ya bileği kırıldıysa, bunu anlayamayız. Doktora gidiyor olmak temel esas. Doktora gidene kadar da sarıyor olmak temel esas.

Kanamalı kazalarda ilk yardım yapılmalı?

Evdeki küçük kazalarda; bıçakla kesmek gibi Kurban Bayramı da geliyor. Kesilmelerde öncelikli olarak kanı durduruyor olmamız gerekiyor. Yıkamadan kanı durduruyor olmak gerekiyor. Daha büyük kesiklerde sıkı bir şekilde kanı durduruyor olmamız gerekiyor. Kan kaybı kişinin ölüm sebebidir. Çok dikkat etmek gerekiyor. Direkt bir bez parçası bularak sıkı sıkı basıyor olmak gerekiyor ve direkt hastaneye gitmek gerekiyor. Küçük yaralanmalarda kanı durdurmak ve sonrasında üzerini sarmak ve eldiven takarak çalışmaya devam etsinler. Büyük yaralanmalarda kanı durdurup hastaneye ulaşımı sağlamamız şart.

Kazazedeler nasıl sakinleştirilir?

Kişinin durumunu belirledikten sonra kişiyi sakinleştireceğiz. Asla yaralı bölgeleri kişiye göstermeyeceğiz. İyileşeceğini, 112 haber verdiğimizi, çok kısa sürede kendine geleceğini söyleyerek moral motivasyonu yüksek tutmaya çalışıyoruz.