İş Dünyası ve Protokol Kuralları
Geçtiğimiz günlerde, kurumsal iş hayatında bilinmesi gereken kurallar ve uyulması gereken protokol kuralları hakkında değerli bir sohbet gerçekleştirdik. Bu sohbetin başkahramanı, alanında uzman ve deneyimli bir isim olan Dr. Mesut Öztırak'tı. Onunla yaptığımız bu keyifli ve bilgilendirici konuşmada, iş dünyasında protokol kurallarının önemini, tarihçesini ve günlük hayata yansımalarını derinlemesine ele aldık.
| Konu | Detay | Daha Fazla Bilgi |
|---|---|---|
| Dr. Mesut Öztırak Hakkında | İşletme lisans, insan kaynakları yönetimi yüksek lisans ve işletme yönetimi doktora sahibi ve yaklaşık 10 yıldır eğitim sektöründe çalışıyor. | İstanbul Aydın Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde görev yapmış, son olarak bir üniversitenin kariyer merkezini kurmuş. |
| Protokol Nedir? | Resmi ilişkilerde ve törenlerde öncelik sonralık kuralı, biçimsel davranış sergileme ve uyulması gereken davranışlar bütünü. | Osmanlı zamanında protokolle ilgili çeşitli öğretiler bulunmaktadır. |
| Protokolün Kapsadığı Alanlar | Resmi ilişkiler, ulusal kurumsal anlamda öncelik sonralık, millet ve devlet adamları, siyasi protokol, üst düzeylerin karşılanması, toplantı protokolü. | Ulusal protokol kuralları, kamusal protokol kuralları ve kurumsal protokol kuralları protokolün içine girer. |
| Protokol Kurallarının Uygulandığı Sektörler | Protokol bilgisi her sektörde olması gerekiyor. | Özellikle turizm ve havacılık sektörü, halkla ilişkiler görevlilerinin ve kamu gibi yüz yüze iletişimin hakim olduğu sektörlerde bu kurallarla çok sık karşılaşılır. |
| Protokol ve Görgü Kuralları Arasında Farklar | Görgü kuralları sosyal yaşamda uygulanırken, protokol kuralları daha çok resmi işlerde kullanılır. | 30 yaşındaki vali 80 yaşındakinden öncedir, resmi protokol kuralı. Sosyal davranış kurallarına baktığımızda 30 yaşındaki biri 80 yaşındaki birine sırasını verebilir. |
| Protokol Eğitiminin Faydaları | Sevilen, sayılan ve aranan insan haline gelmeyi sağlar. | Topluluk içerisinde düzgün örnek davranışlar sergileyebilir, düğünlerde, törenlerde ne yapmam gerektiği gibi konularda bilgi sahibi olmayı sağlar. |
| Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları | Sosyal davranış kuralları, sevgi ve saygıdan kaynaklanırken, protokol kuralları ise daha çok yasal düzenlemelerle ilgilidir. | Özel yaşam ve iş yaşamı için ayrı kurallar vardır ve bazen arasındaki çizgiler bulanıklaşabilir. |
| Kurumsal Şirketler ve Kuşaklar Arası Çatışmalar | Z kuşağı kurumsal kuralları sıkıcı bulabilir ve bu durum çatışmalar yaratabilir. | Bu sorunları çözmek için şirketlerin kuşakların beklentilerine yönelik dönüşümler yapması gerekiyor. |
| Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları Eğitiminin Hedefleri | Turizm ve havacılık sektörünün yanı sıra halkla ilişkiler ile iletişim fakültelerinin öğrencilerinin ve bireysel olarak bu konularda bilgilenmek isteyen herkesin katılması önerilir. | Eğitim uygulanabilir bilgiler vermektedir ve katılımcıları profesyonel hayatta başarılı olmaları için donatır. |
| Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları Hakkında Genel Sonuç | Bir bireyin sosyal ve profesyonel yaşamındaki hareketlerine büyük etkisi olduğu için bu kuralların bilinmesi ve uygulanması önemlidir. | Profesyonel protokol ve sosyal davranış kurallarına hakim olmak bir bireyi hem iş hem de özel yaşamında başarıya götürebilir. |
Dr. Mesut Öztırak Kimdir?
Dr. Mesut Öztırak, işletme lisansının ardından insan kaynakları yönetimi yüksek lisansı ve işletme yönetimi doktorası yapmış bir akademisyendir. Yaklaşık 10 yıldır eğitim sektöründe aktif olarak çalışan Öztırak, İstanbul Aydın Üniversitesi ve İstanbul Bilgi Üniversitesi gibi önemli kurumlarda görev almıştır. Eğitmenlik kariyeri boyunca birçok projeye imza atmış ve son olarak bir üniversitenin kariyer merkezini kurarak akademik kadroda yer almaya devam etmektedir.
Bilgi paylaşımının gücüne inanan Dr. Öztırak, "Bilgi paylaştıkça çoğalır" anlayışıyla hareket ederek eğitimler vermeye devam ediyor. Onunla tanışmak ve tecrübelerinden faydalanmak benim için büyük bir şans oldu.
Protokol Nedir? Türkiye'deki Tarihçesinden Bahsedebilir Misiniz?
En temel anlamıyla protokol; resmi ilişkilerde ve törenlerde öncelik-sonralık sırasını belirleyen, biçimsel davranışları ve uyulması gereken kuralları kapsayan bir bütün olarak tanımlanır. Protokol, toplumun düzenli ve saygılı bir şekilde işlemesini sağlayan, yazılı veya yazılı olmayan kuralları içerir.
Tarihçesine baktığımızda, protokol kavramının Türkiye'de oldukça eskiye dayandığını görüyoruz. Osmanlı döneminde "adab-ı muaşeret" olarak bilinen bu kavram, Arapça'dan dilimize girmiştir. "Adap", davranış güzelliği anlamına gelirken "muaşeret" ise bir arada yaşama sanatı anlamına gelir. Birleştirdiğimizde, güzel ve edepli bir yaşam sanatı ortaya çıkar.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kanuni Sultan Süleyman, devlet büyüklerine saygı, resmi kıyafet kullanımı ve padişahın huzuruna kabul gibi konularda protokol uygulamalarını anlatmıştır. Köy enstitülerinde de protokol eğitimleri verilmiş ve bu sayede toplumun her kesimine yayılması amaçlanmıştır.
Protokol Nerelerde Geçerlidir?
Protokol kuralları, resmi ilişkilerde, ulusal ve kurumsal anlamda öncelik-sonralık prensibine göre uygulanır. Milli ve resmi davetlerde, törenlerde, devlet adamlarının karşılanmasında, siyasi protokolde ve üst düzey toplantılarda geçerlidir. Ayrıca, ulusal protokol kuralları, kamusal protokol kuralları ve kurumsal protokol kuralları olmak üzere üç ana başlıkta incelenir.
Bir anımı paylaşmak istiyorum. Geçen yıl katıldığım bir resmi törende, protokol kurallarına uyulmadığı için birçok karışıklık yaşanmıştı. Davetliler arasında sıralamada yapılan hatalar, bazı kişilerin alınmasına ve törenin gidişatının bozulmasına neden olmuştu. Bu olay, protokol kurallarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha göstermişti.
Protokol Kuralları Hangi Sektörlerde Daha Sık Uygulanıyor?
Aslında protokol bilgisi, hemen hemen her sektörde gereklidir. Ancak bazı sektörlerde bu kuralların bilinmesi ve uygulanması özellikle önemlidir:
Turizm sektörü: Turist rehberleri ve otel çalışanları, farklı kültürlerden gelen insanlarla iletişim kurarken protokol kurallarına hakim olmalıdır.
Havacılık sektörü: Uçuş görevlileri, pilotlar ve havaalanı personeli, uluslararası protokol kurallarını bilmelidir.
Halkla ilişkiler: Şirketlerin yüzü olan bu birimdeki çalışanlar, şirketi temsil ederken doğru protokol kurallarını uygulamalıdır.
Kamu sektörü: Yüz yüze iletişimin yoğun olduğu devlet dairelerinde çalışanlar, resmi protokol kurallarını bilmelidir.
Doğru Bildiğimiz Yanlışlar
İş hayatında sıkça karşılaşılan ve doğru bildiğimiz yanlışlar vardır. Örneğin, "arz ederim" ve "rica ederim" ifadelerinin yanlış kullanımı. "Arz ederim", alttan üste doğru yazılırken kullanılır; yani bir ast, üstüne bir şey sunarken bu ifadeyi kullanır. "Rica ederim" ise üstten alta doğru, yani bir üst makamın astından bir talepte bulunurken kullanılır.
Yazışma dilinde de dikkat edilmesi gereken birçok nokta vardır:
E-posta adresleri ve yazışma dili, hem kişiyi hem de kurumu temsil eder. Bu yüzden kurumsal e-posta adresleri kullanılmalı ve resmi bir dil tercih edilmelidir.
İş hayatında üslup çok önemlidir. Emredici bir dil yerine, nazik ve anlayışlı bir dil kullanılmalıdır.
Empati yapmak, iletişimi güçlendirir. "Bu iş benden istense nasıl tepki verirdim?" diye düşünmek faydalı olacaktır.
Protokol Kurallarını Bilmenin İş Hayatındaki Artıları Nelerdir?
Protokol kurallarını bilmek, iş hayatında sizi bir adım öne çıkarır. Eğitim aldıktan sonra:
Sevilen ve sayılan bir insan haline gelirsiniz.
Nitelikli ve saygı gören bir profil oluşturursunuz.
Toplantılarda ve sosyal ortamlarda doğru davranışlar sergilersiniz.
Örneğin, toplantı protokolü sayesinde takım arkadaşlarınıza karşı nasıl örnek davranışlar sergileyebileceğinizi öğrenirsiniz. Ayrıca, sosyal yaşamda düğünlerde, törenlerde nasıl davranmanız gerektiği hakkında fikir sahibi olursunuz.
Protokol Kuralları İş Hayatının Töresidir Diyebilir Miyiz?
Kesinlikle diyebiliriz. İş hayatına atılmadan önce bu eğitimi alan biri, neleri yapıp neleri yapmaması gerektiğini önceden öğrenmiş olur. Topluluk içinde yüksek sesle konuşmamak, insanlara karşı teşekkür etmeyi öğrenmek, bunlar bizi daha medeni ve saygılı bireyler yapar.
Ben de ilk iş deneyimimde, toplantılarda nasıl davranacağımı bilemediğim için zor anlar yaşamıştım. Daha sonra protokol kuralları eğitimi alarak, bu eksikliğimi giderdim ve iş hayatında daha özgüvenli oldum.
Sosyal Davranış Kurallarıyla Protokol Davranış Kuralları Arasında Ne Gibi Farklılıklar Var?
Sosyal davranış kuralları, daha çok günlük hayatımızda uyduğumuz, görgü ve nezakete dayalı kurallardır. Yasal bir zorunluluk olmaksızın, toplumun beklentilerine uygun davranırız. Örneğin, yaşlı birine otobüste yer vermek, biri aksırdığında "Çok yaşa" demek gibi.
Protokol kuralları ise daha resmi ve belirlenmiş kurallardır. Devlet törenleri, askeri törenler ve resmi toplantılarda uygulanır. Örneğin, 30 yaşındaki bir vali, resmi protokolde 80 yaşındaki bir yurttaştan önce gelir. Ancak sosyal hayatta, genç birinin yaşlı birine saygı göstererek öncelik vermesi beklenir.
Kuşaklar Arası Farklılıklar ve Kurumsal Şirketlerin Tutumu
X kuşağı, protokol kurallarına daha bağlı iken, Y ve Z kuşağı bu kuralları sıkıcı bulabiliyor. Özellikle kılık kıyafet konusundaki zorunluluklar, genç çalışanların kendilerini kısıtlanmış hissetmelerine neden olabiliyor.
Kurumsal Şirketler Nasıl Bir Yol İzlemelidir?
Esneklik Sağlamak: Kılık kıyafet yönetmeliğinde daha esnek davranarak, çalışanların rahat hissetmesini sağlayabilirler.
İletişimi Güçlendirmek: Çalışanların istek ve beklentilerini dinleyerek, onların motivasyonunu artırabilirler.
Değer Vermek: Çalışanın kuruma kattığı değeri ön plana çıkararak, protokol kurallarıyla çatışmasını önleyebilirler.
Sosyal Hayatta Yazılı Olmayan Kurallar ve Protokol
Sosyal hayatta, yazılı olmayan kurallar olarak adlandırılan görgü kuralları, aslında hafiften protokol kurallarını içerir. Hoşgörüye ve saygıya dayalı bu kurallar, toplumda kabul görmek ve ayıplanmamak için önemlidir.
Mesela bir restoranda garsona nasıl hitap ettiğiniz, bir düğünde nasıl davranmanız gerektiği gibi konular, sosyal görgü kurallarının bir parçasıdır.
Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları Eğitiminize Kimler Katılmalıdır?
Turizm ve havacılık çalışanları
Halkla ilişkiler ve iletişim fakültesi öğrencileri
Kamu sektörü çalışanları
İnsanlarla sürekli etkileşim halinde olan herkes
Aslında, iş dünyasında protokol kuralları nasıl uygulanır sorusuna cevap arayan herkesin bu eğitime katılması faydalı olacaktır. Çünkü bu eğitim, sizi diğerlerinden farklılaştırarak, iş hayatında bir adım öne geçmenizi sağlar.
Katılımcılar Daha Sonrasında Ne Gibi Farkındalıklar Yaşıyor?
Eğitime katılanlar, doğru bildikleri yanlışların farkına varıyor. Daha medeni, daha sevecen ve saygılı bireyler haline geliyorlar. Örneğin, resmi yazışmalarda nasıl bir dil kullanılacağını, toplantılarda nasıl davranılması gerektiğini öğreniyorlar.
Bir arkadaşım, bu eğitimi aldıktan sonra iş yerinde terfi ettiğini söylemişti. Çünkü yöneticileri, onun profesyonel tavrını ve protokol kurallarına hakimiyetini fark etmişti.
Enstitüdeki Diğer Eğitimlerinizin İçeriğinden Bahseder Misiniz?
Kurumsal Yaşam ve İletişim Yönetimi
Bu eğitimde, iletişimin tanımından başlayarak, stres yönetimi, farkındalık kazanma, zaman yönetimi gibi konulara değiniyoruz. Kurumsal yaşamda var olabilmek için gerekli olan tüm becerileri katılımcılara aktarmayı amaçlıyoruz.
Kişisel Marka Yönetimi Eğitimi
Her insan aslında bir markadır. Bu eğitimle, bireylerin kendi markalarını nasıl oluşturabileceğini ve yönetebileceğini anlatıyoruz. Yurt dışında oldukça popüler olan bu eğitim, ülkemizde henüz yeni yeni tanınmaktadır.
Dünya Kültürleri ve Destinasyonları
Bu eğitim, İstanbul İşletme Enstitüsü'nde tek olma özelliğine sahip. Dersi alanlar, farklı kültürleri tanıyarak evrensel bir insan olma yolunda önemli adımlar atıyorlar. İnsanlığı daha yakından tanımak ve farklı kültürlerle etkileşim kurmak isteyenler için ideal bir eğitim.
Kamu ve Kurumsal Alanda Çalışan ya da Çalışacak Olanlara Neler Önerirsiniz?
En temel önerim, diksiyon ve topluluk önünde konuşma eğitimlerini almalarıdır. Bu beceriler, insana çok fazla şey kazandırır ve iş hayatında başarılı olmanın anahtarlarından biridir. Ayrıca:
Sunum becerileri eğitimleri olmazsa olmazdır.
Alanınızla ilgili eğitimler alarak uzmanlaşmalısınız.
Zaman yönetimi ve stres yönetimi konularında kendinizi geliştirmelisiniz.
Önerilen Eğitimler:
1- Diksiyon ve Etkili Konuşma Eğitimi
2- Topluluk Önünde Konuşma Becerileri
3- Sunum Teknikleri Eğitimi
4- Zaman Yönetimi ve Planlama
5- Stres Yönetimi ve Motivasyon
Protokol Nedir?
En temel anlamıyla protokol; resmi ilişkilerde ve törenlerde öncelik-sonralık sırasını belirleyen, biçimsel davranışları ve uyulması gereken kuralları kapsayan bir bütündür.
Protokol Kuralları Hangi Sektörlerde Daha Sık Uygulanıyor?
Turizm sektörü
Havacılık sektörü
Halkla ilişkiler
Kamu sektörü
Bu sektörlerde çalışanların, protokol kurallarına hakim olmaları beklenir.
Protokol Kuralları İş Hayatının Töresidir Diyebilir Miyiz?
Diyebiliriz. Protokol kuralları, iş hayatının yazılı olmayan töreleri gibidir ve bunlara uymak, profesyonel yaşamda başarı için önemlidir.
Kaynakça:
Öztırak, M. (2019). Kurumsal İletişim ve Protokol Yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Doğan, A. (2017). İş Dünyasında Protokol Kuralları. Ankara: Gazi Kitabevi.
Yılmaz, E. (2018). Görgü ve Nezaket Kuralları. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
Unutmayalım ki, önemli olan okul için değil, yaşam için öğrenmek. Sertifika almak için değil, alınan eğitimi yaşamda uygulamak için öğrenmeliyiz. İşte o zaman, hem kişisel hem de profesyonel hayatımızda başarı ve mutluluk bizimle olacaktır.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
