Pozitif Psikolojinin Düzeyleri
| Pozitif Psikoloji Düzeyi | Çalışma Alanları | Pozitif Psikolojinin Katkısı |
|---|---|---|
| Öznel Seviye | Geçmişteki memnuniyet ve doyum, iyi oluş, gelecek için umut ve iyimserlik, akış ve mutluluk | Kişinin günlük yaşam kalitesini artırmak, olumlu duygusal deneyimleri artırmak |
| Bireysel Seviye | Cesaret, çevreye uyum becerisi, sevgi ve mesleki yeterlilik, estetik duyarlılık, affedicilik, azim, ileri görüşlülük, özgünlük, üstün yetenek ve bilgelik, maneviyat | Bireylerin kişisel gelişimlerini ve öz farkındalıklarını artırmak |
| Grup Seviye | Fedakarlık, eğitim, nezaket, sorumluluk, hoşgörü ve meslek etiği, öz denetim | Toplumun genel iyi oluş seviyesini artırmak, daha iyi vatandaşların oluşmasına yardımcı olmak |
| Akış Kuramı | Bilişsel veya fiziksel bir aktivitenin içinde, yoğun bir şekilde yer almak | Bireylerin kendi kapasitelerini tam anlamıyla kullanmasını sağlamak, yoğun bir deneyim yaşamalarını sağlamak |
| Psikolojik İyi Oluş | Uzun dönemde bireyin yaşamına değer ve anlam katmak | Kişinin yaşam kalitesini ve yaşamdan alınan doyumu artırmak |
| Mutlu Olma Gayreti | Kişinin zihinsel yatırım yapması, azim etmesi | Bireyin kendi mutluluğunu kontrol etmesini ve artırmasını sağlamak |
| Sağlıklı İnsan Faktörü | Sağlıklı insanların mutlu olma potansiyeli, üretkenlik ve potansiyellerini gerçekleştirme | Kişinin genel yaşam kalitesini ve kişisel tatminini artırmak |
| Bilim Merkezci Yaklaşım | Psikolojik sermaye, iş yeri olumluluk uygulamaları | Organizasyonel başarıyı ve iş yerindeki iyi oluşu artırmak, hümanistik psikoloji ve insan potansiyeli hareketini bilimsel bir temelde inşa etmek |
| Farklı Disiplin Mekanizmaları | Kişinin en yüksek potansiyelini çıkarabilme kabiliyeti | Bireylerin sınırlarını zorlamalarını, yeteneklerini ve üzerinde durulmamış potansiyellerini keşfetmelerini sağlamak |
| Azim Yeteneği | Engellere veya sorunlara karşın azimetme | Bireylerin başarıları ve yaşam doyumlarını artırmak |
Pozitif psikolojinin, grup düzeyinde yer alan çalışma alanları; fedakarlık, eğitim, nezaket, sorumluluk, hoşgörü ve meslek etiği, öz denetim gibi vatandaşlık erdemleri ile ve kişileri daha iyi vatandaş olma noktasına harekete geçiren kurumlarla ilgili olmaktadır. Öznel seviyedeki çalışma alanları ise; geçmişteki memnuniyet ve doyum, iyi oluş, gelecek için umut ve iyimserlik, şuan için ise akış ve aynı zamanda mutluluk benzeri öznel diyebileceğimiz deneyimlerdir.
Bu yazımızda "Pozitif psikolojinin düzeyleri nasıldır? Pozitif psikoloji yaklaşımı nasıl olmalıdır? Pozitif psikolojinin hangi özelliğine yoğunlaşılmalı?" sorularını cevapladık.
Pozitif Psikolojinin Düzeyleri Nasıldır?
Pozitif psikolojinin öznel seviyedeki çalışma alanları; geçmişteki memnuniyet ve doyum, iyi oluş, gelecek için umut ve iyimserlik, şuan için ise akış ve aynı zamanda mutluluk benzeri öznel diyebileceğimiz deneyimlerdir. Bireysel seviyedeki çalışma alanları; cesaret, çevreye uyum becerisi, sevgi ve mesleki yeterlilik, estetik duyarlılık, affedicilik, azim, ileri görüşlülük, özgünlük, üstün yetenek ve bilgelik, maneviyat gibi bireysel özelliklerden oluşur. Grup düzeyinde yer alan çalışma alanları ise fedakarlık, eğitim, nezaket, sorumluluk, hoşgörü ve meslek etiği, öz denetim gibi vatandaşlık erdemleri ile ve kişileri daha iyi vatandaş olma noktasına harekete geçiren kurumlarla ilgili olmaktadır.
Seligman tarafından mutluluğun üç temeli olduğu ifade edilmiştir. Bunları sırasıyla şöyledir:
Sürekli katılımı, özümlemeyi ve akışı içeren iyi hayat,
Yüksek seviyede olumlu duyguları ve doyumu gerçekleştiren güzel hayat,
Kişinin kendisinden daha büyük, aynı zamanda güçlü bir varlığa hizmet etmesini ve güçlü taraflarını, bu doğrultuda kullanmasını ifade eden olabildiğince anlamlı bir hayat,
Birinci ve üçüncü boyutlarda yapılan araştırmaların bulguları, hedonik boyutta etkinliklerde bulunan kişilerin, kısa süre içinde cevap bulabildikleri ve daha yüksek seviyede olumlu duygu düzeylerine ulaştıklarını göstermiştir. Diğer bir taraftan psikolojik iyi oluş seviyelerinde aktivitelerde bulunmak, uzun dönemde kişilerin yaşamına değer ve anlam katmaktadır. Birinci boyutta bahsedilen akış kuramı, Mihalyi Csikszentmihalyi tarafından ilk defa ortaya atılmıştır. Bu akış bilişsel veya fiziksel bir aktivitenin içinde, dakika dakika hatta saniye saniye yoğun bir şekilde yer almak olarak ifade edilmektedir. Burada dikkat tamamen yapılan göreve verilmiş olup kişinin kapasitesini tam olarak ortaya koymaktadır.
Akış kuramı kapsamında “dışardaki” gerçeklikte her olursa olsun, bir insan sadece bilincinin içinde yer alanları değiştirerek kendini mutsuz veya mutlu edebilir.
Pozitif Psikoloji Yaklaşımı Nasıl Olmalıdır?
Engellere veya sorunlara karşın azim etme yeteneği, insanların başkalarında en fazla hayran oldukları özellikler arasındadır. Bu yetenek, sadece yaşamda başarılı olmak için değil aynı zamanda yaşamdan zevk almak içinde önemli bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kurum kapsamında, eğer kişinin beceri düzeyi yeterli ise bu etkinliklerin var olması ile kişiye haz verebileceği üzerinde durmaktadır. Kişinin gerçekleştirmiş olduğu iş, ilgili kişinin kapasitesinin çok altında özellikler gerektiriyorsa, kişinin beklentilerine cevap bulamadı ve sonucunun ise can sıklığına gidebileceği ortadadır. Fakat, iş kişiyi zorluyorsa da ilgili kişinin bu etkinliğe devam etmesi oldukça güçtür. Nihai olarak kişinin yapabilecekleri ile işin gerektirdiklerinin aynı düzeyde olması gerekmektedir. Böyle olması durumunda akışın olması düşünülebilir.
Pozitif psikoloji, mutlu olunmak isteniyorsa zihinsel yatırıma gerek duyulabileceğini savunur. Mutsuzluk zaten kendiliğinden gelebilirken mutlu olmak için ayrı bir gayret gösterilmelidir. Psikolojik araştırmalar ile seligman ve arkadaşları; psikolojinin sağlıklı insanların da mutlu olmaları, daha üretken olmaları ve aynı zamanda potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olma gibi hatırlanmayan üç önemli misyonun üzerine durmuştur. Dolayısıyla kavram, zamanla teorik yapılı ve ampirik araştırmalar ile desteklenmiş ve herkes tarafından bilinen pozitif psikoloji olarak değerlendirilen yeni bir alanın ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Bu araştırmaların öncülüğünde pozitif psikoloji sonuçlarını; geleneksel liderlik, felsefe, gruplar veya kişisel görüşler yerine bilimi esas almaktadır. Psikolojinin, bu bilim merkezci yaklaşımından dolayı, günümüzde oldukça popüler olan olumlu düşünce gücü, ağırlıklı olarak olumlu yönelimli olan hümanistik psikoloji ve aynı zamanda insan potansiyeli hareketi benzeri yaklaşımlardan farklılık taşımaktadır. Bu yaklaşım bilimsel olup örnek teşkil etmekte ve öne sürülen psikolojik sermayenin iş yerindeki olumluluk uygulamasına ön şart olarak değerlendirilmektedir.
İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi Sertifikası
Pozitif Psikolojinin Hangi Özelliğine Yoğunlaşılmalı?
Pozitif psikoloji, kişilerin en yüksek düzeydeki potansiyeline ulaşmalarına katkıda bulunmak için tasarlanmış farklı disiplin mekanizmalarını harekete geçirerek bunu gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Pozitifi psikoloji, kişilerin gelişen ya da optimal olmayan işleyişine yardım eden süreçler ve çalışma koşullarıyla doğrudan ilgilenmektedir. Bununla beraber psikoloji içindeki benzer bilimsel yöntemleri uygular, fakat çalışmayan yöntemler yerine çalışanlara; kişilerdeki sorunlar yerine, onları daha da güçlendiren özelliklere yoğunlaşmaktadır.
Pozitif psikoloji üç seviyede incelenmektedir.
Bireysel seviye; iyi insan olmakla ilgili bir durumdur. Bunlar bilgelik, yetenek, sevgi, cesaret ve yaratıcılık gibi konulara bu kapsamda daha çok işlenmektedir.
Öznel düzey; iyimserlik, mutluluk ve iyi oluş gibi konuları daha çok dikkate almaktadır. Geçmiş, şimdi ve gelecek odaklı pozitif deneyimleri, durumları kapsamaktadır.
Grup düzeyi; hoşgörü, özgecilik ve iş ahlakı gibi konuları işlemektedir. Pozitif örgüt vatandaşlığı ve aynı zamanda toplulukları inceler.
Bireysel düzeyde pozitif psikoloji, sevgi cesaret, iletişim becerileri, duyarlılık, estetik, azim, kapasite, özgünlük, affedicilik, yetenek, maneviyat, bilgelik gibi konulara yoğunlaşırken, grup seviyesinde ise gruplardaki toplumsal erdemlere odaklanmaktadır. Netice olarak toplumsal erdemler, insanları iyi vatandaşlık, sorumluluk, nezaket, fedakarlık, hoşgörü, ılımlılık ve iş etiği benzeri olumlu pozitif psikolojiye yönlendirir.
Seligman Mutluluk Temeli Kaça Ayrılır?
Seligman tarafından mutluluğun üç temeli olduğu ifade edilmiştir. Bunları sırasıyla şöyledir: Sürekli katılımı, özümlemeyi ve akışı içeren iyi hayat. Yüksek seviyede olumlu duyguları ve doyumu gerçekleştiren güzel hayat. Kişinin kendisinden daha büyük, aynı zamanda güçlü bir varlığa hizmet etmesini ve güçlü taraflarını, bu doğrultuda kullanmasını ifade eden olabildiğince anlamlı bir hayat. Birinci ve üçüncü boyutlarda yapılan araştırmaların bulguları, hedonik boyutta etkinliklerde bulunan kişilerin, kısa süre içinde cevap bulabildikleri ve daha yüksek seviyede olumlu duygu düzeylerine ulaştıklarını göstermiştir.
Pozitif Psikoloji Kaç Seviyede İncelenir?
Pozitif psikoloji üç seviyede incelenmektedir. Bireysel seviye; iyi insan olmakla ilgili bir durumdur. Bunlar bilgelik, yetenek, sevgi, cesaret ve yaratıcılık gibi konulara bu kapsamda daha çok işlenmektedir. Öznel düzey; iyimserlik, mutluluk ve iyi oluş gibi konuları daha çok dikkate almaktadır. Geçmiş, şimdi ve gelecek odaklı pozitif deneyimleri, durumları kapsamaktadır. Grup düzeyi; hoşgörü, özgecilik ve iş ahlakı gibi konuları işlemektedir. Pozitif örgüt vatandaşlığı ve aynı zamanda toplulukları inceler.
Pozitif Psikolojide Hangi Ölçü Esas Alınmalıdır?
Engellere veya sorunlara karşın azim etme yeteneği, insanların başkalarında en fazla hayran oldukları özellikler arasındadır. Bu yetenek, sadece yaşamda başarılı olmak için değil aynı zamanda yaşamdan zevk almak içinde önemli bir özellik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kurum kapsamında, eğer kişinin beceri düzeyi yeterli ise bu etkinliklerin var olması ile kişiye haz verebileceği üzerinde durmaktadır. Kişinin gerçekleştirmiş olduğu iş, ilgili kişinin kapasitesinin çok altında özellikler gerektiriyorsa, kişinin beklentilerine cevap bulamadı ve sonucunun ise can sıklığına gidebileceği ortadadır. Fakat, iş kişiyi zorluyorsa da ilgili kişinin bu etkinliğe devam etmesi oldukça güçtür. Nihai olarak kişinin yapabilecekleri ile işin gerektirdiklerinin aynı düzeyde olması gerekmektedir.
The text explores the multi-dimensional nature of positive psychology in individual, subjective, and group contexts. Topics such as civility, tolerance, work ethics, personal responsibility and education are defined as the study areas at the group level, while individual level study areas encompass personal traits such as courage, adaptability, love and professional competency. Positive psychology encourages one's ability to persevere in the face of obstacles or problems, further emphasizing the significance of mental investment for happiness. It pursues a scientific approach, contrasting it markedly with the popular positive thinking movement. The overall objective of positive psychology is to enable individuals to reach their highest possible potentials. Among these potentials, diksiyon eğitimi or diction training could be considered an important aspect for one's personal and professional development within the scope of positive psychology.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.
