AnasayfaBlogOtomasyon Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Teknoloji

Otomasyon Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

21 Ocak 2020
İnsana ihtiyaç duymadan, robot, makine, sensör ve bilgisayarlar aracılığıyla otomatik ve kontrollü bir şekilde sistem oluşturulmasına otomasyon denir.
Otomasyon ÇeşidiTanımÖncelikli Kullanım Alanı
Endüstriyel Makine Otomasyonuİşlemlerin robotlar tarafından gerçekleştirildiği otomasyon türüAğır sanayi ve üretim
Öğrenci OtomasyonuEğitim kurumlarında öğrenci işlemlerinin otomatik olarak takibiEğitim Kurumları
Fabrika OtomasyonuÜretim hatlarında kullanılan otomasyon çeşidiÜretim ve İmalat Endüstrisi
Ev OtomasyonuEvdeki elektronik eşyaların otomatik kullanımı ve kontrolüKonutlar
Aydınlatma Otomasyon SistemleriAydınlatma sistemlerinin otomatik kontrolünü sağlayan sistemBinalar ve Kamusal Alanlar
Depo Otomasyon SistemleriDepo yönetimini otomatikleştiren sistemlerToptan ve Perakende Satış İşletmeleri
PLC OtomasyonuProgramlanabilir mantık denetleyicilerinin kullandığı otomasyon türüSanayi sektörü
Tarım OtomasyonuTarım sektöründe kullanılan otomatik denetim ve kontrol sistemleriTarım sektörü
Barkod Otomasyon SistemiÜrünleri tanımlamak ve takip edebilmek için kullanılan otomasyon sistemiPerakende ve Depolama
Akıllı Bina OtomasyonuYapıların enerji, güvenlik ve konfor işlemlerini otomatikleştiren sistemKonutlar ve İş Merkezleri

Otomasyonu en basit tanımı ile makineleşme ya da insan ve makine iş birliği olarak tanımlayabiliriz. Kökeni Fransızca olmasına rağmen dilimize İngilizceden geçmiştir. Endüstride, bilimde, yönetimde insan olmadan işlerin otomatik olarak yürümesidir.

İnsanoğlu ilk çağlardan itibaren gelişime ve yeniliğe açıktır. Emeği ile gerçekleştirdiği tüm eylemleri yavaş yavaş makineleşmenin gücüne kapılarak bırakmaktadır. Sanayi devrimi ile birlikte kendisini iyice hissettiren otomasyon, insan müdahalesine ihtiyaç duymadan işlem gerçekleştiren ve kontrolü sağlayan üretim yönetimi olarak tanımlayabiliriz.

Otomasyon Ne Demek?

Hayatımızın bir vazgeçilmezi haline gelen otomasyonu her yerde görmek mümkün. Sadece üretim olarak düşünmek hata olur. Hastaneler, yaşadığımız evler ve eğitim kurumları mutlaka otomasyon ile iç içedir. İnsana ihtiyaç duymadan, üretim ve hizmetlerin kalitesini artırmak amacıyla robot, makine, sensör ve bilgisayarların aynı sisteme dahil edilerek otomatik ve kontrollü çalışan sisteme otomasyon denir.

Otomasyon neredeyse tüm sektörlerde kullanılmaktadır. İmalat, inşaat, elektrik – elektronik, sanayi, geri dönüşüm, tekstil başta gelen sektörlerdir. Tabii bunların yanı sıra akıllı ev teknolojileri hayatımıza dokunmaya devam etmektedir. Siz eve giderken klimanızı çalıştırabilir ve serin bir eve gidebilirsiniz ya da tüm gün açık kalan panjurlarınızı kapatabilirsiniz. Muhtemel yangınları, merkezi ısıtmayı, klimaları ve hırsız alarmlarını kontrol edebilmekteyiz. Öğrencilik döneminde ders seçimi sırasında herkese bezginlik veren üniversite öğrenci otomasyonu sistemleri. Ama düşünsenize ders seçmek için şehir dışına giderek, sıra beklediğinizi ne kadar uzun bir süreç.



İnsan hayatını kolaylaştırmanın yanı sıra fabrikalar için sağladığı maliyet avantajlarını göz ardı edemeyiz. İlk aşamalarda otomasyon sistemi kurmak epey maliyetli olsa da zaman içerisinde kendi kendini karşılayacak seviyeye gelecektir. Hatalı üretim adedini azaltarak müşteri memnuniyetinin sağlanmasına yardımcı olur. Üretimde insan gücüne ağırlık veren firmaları hız ve zaman açısından geride bırakırlar ve rekabet güçleri artar. Üretimin artmasına olanak sağlarlar, kurulum taşıma yükleme gibi aşamalardan zaman tasarrufu sağlanmış olur.  Faydalarını kısaca özetlemek gerekirse,

  • Verimliliğin artması,

  • Ürün kalitesinin artması,

  • İmalat zamanının azalması,

  • İşçi masraflarının ve eksikliğinin azalması,

  • Manuel ve idari işlerin azalması,

  • İnsan sağlığı ve güvenliği açısından tehlikeli durumlardan uzak tutması,

  • Güncel kalması ve teknolojiye uyum saplanmasından dolayı esnek olması gibi sayabiliriz.

Otomasyonun dezavantajları olduğunu da bu noktada eklememiz gerekiyor.

  • İlk kurulum ve montaj aşaması oldukça maliyetlidir. Uzun bir zaman geçtikten ve verim alınmaya başladıktan sonra maliyet kendisini amorti edecektir.

  • Üretim otomasyona evrildikçe, fabrikalarda işçi azalımı başlar ve işsizlik oluşur.



Otomasyon düzeyi işin paylaşım düzeylerine göre belirlenir. İnsan gücü otomasyondan daha yoğun olarak kullanılıyorsa yarı otomasyon, makine gücü insan gücünden daha yoğun olarak kullanılıyorsa tam otomasyon olduğunu söylemek mümkündür. Otomasyon küreselleşen dünyayı yakalamayı sağlar. Dünyayı bütün bir pazar olarak düşünürsek ayakta kalabilmek ve rekabet koşullarına uyum sağlayabilmek için otomasyon sistemlerine geçiş yapmanız gerekmektedir. Bu da hızlı ve ekonomik üretim, piyasada güçlü ve kalıcı olmak, kaliteli ürün ve hizmet sunmak demektir.



Otomasyon Çeşitleri Nelerdir?

Bir dövme fabrikasında çelik parçaların nasıl şekil aldığını hiç gördünüz mü? Belirlenen ölçülerde uzun çubuk halinde gelen çelikler kesme işlemine alınırlar. Elde edilen parçalar ısıtılır ve büyük makinelerde dövülerek şekil verilir. Otomasyon sisteminin olmadığı üretimde tüm bu işleri insan emeği ile gerçekleştiğini hayal edin. Her gün kilolarca ağırlıktaki parçaları kaldırdığınızı, ısıttığınızı ve tonluk baskı uygulayan makinelerde sıcak fırınların karşısında dövdüğünüzü. Oldukça zor ve tehlikeli bir işlem olduğunu tahmin edebiliyorsunuzdur. Otomasyon sistemi ile bahsedilen işlem için robotlar devreye girerek planlı ve sistemli bir şekilde hareket ederler.

Otomasyon çeşitlerine geldiğimizde yaşantımızın her anında görmek mümkün:

  • Endüstriyel Makine Otomasyonu

  • Muhasebe Otomasyon Sistemi

  • Öğrenci Otomasyonu

  • Fabrika Otomasyonu

  • Bina Otomasyon Sistemleri

  • Ev Otomasyonu

  • Akıllı Bina Otomasyonu

  • Akıllı Ev Otomasyonu

  • Barkod Otomasyon Sistemi

  • Depo Otomasyon Sistemleri

  • Kütüphane Otomasyonu

  • Sağlık Uygulamaları

  • Tarım Otomasyonu

  • Aydınlatma Otomasyon Sistemleri

  • PLC Otomasyonu

  • Market Otomasyon Sistemleri

  • Endüstriyel Otomasyon Sistemleri

  • Sera Otomasyon Sistemleri

olarak sayabiliriz. Ancak bunlarla sınırlı olmadığını bilmekte fayda var. Gelecekte listenin daha da uzayacağını bilmelisiniz. Bilimsel çalışmalarda, internet arama motorlarında, beyaz eşyalarda, iş yerinde kullandığınız yazıcı ve diğer cihazlarda, güvenlik uygulamalarında, cep telefonlarında, lojistikte, ATM, arabalar ve asansörler sıkça karşımıza çıkmakta ve kullanmaktayız.

Endüstriyel Otomasyon Nedir?

Fabrikalar veya endüstriyel çalışma sahalarında makineler ve insanlar arasında iş dağılımı endüstriyel otomasyondur. Emeğe daha az gereksinim duyulur. Yeniliğe ihtiyaç duyulan zamanlarda, uzun çalışmalar sonucu ortaya çıkan endüstriyel otomasyonların amacı, 24 saat kesintisiz üretimi sağlamak ve personel maliyetlerini azaltmaktı. Ancak gelinen noktada verimlilik ve kalitede artmıştır.

Endüstriyel otomasyonun temel amacı, insanlardan kaynaklanan hataların azaltılması, ürün verimliliğinin artması ve üretimde hız kazanmak olarak düşünebilirsiniz. Bu yüzden sistemin sağladığı avantajlardan bahsedecek olursak:

  • Düşük Maliyet: İşverenler için tam avantaj sağlarken, işçileri maalesef üzmektedir. Otomasyon sistemleri ülkede işsizlik oranlarını etkilemektedir. İnsana olan ihtiyacı azaltmakta ve düşük maliyetler ile üretim devam edebilmektedir. Sürekli bakım gerektirmediklerinden dolayı arıza durumlarında firmanın bakım mühendisleri anında müdahale edebilirler.

  • Yüksek Oranda Üretkenlik: Tüm fabrikalar 3 vardiya olarak 7/24 çalışsalar bile istedikleri seri ve hatasız üretim seviyesine ulaşamazlar. İnsani ihtiyaçlar bitmeyecek ve molalar ile tam randıman sağlanamayacaktır. Endüstriyel otomasyonda ise üretim kesintisiz olarak devam edebilir. Endüstriyel sahalarda uçtan uca otomasyon ile hammaddeden üretime, paketlemeden depolamaya kadar insana ihtiyaç duyulmadan süreçler tamamlanabilir.

  • Yüksek Oranda Kalite: 7/24 çalışabilir şekilde planlanan otomasyonlar matematiksel hesaplamalar ile donatıldıklarından dolayı girilen verilere uygun olarak üretimi gerçekleştirirler. Hata payına yer bırakmayacak şekilde ürün sürekliliği sağlayarak, aynı kalitede ürün sağlarlar.

  • Yüksek Oranda Esneklik: Üretimde yapacağınız her değişiklik için çalışanlarınıza eğitim vermeniz gerekebilir. Üç vardiya olarak çalışıyorsanız bunu en az 2 sefer tekrarlamalısınız. Otomasyona hakim, makineye kullanan bir kişinin alacağı eğitim ile istenilen tüm değişiklikler ve yenilikler gerçekleştirilebilir. Esnek bir şekilde teknolojiye adaptasyon sağlanabilir.

Endüstriyel otomasyon teknolojileri ile ürün tasarımı, üretim sürecinin gözlenmesi, modelleme ve kontrol, hareketli robot sistemleri, mikro sistem tasarım ve uygulamaları, otomotiv ve tekstil sektörü, robotik sistemler, güç elektroniği, algılayıcılar, savunma sanayi, görüntü işleme, yapay zeka, yapay sinir ağları ve sanal gerçeklik konularında çok yol kat edilmiştir.

Endüstriyel Makine Otomasyonu, İşlemlerin robotlar tarafından gerçekleştirildiği otomasyon türü, Ağır sanayi ve üretim, Öğrenci Otomasyonu, Eğitim kurumlarında öğrenci işlemlerinin otomatik olarak takibi, Eğitim Kurumları, Fabrika Otomasyonu, Üretim hatlarında kullanılan otomasyon çeşidi, Üretim ve İmalat Endüstrisi, Ev Otomasyonu, Evdeki elektronik eşyaların otomatik kullanımı ve kontrolü, Konutlar, Aydınlatma Otomasyon Sistemleri, Aydınlatma sistemlerinin otomatik kontrolünü sağlayan sistem, Binalar ve Kamusal Alanlar, Depo Otomasyon Sistemleri, Depo yönetimini otomatikleştiren sistemler, Toptan ve Perakende Satış İşletmeleri, PLC Otomasyonu, Programlanabilir mantık denetleyicilerinin kullandığı otomasyon türü, Sanayi sektörü, Tarım Otomasyonu, Tarım sektöründe kullanılan otomatik denetim ve kontrol sistemleri, Tarım sektörü, Barkod Otomasyon Sistemi, Ürünleri tanımlamak ve takip edebilmek için kullanılan otomasyon sistemi, Perakende ve Depolama, Akıllı Bina Otomasyonu, Yapıların enerji, güvenlik ve konfor işlemlerini otomatikleştiren sistem, Konutlar ve İş Merkezleri
otomasyon endüstriyel otomasyon robot emek yapay zeka insan düşük maliyet verimlilik
Genç bir kadın beyaz dişlerini göstererek kameraya doğru gülümsüyor. Parlak kahverengi gözleri ve yüzünden geriye doğru toplanmış uzun, siyah saçları var. Beyaz yakalı ve manşetli mavi bir gömlek ve beyaz bir etek giyiyor. Kollarını göğsünün önünde kavuşturmuş ve kendinden emin bir duruşu var. Yüzü yandan gelen ışıkla aydınlanmakta, sıcak ve davetkâr bir atmosfer yaratmaktadır. Rahatlamış ve mutlu bir halde görünüyor.
Tuba Kamaşoğlu Çağlar
Blog Yazarı

İnsan kaynakları, mülakat tavsiyeleri ve cv hazırlama konularında içerik üretiyor.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.