Mobbing Hakkında Her Şey
Mobbing Tanımı | Mobbingin Tarihçesi | Mobbingin Etkileri |
---|---|---|
İş yerinde belli bir süre sistematik bir şekilde uygulanan psikolojik baskı | İlk kez 1984 yılında İsveç'te 'İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık' konulu bir raporda kullanıldı | Çalışanın moral ve motivasyonunun düşmesi, iş verimliliğinin azalması |
Bir ya da birden çok kişi tarafından diğer bir kişiye uygulanan düşmanca ve aşağılayıcı davranışlar bütünü | 1993 yılında 'İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi' adıyla yasal hale geldi | İş yerinde huzursuzluk, iş yerinden ayrılma, iş yerinde ayrımcılık |
Bir çalışanın diğer çalışanlar tarafından sürekli taciz edilmesi, tehdit edilmesi ya da küçük düşürülmesi | Türkiye'de 2006 yılında kabul edilen 4857 sayılı İş Yasası'nda yer almaktadır | Psikolojik sağlık sorunları, depresyon, anksiyete |
Bireyin iş hayatında sürekli olarak zorbalığa uğraması, alay edilmesi ve izolasyonuna tanık olması durumudur | Dünya Sağlık Örgütü, 2010 yılında 'İşyerinde Psikolojik Şiddet' olarak tanımlamıştır | Kendine güven azalması, topluluk içerisinde yer alma isteğinin azalması, sosyal yaşamdan uzaklaşma |
İşyerinde uygulanan baskı ve zorbalıkların bütünü | Avrupa'da 20. yüzyılda iş yerlerine dikkat çeken bu durum, 20. yüzyılın sonlarında Amerika ve Asya'da da yaygınlaştı | Mesleki doyumsuzluk, işten soğuma, iş başarısının düşmesi |
Öncelikle mobbing nedir onu bilmek gerek. Bu kavram ilk kez 1984 yılında İsveç’te “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu bir raporda kullanılmış ve 1993 yılında da “İş Yerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi” adı ile yasal olmuştur.
Mobbing, şirket içinde çalışanlar arasında ya da patron ile çalışan arasında yıldırma veya çalışma isteğini kırma gibi etik dışı bir psikolojik tacizdir.
Bu taciz çatışmacı kişiliğe sahip kişiler tarafından diğerlerine göre daha sessiz olan çalışanlara yapılır. Çoğu iş yerinde bu psikolojik taciz uygulanmaktadır. Genel amaç, işçiyi istifaya zorlamak ve bu yolla çalışanın tazminat hakkı olmadan işten ayrılmasını sağlamaktır.
Mobbing Nasıl Ortaya Çıkar?
Mobbing uygulaması sadece yöneticiler tarafından değil çalışanlar tarafından da yapılabilir. Yöneticiler diğer çalışanları bu psikolojik baskıyı uygulamak için azmettirebilir. Çalışanlar tarafından yapılan bu yıldırıcı davranışlar için kişi yöneticiye başvurur.
Oradan da olumsuz cevap gelince mecburen istifa etmek zorunda kalır. Sonuç olarak işi kendi isteğiyle bırakmış gibi gösterilir.
Diğer Mobbing Uygulama Yöntemleri Neler?
Mesleki yeterlilik açısından sorgulama
Kişiye olan güvensizlik
Kasti olarak yetiştirilemeyecek işler verilmesi
Kişinin yetersizmiş gibi gösterilmesi
Kişinin yetkilerinin azaltılması
Kişiye Etkileri Nelerdir?
Kişi öz güvenini kaybedebilir
Kendini toplumdan soyutlayabilir
Panik atak, paranoya, uykusuzluk ve depresyon gibi ruhsal sorunlara yol açabilir
Kazalar meydana gelebilir.
İntihar girişimleri olabilir.
Ağlama nöbetleri geçirebilir.
Nasıl İspatlanır?
Bu duruma maruz kalan kişi yanında bir tanık bulundurarak taciz uygulayan kişiye bu davranıştan vazgeçmesi gerektiğini açık bir dille belirtmelidir. Daha sonra iş yerindeki yetkiliye bu durumu bildirmelidir.
Çalışan kendisine uygulanan baskı ve şiddetin yer, tarih ve saat gibi bilgileri kayıt altına alarak kanıt olarak kullanabilir. Bu durumu az zararla atlatabilmek için psikolojik yardım almak iş yerine karşı önemli bir ispat olacaktır.
Maruz Kalan Kişinin Yapabilecekleri
İş sözleşmesi haklı sebebe dayanarak feshedilebilir
Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’na göre tazminat hakkı vardır.
Yönetici dava edilebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Verilen emirler, yaşanan olaylar ve anlamsız uygulamalar yazılı olarak kaydedilebilir.
Çalışma arkadaşları ile durum paylaşılıp grup halinde karşı durulabilir.
Mobbing Gerçeği
Uzun yıllardır çalıştığınız şirket ekonomik sorunlardan dolayı küçülmeye gitmeye karar verdi. Sizi de işten çıkarması gerekiyor ancak yüklü bir tazminat ödemesi de yapmak istemiyor. Dolayısı ile istifa etmeniz onların yararına olacaktır.
İşte bu durumun getirdiği menfaat duygusu gereği yönetici sizi istifa etmeye zorlayacaktır. Her zaman onayladığı beğendiği işi artık beğenmemeye ve yapamadığınız için sizi aşağılamaya başlar. Hatta bu durum çalışma ortamında herkesin duyacağı şekilde azarlama bile olabilir. Çalışma arkadaşlarınızı da bu konuda örgütlemiş bile olabilir.
Artık onlar da sizi dışlamaya ve size yukarıdan bakmaya başlar. Birlikte planlar yapıp bunu size duyururlar ama sizi dahil etmezler. Bütün bunlar sadece iş hayatınızı etkilese belki katlanılabilir ama aslında bunlar ruh sağlığınız etkileyen şeylerdir.
Kendinizi yetersiz ve değersiz görmenize sebep olur. Öz güveninizi kaybedebilirsiniz, özel hayatınızda yanlış kararlar alabilirsiniz. Sosyal yaşamınız kaybolur gider. Bu durum ile tek başınıza uğraşmamak için bir uzmandan yardım almanız hem kişisel açıdan hem de özellikle hukuki açıdan faydalı olacaktır.
Hukuki açıdan faydalı olması demek bunu şirkete karşı bir kanıt olarak kullanabilirsiniz anlamına geliyor. Tüm bu durumlara maruz kalmamak için mobbing konusunda bilinçli olmalıyız. Mobbingi eğitim ile yenin.
Bu durumu tam olarak anlayabilirsek bize karşı yapılan davranışlar karşısında hazırlıklı oluruz. Ne yapacağımız gerektiğini biliriz. Çünkü kimsenin başka bir kimseye psikolojik baskı yapma hakkı yoktur. Yapılıyorsa da cezasız kalmamalıdır.
Konu ile ilgili Mobbing Nedir, Cezası Var Mıdır? yazısına bir göz atın. Ayrıca online eğitimler arasından seçeceğiniz ücretsiz Mobbing Eğitimi programına katılmanız size bu konuda fayda sağlar.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.