İşçi İstifa Ederken Nelere Dikkat Etmeli?
Konu | Açıklama | Dikkat Edilmesi Gerekenler |
---|---|---|
İstifa Süreci Öncesi Değerlendirme | İşçinin istifa dilekçesini vermeden önce durumu değerlendirmesi gerekir. | Haklı nedenlerle istifa edilecekse tazminat haklarının olup olmadığı kontrol edilmelidir. |
Haklı Nedenlerle İstifa | Güvenlik eksiklikleri, mobbing, ahlaki kuralların ihlali gibi nedenler haklı neden sayılır. | Haklı nedenlerle istifa durumlarında tazminat hakları doğar. |
Kıdem ve İhbar Tazminatı | İşçi haklı istifalarda kıdem ve ihbar tazminatını alabilir. | Haklı nedene dayanmayan istifalarda işverenin ihbar tazminat hakkı doğar. |
İhbar Süreleri | Çalışma süresine göre belirli bir ihbar süresine uyulması gerekmektedir. | Ihbar sürelerini dikkate almalı, karşı tarafa ilave tazminat verilmemeli. |
İstifa Hazırlığı | İstifa etmeden önce yeni bir iş, maddi durum, bakmakla yükümlü kişilerin durumu gibi faktörler değerlendirilmelidir. | İstifaya gerçekten hazır olunmalıdır. Yanlış kararlar alınmamalıdır. |
İstikrarlı Çalışma Hayatı | İstikrarlı bir çalışma hayatı birikmiş tazminat, sosyal haklar ve izin sürelerinin uzaması gibi avantajlar sağlar. | Sık iş değişikliği yerine istikrarlı çalışma tercih edilmelidir. |
Arabuluculuk | Arabuluculuk uygulaması, anlaşmazlık durumlarında tarafların daha kolay ve hızlı bir çözüme ulaşmasını sağlar. | Anlaşmazlık durumunda önce arabuluculuğa başvurulmalı, sorun çözülmezse iş mahkemesine başvurulmalı. |
İş Mahkemesi | Çözülemeyen anlaşmazlık durumlarında işçinin müracaat edebileceği son kapıdır. | Zorlayıcı ve uzun bir süreç olacağı için tercih edilmeden önce iyi düşünülmeli. |
Gerekli Tedbirler | İstifanın en az zararla yapılabilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır. | İstikrarın sağlanması iş hayatındaki verimlilik ve memnuniyeti artırır. |
İşsizlilik Sonrası Durum | İstifa sonrası işsiz kalma durumu ve iş bulma süreci zorlu olabilir. | İstifa etme kararı almadan önce bu durumlar dikkate alınmalıdır. |
İşçinin istifa ederken uyması gereken bazı kurallar vardır. Kanun koyucu iki taraf için de uyulması gereken kuralları belirlemiştir. Bu kurallar çerçevesinde iş akdi sonlandırılır. İşçi istifa dilekçesini vererek işlemi başlatmış olur. İşverenin dilekçeyi kabul edip etmeme lüksü yoktur.
İstifa Sürecinin Başında Yapılması Gerekenler
İşçi istifa dilekçesini vermeden önce mevcut durumu iyice değerlendirmesi gerekir. İstifasının nedenini dilekçesinde belirtmek zorunda değildir. İş yerinden referans mektubu almak gibi bir talebi olacaksa istifa nedenini kısaca belirtir.
İşçinin işi bırakmasının nedeni iş yerinden kaynaklanıyorsa durum değerlendirmesi yapmalıdır. Haklı nedenlerle iş akdi feshini 4857 sy. İş Kanunu 24.md. detaylı şekilde açıklamıştır. Bu maddeler ışında istifanızı gerektirecek şartları kapsıyorsa tazminat hakkınız da doğmuş olur.
Bu maddede kısaca haklı nedenler arasında;
İş yerinde gerekli güvenlik tedbirlerinin yeterince alınmaması
İş yerinde işin bir hafta süreyle zorunlu durdurulması
İşçiye mobbing uygulanması
İş yerin de ahlaki kurallara uyulmaması
Hastalık, meslek hastalığı gibi zorlayıcı sebepler olabilir.
Bunların dışında ilave özellik olarak, erkeklerin zorunlu askerlik vazifesi için işten ayrılması, bayanların evlendikten sonra bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılması da haklı istifa olarak sayılır.
Kıdem ve İhbar Tazminatı Alabilir Miyim?
Kanun koyucu işçi ve işvereni kanunlarla korumaya almıştır. Haklı istifalarda kıdem ve ihbar tazminatı ile işçi korunmuştur. Bunun yanında sözleşmede geçen madde ve mobbing gibi zorunlu hallerde istifa edilmişse ek tazminatlar da olabilir. İstifa durumlarında bilgisi varsa kendisi, yoksa işin uzmanından destek alabilir. Kazanılmış haklarını sorunsuz almalıdır. Bununla beraber işçi haklı nedene dayanmadan işi bırakırsa işverenin ihbar tazminat hakkı doğar. İhbar tazminatı kanunda şu şekilde belirlenmiştir;
6 aya kadar süre için 14 gün
6 ay 1,5 yıl için 28 gün
1,5 yıl - 3 yıl arası 42 gün
3 yıl ve üzeri 56 günlük brüt ücret üzerinden ihbar tazminatı hesaplanır.
Bu ihbar önellerini de dikkate edilmelidir ki karşı tarafa ilave tazminat verilmesin.
İstifaya Hazırlıklı Mıyım?
Her türlü değerlendirmemizi yaptık. İstifa ederken gerekli ihbar sürelerine uyduk. İş verenden kanuni şartlar dahilinde alacağımız kıdem ve ihbar tazminatımız belli oldu. Mevcutları göz önüne alarak şu sorulara cevap vermemiz yerinde olur;
Zorunlu süreleri dolduktan sonra istifadan sonra yeni bir işimiz hazır mı?
Bakmakla yükümlü olduğumuz kişiler bu süreçte mağdur olacak mı?
Zorunla harcamalar için tasarrufumuz yeterli mi?
Yeni bir iş bulma sürecinde yaşanacak sıkıntılara hazır mıyız?
Bu zor soruların cevabını verebiliyorsak istifaya hazırız demektir. Kişiler bazen sudan sebeple, olaylara duygusal yaklaşarak yanlış karar verebilirler.
İşsiz kalındığında bir anda hayat seviyemiz aşağı düşebilir. İş bulma süreci uzadıkça bunalıma girme riski yükselmiş olur. İşverenler CV'lerde uzun liste görmek yerine kısa ve istikrarlı olunmasını tercih ederler. Her iş değiştirmede hem boşluk, hem de kademe düşmesi yaşanma riski yüksektir. İstikrarlı çalışma hayatında tazminat birikmesi, sosyal haklarda iyileşme, yıllık izin süresinde uzama gibi kademe atlaması olmaktadır.”
İstifalar her zaman sorunsuz olmayabilir. Anlaşmazlık durumlarında önceki uygulamalarda önce SGK' ya müracaat edip işlemi başlatıyor, çözülmezse İş mahkemesine başvuru yapılıyordu. Yeni olarak hayatımıza giren ""Arabuluculuk"" uygulaması ile taraflar ortak noktada uzlaşarak sorunu daha kolay çözebilirler. Uygulama olarak tarafların bir arada olmasına gerek yoktur, uzaktan video konferans ortamında da anlaşarak sorunsuz sonuca ulaşabilirler. İki taraf için yüksek olmayan bir maliyet vardır. Sorun burada da çözülemezse iş mahkemesine müracaat edilir. Mahkeme tercih edilirse zorlu ve uzun bir süreç başlamış olur.
Zorunlu durumlarda istifa edilebilir ama her durumda gerekli tedbirler alınarak en az zararla yapılmalıdır. Sağlıklı ve mutlu bir hayat sürebilmek için aile hayatında olduğu gibi iş hayatında da istikrar sağlamamız gerekmektedir.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.