Geri Dönüşüm Fikirleri
Geri Dönüşüm Maddeleri | Geri Dönüşüm Faydaları | Geri Dönüşüm Sonuçları |
---|---|---|
Cam | Doğal kaynaklar korunur | Enerji ve su tasarrufu |
Kağıt | Karbon salınımı azalır | Atık miktarı azalır |
Alüminyum | Sektör oluşturarak istihdam ve ekonomiye katkı sağlar | Geri dönüşüm atıklarının toplaması ekonomik faydalar sunar |
Plastik | Kaynakların ekonomik kullanımına neden olur | Çevre kirliliği azalır |
Piller | İnsan sağlığına etki eden çöp atıklar önlenmiş olur | Enerji verimliliği artar |
Beton | Doğal kaynaklar korunur | Atık miktarı azalır |
Organik atıklar | Karbon salınımı azalır | Enerji ve su tasarrufu |
Elektronik atıklar | Sektör oluşturarak istihdam ve ekonomiye katkı sağlar | Geri dönüşüm atıklarını toplayanlara ekonomik fayda sunar |
Demir | Kaynakların ekonomik kullanımına neden olur | Çevre kirliliği azalır |
Tekstil | İnsan sağlığına etki eden çöp atıklar önlenmiş olur | Enerji verimliliği artar |
Yaşanılabilir bir dünya için bana göre en hassas olmamız gereken konulardan biridir geri dönüşüm. Üzücü olan kısmı ise çoğumuzun hala geri dönüşümün ne oldu, nerede başladığı, faydaları ve nasıl yapıldığı hakkında doğru dürüst bilgisi yok. Bu bilincin önce ailede, aile içi eğitimde oluşması gerektiğini ısrarla vurgularım. Bizim evimizde de geri dönüşüm bilinci, küçüklüğümden başlayıp yetişkin bir insan olana kadar devam eden ve hala süregelen bir çabayla varlığını sürdürür. Geri dönüşüm konusundaki duyarlılığım, ailemin atıkları ayrıştırması, doğru alışveriş yöntemlerini seçmesi, organik tarım için kompost yapması ve çevreci bilinci sayesinde, çöp sandığımız çoğu şeyin aslında çöp olmadığını bana öğretti. Annemin ifadesiyle "çöp değil milli servet" dediği atıkların çoğunun gezegenimize verdiği zararlarsa ne yazık ki geri döndürülemeyecek boyutlara ulaştı.
Geri dönüşüm fikirleri, geri dönüştürülebilecek atıkların bizler için yararlı hale getirilmesi amacı ile geliştirilmiş düşüncelerdir. Geri dönüşüm ile çöp olarak nitelendirilen birçok maddeden yararlı sonuçlar elde edebiliriz. Söz konusu geri dönüşüm olduğunda evlerimizde bulunan atıklarla bile geri dönüşüm için uygun ürünler meydana getirmek mümkündür.
Geri Dönüşüm Nedir?
Kullanım ömrünü tamamlamış ürünlerin, çeşitli geri dönüşüm yöntemleri vasıtasıyla tekrar işlenmesi ve imalat sürecine kazandırılıp tüketiciyle tekrar buluşmasına geri dönüşüm denir. Geri dönüşüm işlemi atıkların çevreye verdiği zararlardan dolayı tercih edilir. Geri dönüşüm yapılabilmesi için hammaddeye ihtiyaç vardır. Geri dönüşüm işlemi sayesinde pek çok madde dönüştürülerek tekrar kullanıma sunulduğu için yeni hammaddeye olan ihtiyac da azalmaktadır.
Günümüz dünyasında geri dönüştürülebilir atıklar, yedinci doğal kaynak olarak kabul ediliyor. Dünyamızı korumak ve geri dönüşüm mücadelesini desteklemek amacıyla Ekim 2018'de kurulan Global Recycling Foundation'ın (Küresel Geri Dönüşüm Vakfı) her yıl 18 Mart tarihini Global Recycling Day (Küresel Geri Dönüşüm Günü) olarak kutlanması yönündeki önerisi, UNIDO’nun (United Nations Industrial Development Organization – Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Örgütü) desteğini almayı başardı.
Küresel Geri Dönüşüm Vakfı kapsamında, çöpün içinde yatan bu değerli kaynaklara dikkat çekmek için 2019 yılında ilk kez “18 Mart Dünya Geri Dönüşüm Günü” olarak kutlandı.
Geri Dönüşümün Amacı ve Faydaları Nedir?
Geri dönüşümün esas amacı gereksiz kaynak kullanımını engellemek ve atık oranını azaltmaktır. Geri dönüştürülebilen maddeler tekrar kullanılabilir hale getirilerek hem ülke ekonomisi için önemli rol oynar hem de atıkların depo edilmesi gibi sorunlara engel olur.
Geri dönüşümün faydaları arasında başlıca şu maddeler yer alır;
Geri dönüşüm ile doğal kaynaklar korunur,
Enerji ve su tasarrufu sağlanır,
Karbon salınımı azalır,
Atık miktarı azalacağı için çöp depolama alanlarının kullanım ömrü uzar,
Sektör oluşturarak istihdam ve beraberinde ekonomiye de katkı sağlar,
Geri dönüşüm atıklarını toplayanlara ekonomik fayda sunar,
Kaynakların ekonomik kullanımına neden olur,
Geri dönüşüm malzemeleri ile ayrıca ekonomik bir değer meydana gelir,
Çevre kirliliği azalır,
İnsan sağlığına etki eden çöp atıklar önlenmiş olur,
Enerji verimliliği artar.
Her şeyden de önemlisi geri dönüşüm geleceğimize yatırım yapmamıza yardımcı olur. Bu yüzden geleceğimizi düşünüyorsak geri dönüşümün önemini kavramalı ve bu bilinci elimizden geldiğince çevremize ve genç kuşaklara aktarma noktasında kendimize görev edinmeliyiz.
Geri Dönüşebilen Maddeler Nelerdir?
Cam,
Kağıt,
Alüminyum,
Plastik,
Piller,
Beton,
Organik atıklar,
Elektronik atıklar,
Demir,
Tekstil,
Ahşap,
Metal,
Kauçuk,
Kimyasal atıklar,
Motor yağı,
Solvent bazlı atıklar.
Maddelerin geri dönüşümüyle de elde ettiğimiz yararlardan bazılarına örnek vermek istiyorum.
Kağıt Geri Dönüşümü: 1 ton kağıdın geri dönüşümü ile 34 kişinin oksijen ihtiyacını karşılayan 17 yetişkin ağacın kesilmesi önlenmiş oluyor.
Plastik Geri Dönüşümü: 1 plastik şişe doğada 3.000 yıl süre yok olmadığı için plastik atıklar da geri dönüştürülerek doğamız korunmuş oluyor. 2,5 litrelik bir plastik şişe geri dönüştürülüp üretimde kullanıldığında 60 Watt'lık bir lambanın 6 saatte tükettiği kadar enerji tasarruf ediliyor.
Cam Geri Dönüşümü: 1 cam şişenin geri dönüşümü neticesinde tasarruf edilen enerji; 100 watt’lık bir ampulün 1 saatte, bir bilgisayarın 25 dakikada, bir televizyonun 20 dakikada ve bir çamaşır makinesinin 10 dakikada kullandığı enerjiye tekabul ediyor.
Geri Dönüşüm İşlemi Nasıl Yapılır?
Atık yönetiminde dönüşüm 4 aşamada gerçekleşir.
Kaynakta Ayrı Toplama: Değerlendirilebilir atıkların, oluştukları yerde çöplerden ayrıştırılarak biriktirilmesiyle gerçekleşir. Kaynağında ayrı toplama uygulamalarında; biz tüketicilerin evlerimizde ya da işyerlerimizde, evsel atıklardan ayrı olarak biriktirdiğimiz ambalaj atıklarının düzenli olarak, belediyeler ya da Lisanslı Toplama Ayırma Tesisleri tarafından alınması gerekir. Kaynağında ayrı toplama uygulamalarında, ambalaj atıklarının ayrı toplanabilmesi için konteyner, kumbara, kutular ve geri kazanım poşetleri gibi ekipmanlar kullanılır.
Sınıflama: Kaynağında ayrı toplanan atıklar, toplama ayırma tesisleri tarafından cinslerine göre (kağıt, metal, cam, plastik, kompozit vb.) ayrıştırılır. Bu ayrıştırma işlemi çöplerin ayrı ayrı olarak geri dönüşüm tesislerine ulaştırılması sağlar. Kaynağında ayrıştırma yapılmadan toplanan atıklar ana çöp alanlarına taşınarak bu bölgelerde sınıflandırılıp yeniden değerlendirilme işletmelerine maruz kalır. Kaynağında sınıflandırma; zaman, nakliye ve işçilikten tasarruf yapılmasına olanak sağlar.
Değerlendirme: Kaynağında ayrı toplandıktan sonra cinslerine göre ayrıştırılan atıklar, geri dönüşüm tesislerinde fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçtikten sonra hammadde olarak ekonomiye geri kazandırılır.
Yeni Ürünü Ekonomiye Kazandırma: Geri dönüştürülen malzeme yeni bir ürünün üretiminde kullanılarak yeniden yaşama kazandırılır.
Geri Dönüşüm İçin İnsanlara Düşen Görevler Nelerdir?
Geri dönüşüm uygulaması ilk önce evlerde başlar. Bu sebeple önce, evdeki çöplerin hepsini aynı yere değil, farklı yerlerde biriktirip akabinde sokaklarda bulunan geri dönüşüm kutularına ayrı ayrı atmamız gerekiyor. Örneğin evlerde kullandığımız kağıtlar, cam şişeler, piller, plastik şişe ve ambalajları sokaklardaki uygun geri dönüşüm kutularına atmalıyız. Alışverişte doğru seçilmeyen temel ürünler bile biz farkında olmadan çevremize ve bize zarar verir.
Evlerimizde mutfak, banyo ve temizlik esnasında kullandığımız süngerlerin plastik içerdiğini ve her kullanışta küçük plastik parçalarının suya karışarak neye sebep olduğunu biliyor musunuz? Musluklardan akan sular arıtılmadığı için bu suların denizlere, okyanuslara ve içme sularımıza kadar girdiğini üzülerek belirtmek istiyorum. Bunun anlamı kendi plastiğimizi içiyoruz demek! Hatta bu plastikleri daha sonra yiyeceğimiz balıklar da yiyorlar. Ne kadar acı değil mi? Bu duruma engel olmak için evlerimizde kullandığımız sarı renkli süngerlere alternatif olarak kabak lifi kullanılabilir örneğin. Aslında yapacağımız şey basit; zararlı olanı bilirsek ona uygun alternatif doğa dostu ürünü de seçip kullanabiliriz. Burada bilinçlenmek ve araştırarak doğrusunu öğrenmek bizim elimizde.
Bir başka örnek tekstil ürünlerinde bilinçli alışveriş yapma meselesi. Günlük hayatımızda kullandığımız çoğu ürünün ana maddesi petrol. Petrolden sonra doğamızı en çok kirleten şey ne biliyor musunuz? Tabii ki moda! Çünkü giyim sektöründe en çok tercih edilen kumaş petrolden imal edilen polyester ürünler. Bize düşense, hem ihtiyacımız kadarını satın almak hem de satın alırken doğal kumaşlardan yapılmış ürünler tercih etmek. Sentetik ürün yerine keten, kenevir, bambu veya organik pamuklu ürünlerden imal edilmiş olan sürdürülebilir kumaşlar gibi. Bahsettiğim kumaşları kullanan doğa dostu ürünler üreten markalar elbette var. Bunları tanımak ve bilmek çok önemli. Önemli çünkü bilinçsizce yapılan her duyarlı eylem samimiyetsiz neticeler de doğurabilir. Örneğin üzerinizde sentetik kumaştan imal edilmiş bir tayt ile iklim aktivisti olabilir misiniz? Bu bana hiç samimi gelmezdi. Tıpkı fit görünüme sahip olmayan pilates eğitmeni gibi. Bir şeyi savunurken, savunduğunuz şeyi doğru temsil etmeniz de önemlidir.
Bu bağlamda son günlerde gündemimizde olan ekolojik bir yıkımdan bahsetmek istiyorum. Küresel ısınma ve iklim değişikliği ile deniz suyundaki sıcaklık nedeniyle Marmara Denizi'nde meydana gelen ve hızla yayılan müsilaj, hem çevremizi hem de insanlığı tehdit ediyor. Bu konuda, 6 Haziran'da acil eylem planı olarak sunulacak olan "Marmara Denizi'nde Müsilaj Sorunu ve Çözüm Önerileri" konulu çalıştayı yakından takip etmenizi öneririm. Dilerseniz halihazırda change.org adresinde başlatılan ve devam eden kampanyaya destek olabilir, sosyal medyadan paylaşım yapabilirsiniz. Geri dönüşüm bir blog yazısıyla anlatılamayacak kadar kapsamlı ve derin bir mevzu. Unutmayın ki çevremize verdiğimiz her zarar, mutlaka dönüp dolaşıp bizi etkileyecek burası kesin. Bizim için basit olan adımların nasıl hayat kurtardığının bilinciyle, geri dönüşüme karşı olumlu davranışların çoğalması tüm çevre gönüllüleri gibi benim de en büyük arzumdur.
Henüz öğrenciyken Facebook'un ilk yıllarında film eleştirileri yaptığı sinema kulübü kurdu ve yönetti. Çektiği fotoğraflara yazılar yazdı, yazılara fotoğraflar çekti. 15 yıl telekomünikasyon sektöründe görev aldı. Kurumsal iş hayatı, işyerinin kapanması sebebiyle sona erdi. Yazıya olan tutkusunu ilerletmeye karar verdi.