Eser Koruma Bölümü (MYO)

Kültürel miraslarımızı oluşturan atalarımızın bizlere bıraktığı tarihî eserler, devletin himayesi altında ve “eser koruma” kapsamında ele alınıyor. Geçmişte yaşamış olan toplumların ortaya koyduğu bu kültürel varlıkları koruma metotları, onların gelecek nesillere iletilmesi açısından gerekli uygulamalardır. 

Eser koruma derken, bir eserin orijinal yapısının ve malzemelerinin korunması aklımıza geliyor. Koruma işlemleri, “restorasyon”  ve “konservasyon” uygulamalarını da içeren bir işlemler dizisi olarak karşımıza çıkıyor. Mimarî eserlerin korunması için, hem restorasyon hem de konservasyon uygulamasından büyük ölçüde faydalanıldığını görüyoruz. 

Mimarî yapılar dışındaki eserler için farklı koruma uygulamaları yapılıyor. Cam, porselen, seramik gibi farklı yüzeylere sahip eserlerde kullanılan teknikler, malzemesine göre farklılık gösteriyor. Bu nedenle, Eser Koruma Bölümü gibi bir akademik disiplinde bu işin eğitimini almak, kültürel varlıklarımızın doğru korunması için büyük önem taşıyor. Eğitim konusunda yetersiz olan ve yanlış teknikler uygulayan kişiler, eserin orijinal yapısına zarar bile verebiliyor. O yüzden eser koruma, eğitim almış ve uzman kişilerin ellerine bırakılmalı ki, kültür varlıklarımızın ömrü uzun olsun. Gelecek nesillere sağlam bir şekilde bu eserlerin iletilmesi için, uzun soluklu ve doğru tekniklerle eserlerimizin korunması gerekiyor.

Eser koruma konusunda eğitim almak isteyen aday öğrenciler için, bu konuda açılmış bir akademik disiplini tanımak gerekir. Bu akademik disiplin “Eser Koruma Bölümü” olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca bu bölümle ilgili olan başka akademik disiplinler de bulunuyor. Diğer yazılarımda bulabileceğiniz bu bölümler de; “Müzecilik”, Restorasyon ve Konservasyon”, “Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım” gibi akademik disiplinlerdir. 

Eser Koruma Bölümü (MYO) Nedir?

Eser Koruma Bölümü; öğrencilere bu alanda eğitim veren, iki yıllık bir ön lisans programıdır. Programa, merkezî yerleştirme sınavıyla ve TYT puan türüyle öğrenci alınıyor. Öğrenciler bu bölümden, “teknik eleman veya tekniker” unvanıyla mezun oluyorlar. Eser Koruma bölümünün amaçlarından en önemlisi; atalarımızdan gelen kültürel eserlerin bakımının ve onarımının doğru tekniklerle yapılmasıdır. Diğer önemli bir amaç da, koruma tekniklerini uygulayacak uzman teknik elemanlar yetiştirmektir. Bu iki önemli amacın toplamı, Eser Koruma bölümü için temel misyondur.  

Program, bir ön lisans programı olmasına rağmen, gayet donanımlı uzmanlar yetiştirmeye yetecek bir ders plânı uygulanıyor. İç mimarlıktan müzecilik alanına, teknik resimden arkeoloji ve sanat tarihi alanlarına kadar birçok önemli bölümle ilgili dersleri, Eser Koruma ders programlarında görebiliyoruz. Bir ön lisans programı mezunu olmak, günümüzde iş bulma konusunda zorluklar yaşanmasına neden olabiliyor. Bu nedenle, Eser Koruma bölümünü bitirdikten sonra; dikey geçiş yaparak ilgili bir lisans programını okumak, öğrenciler için iş konusunda atacakları önemli bir adım olacaktır.

Dikey geçiş yapılabilecek ilgili bölümlerden bazı şunlardır: 

• Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım

• El Sanatları

• Restorasyon ve Konservasyon

• Mimarlık

• Geleneksel Türk Sanatları

• Geleneksel Türk El Sanatları

• İç Mimarlık

• Tezhip (Süsleme)

• Tezhip

• Eski Çinî Onarımları

2020 itibariyle Eser Koruma bölümü üç üniversitede eğitim veriyor. Bu üniversiteler; Ege Üniversitesi (İzmir), Mustafa Kemal Üniversitesi (Hatay) ve Kastamonu Üniversitesi (Kastamonu)’dir. Ege Üniversitesi’nin 50 kişilik kontenjanı ve ayrıca KKTC uyruklular için 1 kişilik kontenjanı; Mustafa Kemal Üniversitesi ve Kastamonu Üniversitesi’nin de 25’er kişilik kontenjanları bulunuyor.

Eser Koruma Bölümünün İş İmkânları Nelerdir?

Eser Koruma bölümü mezunları için kamudaki iş imkânları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi kurumlardır. Ayrıca bu kurumlara bağlı olarak çalışan kamu ve özel sektör müzeleri, restorasyon şirketleri, arkeolojik kazı çalışmaları yapan kuruluşlardır.

Eğitim alanındaki iş imkânı ise, lisansüstü eğitimlerini tamamlayan mezunlar için akademisyen olma imkânıdır. Ülkemiz kültürel miraslar açısından oldukça zengindir.

Dolayısıyla, tarihî eserlerimizin korunması ve onarılması için bu alanda yetişmiş uzman kişilere ihtiyaç vardır. Ören yerlerinin, müzelerin ve arkeolojik kazı alanlarının yoğun olduğu bölgelerdeki uzman eleman ihtiyacı, bu bölüm mezunlarıyla karşılanabilir. 

Eser Koruma Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

Eser Koruma bölümü mezunları Kültür Bakanlığı’na bağlı müzeler, arkeolojik kazı kuruluşları, mimarî restorasyon kuruluşları, belediyeler ve vakıf kuruluşlarında “teknik eleman veya tekniker” unvanlarıyla aşağıdaki işleri yapabilirler: 

• Tarihî eserlerin sergilenmesi ve depolanmasıyla ilgili işleri yapabilirler, 

• Tarihî eserlerin, çizim veya fotoğraflama yoluyla belgelenmesini sağlayabilirler,

• Eserler üzerinde oluşan bozulmaları, bozulmaların sebeplerini tespit edebilirler ve bu bozulmaları durdurmak için önlemler alabilirler,

• Tarihî eserlerin için uygun onarım ve koruma yöntemlerine karar verip, bu yöntemleri uygulayabilirler,

• Onarım ve koruma işlemlerini doğru malzemeler ve aletlerle uygulayabilirler, 

• Eser koruma konusundaki bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyerek, çağa göre teknikler geliştirebilirler.

Eser Koruma Bölümü Dersleri Nelerdir?

Eser Koruma bölümünde iç mimarlıktan arkeolojiye, kimyadan sanat tarihine, müzecilikten fotoğrafçılığa kadar uzanan geniş kapsamlı bir ders programı uygulanıyor. Bu ders programındaki zorunlu ve seçmeli derslerin ortak özelliği; öğrencilerin donanımlı bir teoriye sahip olmalarını ve uygulama çalışmalarıyla, bu alanda deneyim kazanmalarını sağlamalarıdır.

Aşağıda paylaştığımız bazı zorunlu ve seçmeli derslere bakarsak, uygulama çalışmalarının ağırlıklı olarak yapıldığını görebiliriz. Ayrıca söylememiz gerekir ki, birden fazla sayıda yapılan staj uygulamaları, öğrencilerin mezuniyet şartlarından biridir. Staj dışında da öğrencileri çalışma hayatına hazırlayan uygulama dersleri bulunuyor. Bu derslerin bazıları zorunlu, bazıları da seçmeli olarak karşımıza çıkıyor.

• Eser Koruma bölümünün zorunlu dersleri şunlardır:

• Bilgisayar I, II

• Genel Arkeoloji I, II, III, IV

• Meslekî Kimya I, II

• Duvar Resim ve Mozaik I, II, III, IV

• Koruma ve Onarım Malzeme Bilgisi I, II

• Metal ve Cam I, II, III, IV

• Organik Eser I, II, III, IV

• Taş ve Seramik I, II, III, IV

• Staj I, II

• Kariyer Plânlama

• Müzecilikte Sergileme ve Depolama

• Arkeolojik Alan Ölçme ve Değerlendirme

• Çizim Tekniği I, II

• Fotoğrafçılık I, II

• Bilgisayar Destekli Çizim I, II

Bölümde ayrıca aşağıdaki seçmeli dersler de veriliyor:

• Çiçek Tasarımı

• Eser Koruma

• İşaret Dili

• Girişimcilik

• Resim Restorasyonu

• Kalite Yönetim Sistemleri

• Topluma Hizmet Uygulamaları

Eser Koruma Bölümünün Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

Eser Koruma bölümünün 2020 yılındaki tek taban puanı 204,896 puanla Ege Üniversitesi’ne aittir ve başarı sıralaması da 1499016 olarak açıklanmıştır. Ege Üniversitesi’nin KKTC uyruklular için açılan seçeneğinin (1 kişilik), Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (25 kişilik) ve Kastamonu Üniversitesi’nin (25 kişilik) kontenjanları dolmadığı için, taban puanları ve başarı sıralamaları oluşmamıştır.