Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü

Teknolojide meydana gelen gelişmeler, sanayi alanındaki yenilikler, dünya nüfusunun her geçen gün artması beraberinde enerjiye olan ihtiyacı da arttırmaya başladı. Aynı zamanda petrol, kömür, doğalgaz gibi yakıtların giderek azaldığı göz ardı edilemez bir gerçek halini aldı. Böylece gün geçtikçe azalmaya devam eden bu kaynaklar yerine sürekliliğini devam ettirecek enerji kaynaklarının bulunması zorunlu hale geldi.

Tüm dünyada planlanan kalkınma hareketlerinin içinde en önemlilerinden biri enerjide ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bu enerji ihtiyaçlarını değerlendirecek, yakından ilgilenecek donanımlı, deneyimli, alanında uzmanlaşmış kişilerin varlığına ihtiyaç duyulmaktadır. Enerji sektöründe ortaya çıkan sorunları çözecek, aynı zamanda sektöre yön verecek bu kişiler, aldıkları eğitim sayesinde tüm bilgilerini bulundukları alana yansıtacak birer enerji sistemi mühendisi olarak yetiştirilmeye devam ediyor.

Enerji Sitemleri Mühendisliği Bölümü Nedir?

Dünyada kullanılabilir olan her enerjiyi; kaliteli, verimli ve sürekli hale geçmesini sağlamak maksadıyla, fazla enerji kaybına izin vermemek ve daha ekonomik hale gelmesini sağlayarak, maliyetini düşürmek için çalışmalar yapıp, tüketiciye sunulmasını hedefleyen mühendislik alanıdır. Enerji sistemleri mühendisliği bölümü üniversitelerde 4 yıllık eğitim olarak verilmektedir. Bölümü tercih edecek adaylar sayısal puan türüne göre tercih yapabileceklerdir. 4 yıllık eğitim boyunca mesleki olarak birçok ders verilir. Teknoloji Fakültelerinde 2, 3 ve 4. Sınıflarda, mühendislik fakültelerinde ise 2 ve 3.sınıfta zorunlu staj beklenir. Stajlar, özellikle enerji sistemleri ile ilgili kurumlarda yapılır.

Ülkemizde devam etmekte olan enerji sistemleri ile ilgili gelişmeler, bu mesleğin gelecekte önünün açık olan meslekler arasında olduğunu gösteriyor. Enerji sistemi mühendisleri; aldığı teorik ve mesleki birikimleri, kazandığı bakış açısı ile birleştirerek, ilk andan son ana kadar tüm enerji ve tüketim aşamalarını planlayabilen kişilerdir. Sahip oldukları donanım ve birikim sayesinde aldıkları görevleri aşama aşama yönetebilen, geliştirebilen ve sektörü olması gereken yere taşıyan mühendislik bölümü mezunlarıdır.

Enerji sistemleri mühendisliği bölümünü tercih edecek adaylarda bazı özellikler aranır. Bunlar; üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, matematik, fizik gibi derslerle ilgili ve yetenekli, sistemli ve disiplinli çalışabilen, çevrede yaşanan sorunlarına duyarlı, analitik düşünme becerisine ve problem çözme yeteneği sahip, seyahati engeli olmayan, araştırmacı, teknolojiyle ilgili, inovatif, sorgulayıcı, dikkatli ve sorumluluklarının bilincinde olmaları beklenir.

Enerji Sistemleri Mühendisliği İş İmkânları Nelerdir?

Enerji sistemleri mühendisliği mezunları kamu ve özel kuruluşlarda çok çeşitli alanda iş imkânına sahiptir. Kamu alanında çalışmak isteyen mezunların KPPS’den yeterli puan ile başvuru yapmaları gerekir.  İş bulamama ihtimali en az olan mühendislik bölümlerinden biridir. Mezunların çalışabileceği kurumlar aşağıdaki gibidir.

• Mekanik-Tesisatçılık (Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Sıhhi Tesisat),

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,

• Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK),

• Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM),

• Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA),

• Bor Enstitüsü,

• Elektrik İşleri Etüd İdaresi 

• Elektrik Üretim A.Ş.

• Türkiye Elektrik İletim A.Ş.

• Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.

• Devlet Su İşleri

• Türkiye Kömür İşletmeleri

• Türkiye Petrolleri Arama Ortaklığı

• Türkiye Boru Hatları Taşıma A.Ş.

• Türk Petrol Rafineleri A.Ş.

• Türkiye Atom Enerjisi Araştırma Kurumu

• TEMSAN

• BM Hidrojen Enstitüsü

• Taş Kömürü İşletmeleri

• TCDD

• MEB’de Teknik Öğretmen

Enerji Sistemleri Mühendisliği Mezunları Ne İş Yapar?

Enerji sistemi mühendisi; mevcut enerji kaynaklarını, çevresel faktörleri değerlendirerek, en ekonomik halde kullanılabilir olmasını sağlar. Enerji sistemleri mühendisi, farklı enerji kaynaklarını en verimli şekilde kullanılabilir hale getirmeye çalışırken; bilgi toplar, çeşitli hesaplamaların içinde bulunur, tasarımlar için simülasyon programları ile çalışır, bu çalışmaların hepsini raporlar ve bu çalışmalarını ihtiyaç duyulduğunda yetkililere sunar.

Ayrıca tüm çalışmalarının kalite kontrol süreçlerini takip etmekten sorumludur. Enerji sistemi mühendisinin diğer görevleri aşağıdaki gibidir.

• Güneş, biyogaz, jeotermal, hidroelektrik gibi yenilenebilir enerji kaynakları hakkında araştırma yapar.

• Mevcut sistemleri geliştirir, daha verimli hale gelmesine çabalar.

• Sıhhi tesisat, doğalgaz tesisatı, kalorifer gibi tesisatları yapar.

• Kullanılabilir yakıtlar ve onları işleme teknolojileriyle ilgili çalışmaların içinde yer alır.

• Nükleer enerji sistemleriyle ilgili çalışmalar yürütür.

• Hidroelektrik güç sistemlerinin verimlilik analizini yapar.

• Yenilikçi yakıt hücresi teknolojileri geliştirilmesinde çalışır ve bunları üretir.

• Yeni güneş enerjisi teknolojilerinin ekonomik olarak uygunluğunu değerlendirir.

• Alternatif enerji sistemlerinin çevresel etkilerini inceler.

Enerji Sistemleri Mühendisliği Dersleri Nelerdir?

Enerji sistemleri mühendisliği bölümünü tercih etmeyi düşünen adaylar, eğitim sürelerince hangi derslerle karşı karşıya kalacaklarını araştırır. 8 dönemlik eğitim yaşamlarında teorik ve mesleki çok çeşitli derslerle karşılaşırlar. Bölümün beklentilerini başarıyla yerine getiren öğrenciler, enerji sistemleri mühendisliği lisans diploması almaya hak kazanır.

Aynı zamanda enerji sistemleri mühendisi unvanını alırlar. Enerji sistemleri mühendisliği bölümünde okumak isteyen adaylar, üniversitelerin ilgili bölümlerinde bazı temel ve önemli dersleri almakla yükümlüdür. Bu dersler aşağıdaki gibidir.

• Isıtma ve Soğutma Teknolojisi,

• Yenilenebilir Enerji Teknolojileri,

• Yalıtım Teknolojileri,

• Termodinamik,

• Termal Sistemler,

• Statik,

• Güç Elektroniği,

• Enerji İletim ve Dağıtım,

• Enerji Hukuku,

• Elektromekanik Enerji Dönüşümü,

• Bunların yanında seçmeli olarak alınabilecek bazı dersler de şu şekildedir:

• Güneş Enerjisi ve Sistemleri

• Biyokütle ve Dalga Enerjisi

• Kömür Teknolojileri

• Yapay Zeka Teknikleri

Enerji Sistemleri Mühendisi Nedir?

Dünya nüfusunun sürekli artması, sanayi ve teknolojinin büyük bir hızla gelişmeye devam etmesi ve bu durum karşısında ihtiyaçlarında artış göstermesiyle birlikte enerjiye olan talepte artış göstermektedir. Bunun yanında şu anda kullandığımız petrol, kömür, doğal gaz gibi fosil yakıtları da gün geçtikçe azalmaktadır. Bu durumda bu yakıtlar yerine, devamlı olarak kullanacağımız alternatif enerji kaynaklarının bulunmasını zorunlu hale getiriyor.

Dünyadaki ülkelerinde şu anki kalkınma planları arasında enerji önemli bir yere sahip. Bu sebeple bu enerji ihtiyacı ile ilgilenecek deneyimli, alanında uzmanlaşmış kişilere ihtiyaç vardır. Enerji sektörünün yaşadığı sorunlara çözüm getirecek, bu sektöre yön verecek, enerji sektörü konusunda deneyimli ve uzman olan kişilere Enerji Sistemleri Mühendisi adı verilmektedir.

Enerji Sistemleri Mühendisi, farklı disiplinlerden almış olduğu eğitimi özümsemiş, öğrendiği bakış açışı ve analitik düşünme becerisi ile alanında yeterli düzeyde bilgi ve donanıma sahip kişidir. Kaynaktan son kullanıma kadar geçen süreçte enerji üretim ve tüketim aşamalarını planlayabilen, ilgili çalışmaları yürütüp aynı zamanda yönetebilen, geliştirebilen ve sektör mevzuatına hakim olan kişilerdir.

Enerji sistemleri mühendisi olmak isteyen kişilerin eğitim süresi 4 yıl olan Enerji Sistemleri Mühendisliği eğitimi almaları gerekir. Bu 4 yıllık eğitim süresince meslekle alakalı teknik ve uygulamalı birçok ders okutulur. Başladıkları eğitimi başarıyla tamamlayan kişiler Enerji sistemleri mühendisi unvanı almaya hak kazanır. Aldıkları eğitimin yanı sıra bazı mesleki yeterliliklere de sahip olmaları beklenir. Bu yeterlilikler şu şekilde sıralanabilir.

• Üst düzeyde genel akademik yeteneğe sahip olmalılar.

• Matematik, fizik ve kimya alanlarına ilgili ve yetenekli olmalılar.

• sistemli ve disiplinli çalışma alışkanlığına sahip olmaları gerekir.

• Çevre sorunlarına karşı duyarlı olmaları önemlidir.

• Analitik düşünme becerisi ve problem çözme yeteneğine sahip olmaları beklenir.

• Seyahati seven, araştırmacı, teknolojiye ilgi duyan, yaratıcı ve sorgulayıcı kişiler olmaları önemlidir.

• Liderlik vasfına sahip, dikkatli ve sorumluluk sahibi, kişiler olmaları gerekir.

İlgili eğitim: Liderlik Kursu

Enerji Sistemleri Mühendisi Ne İş Yapar?

Enerji sistemleri mühendisi, enerji kaynaklarını olabilecek en verimli şekilde kullanılabilir hale getirmekten sorumlu olan kişidir. Tüm bunları yaparken; bilgi toplar, çeşitli hesaplamalar yapar, tasarımları için simülasyon programlarını kullanır. Yaptığı çalışmaları raporlar ve gerektiğinde bu çalışmalarını yetkililere sunar.

Tüm çalışmaların kalite kontrol süreçlerini takip eder. Mevcut enerji sistemlerinin iyileştirilmesi ve enerji verimliliğinin arttırılması da yine enerji sistemleri mühendisinin işidir. Temiz ve yeni enerji kaynakları arayışı içinde görevler üstlenen bir enerji sistemleri mühendisinin temel sorumlulukları aşağıdaki gibidir.

• Güneş, biyogaz, jeotermal, hidroelektrik, hidrojen enerjisi gibi yenilenebilir enerji alanlarıyla ilgili araştırmalar yapar.

• Mevcut sistemleri geliştirerek daha verimli hale gelmesi üzerine çalışmalar yapar.

• Sıhhi tesisat, doğalgaz tesisatı, kalorifer gibi mekanik tesisatları yapar.

• Kullanılabilir yakıtlar ve onları işleme teknolojileriyle ilgili çalışmalar yürütür.

• Nükleer enerji sistemleriyle alakalı çalışmalar içinde bulunur.

• Bir rüzgar türbininin faaliyetlerini yönetir.

• Hidroelektrik güç sistemlerinin verimliliğini analiz etmekten sorumludur.

• Yenilikçi yakıt hücresi teknolojileri geliştirme ve bunları üretme çalışmaları yapar.

• Yeni güneş enerjisi tesisatlarının ekonomik açıdan uygulanabilirliğini değerlendirir.

• Alternatif enerji sistemlerinin çevresel etkilerini değerlendirir.

Enerji Sistemleri Mühendisi Maaşları

Çevremize ve sektörlere baktığımızda ihtiyaç duyduğumuz şeylerle ilgili çalışmalar yapıldığını görüyoruz. Enerji de bunların başında geliyor. Tabi bu alanda çalışmalar yapılabilmesi için en önemli unsurlardan biri bu ihtiyacı karşılayacak uzmanların yetişmesidir. İleride ne kadar çabalar, mesleğe dair ne kadar çok verimli iş ortaya konulursa, ne kadar çok Enerji Sistemleri Mühendisi yetiştirilirse, meslek ve sektör bir o kadar değer kazanır. Bu durum da hem ülkemiz için hem de bizler için faydalı olur. Mesleki gelişim tamamen kişiye bağlıdır. Ne kadar mesleğinizle alakalı bilgiler edinirseniz, o kadar hızlı başarıya ulaşırsınız.

bu alanda başarılı olmak isteyen kişiler; elektrik-elektronik hakkında, makineler hakkında, programlama hakkında, yönetim ve liderlik hakkında bilgi sahibi olmaya özen göstermelidir. kurumlar işe alımlarda bu özelliklere sahip olmanızı bekleyecektir. dolayısı ile bu durum maaşınıza da yansıyacaktır. enerji sistemleri mühendisinin maaşları çalıştığı kuruma göre değişiklik gösterir. bunun yanında kişinin eğitimi, bilgisi, kişisel özellikleri, tecrübesi de gelirinde rol oynar. enerji sistemleri mühendisinin maaşlarını inceleyelim.

• Yeni mezun ve iş yaşamına yeni başlayan mühendisler 3.000 ile 3.500 TL aralığında maaş kazanır.

• Bir süre tecrübe edindikten sonra ortalama gelirleri 5.500 TL kadardır.

• Tecrübeli bir Enerji Sistemleri Mühendisi ise en yüksek 10.000 TL maaş kazanmaktadır.

Enerji Sistemleri Mühendisi Nasıl Olunur?

Üniversitelerin 4 yıllık lisans eğitimi veren Enerji Sistemleri Mühendisliği programından mezun olmak şartı ile enerji sistemleri mühendisi olabilirsiniz. Ayrıca yine 4 yıllık lisans eğitimi veren Makine Mühendisliği bölümünde eğitim alıp, Enerji Sistemleri alanında yüksek lisans eğitimi de alarak, enerji sistemleri mühendisi olma şansı elde edebilirsiniz. Birçok üniversitede bu bölümün eğitimi verilmektedir.

Eğitim süresi 4 yıl olan bölümde, eğitim süresince meslekle ile alakalı birçok önemli ders okutulur. Teknoloji Fakültelerinde 2, 3 ve 4. sınıflarda, Mühendislik Fakültelerinde ise 2 ve 3.sınıflarda olmak üzere öğrencilerin staj yapması gerekir. Stajlar, enerji sistemleri ile ilgili işletmelerde yapılmaktadır.

Ülkemizde enerji sistemleri ile alakalı olan gelişmeler, bu mesleğin gelecekte çok daha fazla iş olanağı sunacağını gösteriyor. Meslek mensupları diğer adaylarla rekabet halinde olacağı için kendilerini geliştirmeye önem vermeleri gerekiyor. Enerji sistemleri mühendisi olmak isteyen kişilerin üniversitelerde ilgili bölümlerde bulunan bazı dersleri alması gerekmektedir. Bu dersler de şu şekilde sıralanabilir.

• Isıtma ve Soğutma Teknolojisi,

• Yenilenebilir Enerji Teknolojileri,

• Yalıtım Teknolojileri,

• Termodinamik,

• Termal Sistemler,

• Statik,

• Güç Elektroniği,

• Enerji İletim ve Dağıtım,

• Enerji Hukuku,

• Elektromekanik Enerji Dönüşümü

Yukarıda belirttiğimiz zorunlu dersler tamamlandıktan sonra alınacak seçmeli dersler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Güneş Enerjisi ve Sistemleri

• Biyokütle ve Dalga Enerjisi

• Kömür Teknolojileri

• Yapay Zeka Teknikleri