AnasayfaBlogBulanık Mantık Nedir?
Video

Bulanık Mantık Nedir?

02 Temmuz 2021
Siyah gömlekli bir adam kameranın önünde durur ve doğrudan izleyiciye bakar. Adamın koyu bir teni, gür bir sakalı ve bıyığı vardır. Siyah gömleği hafif kırışıktır ve yakalıdır. Kollarını göğsünün önünde kavuşturmuştur. Adamın koyu renk gözleri odaklanmış ve yoğun, kararlılık ve güç izlenimi veriyor. Çenesi sert bir çizgiyle belirlenmiş ve yüzü kısa, düzgün saçlarla çerçevelenmiş. Kendinden emin ve güçlü görünüyor, sanki önüne ne çıkarsa çıksın üstesinden gelmeye hazır.
KonuİçerikExtra Açıklama
Serhat Dalgalıdere Kimdir?Marmara Üniversitesi Bilişim mezunu, yapay zeka ve bulanık mantık üzerine çalışmalar yürüten bir akademisyendir.Akademisyenlik dışında çeşitli projelerde yer almış ve tezini bulanık mantık üzerine yazmıştır.
Bulanık Mantık Nedir?Klasik mantığın sıfır ve bir, ya hali vardır ya yoktur mantığına karşın, bulanık mantık 0 ile 1 arasındaki değerler ve ara tonları kabul eder.Bulanık mantık, akıllı sistemlerin ve yapay zekanın temelini oluşturur.
Bulanık Mantık Örneği“Her şeyin hayırlısı ortadadır” ifadesi bulanık mantık örneğidir.Bulanık mantık, değerler biçimi olup ortada olmayı kararsızlık olarak algılamaz, doğru düşünce biçimi olarak kabul eder.
Bulanık Mantık ve TeknolojiBulanık Mantık temelini oluşturduğu yapay zeka sistemleri ile teknolojide büyük rol oynar.Akıllı elektrik süpürgeleri ve dronlar bulanık mantığın teknolojideki uygulamaları olarak örnek verilebilir.
Bulanık Mantık ve SibernetikSibernetik, canlı veya cansız varlıkların en iyi şekilde yönetilmesini ifade eder.Sibernetik, büyük veri alımında alınan verileri doğru yere yerleştirilmesinin önemini vurgular.
Klasik Mantık ve Bulanık MantıkKlasik mantık kesin kararlar verirken, bulanık mantık değerler biçimi olup ara tonları kabul eder.Kesin yargılarla ilerleyen klasik mantığın aksine bulanık mantık durumlara daha geniş perspektiften bakar.
Bulanık Mantık ve Mobil Uygulamalar EğitimiProje bazlı çalışan herkesin, sosyal veya fen bilimlerinden fark etmeksizin, katılabileceği bir ders.Ders sırasında big data, bulanık mantık gibi kavramlar ve mobil uygulamalar üzerine çalışılıyor.
Robotlarda Bulanık MantıkRobot doktorlar bulanık mantık temelli yapay zekaya sahip robotlardır ve değerler üzerine karar verirler.Robotların enerjileri tükenmez ve psikolojileri bozulmaz fakat sezgileri olmaması dezavantajdır.
Yapay Zeka ve Akıllı Sistemlerin Üst VersiyonuYapay zeka ve akıllı sistemlerin daha üst bir versiyonunun olup olmadığı konusu genel olarak tartışmalıdır.Bazıları daha ileri teknolojilerin olabileceğini savunurken, bazıları mevcut teknolojilerin daha iyi hale getirilmesi gerektiğini savunur.
Bulanık Mantık ve Yapay ZekaBulanık mantık, yapay zekanın temelini oluşturur ve insan benzeri düşünce biçimini oluşturur.Yapay zeka teknolojileri, bulanık mantığın sağladığı geniş bakış açısı sayesinde iyilik hareketleri için kullanılabilir.

Mobil Uygulamalar ve Bulanık Mantık (Fuzzy Logic) Eğitimi eğitmeni Serhat Dalgalıdere ile yapay zekanın temellerinden bulanık mantık konusunu konuştuk. Akıllı sistemlerde yapay zeka faktörü hakkında bilgiler aldık. 

Serhat Dalgalıdere kimdir?

marmara üniversitesi bilişim mezunuyum. uzun yıllar üniversitelerde akademisyenlik yaptım. yapay zeka ve bulanık mantık üzerine çalışmalar yürüttüm, tezimi de bu alanda yazdım. 

Bulanık mantık nedir? 

Klasik mantıkla karşılaştırarak anlatmak daha kolay oluyor. Klasik mantık sıfırla bir, bir şey ya vardır ya yoktur. Bulanık mantıkta ara tonlar var. Sözel ifade ile baktığımızda siyah ve beyaz arasındaki gri bulanık mantıktır. Sayısal ifade ile 0 ile 1 arasındaki değerler; 0,1, 0.2 gibi. 

Bir insanın yüzde 100 mükemmel ya da dipte olmasını kabul etmek. Bulanık mantık değerler mantığı. Her şeyi ara tonlarda kabul ediyor. Manuel bir araba kullanırken debriyaj ve gazı ayarlayamadığımızda araba istop eder. Bulanık mantık insanın zihinsel çalışma sürecinin isimlendirilmiş halidir. Yapay zekanın altında yatan bulanık mantıktır. “Her şeyin hayırlı olanı ortada olandır” da bulanık mantık örneğidir. Prof. Dr. Lotfy A. Zadeh kuramın sahibi. İlk Japonlar hocanın kuramını keşfedip uygulamışlardır ve inanılmaz harikalar gerçekleştirmişlerdir. 

Bulanık mantığa hangi teknolojik uygulamalar örnek verilebilir?

Akıllı ibaresini gördüğümüz her şey bulanık mantık teknolojisi ile yapılmıştır. Derste de hiyerarşiye oturtuyorum. Saatin çalışabilmesi gibi akrep yelkovan gibi birçok parametrenin bir arada çalışması gerekir. Bulanık mantık, yapay zeka, sibernetik ve big data gibi kavramların hepsi saatin dişlileri gibi birlikte çalışmak zorundadır. 

Bulanık mantığın teknolojik uygulamalarda rolü nedir? 

Temelini oluşturuyor. İsminin bulanık olması sıfırla bir arasında değerler olmasındandır. Bulanık mantık temelli olan yapay zeka sistemler insanın kötü bir kopyası. Bulanık mantık da bizim düşünce biçimimiz. 

Akıllı elektrik süpürgeleri örnek mi? 

Onlar da hafızasına alıyor ve bir daha çarpmıyor. Dronlar da bir başka örnek pili bitmeye yakın kalktığı yere iniyor. 

Sürüm güncellemesi veya upgrade dediğimiz şeyde bu bulanık mantığın üst versiyonu mu oluyor? 

Bulanık mantık aslında bir düşünce biçimi. İnsani bir düşünce biçimi, insanı taklit ediyor. Telefonlarda da ana sayfada uygulamalar var bir de ikinci sayfa var. Ekran kaydırırken çektiğinizde fark etmiyorsunuz ama sağa yakın ise sağa sola yakın ise sola gidiyor. O hassas karar veren bulanık mantık. Güncellemelerin bulanık mantıkla bağlantısı yok big data ile alakası var. Makineye big data veriyoruz ve yazdığımız çözüm ile kendisini güncellemesini sağlıyoruz. Sosyal bilimlerde, hukuk sisteminde de kullanılıyor. 

Sibernetik nedir? 

Sibernetik canlı ve cansız varlıkların en iyi şekilde yönetilmesi. Parçaları, durumları insanları yanlış yerde kullanmak. Sibernetik sen büyük veri alacağın zaman aldığın verileri doğru yere yerleştirmelisin ki büyük veri alasın demektir. 

Klasik mantık bulanık mantık arasındaki fark nedir?

Klasik mantık Aristo mantığı olarak arşımıza çıkıyor. Her şeye kesin kararlar veriyor. Bir şey ya vardır ya yoktur. Bir insan ya yalancıdır ya da değildir. Bu şekilde teknoloji üretilemez, sosyal bilimler de fen bilimleri de böyle ilerleyemez. Bulanık mantık değerler biçimidir. İnsanlar birbirine kesin yargılarla ilerlerse yanlış oluyor. Ortada olmak kararsız olmak değil, doğru bir düşünce biçimi.

Enstitüdeki Bulanık Mantık ve Mobil Uygulamalar eğitiminize kimler katılmalı? Katıldıklarında neler öğrenecekler? 

Mobil Uygulamalar ve Bulanık Mantık (Fuzzy Logic) dersini uzun zamandır veriyoruz bu dersi. Beraber projeler yaptığımız öğrencilerimiz oldu. Sosyal bilimlerde de fen bilimlerinde de proje bazlı çalışan arkadaşların işine yaracak ders. Kavramları öğreniyorlar. Big datayı öğreniyorlar. Mobil uygulamalar üzerine yapıyoruz, yarın farklı bir alan üzerinde de yapabiliriz. 

O kadar değerli bir kuram ki birçok şeyin gelişmesine sebep oldu. Bu noktada bu derste bir mobil uygulama tasarladık. Hayvan sever arkadaşlarla yardım uygulaması tasarladık ve sistem çalıştı. İşe girerken, arkadaşınızla görüşürken her yerde kullanabilirsiniz. İnsanlar keskin bakış üzerinden plan yapıyor. 

Robotlarda bulanık mantığın mantığı nedir?

Robot doktorlar ve gerçek doktorlar diye bir makale yazmıştım. Bulanık mantık temelli yapay zekaya sahip robotlar. İnsan gibi davranmaya çalışan kötü örneklerini görüyoruz. Çin ve Japonya’da güzel örneklerini görüyoruz. Avantajları ve dezavantajları var. Hiçbir zaman enerjileri bitmiyor. Psikolojiler bozulmuyor. Bulanık mantık temelli robot doktor ise değerler üzerine karar verir. 

Kötü insanların eline geçmesi de çok kötü. Sezgileri olmaması da dezavantajı. Otomasyonda kullanabiliriz. İnsana çok ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Yapay zeka teknolojileri iyilik hareketleri için kullanılması gerekiyor. 

Yapay zeka ve akıllı sistemlerin bir üst versiyonu var mı?

Bu tip çalışmalar genellikle gizli kapaklı yapılıyor. Bugün yapılan çalışmayı 20 yıl sonra öğreniyoruz. Yapıp duyurursa farklı varyasyonları çıkıyor. Birçok ülke yapay zeka robotlarla ilgili hazırlıklarını tamamladı diye düşünüyorum. Bunu ihtiyaç olduğunda ortaya koyacaklar. Yapay zekanın bir tık üstü dediğimiz sezgisel yapay zeka olur. O da zeka olur. İnsan olur aslında. Bunun mümkün olmadığını düşünüyorum. 

Bulanık mantık nedir? 

Klasik mantıkla karşılaştırarak anlatmak daha kolay oluyor. Klasik mantık sıfırla bir, bir şey ya vardır ya yoktur. Bulanık mantıkta ara tonlar var. Sözel ifade ile baktığımızda siyah ve beyaz arasındaki gri bulanık mantıktır.

Sibernetik nedir? 

Sibernetik canlı ve cansız varlıkların en iyi şekilde yönetilmesi. Parçaları, durumları insanları yanlış yerde kullanmak. Sibernetik sen büyük veri alacağın zaman aldığın verileri doğru yere yerleştirmelisin ki büyük veri alasın demektir. 

Bulanık mantığın teknolojik uygulamalarda rolü nedir? 

Temelini oluşturuyor. İsminin bulanık olması sıfırla bir arasında değerler olmasındandır. Bulanık mantık temelli olan yapay zeka sistemler insanın kötü bir kopyası.

Serhat Dalgalıdere Kimdir?, Marmara Üniversitesi Bilişim mezunu, yapay zeka ve bulanık mantık üzerine çalışmalar yürüten bir akademisyendir, Akademisyenlik dışında çeşitli projelerde yer almış ve tezini bulanık mantık üzerine yazmıştır, Bulanık Mantık Nedir?, Klasik mantığın sıfır ve bir, ya hali vardır ya yoktur mantığına karşın, bulanık mantık 0 ile 1 arasındaki değerler ve ara tonları kabul eder, Bulanık mantık, akıllı sistemlerin ve yapay zekanın temelini oluşturur, Bulanık Mantık Örneği, “Her şeyin hayırlısı ortadadır” ifadesi bulanık mantık örneğidir, Bulanık mantık, değerler biçimi olup ortada olmayı kararsızlık olarak algılamaz, doğru düşünce biçimi olarak kabul eder, Bulanık Mantık ve Teknoloji, Bulanık Mantık temelini oluşturduğu yapay zeka sistemleri ile teknolojide büyük rol oynar, Akıllı elektrik süpürgeleri ve dronlar bulanık mantığın teknolojideki uygulamaları olarak örnek verilebilir, Bulanık Mantık ve Sibernetik, Sibernetik, canlı veya cansız varlıkların en iyi şekilde yönetilmesini ifade eder, Sibernetik, büyük veri alımında alınan verileri doğru yere yerleştirilmesinin önemini vurgular, Klasik Mantık ve Bulanık Mantık, Klasik mantık kesin kararlar verirken, bulanık mantık değerler biçimi olup ara tonları kabul eder, Kesin yargılarla ilerleyen klasik mantığın aksine bulanık mantık durumlara daha geniş perspektiften bakar, Bulanık Mantık ve Mobil Uygulamalar Eğitimi, Proje bazlı çalışan herkesin, sosyal veya fen bilimlerinden fark etmeksizin, katılabileceği bir ders, Ders sırasında big data, bulanık mantık gibi kavramlar ve mobil uygulamalar üzerine çalışılıyor, Robotlarda Bulanık Mantık, Robot doktorlar bulanık mantık temelli yapay zekaya sahip robotlardır ve değerler üzerine karar verirler, Robotların enerjileri tükenmez ve psikolojileri bozulmaz fakat sezgileri olmaması dezavantajdır, Yapay Zeka ve Akıllı Sistemlerin Üst Versiyonu, Yapay zeka ve akıllı sistemlerin daha üst bir versiyonunun olup olmadığı konusu genel olarak tartışmalıdır, Bazıları daha ileri teknolojilerin olabileceğini savunurken, bazıları mevcut teknolojilerin daha iyi hale getirilmesi gerektiğini savunur, Bulanık Mantık ve Yapay Zeka, Bulanık mantık, yapay zekanın temelini oluşturur ve insan benzeri düşünce biçimini oluşturur, Yapay zeka teknolojileri, bulanık mantığın sağladığı geniş bakış açısı sayesinde iyilik hareketleri için kullanılabilir
bulanık mantık
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.