Restorasyon Teknikeri Nedir? Ne İş Yapar?

Restorasyon teknikerliği de restoratörlük gibi, çoğunlukla mimarî yapıların restore edilmesi işidir. Restorasyon teknikerleri, restoratörlerle birlikte teknik işler üzerinde çalışırlar. Restorasyon teknikerine verilen başka bir isim de “Mimarî restorasyon teknikeri”dir. Restorasyon teknikerleri, restoratörden farklı olarak; sadece mimarî yapılar üzerinde çalışırlar. Restoratörler mimarî yapılar dışındaki tarihî eserlerin de restorasyon işlerini yapma yetkisine sahiptir. Ancak restorasyon teknikerinin, arkeolog, restoratör veya mimarın verdiği işler dışındaki işleri yapma yetkisi yoktur.

“Restorasyon” kavramının anlamına değinirsek; tarihî eserlerin bozulmuş veya hasar gören alanlarının, koruma amacıyla onarılmasıdır. Restore etmek, bir eseri aslına göre onarmak demektir. Bu konuda yapılan işlemlerin temel amacı, eserin aslına göre ve orijinal malzemeler kullanılarak yenilenmesidir.

Restorasyon teknikerleri, mimarların, arkeologların ve restoratörlerin en büyük yardımcılarıdır. İşlemler konusunda restoratörler kadar uzman olmasalar da bütün teknik işleri yapabilecek önemli ara elemanlardır. 

Bugünkü yazımızda, “Restorasyon teknikeri nedir?”, “Restorasyon teknikeri ne iş yapar?”, “Restorasyon teknikeri nasıl olunur?” ve “Restorasyon teknikeri maaşları” gibi konu başlıklarını inceleyeceğiz. 

Restorasyon teknikerlerinin sahip olması gereken bazı özellikler şunlardır:

• Teknik çizimleri hem elde hem de ilgili bilgisayar programlarında yapabilme yeteneği olmalıdır. 

• Detayları görebilmeli, dikkat ve sabırla çalışabilecek karaktere sahip olmalıdır,

• Tarih, arkeoloji, sanat tarihi, mimarlık gibi branşlara karşı ilgi ve yeteneği olmalıdır,

• Ekip çalışmasına uyumlu, plânlı ve gelişime açık olmalıdır, 

• El ve göz koordinasyonuna sahip olmalı, ellerini ustaca kullanabilmelidir,

Restorasyon teknikerliği ile ilgili merak edilen konulara birlikte göz atalım…

Restorasyon Teknikeri Nedir?

“Restorasyon Teknikeri Nedir?”... Restorasyon teknikeri; tarihî eserlerin bakımı ve onarımı için gereken teknik işlemleri yapan ara elemandır. Bu yardımcı elemanlar, restoratörün veya mimarın talimatlarına göre bu işlemleri yaparlar. Tarihî eserlerin orijinal görünümünü ve yapısını koruyacak şekilde onarılması ve korunmasıyla ilgili teknikleri bu işlemlerde uygularlar. Mimarî Restorasyon ön lisans bölümünde, bilimsel ve teknik eğitimler verilerek bu restorasyon teknikerleri eğitiliyor. Böylelikle, çağa uygun teknikler ve yeni teknolojiler kullanılarak daha iyi bir restorasyon işlemi yapılması sağlanıyor. 

Restorasyon teknikerleri, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı kuruluşlardaki restorasyon projelerinde iş bulabilirler. Ayrıca özel sektördeki restorasyon firmalarında da çalışabilirler. Restorasyon teknikerlerinin tarihî eserler dışındaki çalışma ortamlarına bakarsak, mimarî yapılar dışında müze veya laboratuvar gibi ortamlarda çalıştıklarını görürüz. Restorasyonların teknik işlemlerinde kimyasal maddeler de kullanıldığı için, teknikerlerin de ortama ve işlemlere uygun şekilde donanımla çalışmaları gerekir. 

Restorasyon teknik işlem aşamalarında kullanılan bazı araçlar kimyasal işlemler için gereklidir; eldivenler, maskeler, koruyucu gözlükler gibi. Bazı araçlar da laboratuvar işlemleri için gereklidir; mikroskop, büyüteç, ultrasenik titreşim araçları, şekillendirme araçları ve bisturi gibi. Bazıları da mimarî yapılarda kullanılan araçlardır; çekiç, duvarcı gönyesi, mala ve metre gibi… 

Restorasyon teknikeri, üniversitelerin “Mimarî Restorasyon” ön lisans bölümlerinden mezun olan kişidir. Ayrıca, meslek liselerinde de “Restorasyon” bölümü bulunuyor ve bu bölüm mezunlarına da aynı unvan veriliyor. Ancak tabii ki günümüzde geçerli ve değerli olan seçenek, akademik eğitimdir. Bu nedenle Restorasyon teknikerliği mesleğini seçmek isteyen adayların, akademik eğitimlerini ilerletmeleri, iş bulmak için olmazsa olmaz bir yol olacaktır.

Restorasyon Teknikeri Ne İş Yapar? 

Restorasyon teknikeri; mimarların, mühendislerin ve restoratörlerin verdiği bütün teknik işleri yapan yardımcı elemandır. Tekniker sözcüğünün anlamı “ara eleman” anlamına gelir, yani bu kişiler bir nevi uzman yardımcısı olan kişilerdir. 

Tarihî eserlerin bakım ve onarım işlerindeki teknik görevleri yapmakla sorumlu olan restorasyon teknikerinin görevleri şunlardır:

• Mimar, mühendis ve restoratörün verdiği teknik çizimleri yapmak,

• Restore edilecek eserin fiziksel ve kimyasal yapısını inceler, sorunları araştırmak,

• Kazı sırasında çıkarılan eserlere, gereken fiziksel ve kimyasal işlemleri uygulamak.

• Restorasyonu tamamlanan eserler için koruyucu teknik işlemlerini uygulamak.

• Restorasyon yapılacak fiziksel ortamı hazırlamak,

• Restorasyon için kullanılacak malzemeleri kullanıma hazır hale getirmek,

• Yapı ve çevresini koruma çalışmaları yapmak ve kontrol etmek,

• Restorasyon işlemlerine ait raporları yazmak,

• İnşaat teknolojisi alanında yeni teknikler öğrenmek ve uygulamak,

• Restorasyon teknikleri konusunda eğitimler alarak işinde uzmanlaşmak,

• Mesleği ile ilgili araştırmalara ve eğitimlere katılmak,

• Tarihî eserlerin korunması ve onarılmasıyla ilgili çalışmalar yürütmek,

• restorasyonda akademisyen, mimar ve restoratör ile organize şekilde çalışmak.

Restorasyon teknikerlerinin çalışabilecekleri kuruluşlardan bazıları şunlardır:

• Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı kuruluşlar,

• Arkeolojik kazı projeleri,

• Kamu ve özel sektördeki müzeler,

• Belediyelerin ilgili birimleri,

• Restorasyon firmaları,

• Milli Saraylar,

• Mimarlık şirketleri,

• Restorasyon ve Konservasyon üzerine çalışan laboratuvarlar,

• Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı kuruluşlar. 

Restorasyon Teknikeri Maaşları

Restorasyon teknikeri maaşları, çalıştıkları kurumun niteliğine göre değişkenlik gösterebilir. Kamu kurumlarında çalışan Restorasyon teknikerleri olduğu gibi, özel kurumlarda çalışanlar da olabilir. Restorasyon teknikerleri, bir kamu kurumunda çalışabilmek için KPSS'den bir yeterli puan almalı ve tercih yapmalıdırlar. Sonrasında, ilgili Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlarda kamu personeli olarak çalışmaya başlayabilirler. Kamu kurumlarında çalışacak yeni mezun bir restorasyon teknikeri, ortalama olarak 3.000 TL maaşla işe başlayabilir. Kıdemi arttıkça bu maaş 3.500-4.500 aralığına kadar yükselebilir. 

Restorasyon teknikerleri; özel sektörün restorasyon alanında iş yapan firmalarında da çalışabilir. Özel kurumlardaki alınan maaşlar, kamu kurumlarındaki maaşlarına göre daha değişkendir. Kurumun ekonomik gücüne göre, restorasyon teknikeri maaşları kamudaki maaşlara oranla yüksek veya düşük olabilir. Büyük firmalardaki maaşlar daha yüksek, küçük firmaların maaşları ise daha düşük olabiliyor. 

Restorasyon teknikerlerinin maaşlarını etkileyen en önemli faktörün akademik kariyer olduğunu söyleyebiliriz. Lisans tamamlama yapan bir restorasyon teknikeri, “restoratör” unvanını alarak kamuda veya özel kurumlarda daha yüksek maaş alabiliyor. Bu nedenle; akademik kariyer yapılması, hem uzmanlaşmak için hem de maaş artışı için önemli bir faktördür. 

Restorasyon Teknikeri Nasıl Olunur?

Restorasyon teknikeri olmak için üniversitelerde tercih edilebilecek tek bölüm “Mimarî Restorasyon” programıdır. Bu meslek için, üniversiteye giriş sınavında yeterli bir puan almak ve “Mimarî Restorasyon” ön lisans programını kazanmak gerekiyor. Bu programdan mezun olma şartlarını yerine getirerek “Restorasyon teknikeri” unvanını hak edenler bu mesleği elde edebiliyor. 

Meslek liselerinde de Restorasyon bölümü okutulduğu biliniyor. Bu bölümden mezun olan meslek liseliler de restorasyon teknikeri unvanını hak ediyor. Ancak tabii ki günümüzde meslek lisesi mezunu olmak, bir işin tekniğini bilmek ve uygulamak için yeterli olmuyor. Bu nedenle mutlaka yükseköğretim kurumlarında, akademik bir eğitim almak şarttır. Lisans mezunu olmanın bile yetersiz kaldığı günümüzde, restorasyon teknikeri olmak isteyen adayların, akademik eğitimlerini ilerletmesi yerinde olacaktır. 

Mimarî Restorasyon bölümü mezunlarının, “Restorasyon ve Konservasyon” ile “Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım” bölümlerine DGS ile geçiş yapma şansı var. Dikey geçiş sınavıyla lisans tamamlama yapan mezunların, “restoratörlük” mesleğini elde edebileceğini de söylememiz gerekir.

Restorasyon teknikerleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki kurum ve kuruluşlarda iş bulabilir. Restorasyon teknikerleri için, Belediyelerin Kültür Müdürlüklerinde ve özel sektörde de çalışma imkânı vardır. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Belediyeler gibi kamu kurumlarında çalışabilmek için KPSS şartı bulunuyor. Kamu Personeli Seçme Sınavı olan KPSS’de yeterli bir puan alarak tercih yapılabiliyor.