Popüler Kültür ve Hayatımızdaki Yeri

İngiliz Antropolog Edward Tylor’a göre kültür, insanın kendinde taşıdığı ve biyolojik olmayan bir yoldan yeni kuşaklara aktardığı karmaşık bir bütündür. Türk Dil Kurumu ise kültürü tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünüdür.

Maddi değerlerini sanat eserleri, binaları, halk oyunları, gelenek ve görenekleri oluştururken, manevi değerlerini inançları, yaşayış tarzları ve olaylara bakış açıları olarak değerlendirebilirsiniz. Kültürünüzü bir sonraki nesle aktarabilirsiniz. Popüler kültürü gelecek nesle aktarabilir misiniz?

Popüler Kültür Nedir?

En yalın hali ile belli bir dönem geçerli olan, hızla üretilen ve tüketilen olan tanımlayabiliriz. Bu hızlı değişim ile birlikte tüketimin de hızlıca arttığını iletmek yanlış olmaz. Tüketimin çok hızlı artması kültür endüstrisini oluşturmuştur ve kitle iletişim araçları, sosyal medya ve reklamlarda beraber popüler kültür kendisini kabul ettirmiştir. Herkesin bir şekilde en iyi, en kaliteli, en pahalı, en güzel, en başarılı, en mükemmel olmasını sağlamış ya da bazılarını olamadıkları şeyler için depresyona sokmuştur.

Popüler kültür bizlere ürünleri sunarken, bu ürüne sahip olmazsanız alt sınıf sayılırsınız, saygınlığınızı korumak için bu ürüne sahip olmalısınız baskısı yapar. Bu yüzden tatile gittiğinizde, yan masanızda oturan insan her şeyi fotoğraflayıp, takipçileri ile paylaşır. Çünkü popüler bir mekanda, herkesin gittiği bir mekanda olduğunu göstermesi gerekiyor. Asla alt sınıfa ait biri değil ve bunu ispatlamalı.

Popüler kültürün etmenleri kitleleri peşinden koşturabilecek düzeydedir. Bu anlamda popüler kültürün özelliklerine bakacak olduğumuzda, çabuk kullanımı görürüz. Giyimde, eğlenmede müzikte tek tipleştirme olgusu vardır. Aynı ürünler şekil değiştirerek, yeni sloganlar ile sunulmaya başlar. Yıllardır yediğiniz lokma tatlısının bir anda aşırı popüler olması gibi, hamur aynı lokma aynı. Sadece üzerine çikolata döküldü diye kitleleri peşinden koşturduğunun farkında mısınız? Sizi psikolojik olarak etkilemeye çalışırlar. Eskiden sadece kış ve yaz sezonunun sonunda indirim olurdu, şuan kuaförünüz bile “Black Friday” çılgınlığı yaşıyor.

İçerisinde yaşadığımız çağ sürekli bir gelişim ve değişim içerisinde. Globalleşme ile dünyanın herhangi bir yerinde moda olan bir ürüne ertesi gün sahip olabiliyoruz. Bu da ister istemez sizi popüler kültürün kucağına itiyor. Tabii ki tamamen geri duramazsınız ancak tüketim çılgınlıklarınızı azaltabilirsiniz ve gelecek kuşaklara aktarabileceğiniz toplum kültürünüzü koruyabilirsiniz. Sahip olduğunuz kimliğinizi, öz benliğinizi korumalısınız. Popüler kültür ile size dayatılan kimliğinizle ve girdiğiniz ortama özel oluşturduğunuz kim duruş sergileyerek bir yere ait olamazsınız ve benliğinizden zamanla uzaklaşırsınız.

Popüler Kültür ve Sosyal Medya İlişkisi

Gelip geçici bir hayatı anlatan popüler kültür içerisinde müzik, yeme içme, spor, giyim ve alışveriş gibi birçok çeşitliliği barındırıyor. Popüler kültür en çok sosyal medya ile ilişkilidir. Sonuçta herkes nereye gittiğinizi görmeli, ne yediğinizi bilmeli, tatil seçimlerinizi sizinle beraber seçmeli. Evet, sizinle beraber. Sosyal medyada anket düzenleyerek yapacağı bir sonraki faaliyete karar verenleri hepimiz takip ediyoruz. Sorduğunuzda kimse influencer takip etmiyor fakat herkes influencer olmak için çaba harcıyor.

Medya popüler kültür ürünlerinin gelişmesine ve geniş kitlelere ulaşmasında çok önemli bir araçtır. Sosyal medya etkileşimleri ile popüler kültür ürünleri olan eğlence ve merak faktörü daha çok yaygınlaşmıştır. Sürekli olarak başkaları ne yapmış dürtüsü ile hareket ediyoruz.

• Fark Edilme Arzusu: Kendini görünür hale getirme arzusu gün geçtikçe daha çok artarak devam ediyor. Her şey daha tıklanma ve beğeni almak için yapılıyor. Yeni bir elbise aldığınızda sokaktaki herhangi biri onun yeni olduğunu fark etmez değil mi ancak sosyal medya da yeni elbisenizi paylaştığınızda yorumlar ve beğenilerle istediğiniz tatmini yaşarsınız.  Gün içerisinde kaç kere selfie çekiyorsunuz? Hiç çekmiyorum demeyin inandırıcı olmaz çünkü İstanbul selfie çekilen en popüler şehirler arasında 8.sırada yer alıyor. Anlık doyumlarınızın tamamı popüler kültürün bir parçasıdır.

• Şöhret Kültürü ve Hayran Kitlesi: Andy Warhol’un meşhur sözünde söylediği gibi “Herkes bir gün 15 dakikalığına ünlü olacak.”  Eskiden sadece televizyonla çıkanların ünlü olduğu bir toplum iken, şuanda YouTube, Instagram, Facebook üzerinden video ve fotoğraf paylaşımları, canlı yayınlar, yaşam tarzları paylaşımları ile ünlü ve hayran kitlesi biçim değiştirdi.

• Boş Zaman Etkinliği: “Boş zamanlarınızı nasıl değerlendirirsiniz?” sorunun cevabı şekil değiştirerek “Takipçilerimi artırmak için aktiviteler yapıyorum ya da Facebook’ta çiftliğimde yetişen mahsulleri topluyorum.” oldu. Günde ortalama 2 saat 56 dakikanızı boşa ayırıyorsunuz.

• Eğlence: İnsanlara internete girdiklerini sorduğunuzda öylesine, gülmek için gibi cevaplar alıyoruz. Popüler kültürle beraber eğlence anlayışı sosyal medyada yer almaya başladı. Magazinsel olaylara, mizaha, kısa videolara, spora ve sanal oyunlara takılarak popüler kültürün gözde araçlarının artmasına fırsat veriyorsunuz.

Popüler Kültüre Yönetilen Eleştiriler

Yüksek kültür, yaratıcı, keşfedici ve devrimci bir kültürdür. Tiyatro, bale, şiir, klasik müzik, güzel sanatlar yüksek kültüre dahil edilebilir. Popüler kültür, yüksek kültürün tam tersidir ve parasını ödeyen insanları mutlu etmek için kar sağlamak isteyen yatırımcıları tarafından oluşturulmuştur. Bu anlamda popüler kültür yüksek kültüre darbe vurur ve onu aşağı çeker.

Popüler kültür, insanlarda geçici ve sahte mutluluklar yaratır. Mutlu olmayı satın alma olarak düşünen insanlardan oluşur. Dolayısı ile mutlulukları kısa süreli olur ve duygusal olarak zarar görmeye başlarlar. Toplumu bireysel düşünmeye yönlendirdiği için zamanla ve siyasal olaylara karşı tepkisiz kalan bir nesil yetişir. Bireyler sadece tüketim ile ilgilenirler. Toplumsal olaylara karşı tepkileri sosyal hesaplarından ilgili olayla bir mesajdan öteye geçmeyecek duruma gelir.

Popüler kültür aynılaşmaya sebep olur. Etrafınıza bir bakarsanız ne demek istediğimi çok rahat anlayacaksınız. Tüm kadınlar aynı giyiniyor, tüm erkekler birbirinin aynısı eşyalara sahip. Herkesin aynı giyim tarzına sahip olması tesadüf olamaz değil mi? Estetik operasyonlar ile herkes birer Kim Kardashian olmuş durumda. Özgürce hareket düşünen birey popüler kültürün zorlaması ile baskı altına alınır ve herkesle aynı olur.