AnasayfaBlogPopüler Bilgisayar İşletim Sistemleri
Teknoloji

Popüler Bilgisayar İşletim Sistemleri

02 Mart 2020
Bir grup insan birden fazla bilgisayarın bulunduğu bir masanın etrafında oturmaktadır. Çizgili gömlek giyen bir kişinin önünde açık bir dizüstü bilgisayar var. Başka bir kişi başını eğmiş, yüzü görünmüyor ama kıvırcık saçları var ve gülümsüyor. Üçüncü bir kişi ise üzerinde mavi beyaz bir logo bulunan siyah bir şapka takıyor. Masa bilgisayar klavyeleriyle doludur ve birkaç ekran bulanık görünmektedir. Masadaki herkes önlerindeki bilgisayarlara odaklanmış gibi görünüyor.
İşletim SistemiÖzelliklerKullanıcı Yüzdesi
WindowsGrafik arayüz odaklı, birden çok işlem yapabilme%40
Açık Kaynak Kodlu SistemlerÜcretsiz, kullanıcıların üzerinde değişiklik yapmasına izin verirVeri yok
Kapalı Kaynak Kodlu SistemlerÜcretli, kodları gizli, üretici izni gerekliVeri yok
Windows 10Gelişmiş özellikler, kullanım kolaylığı%40
Windows 7Stabil yapısı, geniş program uyumluluğuListede ikinci sırada
Windows MS-DOSText tabanlı arayüz, ilk windows sürümüEski bir sürüm, kullanıcı sayısı çok az
Marka özel İşletim SistemleriDonanıma uygun kodlanmış, performans odaklıMarka ve modele bağlı
Yüksek Performanslı SistemlerFarklı marka donanımlar için uyumlulukYoğun kullanım dünya çapında
Güncel Windows SürümüGüncel özellikler ve güncellemeWindows kullanıcılarının çoğunluğu
Önceki Windows SürümleriEski özellikler, güncelleme desteği sonlandırılmışDüşük, genellikle eski bilgisayarlarda

Hayatımızın neredeyse her alanında kullandığımız bilgisayarlarımız ile aramızda köprü görevi gören işletim sistemleri pek çok farklı türe sahiptir. Bu sistemlerin her biri farklı alanlarda kullanıcılara avantajlar sağlamaktadır. Bu nedenle kullanılacak olan sisteme karar verirken kullanıcıların ilk dikkat ettiği şey kullanım amacıdır. 

Büyük teknoloji firmalarının kendi ürettikleri bilgisayar donanımları için o donanımlara en uygun sistemleri de geliştirdiği görülmektedir. Markaya özel geliştirilen işletim sistemleri, kendi içerisinde yer alan yazılımları en hızlı şekilde çalıştırabilecek şekilde kodlanarak kullanıcılara sunulmaktadır. Bir de farklı markaların donanım parçalarını bir araya getirerek oluşturdukları bilgisayarlar için genel olarak yüksek performans gösterebilen sistemler vardır. Böyle sistemler dünya genelinde yoğun olarak kullanılmaktadır.

Kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen işletim sistemleri hakkında bilgiler vermeden önce bu sistemlerin ne olduğunu ve hangi amaçla kullanıldıklarını açıklayacağız. Daha sonra popüler olarak kullanılan sistemleri inceleyerek detaylarına göz atacağız. 

Bilgisayar İşletim Sistemleri

En basit olanından en karmaşık ve büyük olanına kadar, genel amaçlı olarak kullanılan tüm bilgisayarlar, programlarını çalıştırabilmek için işletim sistemleri kullanırlar. Bir bilgisayar çalıştırıldığı zaman daimî hard disk içerisinde yer alan işletim sistemi ana belleğe yüklenir. Bilgisayarda programlar çalıştırılmadan önce de sistem program bilgilerini RAM bellek içerisine yükler. Böylece kullanıcıların bilgisayarlarında kullandıkları programlar çalıştırılır. 

Bilgisayarı oluşturan tüm donanım birimleri ile program yazılımlarının yönetim ve kontrolünü sağlayarak, bilgisayarın kullanıcılar tarafından daha kolay bir şekilde kullanılabilmesini sağlayan sistem yazılımıdır. İşletim yazılımı, bilgisayar üretildikten sonra içerisine yüklenmektedir. Ancak kullanıcıların istedikleri zaman sistemi silebilmesi ve yeniden yükleyebilmesi mümkündür. Önceki ya da sonraki sürümlerle değiştirilmesi ya da tamamen farklı bir yazılım sistemine geçilmesi kullanım tercihine göre kullanıcının inisiyatifindedir. 

Sistemin görevi, bilgisayar donanımı ile kullanıcı arasında arayüz olarak yer alan programlar topluluğunu oluşturmaktır. Bu programlar topluluğu ile bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları programları çalıştırmaları ve bilgisayarı etkili biçimde kullanabilmeleri için gereken ortam sağlanmaktadır. Yazılım sistemi kullanıcı ile iletişim kurarak, yazılım ve donanım kaynaklarının kullanıcılar arasında paylaştırılmasını sağlayarak görevini yerine getirir.

İşletim sistemleri kaynak yapılarına göre iki gruba ayrılmaktadır. Bunlar açık ve kapalı kaynak kodlu sistemlerdir. Açık kaynak kodlu sistemler, kullanıcıların ücretsiz olarak bilgisayarlarına yükleyebilecekleri sistemlerdir. Bu sistemler diğer kullanıcıların kaynak kodları üzerinde geliştirmeler ve değişikler yapmalarına izin verir. Böylece kullanıcılara özgürlük sağlanmış olur. Daha düşük maliyetli ve hızlıdır. Kapalı kaynak kodlu sistemler ise üreticilerin ücretli olarak kullanıma sunduğu kodları gizli tutulan sistemlerdir. Bu nedenle üreticinin izni olmadan herhangi bir değişiklik yapılmasına izin vermez. Hata tanımlamalarının daha zor yapıldığı ve güvenlik sorunları yaşayabilen sistemler olmalarına rağmen en çok tercih edilen sistemler kapalı kaynak kodlu olanlardır.

En Çok Kullanılan İşletim Sistemleri

Bu bölümde dünya genelinde en çok bilinen ve kullanılan işletim sistemleri hangileri ona bakacağız. Her bir sistem ile ilgili bilgiler verdikten sonra tüm kullanım verileri göz önünde bulundurularak oluşturulmuş güncel sıralamayı sizlerle paylaşacağız.

Windows İşletim Sistemi

İlk defa 20 Kasım 1985 yılında kullanıma sunulan Windows, oluşturduğu arayüz yaklaşımı ile kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen sistem olmayı başarmıştır. MS-DOS sistemi ile başlangıç yaptıktan sonra geliştirilerek açılır pencereler sunan bir yapıya geçmiştir. Böylece kullanıcıların bilgisayar deneyimini kolaylaştırarak aynı anda birden fazla işlevi gerçekleştirmeyi sağlayan yenilikler getirmiştir.

Kullanıma açıldığı dönemde piyasada fazla sistemin bulunmaması ve bulunanların da kullanıcılara kullanım kolaylığı sağlayamaması nedeniyle, tamamen grafik arayüzüne odaklı bir şekilde geliştirilen Windows büyük bir başarı elde etmiştir. Süreç içerisinde gelişimini sürdüren Windows, yazılım sistemleri piyasasında en büyüklerden biri olmayı başarmıştır.

1985 yılında yayınladığı ilk sürümünden bu yana toplamda 13 ayrı sürüm piyasaya süren Windows, şu anda da güncel olan son sürümü Windows 10 sistemini 2015 yılında kullanıma sunmuştur. Windows 10 sistemi, güncel verilere bakıldığında, tüm kullanıcıların yaklaşık yüzde 40’lık bir bölümü tarafından kullanılarak işletim sistemleri arasında en çok kullanılan sistem olmuştur. Sistemin önceki sürümlerinden olan Windows 7 ise en çok kullanılanlar listesinde ikinci sırada yer almaktadır. Bu durum şirketin gücünü göstermesi açısından önemlidir. Hala kullanımda olan eski sürümleri de bulunduğundan Windows’a ait tüm sürümlerin listesini paylaşmak istiyorum.

  • Windows- 1985

  • Windows 3- 1991

  • Windows 95- 1995

  • Windows CE- 1998

  • Windows 98- 1998

  • Windows ME- 2000

  • Windows XP- 2001

  • Windows XP 64 Bit Edition- 2004

  • Windows Vista- 2006

  • Windows 7- 2009

  • Windows 8- 2012

  • Windows 8.1- 2013

  • Windows 10- 2015

MacOS İşletim Sistemi

Tam adıyla Machintosh sistemi, Apple şirketinin kendi ürettiği kişisel bilgisayarlarda kullanılmak üzere yine kendisi tarafından geliştirilen işletim sistemidir. Apple tarafından ilk olarak üretilen Machintosh isimli kişisel bilgisayar ile birlikte 1984 yılında kullanıma sunulmuştur. O yıldan itibaren gelişim sürecini sürdürerek yeni sürümlerle birlikte kullanıcılara sunulmaya devam edilmiştir. En başta System ismini kullanan şirket, System 7 versiyonundan başlayarak MacOS ismini kullanmaya başlamıştır. Eskiden sadece Apple tarafından üretilen işlemci çipine sahip bilgisayarlarda kullanılabilirken, son dönemlerde Intel tarafından üretilen işlemcilere sahip bilgisayarlarda da kullanımı kısmen de olsa sağlanmıştır.

Apple bilgisayarların performansını oldukça arttıran özelliklere sahip olarak geliştirilen MacOS işletim sistemleri özellikle X 10.14 ve X 10.13 sürümleri ile yaygın olarak kullanılmaktadır. Grafik alanında ayrıcalıklı özellikler sunabildiği için daha çok tasarım ve yayıncılık alanlarında ilgi görmektedir. Ayrıca Apple’a ait diğer cihazlarla tam uyumlu şekilde kullanım imkanı vermesi ile kullanım kolaylığı sağlamaktadır.

Linux İşletim Sistemi

Linux işletim sistemleri, Unix ortamı üzerine kurulan ve hemen hemen tüm bilgisayarlar için kullanılabilen ücretsiz sistemlerdir. Sistemin geliştiricisi Linus Torvalds kaynak kodlarının açık olması ve ücretsiz dağıtım sağlanması konularına önem vermiştir. Bu özellikleri sayesinde sistemin gelişimi kullanıcıların yaptığı katkılar ile sürdürülebilir bir hal almıştır. Farklı kişi ve şirketlerin yaptıkları katkılarla hızlı bir şekilde gelişen sistem, altın çağına Oracle, IBM ve Corel gibi şirketlerin destekleri ile ulaşmıştır.

Linux sisteminin kullandığı masaüstü, aslında kullanıcı ile program yazılımları arasında etkileşimi sağlayan bir uygulamadır. Windows sisteminde olduğu gibi masaüstü yazılımın kendisini değil kullanıcı erişimini sağlayan bir programdır. Bu şekilde ayrı program yapıları barındırdığı için internet üzerinden indirilen uygulamaların kurulumu kolayca yapılamamaktadır. İndirilen uygulamalar Windows için gereken parçaları tek bir paket halinde barındırırken, Linux için gereken parçalar sistem kütüphanesinde ayrı halde bulunur. 

Bu yapı dezavantaj olarak görünse de güncelleme sırasında tüm uygulamaların ayrıca güncellenmesini gerektirmediği için sistemde bulunan uygulamalar güvenlik sorunu yaratabilecek açıklardan korunmuş olur. Bu sayede Linux sistemi daha güvenli bir yapıdadır. 

En çok kullanılan işletim sistemleri hakkında kullanım oranlarını gösteren tabloyu aşağıda bulabilirsiniz.

İşletim Sistemi Kullanım Oranı
Windows 10%39.22
Windows 7%36.90
MacOS X 10.14%4.73
Windows XP%4.54
Windows 8.1%4.45
MacOS X 10.13%2.84
Linux%2.00
MacOS X 10.12%1.61
Windows 8%0.88
MacOS X 10.11%0.72
Windows, Grafik arayüz odaklı, birden çok işlem yapabilme, %40, Açık Kaynak Kodlu Sistemler, Ücretsiz, kullanıcıların üzerinde değişiklik yapmasına izin verir, Veri yok, Kapalı Kaynak Kodlu Sistemler, Ücretli, kodları gizli, üretici izni gerekli, Veri yok, Windows 10, Gelişmiş özellikler, kullanım kolaylığı, %40, Windows 7, Stabil yapısı, geniş program uyumluluğu, Listede ikinci sırada, Windows MS-DOS, Text tabanlı arayüz, ilk windows sürümü, Eski bir sürüm, kullanıcı sayısı çok az, Marka özel İşletim Sistemleri, Donanıma uygun kodlanmış, performans odaklı, Marka ve modele bağlı, Yüksek Performanslı Sistemler, Farklı marka donanımlar için uyumluluk, Yoğun kullanım dünya çapında, Güncel Windows Sürümü, Güncel özellikler ve güncelleme, Windows kullanıcılarının çoğunluğu, Önceki Windows Sürümleri, Eski özellikler, güncelleme desteği sonlandırılmış, Düşük, genellikle eski bilgisayarlarda
İşletim sistemleri bilgisayar işletim sistemleri popüler işletim sistemleri windows macos linux
Resimdeki adam şeffaf camlı bir çift dikdörtgen gözlük takıyor. Kısa, koyu renk saçları ve sakalı var. Başını hafifçe sağa eğmiş ve yana doğru bakıyor. Yakalı siyah bir gömlek giymiş, beyaz ve gri desenli bir kravat takmış. Elleri ceplerinde. Yüz ifadesi ciddi ve odaklanmış. Güçlü bir çene çizgisi ve belirgin kaşları vardır. Gözlükleri keskin ve profesyonel bir görünüm veriyor.
Cem Taşdöğen
Blog Yazarı

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema bölümünden mezun oldum. Eğitimime devam ederken, bir televizyon kanalında canlı yayın kameramanı olarak görev yaptım. Çeşitli kısa film projelerinde farklı görevlerde bulundum. Enstitü’den aldığım online içerik editörlüğü eğitiminden sonra yazarlık yapmaya başladım.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntü, üzerinde mavi bir metin bulunan bir tuğla duvarın yakın çekimidir. Bir logoya benzeyen metnin ortasında mavi bir daire ve onu çevreleyen turuncu bir metin bulunmaktadır. Ayrıca sağ alt köşede ahşap bir yüzey üzerine beyaza boyanmış bir sayı ve sağ üst köşede kırmızı bir yüzey üzerine boyanmış mavi bir harf bulunmaktadır. Ek olarak, sol alt köşeye yakın tuğla duvarda mavi ve turuncu bir boya ve resmin alt kısmında kırmızı bir yüzey boyunca uzanan siyah bir çizgi var. Genel olarak, bu eşsiz bir sanat eserini yakalayan canlı ve ayrıntılı bir görüntüdür.
Bilişim

İşletim Sistemi Nedir?

07 Ocak 2020
Gözlüklü ve beyaz gömlekli bir kadın, bir yığın sarı kutunun önünde kitap okuyor. Dik bir pozisyonda oturuyor ve gözleri sayfaya sabitlenmiş bir şekilde elindeki kitaba konsantre oluyor. Kutu yığını düzgün bir şekilde dizilmiş ve düzenli görünüyor. Yığının en üstünde büyük bir dikdörtgen penceresi olan sarı bir kutu var ve alttaki kutuların hepsi düz sarı. Kadın okurken ellerini kutunun kenarına dayamış. Arka plan düz, beyaz bir duvar.
Bölümler

Bilgi Yönetimi Bölümü (MYO)

01 Ocak 2020
Şapkalı ve güneş gözlüklü bir kadın elinde bir harita tutuyor ve kitap okuyor. Yüzünde odaklanmış bir ifadeyle haritaya bakıyor. Diğer eliyle kitabı sıkıca kavrıyor ve bir güneş gözlüğü takıyor. Arka planda bir şehir resmi var ve görüntü biraz bulanık. Ayrıca gözleri kapalı yüzünün yakın çekimi ve kitap tutan bir eli var. Son olarak, görüntünün sağ alt köşesinde kamera tutan bir kişi var. Sahne, kadın kitaptan bir şeyler okurken ve haritayı incelerken bir keşif ve keşif hissi uyandırıyor.
Bölümler

Turizm Rehberliği Bölümü

12 Mart 2020