Mimarlık ve Yapı Bilgi Modellemesi (BIM)
Konu | Açıklama | Daha Fazla Bilgi |
---|---|---|
BIM Sistemi | BIM, tasarım, uygulama ve maliyet gibi süreç verilerinin tek bir ortamda toplandığı dijital bir platformdur. | BIM sayesinde, kentsel dönüşüm, fiziki dönüşüm, ekonomik dönüşüm, çevresel dönüşüm ve sosyal dönüşüm daha kaliteli hale evrilme kapasitesine sahiptir. |
BIM ve Mimarlık | BIM sayesinde, inşaat projelerindeki karmaşık süreçleri kolaylıkla yönetebilir ve takip edebiliriz. | BIM sayesinde herkes eşit sorumluluklar alarak eşit tempoda tek bir model üzerinde eş zamanlı olarak çalışabilir. |
BIM'in Türkiye'deki Yeri | BIM son 3 yılda Türkiye'de önemli bir uygulama ve eğitim alanı bulmuştur. | BIM sisteminin Türkiye'deki yaygınlaşması için alt yapı imkanlarının arttırılması, eğitimlerinin yaygınlaşması, mevzuatların bilgi modellemesine göre düzenlenmesi gerekiyor. |
BIM ve Klasik Yöntemler | BIM, klasik tasarım ve inşaat yöntemlerine kıyasla daha hızlı ve etkili bir süreç sunar. | BIM kullanıldı when, tasarım ve yapım süreçlerindeki değişiklikler otomatik olarak tüm ilgili taraflarla paylaşılır, bu da iletişimi ve işbirliğini artırır. |
BIM'in Türkiye'deki Dönüşüm Sorunları | Altyapı ve eğitim eksikliği, BIM sistemin Türkiye'deki genel dönüşümünü etkileyen ana sorunlardan biridir. | BIM, performans odaklı bir tasarım gerektirir ve bu nedenle uzun odaklı tasarım süreçlerinin terk edilmesi gerekmektedir. |
Smart Building Kavramı | BIM sayesinde 'smart building' veya 'akıllı bina' kavramı inşaat sektöründe yer almaya başlamıştır. | Akıllı binalar, enerji verimliliği, çevresel sürdürülebilirlik ve kullanıcı konforu gibi modern tasarım ilkelerini uygular. |
BIM'in Geleceği | BIM'ın farklı dilleri konuşan inşaat sektörünü birleştirme yeteneği, onu gelecekteki projeler için büyük potansiyele sahip bir araç haline getiriyor. | BIM, inşaatın tüm aşamalarından sorumlu tüm profesyoneller arasında daha iyi bir işbirliği ve anlayış sağlamak için tasarlanmış bir teknolojidir. |
Verimlilik ve Maliyet | BIM, proje sürecinde verimliliği ve maliyet kontrolünü artırır. | Daha iyi organizasyon ve koordinasyon ile malzeme ve işçilik maliyetlerini düşürme potansiyelini sunar. |
BIM ve Vitruvius Prensipleri | Vitruvius'un dayanıklılık, kullanışlılık ve güzellik prensipleri, modern BIM uygulamalarında hala geçerlidir. | BIM, Vitruvius'un bu prensiplerinin uygulanmasını kolaylaştırarak, daha kaliteli ve sürdürülebilir yapılar oluşturmayı mümkün kılar. |
BIM Uygulamaları | BIM, sadece mimarlar ve mühendisler için değil, aynı zamanda müteahhitler, sahipler ve diğer tüm bina endüstrisi aktörleri için de uygulanabilir. | BIM, tüm ekiplerin aynı bilgiye erişmesini sağlar, böylece işbirliği ve iletişim artar. |
İnsanlığın varoluşundan beri barınma ihtiyacından doğan inşa etme eylemi daha sonrasında toplumsal yaşama geçme ile birlikte mimarlık mesleğini oluşturmuştur. Yüzyıllarca mesleğin ne olması nasıl olması gerektiğine dair sayısız tanımlama yazılmış. Bunlardan en önemlisi M.Ö. 1.yüzyılda yaşamış olan Vitruvius söylemidir.
Vitrivius’a göre mimarlık eseri “dayanıklılık, kullanışlılık, güzellik” ilkelerine sahip olmalı ve mimarın geometri, fizik, tarih gibi disiplinleri de bilmesi gerektiğine değinmiştir. Teorik ve uygulama bilgileri ışığında ancak başarılı mimari eserler verilebileceğini savunmuştur.
Yapı Bilgi Modellemesi Neden Ortaya Çıktı?
Yüzyıllar boyunca mimar, yapının tasarımından uygulamasına kadar sürecin içinde iken günümüzde farklı disiplinler ve kişiler tasarım, inşaat ve kullanım süreçlerinde yer almakta. Dolayısı ile mimarın yeri tasarım ve kontrol aşamaları ile sınırlı kalmakta. Bu çok aktörlü mimarlık ortamında dilbirliği, süreklilik, koordinasyon, verimlilik ve maliyet gibi konular önem kazanmaya başlamıştır.
Tüm bu farklı süreçleri tek bir yerden kontrol etme gerekliliği için de BIM (Building Information Modelling) ortaya çıkmıştır. Bilgisayar tabanlı olan yapı bilgi modellemesi BIM tüm tasarım, uygulama ve maliyet gibi süreç verilerinin tek bir ortamda toplandığı dijital platformdur. Bir yapı için oluşturulan bu bilgi yönetim sistemine mimar, mühendis, satın lalmacı gibi inşai ve kullanım sürecinin farklı katmanındaki herkes hatta işveren bile istediği anda ulaşabilmekte ve gerekli tüm bilgileri edinebilmektedirler. Bu sayede “smart building” kavramı da inşaat sektörüne girmeye başlamıştır.
BIM Sisteminin Türkiye’deki Yeri
Yapı bilgi modellemesi 1990’larda mimari çizim işlevinin dijital ortamda yapılmaya başlanması ile geliştirilmiş 10 yıl gibi bi süredir tüm dünyada yaygınlaşmış ve Türkiye’de de son 3 yıldır BIM eğitimlerinin yangınlaşması ile birlikte uygulama ortamı bulmuştur. Farklı dilleri konuşan parçalı bir sistem olan inşaat sektöründe BIM sisteminin yaygınlaşması için alt yapı imkanlarının arttırılması, eğitimlerinin yaygınlaşması, mevzuatların bilgi modellemesine göre düzenlenmesi, rol alan tüm disiplinlere göre eğitim verilmesi ve ortak kodların oluşturulması gibi unsurların yapılması gerekmektedir.
BIM Entegre süreçlerin oluşturduğu görev paylaşımının olduğu bir süreç olduğu için işçi odaklı bir süreçten bilgi odaklı bir sektöre doğru dönüşümdür. Bu süreçte, kentsel dönüşüm, fiziki dönüşüm, ekonomik dönüşüm, çevresel dönüşüm ve sosyal dönüşüm de BIM sayesinde daha kaliteli hale evrilecektir.
BIM Ve Klasik Yöntemler
Klasik yöntemde mimari proje yapılır. Mekanikçilere, elektrikçilere ve inşaat mühendislerine mail süreci başlar ki bu süreçler çok uzun ve zor süreçlerdir. Mimar bir işi yapar. Mühendis beğenmez başka bir şey der, Ardından mekanikçi gelir olmadığını düzeltmeye çalışacağını dile getirir. Yani proje bir türlü sahaya geçemez. Klasik yöntemde böyle durumlar karmaşa içinde devam etmekte uygulayıcılar bu durumdan hoşnut kalmamaktadır.
Fakat yapı bilgi modellemesi içinde bu işleri yapıyorsanız klasik projeciliği bir kenara bırakmanız gerekir. Bu işte tüm çalışanlar sürecin içerisine dâhil olmaya başlar. Süreç birbirinden ayrı olarak değil tek bir banda dönüşmeye başlar. Herkes eşit sorumluluklar alarak eşit tempoda tek bir model üzerinde eş zamanla çalışmaya başlar.
İnşaat mühendisinin bilgisayar ortamındaki statik projesinde yük problemi olduğu zaman mimar projesinin aynı anda değiştiğini görür. Böylece mimar hangi yük probleminden hangi elemanın neden değiştiğini otomatik olarak görecektir. Yani yazışmadan git gel durumları olmadan bir mekanikçi ya da bir elektrikçi bu güncellemeleri canlı şekilde görmüş olacaktır.
BIM Sisteminin Türkiye’deki Dönüşüm Sorunları
Öncelikle altyapı ve eğitim eksikliğinden uygulamaya geçmede yavaş kalınmakta. Performans odaklı bir tasarım gerektirdiğinden de uzun odaklı tasarım süreçlerinin terk edilmesi gerekmekte. Özellikle yurtdışı işler konusunda inovatif yaklaşımlara ihtiyaç var. Bunlara önem verilmediğinde entegre olmakta geri kalınacaktır.
Yazar: Müzeyyen Çorbacı
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.